Yave i ‘Ntanini’ eto

“O Yave okubasadisa yo kubatayisa.”​—NKU. 37:⁠40.

1, 2. Nkia ziku mu kuma kia Yave kilenda kutufiaulwisa yo kutukumika?

E KINI kia ntangwa ke kiningamanga va fulu kimosi ko. Ekolo ntoto uzietomokanga, e kini mpe kisobanga. Kansi, o Mvangi a ntoto ye ntangwa kesobanga ko. (Mal. 3:⁠6) Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kiandi vo: “Kena ya soba-soba ko, ngatu tombe kia nzietoka.” (Yak. 1:​17) E ziku kia diambu diadi mu kuma kia Yave, kilenda kutufiaulwisa yo kutukumika musungula vava tukalanga mu mpasi. Mu nkia mpila?

² Nze una tumwene mun’elongi divitidi, Yave wakala se ‘Ntanini’ a nkangu andi kuna nz’ankulu. (Nku. 70:⁠5) Kesobanga ko, olunganisanga mawonso kevovanga. Muna kuma kiaki, nkangu andi o unu bavwidi kuma yayingi mu bunda e vuvu vo, ‘okubasadisa yo kubatanina.’ (Nku. 37:​40) O Yave aweyi ketaninanga nkangu andi mu tandu kieto? Aweyi ketaninanga konso muntu mu yeto?

Bataninwa Vana Moko M’atantu

3. Ekuma tufwete kadila ye ziku vo atantu ke balendi sima nkangu a Yave ko mu samuna nsangu zambote?

³ Ka vena lubangamu lwa Satana ko lulenda sima Mbangi za Yave mu sambila kaka Yave. Diambu dia Nzambi dikutuvovesanga vo: “Ke vena nwaninwa kiavangilw’omo ngeye kisikila ko; o tubini twawonso  tukutelamena muna mfundu yeles’oyelesa to.” (Yes. 54:​17) Atantu bafunga mu sima nkangu a Nzambi mu sala e salu kiau kia samuna nsangu zambote. Badika nona yole.

4, 5. Nkangu a Yave nkia mpila kitantu basiwa muna mvu a 1918? Nkia nluta diatwasa?

⁴ Muna mvu a 1918, afidi a mabundu, babangika nkangu a Yave y’ekani dia ningamesa e salu kiau kia umbangi. Kina kia 7 kia ngonde a Mayu, luyalu lwa nsi ya América lwavana o nswa kimana mpangi J. F. Rutherford ona wafilanga e salu kia samuna nsangu zambote mu nz’amvimba kasiwa mu pelezo ye mpangi zakaka basadilanga kun’evula. Ke vavioka ngonde zole ko, mpangi Rutherford y’akwandi basokelwa mambu yo zengelwa mvu miayingi mu pelezo. Nga atantu balenda ningamesa e salu kia samuna nsangu zambote? Ve kikilu.

⁵ Sungamena nsilu a Yave vo: “Ke vena nwaninwa kiavangilw’omo ngeye kisikila ko.” Mambu masoba kuna kinsalukisa. Mpangi Rutherford y’akwandi, ngonde vwa kaka bakala muna pelezo, kina kia 26 kia ngonde a Malusu ya mvu a 1919, bavaikiswa muna pelezo. Muna mvu walanda, kina kia 5 kia ngonde a Mayu ya mvu a 1920, ampangi ke bafundiswa diaka ko mu kuma kia mambu basokelwa. Ampangi basadila luvevoko lwau mu nungununa e salu kia samuna nsangu zambote za Kintinu. Nkia nluta diatwasa? Tuka ntangwa yayina e salu kiaki kiwokelanga kaka. Tufwete vana zitu wawonso kwa ‘Ntanini’ eto.​—⁠1 Kor. 3:⁠7.

6, 7. (a) Mbangi za Yave aweyi babangikilwa muna luyalu lwa Nazista kuna Alemanha? Nkia nluta diatwasa? (b) O lusansu lwa nkangu a Yave mu lumbu yeto nkia kimbangi lusonganga?

