Fu ina Tufwete Tatidila
Fu ina Tufwete Tatidila
“Tatidil’aka nsongi, vumina Nzambi, lukwikilu, zola, luzindalalu, [yo] lulembamu.”—1 TIM. 6:11.
1. Yika e nona yisonganga e nsas’a mvovo “tatidila.”
NKIA diambu osungamenanga vava owanga mvovo “tatidila” yovo lakama? Nanga oyindulanga dina diavangama muna lumbu ya Mose, vava makesa ma Angipito ‘malakama’ Aneyisaele, yo fwila muna Mbu Ambwaki. (Luv. 14:23) Dilenda kala mpe vo osungamenanga muna Isaele yankulu, e vonza kiakala kwa muntu wavond’o nkw’andi lembi dio kana. Diavavanga vo katina nzaki mun’evata dimosi muna mavata sambanu matininu. Avo ke wau ko, “o nlandi a kunda kia menga olakama mumponda-muntu, wau kibengenene o ntim’andi, yo kumbaka, . . . yo kumvonda.”—Nsi. 19:6.
2. (a) O Nzambi nkia nsendo kevananga kw’Akristu akaka? (b) Nkia vuvu kevanang’o Yave kwa Akristu ayingi o unu?
2 Nswaswani ye nona ya Nkand’a Nzambi iyikilu kala, badika nyindu asikila kakala wau Paulu wa ntumwa: “Nlandidilang’e dimbu yamuna nkut’a nsum’ezulu a Nzambi, muna Kristu Yesu.” (Fili. 3:14) Nkand’a Nzambi uyikanga vo 144.000 m’Akristu akuswa kumosi yo Paulu betambula nsendo wa vwila moyo kun’ezulu. Beyala o ntoto kumosi yo Yesu Kristu muna Luyalu lwandi lw’Ezunda dia Mvu. Ekw’elau diampwena bavwidi dia solwa kwa Nzambi mu kwenda kun’ezulu! Kansi, Akristu ayingi akieleka o unu, vuvu kiakaka bena kiau. Yave okubavananga vuvu kia moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto, kina bavidisa Adami yo Eva.—Lus. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Aweyi tulenda songela luyangalalu lweto muna lukau luangovo lwa Nzambi?
3 Wantu alembi lunga ke balendi vwila moyo a mvu ya mvu mu ngolo za yau kibeni ko, za vanga owu wambote. (Yes. 64:6) Tuvwa kaka moyo a mvu ya mvu kele vo tusidi e vuvu muna nzila ya luvuluku kavang’o Nzambi muna Yesu Kristu. Adieyi tufwete vanga muna songa luyangalalu lweto muna lukau lwalu luangovo katuvana o Nzambi? Dimosi muna mana tufwete vanga i lemvokela nkanikinu owu: “Tatidil’aka nsongi, vumina Nzambi, lukwikilu, zola, luzindalalu, [yo] lulembamu.” (1 Tim. 6:11) O badika e fu yayi, dilenda sadisa konso muntu mu yeto mu ‘nungunuka’ tatidila e fu yayi.—1 Tes. 4:1.
“Tatidil’aka Nsongi”
4. Ekuma tunina ye ziku vo diamfunu dia tatidila ‘unsongi’? Nkia diambu diantete kafwete vanga o muntu?
4 Muna nkanda miole kasoneka kwa Timoteo, Paulu wa ntumwa wayika e fu yina tufwete tatidila. ‘Unsongi’ i fu kiantete kayika. (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Vana ntandu, vena ye sono yakaka ya Nkand’a Nzambi yikutulonganga twatatidila yovo landa unsongi. (Nga. 15:9; 21:21; Yes. 51:1) Diambu diantete tufwete vanga i ‘vwa zayi wa Nzambi mosi kaka aludi, yo Yesu Kristu mpe ona katuma.’ (Yoa. 17:3) O tatidil’o unsongi, dilenda sadisa muntu mu yambula mavangu mandi m’esumu yo “viluka” mu vanga luzolo lwa Nzambi.—Mav. 3:19.
5. Adieyi tufwete vanga mu kala nkal’ambote vana ndose a Nzambi?
5 Mazunda ma wantu ana betatidilanga unsongi, bekuyiyekolanga kwa Yave yo vubwa. Kele vo u Nkristu wavubwa, e mpila zingu kiaku nga isonganga vo otatidilanga unsongi? Imosi muna mpila olenda songela vo unsongi otatidilanga, i vava bakula dina divovanga Nkand’a Nzambi mu kuma kia “wete yo bi” vava obwilwanga diambu divavanga vo wabaka nzengo. (Tanga Ayibere 5:14.) Kasikil’owu, kele vo u Nkristu ampumpa una mu ntela ya sompa, nga wakubama mu lembi banda kimakangu yo muntu una vo kavubwa ko? Olenda wo vanga kele vo unsongi otatidilanga.—1 Kor. 7:39.
