Zayang’e Tezo Kiaku Muna Dina Olenda Vanga, Wakala ye Kiese

“KILENDELE diaka dio vanga ko!” Nga wavova kala mvovo miami vava walembi vanga dina wakana? O Kristu una vo ngudi, olenda vova e mvovo miami mu kuma kia salu kia lunga-lunga mwana yo kendalala wau vo ke kalanga diaka ye ntangwa yafwana ko mu kuyivana muna salu ya mwanda. O Nkristu akaka olenda kuyibadikila vo kafwana ko mu kuma kia mpila kasansilwa yo mona vo kevanganga mayingi ko muna nkutakani. Mpangi ankento una vo se nunu olenda kendalala wau vo kelendanga diaka vanga mayingi ko muna salu ya Kikristu nze vava kakala ndumba. Christiane una vo e zingu kia nzo andi kikunsimbanga mu lembi vanga mana kazolele muna salu kia Yave, wavova vo: “Ezak’e ntangwa dila idilanga vava kivewanga elongi dikasakesanga e salu kia kimviti a nzila.”

Adieyi tulenda vanga vava tulwakilwanga kwa ngindu zazi? Akristu akaka aweyi bekadilanga yo nyindu asikila mu mana balenda vanga muna zingu kiau? Nkia nluta bebakanga muna zayanga e tezo kiau?

Zayang’e Tezo Kiaku

Paulu wa ntumwa okutuzayisanga una tulenda kadila ye kiese vava kavova vo: ‘Nukembelelelang’aka muna Mfumu: mpovele wo diaka vo, Nukembelela. O unleka weno, mbula wazayakana kwa wantu awonso.’ (Fili. 4:​4, 5) Muna kala ye kiese muna salu kia Nzambi, tufwete zayanga e tezo kieto mu mana tulenda vanga muna zingu. Tulenda kuyisia mu mpasi kele vo tuyisididi makani masaka mana ke tulendi lungisa ko. Kuna diak’e sambu, tufwete kuyikenga kimana o kuyifwila e nkenda kwalembi kala se kuma kia lembi kuyivana muna salu kia Kikristu.

Kana nkia mpila zingu tuna kiau, Yave ovavanga vo twamvana eki kisundidi o wete, i sia vo, twansadila ye nsi a ntim’eto yawonso. (Kol. 3:​23, 24) Avo tusadila Yave ye kimolo, disonga vo ke tuzingilanga ngwizani ko yo kuyiyekola kweto. (Roma 12:⁠1) Vana ntandu, ke tukala ye kiese kiasikila ko, ngatu vwa nsambu zitukanga muna salu kia nsi a ntima yawonso.​—⁠Nga. 10:22.

O mvovo wasekolwa vo “unleka” muna Nkand’a Nzambi, zaya e tezo uyikanga. O mvovo wau una ye nsasa vo ‘yambulwila.’ (Yak. 3:​17) Usonganga mpe vo lembi kuyivavila mambu ma ngolo-ngolo. Muna kuma kiaki, avo tuna yo unleka, tukala ye tezo muna mpila tukuyibadikilanga. Nga diampasi muna vanga wo? Kuna kw’akaka diampasi, kana una vo i wau, bafwete songanga unleka kw’akaka. Kasikil’owu, kele vo nkundi aku o nwananga ye mambu mamviokele e tezo, nga kukunsadisa ko kazaya o mfunu a vevola  e zingu kiandi? Diau adimosi mpe tufwete bakulanga e sinsu ilenda kutusonga vo e mambu tuvavanga ke ma tezo kieto ko.​—⁠Nga. 11:17.

Dilenda kala diampasi mu zaya e tezo kia mana tulenda vanga ye mana ka tulendi vanga ko, musungula, kele vo mase ma ntim’ambadi matusansa. Akaka vava basansuka, bavanganga mawonso kimana bazolwa kwa mase mau. Avo i wau diakala kwa yeto, tulenda kala ye ngindu zabendomoka mu mpila ina Yave kekutubadikilanga. O Yave oyangalelanga e salu kia nsi a ntima wawonso tukunsadilanga. E Diambu dia Nzambi divovanga vo Yave “ozeye mpangw’eto; osungamene wo vo tu ntoto.” (Nku. 103:​14) Ozeye tezo kieto ye okutuzolanga vava tukunsadilanga y’etima diawonso. O sungamena vo Nzambi eto ke nkwa ntim’ambadi ko, dilenda kutusadisa mu lembi kuyivavila mambu ma ngolo-ngolo, yo zayanga e tezo kia mana tulenda vanga.​—⁠Mika 6:⁠8.