⁶ Owau, yambula twafimpa e nona ki’ezole. Muna mvu a 1934, Hitler ona wayalanga nsi ya Alemanha wasia nsilu vo ofukisa Mbangi za Yave muna nsi yayi. Wavanga wawonso mu lungisa o nsilu andi. Vava kasia e nsilu wau, ayingi muna nkangu a Yave bakangwa yo siwa muna pelezo. Mafunda ma Mbangi za Yave babangikwa, akaka bavondwa muna fulu ya salu yampasi zayingi. Nga Hitler walungisa nsilu andi wa sukisa Mbangi za Yave? Nga waningamesa emvimba e salu kia samuna e nsangu zambote muna nsi ya Alemanha? Ve kikilu! Muna ntangwa lubangamu, mpangi zeto basamunanga e nsangu zambote kuna sweki. Vava luyalu lwa Nazista lwasukiswa, ampangi basadila luvevoko lwau mu samuna e nsangu zambote. O unu, vioka 165.000 m’ateleki a Kintinu bena kuna nsi ya Alemanha. O ‘Ntanini’ eto walungisa nsilu andi wa sia vo: “Ke vena nwaninwa kiavangilw’omo ngeye kisikila ko.”

 ⁷ O lusansu lwa Mbangi za Yave mu lumbu yeto lusonganga e ziku vo Yave kalendi yambula ko vo nkangu andi wavempolwa. (Nku. 116:​15) Nga Yave otaninanga konso muntu mu yeto? Aweyi kevangilanga wo?

Nga Okututaninanga Muna Nitu?

8, 9. (a) Aweyi tuzayidi vo Yave kesianga nsilu ko wa kututanina mu mpil’esivi muna nitu? (b) Nkia diambu tufwete zaya?

⁸ Tuzeye wo vo Yave ke sianga nsilu wa tanina konso muntu mu yeto ko muna nitu. Tulandanga e mbandu y’aleke atatu akwikizi a esi Ayibere ana balembi fukamena e teke kia wolo kiadongelekwa kwa Nebukandesa wa Ntinu. Aleke awana yau tatu bavuminanga Nzambi, ke bayindula ko vo Yave wadi kubatanina mu mpil’esivi muna lembi mona e mpasi mu nitu. (Tanga Daniele 3:​17, 18.) Kansi, vava diabwa Yave wabatanina mun’esoka dia tiya. (Dan. 3:​21-​27) Kana nkutu kuna nz’ankulu, ke ntangwa zawonso ko Yave kataninanga nkangu andi mu mpil’esivi. Selo yayingi ya Yave yavondwa kw’atantu.​—⁠Ayib. 11:​35-37.

⁹ Adieyi tuvova mu lumbu yeto? Wau vo Yave i ‘Ntanini’ eto, olenda tanina konso muntu mu yeto muna ntangw’ampasi. Nga tulenda vova vo Yave watanina yovo lembi tanina muntu? Ve. Kana una vo i wau, avo muntu ovulukidi mu vonza lenda vova vo Yave untanini. Akaka balenda katikisa e ngindu zandi. Kansi, tufwete dio zaya vo Akristu ayingi akwikizi bafwa mu kuma kia mpasi nze una wavangama muna luyalu lwa Nazista. Akaka bafwa mu mpila zakaka. (Kim. 9:​11) Tulenda kiyuvula: ‘Nga Yave wa ‘Ntanini’ kalenda tanina ko akwa kwikizi awaya bamana vondwa?’ Ke wau ko.

10, 11. Ekuma o muntu kalendi vovela ko vo ke fwa ko? Yave adieyi kevanga mu kuma kia lufwa?

¹⁰ Badika edi: Muntu kalendi vova ko vo ke fwa ko, kadi ke vena muntu ko olenda “tayisa moyo andi vana koko kwa nsi-a-fwa,” ina vo i ziami kia wantu awonso. (Nku. 89:​48) Adieyi tuvova mu kuma kia Yave? Mpangi mosi ankento wavuluka muna ntangw’a luyalu lwa Nazista wasungamena dina kavoveswa kwa ngudi andi una vo Mbangi a Yave vava kamfiaulwisa mu kuma kia azolw’au bafwila muna fulu ya salu yampasi, wavova vo: “Avo lufwa ka lusukiswa ko, ediadi disonga vo lufwa lusundidi Nzambi o nkuma. Nga dia ludi? Ve, lufwa ke lusunda Nto a moyo ko. (Nku. 36:⁠9) Awonso bena muna nsi-a-fwa mu nyindu a Yave bena, osinga tanina konso muntu muna yau.​—⁠Luka 20:​37, 38; Lus. 20:​11-14

¹¹ O unu, Yave ovwanga mioyo mia selo yandi ya kwikizi o mfunu. Yambula twafimpa mpila tatu kekututaninanga.