6. Adieyi divavwanga muna tatidila unsongi?
6 O kala nsongi diaswaswana yo ‘sakisa unsongi.’ (Kim. 7:16) Yesu walukisa mu kuma kia fu kia sakisa unsongi nze vika sia vo osundidi akaka. (Mat. 6:1) Muna tatidila unsongi divavanga vo muntu kalunga-lunga ntim’andi, kakatula ngindu, fu ye luzolo lwambi muna ntima. Avo tukwamanene wo vanga, ketubwa mun’esumu diampwena ko. (Tanga Ngana 4:23; tezanesa ye Yakobo 1:14, 15.) Vana ntandu, Yave osadisa yo sambula e ngolo tusianga za tatidila fu yambote ya Kikristu.
“Tatidil’aka . . . Vumina Nzambi”
7. O “vumina Nzambi” nki?
7 Muna kala ye vumi wa Nzambi, ziku ye kuyivan’e mvimba divavanga. Disionario dimosi dia Nkand’a Nzambi divovanga vo e mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo “vumina Nzambi,” “toma kuyilunga-lunga” usonganga, “lembi yambula vo diambu diayoyesa vumi waku kwa Nzambi.” Aneyisaele ke balenda songa vumi wa mpila yayi ko, nze una tumonanga muna mavangu mau ma kolamena Nzambi, kana nkutu vava kamana kubakûla muna Engipito.
8. (a) O usumuki wa Adami nkia kiuvu watwasa? (b) E mvutu za ‘mbumba yayi yaswekama’ aweyi zasengomokena?
8 “Nga vena ye muntu olenda songa vumi wakieleka wa Nzambi?” Vioka mazunda ma mvu tuka Adami wa muntu alunga kasumukina, e kiuvu kiaki ke kiavaninwa mvutu ko. Ke vakedi mosi ko muna wantu alembi lunga walend’o songa vumi wakieleka kwa Nzambi. Kansi, o Yave muna ntangw’andi wasengomona e mvutu za ‘mbumba yayi yaswekama.’ Wafila o moyo a Mwan’andi amosi muna vumu kia Maria kimana kawutuka nze muntu alunga. Muna zingu kiandi kiawonso ova ntoto yamuna lufwa lwandi lwansoni, Yesu wasonga e nsasa ya kuyivana emvimba yo sikila ye kwikizi kwa Nzambi aludi. E sambu yandi yasonganga vumi wandi kwa S’andi ezulu. (Mat. 11:25; Yoa. 12:27, 28) Muna kuma kiaki, Yave wavumunwina Paulu mu songa “vumi wa Nzambi” muna yika e mbandu a zingu kia Yesu.—Tanga 1 Timoteo 3:16.
9. Aweyi tulenda tatidila vumina Nzambi?
9 Muna nkal’eto yalembi lunga, katulendi songa vumi wakieleka wa Nzambi ko. Kansi, tulenda wo tatidila. Ediadi divavanga vo twalanda mbandu a Kristu una ufwene. (1 Pet. 2:21) Ozevo, katufwete kala akwa disu ku nsi a lukaya ko, ana “bena ye nsunsu za vumina Nzambi, kansi bakadidi wo o nkuma.” (2 Tim. 3:5) Ediadi disonganga vo o vumi wakieleka wa Nzambi ufwete moneka mpe muna mpw’eto. Tufwete songanga ‘vumi wa Nzambi’ kana nkutu muna ntangwa tusolanga mvwatu mia lukazalu yovo mina tuvwatanga vava tukwendanga kuna zandu. (1 Tim. 2:9, 10) Elo, otatidila vumina Nzambi divavanga vo twalemvokelanga nsiku miansongi mia Nzambi muna zingu kieto kia lumbu ke lumbu.