Kana una vo i wau, diampasi dikalanga kw’akaka mu zaya e tezo kia dina balenda vanga. Kele vo i wau dina kwa ngeye, ekuma olembi vavila lusadisu lwa mpangi azikuka ona otomene kuzaya? (Nga. 27:⁠9) Kasikil’owu, nga zolele sala nze mviti a nzila a ngonde ke ngonde? Ekiaki salu kiambote kikilu! Nga nkakalakani una zau mu sala kio? Nanga lusadisu ovwidi o mfunu mu vevola zingu kiaku. Olenda mokena yo nkundi aku una vo Nkristu azikuka mu zaya kana vo e mbebe a esi nzo una yau ikuvana e ntangwa ya sala e salu kia kimviti a nzila. O nkundi aku olenda kusadisa mu zaya kana vo e salu ozolele kudikila olenda kio sala yovo dina ofwete singika kimana wayifwanisa muna salu kiaki. O yakala mpe olenda sadisa nkaz’andi mu zaya dina kalenda vanga ye dina kalendi vanga ko. Kasikil’owu, olenda kunsadisa mu toma vundanga yo wokesa e salu kiandi kia umbangi muna ngonde ilanda. Ediadi dilenda kumvana e ngolo yo kunsadisa mu kala ye kiese muna salu kia umbangi.

Badika Mambu Mana Olenda Vanga

Kinunu yovo mayela malenda kutusimba mu vanga dina tulenda muna salu kia Yave. Avo u se yovo ngudi, olenda kuyimwena vo kutoma sianga sungididi ko mun’elongi dia ngeye kibeni yovo muna tukutakanu twa Akristu mu kuma kia ntangwa oviokesanga mu lunga-lunga wana. Kansi, osia e sungididi kiasaka muna nkakalakani una zau, dikusimbanga ezak’e ntangwa mu lembi yindula dina olenda vanga?

Se vioka mazunda ma mvu, Nlevi mosi wayima ngindu za vanga dina diakala diampasi kwa yandi. Wakala y’elau dia sadila muna tempelo tumingu tole muna konso mvu. Kansi, wasonga etima dia zingila vana vakala eziku muna zingu kiandi kiawonso. (Nku. 84:​1-3)  Adieyi diasadisa nkwa kwikizi ndioyo mu kala ye kiese? Wabakula vo, o kala vana yanzala ya tempelo kana nkutu lumbu kimosi, elau diampwena kikilu. (Nku. 84:​4, 5, 10) Diau adimosi, vana fulu kia tokana mu kuma kia mana ke tulendanga vanga ko, tufwete vavang’o bakula yo yangalela mana tuvanganga.

Badika e nona kia Nerlande wa mpangi ankento kuna Canadá. Mu kalu dia avanguki kekangalelanga, wamonanga vo kalendi vanga mayingi ko muna salu kia umbangi. Kansi, wasoba e ngindu zandi yo kitula e nzo a tekela (shopping) yakala lukufi ye nzo au se zunga kiandi kia sila umbangi. Wavova vo: “Ivwandanga muna kalu diame vana ndambu a kunda kina kivundilanga wantu bekwiza sumbanga e lekwa. Nyangalelang’o sila wantu bekwiza vwandanga va kunda kiaki umbangi.” Nerlande otoma yangalelanga e mpila yayi ya sila umbangi.

Singika Dina Divwilu o Mfunu

E nzaza ifilwanga kwa tembwa nanga ilenda nungunuka mu nzaki. Kansi, kele vo nsau owananene ye tembwa kiangolo, ovavanga singika e nzaza. E nsau kalendi sima tembwa ko, kansi olenda singika e nzaz’andi kimana yalembi nungunwa kwa tembwa. Diau adimosi mpe yo yeto, nkumbu miayingi tuwanananga ye mambu mampasi muna zingu mafwananene ye tembwa. Kansi tulenda sia ngolo mu lunga-lunga zingu kieto kele vo tusingikidi e mpila tusadilanga e ngolo ye ngangu ye ngindu zeto. Avo tutomene bakula e diambu ditubwididi, dilenda kutusadisa mu lembi vidisa kiese kieto muna salu kia Nzambi.​—⁠Nga. 11:⁠2.