Yave Okututaninanga Muna Mwanda

12, 13. Ekuma otaninwa muna mwanda kusundidi o mfunu? O Yave aweyi kekututaninanga muna mwanda?

¹² Yave okututaninanga muna mwanda, kwaku i taninwa kusundidi o mfunu. Wau vo tu Akristu akieleka, tubakulanga dio vo vena ye lekwa kisundidi zingu kieto o mfunu. E ngwizani eto yo Yave i lekwa kisundidi o mfunu tuvwidi. (Nku. 25:14; 63:⁠3) Kondwa ngwizani yayi, e zingu kieto ke kiadi kala ye nsasa ko, ke twadi kala ye vuvu kia kusentu ko.

¹³ Dia matondo vo, Yave okutuvananga lusadisu tuvwidi o mfunu mu tatidila e ngwizani eto yo yandi. Tutambulanga lusadisu lwalu muna Diambu diandi, muna mwand’andi avelela ye muna nkutakani andi omu nz’amvimba. Aweyi tulenda bakila nluta muna nkubika zazi? Muna longokanga e Diambu diandi ye sungididi kiawonso, tulenda kumika lukwikilu ye vuvu kieto. (Roma 15:⁠4) Muna lombanga mwand’andi avelela muna sambu, Yave olenda kutusadisa mu  zizidila e ntota yo venga mavangu malenda fwasa e ngwizani eto yo yandi. (Luka 11:​13) Muna lemvokelanga malongi ma buka kia ntaudi mevaikiswanga muna nkanda misasilanga Nkand’a Nzambi yo kala muna tukutakanu twawonso, tulenda dia madia ma mwanda ‘muna ntangw’andi.’ (Mat. 24:​45) Nkubika zazi zilenda kututanina muna mwanda yo kutusadisa mu finama Nzambi.​—⁠Yak. 4:⁠8.

14. Yika e nona kisonganga o mfunu wa taninwa muna mwanda.

¹⁴ Muna songa o mfunu wa taninwa muna mwanda, sungamena e nona kia se oyikilu mun’elongi divitidi. Vioka lumbu yakete tuka bawila e nsangu zamwangana vo mwan’au Theresa wavila, batambula nsangu zankenda vo: Theresa wavondwa. * O se wavova vo: “Yasamba kwa Yave kimana kantanina. Vava kawanuka wafwa, ya yantika kiyuvula ekuma e sambu yame ke yavaninwa mvutu ko. Kieleka, yazaya vo Yave kasia nsilu ko watanina konso muntu muna nkangu andi mu mpil’esivi. Yalomba umbakuzi muna sambu. Yatambula lufiaulwisu mu zaya vo Yave otaninanga nkangu andi muna mwanda, kwaku i taninwa tuvwidi o mfunu mu tatidila e ngwizani eto yo yandi. Lutaninu lwalu lusundidi o mfunu kadi lulenda kututwasila nluta kuna sentu. Muna kuma kiaki, Yave watanina Theresa; kadi wansadilanga ye kwikizi kiawonso una kafwidi ko. Yakala yo luvuvamu wau nzeye vo e zingu kiandi kia kusentu va moko ma Yave kina.”