“Tatidil’aka . . . Lukwikilu”
10. Adieyi tufwete vanga mu kala ye lukwikilu lwasikila?
10 Tanga Roma 10:17. Muna kala ye lukwikilu lwasikila yo simbinina lo, o Nkristu kafwete kwamanan’o badika e ludi kina muna Diambu dia Nzambi. O “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” okutuvananga nkanda miayingi miambote. Mintatu muna nkanda miami i nkanda, O Maior Homem Que Já Viveu, Aprenda do Grande Instrutor ye “Wiz’andandi.” E nkanda miami milenda kutusadisa mu toma zaya Kristu yo lenda kuntanginina. (Mat. 24:45-47) E buka kia ntaudi kikubikanga mpe nkutakani, lukutakanu lwa zunga ye lwa mvivu muna muzayisilwanga “mvovo a Kristu.” Ng’omwene dina ofwete vanga mu baka nluta mia tukutakanu twatu ekolo ‘osiang’o matu’ muna mana kekutuvanang’o Nzambi?—Ayib. 2:1.
11. Aweyi e sambu yo lemvoka kulenda kutusadisila mu tatidila lukwikilu?
11 Sambu i lusadisu lwakaka muna kala ye lukwikilu lwasikila. Lumbu kimosi alongoki a Yesu bandodokela vo: “Utukùdikila lukwikilu.” Oyeto mpe kuna lembama kwawonso tulenda lomba diau adimosi kwa Nzambi. (Luka 17:5) Muna kala ye lukwikilu lwasikila tufwete lombanga lusadisu lwa mwand’avelela a Nzambi; kadi o lukwikilu i mosi muna “mbongo a Mwanda.” (Ngal. 5:22) Vana ntandu, o lemvokela nkanikinu mia Nzambi, dikumikanga lukwikilu lweto. Muna kuma kiaki, tufwete wokesa salu kia samuna nsangu zambote. E salu kiaki kikututwasila kiese kiayingi. Vava tubadikanga e nluta tulenda baka kele vo ‘tutombel’ekulu e kintinu ye ndungidi a Nzambi,’ lukwikilu lweto luwokela.—Mat. 6:33.
“Tatidil’aka . . . Zola”
12, 13. (a) Nkia nkanikinu ampa kavana Yesu? (b) Nkia mpila tulenda tatidil’o zola nze Kristu?
12 Tanga 1 Timoteo 5:1, 2. Paulu wavana elongi diamfunu dia mpila Akristu balenda songela zola kwa muntu yo nkw’andi. O vumi weto wa Nzambi tufwete wo songela mpe muna lemvokela nkanikinu ampa kavana Yesu wa ‘zolaziana.’ (Yoa. 13:34) Yoane wa ntumwa wavova: “Vo i ndiona una yo vwa kwa nza, kamona mbunzi andi okondelo, kankangil’o ntima, nkia nkala kukala omu yandi o zola kwa Nzambi?” (1 Yoa. 3:17) Nga wasonga kala o zola kwaku muna mavangu?
13 E mpila yakaka tulenda tatidila o zola i loloka ampangi zeto ke mu kubalundila makasi ko. (Tanga 1 Yoane 4:20.) Kansi, tufwete lemvokela elongi edi diavumunwinwa: “Nuvezananga mambu yo yambuziana, ovo muntu obakidi nkw’andi diambu; wauna kanuyambulwila o Mfumu, i una mpe nuyambulwila.” (Kol. 3:13) Ng’olenda sadila elongi diadi avo mpangi obakanene yandi e diambu muna nkutakani? Nga okunloloka?
“Tatidil’aka . . . Luzindalalu”
14. Adieyi tulenda longoka muna nkutakani ya Filadelefia?
14 O vang’e ngolo za vwa má yovo sia e vuvu mu konso diambu, diambu diakaka. Kansi, o lungisa e vuvu yovo luzolo lwalu vava dikalanga diampasi, diambu diakaka mpe. Kieleka, muna vwa moyo a mvu ya mvu, luzindalalu divavanga. Mfumu Yesu wavovesa nkutakani ya Filadelefia vo: “Wau olundidi e diambu dia luzindalalu luame, omono mpe ikulunda muna ola a ntontwa.” (Lus. 3:10) Elo, Yesu wasonga o mfunu wa luzindalalu luna vo i fu kilenda kutusadisa mu lembi yambula Nzambi muna ntangwa lubangamu yovo vava tutontwanga. Ampangi muna nkutakani a Filadelefia ya tandu kiantete, bazindalela ntonta zayingi za lukwikilu. Muna kuma kiaki, Yesu wabasong’e ziku vo okubasadisa muna ola a ntonta zayingi zina zisinga kwiza.—Luka 16:10.
