Kwamanana Songa Kwikizi yo Ntima Mosi
Kwamanana Songa Kwikizi yo Ntima Mosi
“Nkangadila muna ziku kiaku: Umpana ntendo a ntima, yavumina nkumbu aku.”—NKU. 86:11.
1, 2. Mun’owu wa Nkunga 86:2, 11, nki kilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave vava tutontwanga? (b) Nkia ntangwa tufwete songang’e kwikizi yo ntima mosi?
EKUMA Akristu akaka ana bazizidila ye kwikizi mu mvu miayingi mia mpasi za bangikwa yo siwa mu pelezo, kansi bebwanga mu ntambu a zola mavwa mayingi? Ntima i mvutu za kiuvu kiaki, i sia vo zolela ya ntima. Muna Nkunga 86, kwikizi kia ntendo a ntima kiyikwanga, i sia vo, kia ntima mosi, una ke ukalanga ye nyindu miole ko. Davidi wa ntozi a nkunga wasamba vo: “Lunga-lunga moyo ame, kadi i munkwikizi: E ngeye, Nzambi ame vuluza ntaudi aku, ona ubundidi e vuvu.” Davidi wasamba diaka vo: “Unsonga nzil’aku, e Yave; nkangadila muna ziku kiaku: Umpana ntendo a ntima, yavumina nkumbu aku.”—Nku. 86:2, 11.
2 Avo ka tubundidi Yave vuvu ko yo ntim’eto wawonso, tulenda yantika tokanena mambu makaka oma malenda kulula kwikizi kieto muna Nzambi aludi. E zolela ya nitu ina nze ntambu wazikwa muna nzila tukangalelanga. Kana una vo tulenda sikila ye kwikizi muna Yave muna ntangwa mpasi, tulenda bwa muna ntambu mia Satana. Muna kuma kiaki, diamfunu twakalanga ye kwikizi kia ntima mosi muna Yave, ekolo ntota ka zitulwakidi ko. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Toma lunga-lunga ntim’aku; kadi muna i’tuku dia moyo.” (Nga. 4:23) Tulenda longoka diambu diamfunu muna nona kia ngunza wa mwisi Yuda, ona katuma o Yave kwa Yerobame wa Ntinu a Isaele.
“Ikusenda”
3. Yerobame adieyi kavanga vava ngunz’a Nzambi kanzayisa e nsangu za lufundisu?
3 Yindula e diambu edi. Ngunz’a Nzambi omene kala zayisa nsangu za mfundisa a Yave kwa Yerobame wa Ntinu, ona wasikidisa e nsambila ya mwan’a ngombe muna kintinu kia node kia makanda kumi ma Isaele. E ntinu ofungidi makasi. Otumini makesa bakanga e ngunza. Kansi Yave wakala ye selo kiandi. Vana vau, o koko kuna kalambula o ntinu kuyumini mu mpil’esivi, eziku dina basadila mu nsambila aluvunu dibudikidi. I bosi, e ngindu za Yerobame zisobele. Olombele kwa muntu a Nzambi vo: “Undodokelela Yave wa Nzambi aku, unsambila vo koko kwame kwasasuka.” O ngunza osambidi, o koko kwa ntinu kusasukidi.—1 Nti. 13:1-6.
4. (a) Lukau lwa ntinu ekuma lwatontela kwikizi kia ngunza? (b) Nkia mvutu kavana o ngunza?
4 I bosi, Yerobame ovovese muntu a Nzambi aludi vo: “Wiza yame kuna nzo wavutulwil’o moyo, ikusenda.” (1 Nti. 13:7) O ngunza adieyi kafwana vanga owau? Nga diambote katambula lukau lwa ntinu ona kazayisa nsangu za lufundisu? (Nku. 119:113) Ovo kafwete veza e mbok’a ntinu, kana una vo makasi kefunga? Wau vo Yerobame mvwama, lenda vana nkundi andi lukau lwantalu. Avo ngunz’a Nzambi eloko dia mavwa kena diau muna ntima, lukau lwa ntinu nanga lukala se ntota kwa yandi. Kansi, Yave wakanikina ngunza vo: “Kudie ko, yovo nua, ngatu vutuka muna nzila ina wizidi.” Muna kuma kiaki, o ngunza wavutula ye sikididi kiawonso: “Kan’okumpana kati kwa nzo aku, kikota yaku ko, kidia ko ngatu nua va fulu kiaki.” I bosi o ngunza ovaikidi muna Betele mu nzila yakaka. (1 Nti. 13:8-10) Adieyi tulenda longoka muna dina kavanga o ngunza muna diambu dia songa kwikizi yo ntima mosi?—Roma 15:4.
