Landa Luludiku lwa Nzambi Muna Mambu Mawonso
Landa Luludiku lwa Nzambi Muna Mambu Mawonso
“O Nzambi oyu, Nzambi eto, yamu mvu ya mvu: Yandi okutufila yamu mfwa.”—NKU. 48:14.
1, 2. Ekuma tufwete bundil’e vuvu muna luludiku lwa Yave ke mu ngangu za yeto kibeni ko? Nkia yuvu tufimpa?
AVO tuyisidi mu landa lekwa yakondwa o mfunu ke diampasi ko muna kuyivuna. (Nga. 12:11) Nkumbu miayingi ntim’eto uvavanga kuma yayingi mu vanga dina tuzolele, kana nkutu tuzeye wo vo dina tuzolele vanga ke diambote ko kwa Nkristu. (Yer. 17:5, 9) Muna kuma kiaki, ntozi a nkunga diangangu kavanga vava kasamba kwa Yave vo: “Twika ntemo aku ye ludi, mbula wamfila.” (Nku. 43:3) Wabund’e vuvu muna Yave ke mu ngangu za yandi kibeni ko, yo zaya wo vo luludiku lwandi i lusundidi o mfunu. Nze ntozi a nkunga, diamfunu yeto mpe twavava luludiku lwa Nzambi.
2 Ekuma tufwete bundil’e vuvu muna luludiku lwa Yave? Nkia ntangwa tuvwanga lo o mfunu? Nkia fu tufwete songa muna bak’e nluta mia luludiku lwa Nzambi? O Yave aweyi kekutufidilanga o unu? Eyayi i yuvu tufimpa mu longi diadi.
Ekuma Tufwete Bundil’e Vuvu Muna Luludiku lwa Yave?
3-5. Ekuma tufwete sil’e vuvu muna luludiku lwa Yave?
3 Yave i S’eto ezulu. (1 Kor. 8:6) Ozeye konso muntu mu yeto yo lenda tanga e ntima mieto. (1 Sam. 16:7; Nga. 21:2) Davidi wa Ntinu wavova kwa Nzambi vo: “Ozeye mfong’ame ye ntelam’ame, obakula ngyindu zame o vala. Kadi ke vena diambu va lubini luame ko, onge, e Yave, ozeye dio kala.” (Nku. 139:2, 4) Wau vo Yave otomene kutuzaya, nga tulenda katikisa vo ozeye edi diambote kwa yeto? Vana ntandu, e ngangu za Yave ke zilendi tezaneswa ko. Nswaswani yo wantu, Yave omonanga yo bakula mawonso. Ozayanga nluta yovo mfwilu mia konso diambu una ke diavangamene ko. (Yes. 46:9-11; Roma 11:33) Kieleka, “Nzambi, yandi amosi aka i nkwa ngangu.”—Roma 16:27.
4 Vana ntandu, Yave okutuzolanga, ewete dieto kaka kevavanga. (Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:8) Wau vo Nzambi anzodi, ovaninanga kuna mvevo. Yakobo wa nlongoki wasoneka vo: “Konso lukau luambote, yo konso lukau luaziku, kuna ntandu luatuka, kw’Ese dia ntemo lukulumukanga.” (Yak. 1:17) Awana beyambulanga vo Nzambi kabafila bebakang’e nluta mia fu kiandi kia vanina kuna mvevo.
5 I bosi, Yave i Mpungu-ngolo. Muna kuma kiaki, ntozi a nkunga wavova vo: “On’okundidi mun’eswekameno dia Mpungu, muna kini kia Mpungu ngolo i kekadila. Muna Yave mvova vo, Etininu diame, e fika kiame; Nzambi ame, ona mbundidi e vuvu.” (Nku. 91:1, 2) Vava tulandanga e mfil’a Yave, kwa Nzambi tutininanga, ona kalendi kutubembola ko. Kana nkutu vava tusiwanga kitantu, Yave okutusadisanga. Kalendi kutuyambula ko. (Nku. 71:4, 5; Tanga Ngana 3:19-26.) Kieleka, Yave ozeye edi diambote kwa yeto, wete dieto kaka kevavanga, una mpe yo nkuma wa vanga edi diambote kwa yeto. Muna kuma kiaki, dia uzowa kwa yeto dia veza luludiku lwandi. Nkia ntangwa tuvwanga luludiku lwandi o mfunu?
Nkia Ntangwa Tuvavanga Luludiku?
6, 7. Nkia ntangwa tuvwanga luludiku lwa Yave o mfunu?
6 Kieleka, muna zingu kieto kiawonso, tuka kileke yakuna kinunu luludiku lwa Nzambi tuvwanga o mfunu. Ntozi a nkunga wavova vo: “O Nzambi oyu, Nzambi eto, yamu mvu ya mvu: Yandi okutufila yamu mfwa.” (Nku. 48:14) Nze ntozi a nkunga, Akristu akwa ngangu ke bevwenanga vava luludiku lwa Nzambi ko.