15. Yesu adieyi kalonga mu kuma kia luzindalalu?
15 Yesu wazaya wo vo alongoki andi mengwa bemengwa kwa yitu yau ya mindembi kwikila ye kw’akaka mpe. Ozevo, nkumbu miole wabakasakesa vo: “Ndion’ozindalala yakuna mbaninu, i yun’ovuluzwa.” (Mat. 10:22; 24:13) Yesu wasonga mpe una alongoki andi badi vwila nkuma wazizidila lutonto. Muna kingana kata, Yesu watezanesa mbongo yabwa vana vena matadi y’awana ‘batambulwil’e diambu dia Nzambi kuna kiese,’ kansi bata masakuba vava lukwikilu lwau lwatontwa. Kansi, watezanesa lukwikilu lw’alongoki andi ye ntoto ambote, ana bena vo ‘betatidilanga’ diambu dia Nzambi yo ‘yima mbongo muna luzindalalu.’—Luka 8:13, 15.
16. Nkia nkanda usadisanga wantu ayingi mu zizidila?
16 Ng’omwene dina divavwanga muna zindalala? Tufwete ‘tatidila’ diambu dia Nzambi, sia dio muna ntima ye mu nyindu eto. Wau vo e nsekola ya Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas, yaleboka muna tanga yo sekolwa muna ndinga zayingi, ilenda kusadisa mu vanga wo. Badikang’e Diambu dia Nzambi lumbu yawonso, dilenda kutusadisa mu kwamanana yima mbongo “muna luzindalalu.”—Nku. 1:1, 2.
“Tatidil’aka . . . Lulembamu” ye Luvuvamu
17. (a) Ekuma “lulembamu” lwinina o mfunu? (b) O Yesu aweyi kasongela vo nlembami kakala?
17 Kavena muntu ko ozolanga vo kabaminwa muna diambu dina kavovele ko yovo vanga. Funga makasi i fu betoma songang’o wantu vava bevangwanga wo. Disundidi o wete mu songa “lulembamu.” (Tanga Ngana 15:1.) Unkabu wayingi uvavwanga mu songa lulembamu vava ovangwanga dina kufwanukini ko. Yesu Kristu wasonga mbandu ambote muna diambu diadi. “Una kalevolwa, kavutwidi malevo ko; una kamon’e mpasi, kavumisi ko; wiyiyekwele kaka kwa ndion’ofundisang’e mfundis’ansongi.” (1 Pet. 2:23) Katulendi tanginina emvimba Yesu ko muna diambu diadi, kansi tulenda sia ngolo za songa lulembamu.
18. (a) O lulembamu nkia nluta lulenda twasa? (b) Nkia fu kiakaka tuwondelelwanga mu tatidila?
18 Yambula twatanginina Yesu mu “kubama kak’o vana mvutwilu” za lukwikilu lweto, kansi “kuna lembama, yo vumi.” (1 Pet. 3:15) Elo, lulembamu lweto lulenda vengesa ntantani y’awana tusilanga umbangi ye kwa mpangi zeto muna nkutakani. (2 Tim. 2:24, 25) Lulembamu lulenda kutusadisa mu kala ye luvuvamu. Nanga, ekiaki i kuma Paulu muna nkand’andi wezole kwa Timoteo kayikila “luvuvamu” kumosi ye fu yifwete tatidilwa. (2 Tim. 2:22; tezanesa ye 1 Timoteo 6:11.) Elo, muna Nkand’a Nzambi o “luvuvamu” i fu kiakaka tulongwanga twatatidila.—Nku. 34:14; Ayib. 12:14.
19. Vava omene fimpa fu nsambwadi ya Kikristu, nkia fu ozolele tatidila y’ekuma?
19 Fu nsambwadi ya Kikristu tufimpidi, yina tulongwanga mu tatidila: Unsongi, vumina Nzambi, lukwikilu, zola, luzindalalu, lulembamu ye luvuvamu. Nkia mpila kiese vava mpangi zawonso muna nkutakani besianga e ngolo za songa e fu yayi! Ediadi ditwasanga nkembo kwa Yave yo kumvan’e nzila mu kutuwumba muna nkembo andi.
Mambu ma Badika
• Adieyi divavwanga muna tatidila unsongi ye vumi wa Nzambi?
• Nki kilenda kutusadisa mu tatidila lukwikilu ye luzindalalu?
• O zola adieyi kulenda vanga muna nkal’eto y’akaka?
• Ekuma tufwete tatidila lulembamu ye luvuvamu?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 12]
Yesu walukisa mu kuma kia fu kia sakisa unsongi mu vava sivikisa akaka
[Foto ina muna lukaya lwa 13]
Tulenda tatidila lukwikilu muna badikanga muna ludi kia Diambu dia Nzambi
[Foto ina muna lukaya lwa 15]
Tulenda tatidil’o zola ye lulembamu