‘Tuyangalela’ ina Tuna Yau
5. Luzolo lwa kala ye mavwa mayingi, aweyi lulenda tontela lukwikilu lweto?
5 Luzolo lwa kala ye mavwa mayingi lulenda moneka vo ke diambu dia songela kwikizi ko. Kansi, ke wau ko. Nga tukwikilanga muna nsilu a Yave wa kutuvana ina tuvwanga kikilu o mfunu? (Mat. 6:33; Ayib. 13:5) Vana fulu kia vanga mawonso muna kala kaka ye lekwa ikitulanga zingu se kiambote, nga ka tulendi zinga ko kondwa kwa lekwa ina ke twafwana sumba ko owau? (Tanga Filipi 4:11-13.) Nga tuyambulanga kuyivana mu salu kia Nzambi mu kuma kia vava ina tuvwidi o mfunu owau? Nga tusianga salu kia Yave va fulu kiantete muna zingu kieto? E mvutu zeto muna yuvu yayi zisonga kana vo tusadilanga Nzambi yo ntima wawonso yovo ke wau ko. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “O vumina-Nzambi yo luyangalalu i ndandu kikilu: kadi ke tuvitikidi vo ma ko, ova nza, ngatu lenda vo katula ma; kansi wau tuna yo dia yo vwata, tuyangalela ko.”—1 Tim. 6:6-8.
6. Nkia “lau” tulenda vewa? Adieyi dilenda kutusadisa mu zaya kana vo tufwete dio tambulwila?
6 Kasikil’owu, o mfumu eto a salu lenda kutuvana e salu kifutanga nzimbu zayingi yovo kutusila nsilu a nluta miakaka. Nanga tulenda badika vo nzimbu zayingi tuvwa kele vo twele vava salu ku nsi yovo zunga kiakaka. Kuna lubantiku, tulenda banza vo malau mama i nsambu za Yave. Kansi, nga ka tufwete fimpa makani meto ko una ke tubakidi nzengo ko muna mambu mama? E kiuvu kiantete tufwete kiyuvula i kiaki: “Dina nzolele vanga aweyi dilenda vanga muna ngwizani ame yo Yave?”
7. Ekuma dinina mfunu dia katula luzolo lwa kala ye mavwa mayingi muna ntim’eto?
7 E nza ya Satana iwokesanga luzolo lwa kala ye mavwa mayingi. (Tanga 1 Yoane 2:15, 16.) Ekani dia Nkadi Ampemba i vava yivisa ntima mieto. Muna kuma kiaki, tufwete kalanga twalungalala mu tona yo katula etima dia kala ye mavwa mayingi muna ntima mieto. (Lus. 3:15-17) Ke diakala diampasi ko kwa Yesu mu veza lukau lwa Satana lwa kumvana yintinu yawonso ya nza. (Mat. 4:8-10) Walukisa vo: “Nutoma tala, nukeng’eloko diawonso: e kuma kadi, o moyo a muntu ke wina muna ulolo wa salanganu yandi ko.” (Luka 12:15) Kwikizi kilenda kutusadisa mu bund’e vuvu muna Yave ke mu yeto kibeni ko.
‘Wavunwa’ kwa Ngunz’anunu
8. Aweyi watontelwa e kwikizi kia ngunz’a Nzambi?
8 Kele vo ngunz’a Nzambi kavutuki manima ko vava kavaika muna mbanza, nga kadi bwilwa vonza ko. Kansi, ke kolo ko, watontwa diaka. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Mwakala muna Betele ngunz’anunu; o mwan’andi wizidi, unsamwini” mawonso mavangama muna lumbu kiakina. Vava kawa mana mabwa, ngunz’anunu wavovesa wan’andi bankubikila ebuluku kimana kalanda ngunz’a Nzambi. Kadiata tini kiandá ko, wasolola ngunza wavwanda kunansi a nti anene yo kumvovesa vo: “Wiza yame kuna nzo wadia.” Vava ngunz’a Nzambi kalembi tambulwila, ngunz’anunu wamvovesa vo: “Omono i ngunza kontwa kwa ngeye; e mbasi impovese muna diambu dia Yave vo, umvutukisa yaku muna nzo, kadia yo nua.” Kansi o Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Luvunu kantele.”—1 Nti. 13:11-18.