7 Kansi, vena ye ntangwa ina tuvwanga kikilu lusadisu o mfunu. Vena ye ntangwa tukalanga mu ‘mpasi zasaka,’ nanga za lubangamu, mayela yovo za katulwa mu salu. (Nku. 69:16, 17) Muna ntangwa yayi, dia lufiaulwisu mu samba kwa Yave, yo kala ye vuvu vo okutuvana o nkuma wa zizidila zo yo kutusadisa mu baka nzengo zambote. (Tanga Nkunga 102:17.) Kansi, vena mpe ye ntangwa zakaka tuvwanga lusadisu lwandi mfunu. Kasikil’owu, vava tumokenanga ye mfinangani zeto mu kuma kia nsangu zambote za Kintinu, luludiku lwa Yave tuvwanga o mfunu kimana twasila umbangi mu mpila yambote. Muna baka e nzengo zambote, kana mu mambu ma nsaka, mu mpila yavwata yo kuyikubika, vava kikundi, salu, tanga sikola yovo mambu makaka, diangangu twalandanga luludiku lwa Yave. Kieleka, luludiku tuvwanga o mfunu muna mambu mawonso ma zingu kieto.
Vonza kia Lembi Landa Luludiku lwa Nzambi
8. Evangu dia Eva dia dia e bundu kakanikinwa vo kadie ko nki diasonga?
8 Sungamena vo tufwete kala y’etima dia landa luludiku lwa Yave. Nzambi ke kutukomekenanga ko mu vanga dina ka tuzolele ko. Eva i muntu antete walembi landa luludiku lwa Yave. E nona kiandi kisonganga una e nsola yambi yilenda twasila vonza. Badika dina kavanga. Eva wadia bundu kina kakanikinwa vo kadie ko, e kuma kadi, wazola ‘kala nze Nzambi, mu zaya wete yo bi.’ (Etu. 3:5) Evangu diandi diasonga vo, va fulu kia Nzambi kayisia, mu zaya edi diambote y’edi diambi, vana fulu kia landa luludiku lwa Yave. Muna mpila yayi, wabembola kimfumu kia Yave. Wazola kuyitumina. Adami wa nkaz’andi wanlanda muna ukolami.—Roma 5:12.
9. Adieyi tusonga kele vo tuvezele luludiku lwa Yave? Ekuma dinina dia uzowa?
9 O unu, avo katulende luludiku lwa Yave ko, tukala nze Eva ona walembi lemvokela kimfumu kia Nzambi. Yindula muntu una ye fu kia tala mavangu ma zumba. Kele vo olungananga muna nkutakani y’Akristu, ozeye nkanikinu a Yave mu kuma kia diambu diadi vo e mambu mansafu ke mafwete yikwa nkutu ko ngatu talwa. (Ef. 5:3) Muna veza luludiku lwa Yave, o muntu ndioyo ovezanga kimfumu kia Yave ye kintu kiandi. (1 Kor. 11:3) Ediadi dia uzowa kikilu, kadi nze una Yeremiya kavova, “e nzil’a muntu ke ina muna yandi ko: ngatu singikila ntambi zandi o munduti-a-nzila.”—Yer. 10:23.
10. Ekuma tufwete sadilanga nswa a kuyisolela mu mpila yambote?
10 Ndonga bekatikisanga e mvovo mia Yeremiya, kadi bebanzanga vo, wau vo Yave watuvana nswa a kuyisolela, kalendi kutufundisa ko mu mpila ina tusadilanga wo. Kansi, tusungamena vo o nswa a kuyisolela i lukau lwampwena, kansi mpe mbebe utwasanga. Yeto awonso mbebe tuna yau muna mawonso tuvovanga yo vanga. (Roma 14:10) Yesu wavova vo: “Muna ulolo wa ntima i uvovelang’o nua.” Wakudikila vo: “Muna ntima metukanga makani mambi, mponda, zumba, ngyambila, ngiya, umbangi waluvunu, ntiangu.” (Mat. 12:34; 15:19) E mvovo ye mavangu meto mesonganga e mpila ina o ntim’eto. Mesonganga kieleka uwuntu weto wakati. Muna kuma kiaki, o Nkristu kafwete landanga luludiku lwa Yave muna mambu mawonso. Muna mpila yayi, o Yave okumbadikila vo ‘nkwa ntim’ansongi,’ yo ‘kumvangila edi diambote.’—Nku. 125:4.