Tubadika nona eyi: Avo ke tuna ye ngolo zafwana ko, diambote dia venga sala salu yangolo muna mwini kimana twakala ye nkuma wa kwenda kuna lukutakanu muna masika. Ediadi dilenda kutusadisa mu bak’e nluta mia kala kumosi ye mpangi zeto z’Akristu. Kele vo mpangi mosi ankento kena ye ntangwa ko ya sila umbangi mu nzo ye nzo mu kuma kia mwana oyelanga, lenda lomba kwa mpangi akaka ankento keza yo nlongoki andi kuna nzo kimana kafila yandi elongi kumosi ekolo mwana kena waleka.

Adieyi tuvova kele vo kukalanga ye ntangwa yafwana ko ya kubika malongi melongokwa muna nkutakani y’Akristu? Olenda sola malongi mana olenda kubika yo sia ngolo za vanga wo. Muna sikidisa dina tuzolele  vanga yo singika konso dina divwilu o mfunu, tulenda kala ye kiese yo sikila muna salu kia Nzambi.

O soba diambu tusianga etima, ngolo divavanga. Serge yo nkaz’andi Agnès, bezingilanga kuna França, ngolo bavanga mu soba ekani bakala diau. Serge wavova vo: “Vava twazaya vo Agnès mu vumu kena, ekani twakala diau dia sala se misionário diavunzakana.” Owau ese dia dumbelele yole, Serge osongele una basikidisila ekani diakaka. Wavova vo: “Wau twamona vo ka tulendi kwenda sadila ku nsi a kinzenza ko, twabak’e nzengo za sala se ‘misionário’ muna kati kwa nsi eto. Twayikama e buka kia nding’a kinzenza.” Nga ekani bayisila diabatwasila nluta? Serge wavova vo: “Tuyangalalanga wau vo salu kiamfunu tusalanga muna nkutakani.”

Odile, mpangi ankento wa mwisi França una ye 70 lwa mvu, kimbevo kia malu keyelanga. Kelendanga kala watelama kolo kiayingi ko. Wakendalala wau vo kimbevo kiandi kikunsimbanga mu sila umbangi mu nzo ye nzo. Kana una vo i wau, kayoya ko. Wasoba mpila yakaka ya sila umbangi mu telefone. Wavova vo: “E mpila yayi ya sila umbangi ya sazu ye kiese kikilu itwasanga, ke mu una yayindulanga ko.” Muna soba e mpila yayi ya sila umbangi, e kiese kiandi muna salu kia umbangi kiavutuka.

O Zaya e Tezo, Nsambu Ditwasanga

O zay’e tezo kia dina tulenda vanga dilenda kutuvengesa mpasi zayingi. Avo tuyisididi makani mena mu tezo kieto, tulenda mo lungisa kana una vo tuna ye mambu mayingi malenda kutusimba. Muna mpila yayi, tuyangalala mu kuma kia mana tulenda vanga, kana nkutu vo ke mayingi ko.​—⁠Ngal. 6:⁠4.

Vava tukalanga yo nyindu asikila mu kuma kia mana tulenda vanga ye mana ka tulendi vanga ko, tulendanga kuyisia vana fulu kia mpangi zeto z’Akristu. Avo tubakwidi e nkakalakani bena zau, tuyangalela dina balenda vanga mu kuma kieto. Vava tuyangalelanga konso lusadisu tuveno, tusiamisanga e fu kia salaziana yo songaziana walakazi. (1 Pet. 3:⁠8) Sungamena vo, nze Ese dianzodi, o Yave kalendi kutulomba ko twavanga dina dilutidi tezo kieto. Vava tuzayanga e tezo kieto yo kuyisila makani masikila, e salu tusadilanga Yave kikututwasila kiese kiayingi.

[Mvovo mia Sina mina muna lukaya lwa 29]

Muna kala ye kiese muna salu kia Nzambi, tufwete zay’e tezo kia mana tulenda vanga mun’owu wa ngangu zeto ye mpil’a zingu kieto

[Foto ina muna lukaya 30]

Nerlande okalanga ye kiese kia vanga dina kalenda muna salu kia umbangi

[Foto ina muna lukaya 31]

Longoka o singika “e nzaz’aku”

[Avwe a Foto]

© Wave Royalty Free/age fotostock

[Foto ina muna lukaya 32]

Serge yo Agnès babak’e nluta mu kuyisila ekani diampa