9. O Nkand’a Nzambi adieyi uvovanga mu kuma kia avuni? Kimwanda kia nani bevavanga o fwasa?
9 Ka tuzeye ko kana adieyi i kani kakala diau o ngunz’anunu, kansi vuna kavuna. Nanga vakala ye ntangwa ina ngunz’anunu kasadila Yave ye kwikizi. Kansi, muna kolo kiaki, wasadila luvunu mu bendomona nkw’andi. O Nkand’a Nzambi utoma lukisanga evangu diadi. (Tanga Ngana 3:32.) Avuni ke bezolanga fwasa kaka kimwanda kiau ko, kansi bevavanga mpe fwasa eki kia wantu akaka.
“Ovutukidi” yo Ngunz’anunu
10. Ngunz’a Nzambi adieyi kavanga vava kabokelwa kwa ngunz’anunu? Adieyi diambwila?
10 E ngunza mwisi Yuda nga wafwana bakula e ndekwa zambi zina kasadila o ngunz’anunu. Wafwana kiyuvula: ‘Ekuma Yave kafwete tumina e mbasi kwa muntu akaka mu zayisa diambu diampa mu kuma kiame?’ E ngunza nga wafwana yuvula Yave mu zaya e ziku kia diambu, kansi, Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko kana vo wavanga wo. Kansi, “ovutukidi yo [ngunz’anunu], odidi muna nzo andi, yo nua.” Ediadi ke diayangidika Yave ko. Vava kavunginikwa, ovutukidi muna nzil’andi kuna Yuda, e nkosi yawanana yandi yo kumvonda. Ekwe mpil’ambi yasukila e salu kiandi kia ungunza!—1 Nti. 13:19-25. *
11. O Akiya nkia mbandu ambote kasisa?
11 Kuna diak’esambu, o Akiya wa ngunza, ona wafilwa mu kusa Yerobame se ntinu, wasikila ye kwikizi yamuna kinunu kiandi. Vava Akiya kanuna yo kituka se mpofo, Yerobame watuma nkaz’andi kenda kwa Akiya mu zaya dina dibwila mwan’au ona wayelanga. Kuna unkabu wawonso, Akiya wavova vo mwan’a Yerobame fwa kefwa. (1 Nti. 14:1-18) Muna ulolo wa nsambu katambula, Akiya wavwa elau dia vana lusadisu kw’asoneki a Diambu diavumunwinwa dia Nzambi. Nkia lusadisu kavana? Oku sentu, mana kasoneka masadilwa kwa Ezera wa nganga se nto a lusansu.—2 Tus. 9:29.
12-14. (a) Nkia diambu tulenda longoka muna dina diabwila ngunz’a Nzambi? (b) Yika nona kisonganga o mfunu wa lemvokela luludiku lwa Nkand’a Nzambi luvewanga kwa akuluntu kumosi ye sambu.
12 O Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko ekuma ngunz’a Nzambi kalembi yuvulwila Yave mu vutuka yo kwenda dia yo nua kuna nzo a ngunz’anunu. Nga dilenda kala vo ngunz’anunu wamvovesa dina kazola wa? Nga vena ye diambu tulenda longoka? Tufwete kalanga ye ziku vo nkanikinu mia Yave miansongi yo lemvokela mio ntangwa zawonso kana nkutu nkia diambu ditubwididi.
13 Akaka vava bevewanga elongi, bezolanga kaka lemvokela dina bazolele. Kasikil’owu, nteleki mosi nanga lenda vewa salu kina kikundia ntangwa ina kafwete kala y’esi nzo andi yovo ya sala salu ya mwanda. Olenda kwenda kwa nkuluntu mu vava luludiku. O nkuluntu nanga lenda yantika vova vo ke diandi ko dia zayisa kwa mpangi una kalenda lunga-lunga esi nzo andi. I bosi, o nkuluntu lenda fimpa kumosi ye mpangi e vonza ya mwanda ina muna tambulwila e salu kiakina. Nga mpangi osungamena kaka e mvovo miantete mia nkuluntu, ovo wafwana toma badika e mvovo miansuka kavoveso? Kieleka, o mpangi kafwete toma fimpa mu zaya dina dilenda kunsadisa muna mwanda.
14 Badika diambu diakaka dilenda bwa. Mpangi ankento lenda kwenda kwa nkuluntu mu yuvula kana vo olenda vambana yo nkaz’andi wa mundembi-kwikila. Kondwa lukatikisu, o nkuluntu lenda kunzayisa vo yandi kibeni ofwete bak’e nzengo za vambana yovo lembi vambana. I bosi, o nkuluntu lenda fimpa yandi malongi ma Nkand’a Nzambi mu kuma kia diambu diadi. (1 Kor. 7:10-16) Mpangi ankento nga otambulwila mana kamvovese nkuluntu? Yovo osikila kaka ye nzengo za vambana yo nkaz’andi? Muna bak’e nzengo, dikala diangangu kavava luludiku lwa Nkand’a Nzambi kumosi ye sambu.