11. Adieyi tulongokele muna lusansu lwa Isaele?
11 Yindula lusansu lwa Isaele. Vava esi zula kiaki basolanga nsola yambote muna lemvokela nkanikinu mia Yave, o Yave wabataninanga. (Yos. 24:15, 21, 31) Kansi, nkumbu miayingi Aneyisaele basadilanga nswa a kuyisolela mu mpila yambi. Muna lumbu ya Yeremiya, Yave wabavovesa vo: “Ke bawidi ko, ngatu tamba matu, badiatidi kaka muna ndongesela zau yo muna lunkumfu lua ntim’au ambi, bakwend’o manima ke ku ntu ko.” (Yer. 7:24-26) Diankenda kikilu. Ke tuyambula ko vo lunkumfu yovo eloko diatufila mu bembola luludiku lwa Yave yo diatila muna ndongesela za yeto kibeni yo “kwend’o manima ke ku ntu ko.”
Adieyi Divavwanga Muna Landa Luludiku lwa Nzambi?
12, 13. (a) Nkia fu kilenda kutusadisa mu lemvokela luludiku lwa Yave? (b) Ekuma lukwikilu lwinina o mfunu?
12 O zola kweto muna Yave kulenda kutufila mu lemvokela luludiku lwandi. (1 Yoa. 5:3) Kansi Paulu wayika mpe fu kiakaka tufwete songa, vava kavova vo: “Muna lukwikilu tukangadilanga, ke mu mona meso ko.” (2 Kor. 5:6, 7) Ekuma lukwikilu lwinina o mfunu? Yave okutufilanga muna “nzila za unsongi,” kansi e nzila zazi ke zikututwasilanga mavwa yovo malau ma nza yayi ko. (Nku. 23:3) Muna kuma kiaki, e meso meto ma lukwikilu mafwete siang’e sungididi muna nsambu za mwanda zitukanga muna sadila Yave. (Tanga 2 Korinto 4:17, 18.) Lukwikilu lulenda kutusadisa mu yangalela yina tuna yau.—1 Tim. 6:8.
13 Yesu wasonga vo e nsambil’aludi yivavanga vo muntu kayivanina kuna mvevo. Ediadi lukwikilu divavanga. (Luka 9:23, 24) Asambidi akaka akwa kwikizi bekuyivananga kuna mvevo muna zizidila usukami, lubangamu ye kitantu. (2 Kor. 11:23-27; Lus. 3:8-10) Lukwikilu lwasikila kaka lukubasadisanga mu zizidila e mpasi zazi ye kiese. (Yak. 1:2, 3) Lukwikilu lwasikila lulenda kutusadisa mu kala ye vuvu vo o lemvokela luludiku lwa Yave i diambu disundidi o wete. Nsambu kaka dikututwasilanga. Tuna ye ziku vo o nsendo una bevwa awana bezizidilanga e mpasi ye kwikizi kiawonso usundidi konso mpasi bemonanga.—Ayib. 11:6.
14. Ekuma Anga kafwana songela lusakalalu?
14 Lusakalalu mpe mfunu lwina muna lemvokela luludiku lwa Yave. E nona kia Anga wa ntaudi a Sara, kisonganga e ziku kia diambu diadi. Wau vo Sara kawutanga ko, wavana Anga kwa Abarayama kawuta yandi mwana. I bosi, Anga wayantika tianguna mfumu andi wa sita. Muna kuma kiaki, Sara ‘wayantika kumwesa e mpasi,’ i ntina katina o Anga. Mbasi a Yave wayenda kwa Anga yo kumvovesa vo: “Vutuka kwa mfumu aku, wasakalela muna moko mandi.” (Etu. 16:2, 6, 8, 9) Anga nanga luludiku lwakaka kazola wá. Muna lemvokela luludiku lwa mbasi, diavavanga vo Anga kayambula fu kiandi kia lulendo. Anga wavanga dina kavoveswa kwa mbasi. O mwan’andi Yisemaele, wawutukila muna luvuvamu kuna nzo es’andi.
15. Yika maka mambu mevavanga vo twakala yo lusakalalu muna lemvokela luludiku lwa Yave.
15 O lemvokela luludiku lwa Yave divavanga vo yeto mpe twayisakidika. Lulembamu divavanga kw’akaka mu tambulwila vo e nsaka zina bezolanga ke ziyangidikanga Yave ko. O Nkristu olenda vanga muntu e mbi, ediadi divavanga vo kalomba ndoloki. Avo mpilakanu kavangidi, kafwete yo tambulwila. Adieyi tuvova kele vo muntu esumu diampwena kasumukini? Kafwete kuyisakidika mu zayisa esumu diandi kw’akuluntu. Ezak’e ntangwa o muntu olenda vayikiswa muna nkutakani. Muna vutuka muna nkutakani, kafwete viluka o ntima yo yambula e mbi andi. Muna mambu mama mawonso, e mvovo mia Ngana 29:23 milenda kala mia lukasakeso: “O umvwania wa muntu ukunsakidika; o nkwa ntim’a lusakalalu, zitiswa.”
O Yave Aweyi Kekutufidilanga?
16, 17. Aweyi tulenda bakila nluta mia luludiku lwa Nkand’a Nzambi?
16 E nto antete a luludiku lwa Nzambi i Nkand’a Nzambi, una vo i Diambu diandi diavumunwinwa. (Tanga 2 Timoteo 3:16, 17.) Muna bak’e nluta mia Diambu dia Nzambi, katufwete vingila ko vo vateka bwa diambu diampasi i bosi tuvava lusadisu lwa Diambu dia Nzambi. Tufwete kala ye fu kia tanganga Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso. (Nku. 1:1-3) Muna mpila yayi, tutoma zaya e Diambu dia Nzambi diavumunwinwa. E ngindu zeto zifwanana y’ezi za Nzambi yo kala wakubama mu zizidila konso mpasi zilenda kutubwila.
17 Vana ntandu, diamfunu twabadikanga dina tutangidi yo samba mu kuma kia diambu diodio. Vava tubadikanga e sono kia Nkand’a Nzambi, tuyindulanga una tulenda kio sadila kele vo vabwidi diambu. (1 Tim. 4:15) Kele vo mu mpasi twina, tusamba kwa Yave yo kunlomba lusadisu mu zaya dina tufwete vanga. Mwand’a Yave ukutusadisa mu sungamena nkanikinu mina twatanga muna Nkand’a Nzambi yovo muna nkand’a mieto.—Tanga Nkunga 25:4, 5.
18. Yave aweyi kesadilanga ungudi wa Kikristu muna kutufila?
18 O ungudi weto wa Kikristu i nto yakaka ya luludiku lwa Yave. E yikwa yamfunu muna ungudi wau, “i ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ona osunzulwanga kwa Selo Yambuta, ana bekubikanga madia ma mwanda muna nkanda ye nkubika za nkutakani ye tukutakanu twampwena. (Mat. 24:45-47; tezanesa ye Mavangu 15:6, 22-31.) Vana ntandu, muna ungudi wa Kikristu muna ye mpangi zazikuka, musungula akuluntu, ana bevananga lusadisu ye luludiku lwa Nkand’a Nzambi. (Yes. 32:1) Muna nzo z’Akristu, aleke bavwidi nto yakaka ya luludiku. Mase mau bena vo Akristu, yau bavewa e kiyekwa kwa Nzambi kia kubalonga. Aleke bafwete vavanga luludiku kwa mase mau.—Ef. 6:1-3.
19. Nkia nsambu tuvwa avo tuzindalala lemvokela luludiku lwa Yave?
19 Kieleka, Yave mpila zayingi kesadilanga muna kutuludika, diambote twatoma landa luludiku lwalu. Vava Isaele bakala ye kwikizi, Davidi wa Ntinu wavova vo: “O mase meto, ngeye babundidi e vuvu; babund’e vuvu, wakubatayisa. Kwa ngeye bakaza, batayiswa. Omo ngeye babund’e vuvu, ke bafusuka nsoni ko.” (Nku. 22:3-5) Kele vo tubundidi e vuvu muna luludiku lwa Yave, ‘ke tufusuka nsoni ko.’ E vuvu kieto ke kidimbuka ko. Avo ‘tuyekeka nzila zeto kwa Yave,’ vana fulu kia bunda e vuvu muna ngangu za yeto kibeni, nsambu zayingi tuvwa kana nkutu owau. (Nku. 37:5) Avo tuzindalala lemvokela Yave, tuvwa nsambu zakwele mvu. Davidi wa Ntinu wasoneka vo: “O Yave ozolele ndungidi, keyambula minkwikizi miandi ko. Yakwele mvu belungwa-lungwa . . . Asongi bevwa nza, besikila vo yakwele mvu.”—Nku. 37:28, 29.
Nga Olenda Sasila?
• Ekuma tufwete bundila e vuvu muna luludiku lwa Yave?
• O veza luludiku lwa Yave nki disonganga?
• Nkia mambu makaka mevavanga vo Akristu bakala yo lusakalalu?
• O Yave aweyi kekutufidilanga o unu?
[Yuvu ya Longoka]
[Mafoto zina muna lukaya lwa 8]
Nga olemvokelanga luludiku lwa Yave muna mawonso ma zingu kiaku?
[Foto ina muna lukaya lwa 9]
Eva wafila kimfumu kia Yave nima
[Foto ina muna lukaya lwa 10]
Nkia fu kiavavwanga kwa Anga mu lemvokela luludiku lwa mbasi?