Kala Nlembami
15. Adieyi tulenda longoka muna vilwa kavang’o ngunz’a Nzambi?
15 Adieyi tulenda longoka mu kuma kia vilwa wa ngunza wa mwisi Yuda? Muna Ngana 3:5 tutanganga vo: “Bunda Yave e vuvu yo ntim’aku wawonso, kuyekamena waku umbakuzi ko.” Vana fulu kia sikila yo bund’e vuvu muna Yave nze una kavanga kuna lubantiku, ngunza wa mwisi Yuda wabund’e vuvu muna umbakuzi wa yandi kibeni. Wafwa mu kuma kia vilwa kavanga yo vidisa e ngwizani ambote kakala yau yo Nzambi. Dina diambwila dikutusonganga o mfunu wa kala alembami ye akwa kwikizi muna salu kia Yave.
16, 17. Adieyi dilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave?
16 E zolela ya ntima mieto ilenda kutufila mu vonza. “O ntima usundidi mawonso o tekama, wayela kikilu.” (Yer. 17:9) Muna sikila ye kwikizi muna Yave, tufwete kwamanana sia ngolo za katula uwuntu wankulu kumosi ye fu kia lulendo yo kuyibund’e vuvu. Tufwete vwata uwuntu wampa, “una uvangamène kontwa kwa Nzambi, muna ndungidi yo songa kwa ludi.”—Tanga Efeso 4:22-24.
17 Muna Ngana 11:2 tutanganga vo: “Vana vena nlêka (yovo lulembamu) i vena ngangu.” Kala nlembami yo bundang’e vuvu muna Yave dilenda kutusadisa mu venga vilwa ulenda kututwasila mfwilu. Kasikil’owu, lukendalalu lulenda yivisa umbakuzi weto. (Nga. 24:10) Tulenda yoya mu sala yaka salu ya mwanda yo yindula vo salu kiayingi tusadidi kala yo mona vo wau i ntangwa yasisila akaka e fulu. Yovo tulenda vava kala ye zingu kina wantu bebadikilanga vo kiambote. Kansi, avo ‘tusiamanana’ yo ‘wokes’ak’e salu kia Mfumu’ tulunga-lunga e ntima mieto.—Luka 13:24; 1 Kor. 15:58.
18. Adieyi tulenda vanga kele vo ka tuzeye ko dina tufwete vanga?
18 Ezak’e ntangwa, dilenda vava vo twabak’e nzengo muna diambu diampasi. Kansi ka tuzeye ko dina tufwete vanga muna kolo kiakina. Nga tuvanga dina tumwene vo diambote kuna kwa yeto? Kele vo nzengo tuzolele baka, diangangu twalomba lusadisu kwa Yave. Muna Yakobo 1:5 tutanganga vo: “Ovo muntu vovo nwina wakondwa ngangu, mbula kalomba kwa Nzambi, on’ovevolanga kw’awonso.” O S’eto ezulu okutuvana mwand’avelela ulenda kutusadisa mu baka nzengo zambote.—Tanga Luka 11:9, 13.
Tusikila ye Kwikizi
19, 20. Adieyi tufwete zindalala vanga?
19 Vava Solomo kavengomoka muna nsambila aludi, e kwikizi kia selo ya Nzambi, mu mpasi kiakala. Elo, ayingi bavidisa kwikizi kiau. Kansi, akaka bazindalala songa kwikizi kiau muna Yave.
20 E lumbu yawonso, tuwanananga ye mambu malenda tonta kwikizi kieto. Yeto mpe tulenda sikila ye kwikizi. Yambula twazindalala songa kwikizi kieto muna Yave yo ntima mosi yo kala ye vuvu vo “kuna kwa nkwa kwikizi [Yave] okusonga vo nkwa kwikizi.”—2 Sam. 22:26, NW.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 10 O Nkand’a Nzambi ke uyikanga ko kana vo Yave watwasa lufwa lwa ngunz’anunu.
Nkia Mvutu Ovana?
• Ekuma tufwete sila ngolo za katula luzolo lwa kala ye mavwa mayingi muna ntima mieto?
• Nki kilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave?
• Lulembamu aweyi lulenda kutusadisila mu sikila ye kwikizi muna Nzambi?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 9]
Nga diampasi dikalanga kwa ngeye mu zizidila ntota?
[Foto ina muna lukaya lwa 10]
Nga oyindulanga elongi dia Nkand’a Nzambi dina oveno?