Taninwa Muna Ntangwa Mayela

15. O Yave aweyi kalenda kutusadisila muna mpasi za mayela?

¹⁵ Nze una katanina Davidi, Yave lenda mpe kututanina “vana mfulu a yela.” (Nku. 41:⁠3) Kana una vo mu lumbu yeto Yave ke kututaninanga mu mpil’esivi ko yo kutuwuka, tuzeye dio vo okutusadisanga. Mu nkia mpila? E nkanikinu mina muna Diambu diandi milenda kutusadisa mu baka nzengo zambote mu kuma kia mpila lusadisu tutambula ye makaka mpe. (Nga. 2:⁠6) Tulenda landa luludiku lwamfunu luvaikiswanga muna Eyingidilu ye Despertai! mu kuma kia mambu ma vimpi. Muna lusadisu lwa mwand’andi, Yave lenda kutuvana “ulolo wa nkuma” mu sunda e mpasi yo simbinina e kwikizi kieto muna konso diambu dilenda kutubwila. (2 Kor. 4:⁠7) Muna lusadisu lwalu, tulenda venga e fu kia sianga e sungididi kieto kiawonso muna mayela yo vidisa ekani dieto muna mwanda.

16. Aweyi mpangi mosi kazizidila e mpasi za mayela?

¹⁶ Yindula e nona kia mpangi ayakala oyikilu  kuna lubantiku lwa longi divitidi. Muna mvu wa 1998 wasoloka ye kimbevo kia esclerose lateral amiotrófica, (ELA) kiantwasila kimbevo ki’evola. * Aweyi kasundila e mpasi za kimbevo kiandi? Wavova vo: “Vava yayindula vo lufwa kaka lulenda sukisa e mpasi za kimbevo kiame, yakendalala kikilu. Vava yamonanga e ntantu, lekwa tatu yalombanga kwa Yave muna sambu: Luvuvamu lwa ntima, landula mambu ye luzindalalu. Yamona vo Yave wawá kieleka e sambu yame. Luvuvamu lwa ntima, lwamfiaulwisa yo kunsadisa mu yindula una ukala e nz’ampa vava yikala ye ngolo za kangala yo dia madia mambote ye mokena diaka ye yitu yame. Landula mambu, kwansadisa mu sunda e mpasi za kimbevo ki’evola. Luzindalalu, lwansadisa mu simbinina e kwikizi kiame yo lembi fwasa e ngwizani ame yo Yave. Ndenda vova nze una Davidi wa ntozi a nkunga kavova, Yave wantanina muna ntangw’a mayela.”​—⁠Yes. 35:​5, 6.

Olungisanga e Nsatu Zeto

17. Yave nkia nsilu ke kutusianga? O nsilu wau adieyi usonganga?

¹⁷ Yave osianga nsilu wa kutulunga-lunga muna nitu. (Tanga Matai 6:​33, 34 ye Ayibere 13:​5, 6.) Ediadi ka disongele ko vo ka tufwete sala ko. (2 Tes. 3:​10) O nsilu wau adieyi usonganga: Avo tusidi Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete muna zingu kieto yo sala e salu ya nitu mu lungisa e nsatu zeto, tukala ye vuvu vo Yave lenda kutusadisa mu baka lekwa tuvwidi o mfunu muna zinga. (1 Tes. 4:​11, 12; 1 Tim. 5:⁠8) Olenda sadila nkw’eto nkwikidi mu kutuvana lusadisu tuvwidi o mfunu.

18. Yika e nona kisonganga vo tulenda sadiswa muna ntangw’ampasi.

¹⁸ Sungamena nkento osansanga mwana yandi mosi kaka, oyikilu kuna lubantiku lw’elongi divitidi. Vava kayenda zingila kuna zunga kiampa yo mwan’andi ankento, diampasi diakala mu baka e salu. Wavova vo: “Yasalanga e salu kia umbangi muna mene, ku masika yavavanga e salu. Nsungamene e lumbu kina ya yenda sumba kimvumina (leite) muna nzo ya tekela. Yakala ye luzolo lwa sumba nkove, kansi kia kala ye nzimbu zafwana ko. Yakendalala kikilu. Vava yavutuka kuna nzo, yawana nkutu ya zala ye nkove. Madia mayingi kikilu makala mo. Yadila yo vutula matondo kwa Yave.” Mpangi ndioyo wankento wabakula vo mpangi mosi muna nkutakani ovatanga e nkove, wayiza yo fila. Wansonekena vo: “Kana una vo ivutwidi matondo, ntondele mpe Yave ona usadidi mu kunsungamesa o zola kwandi.”​—⁠Nga. 19:⁠17.

19. Vava e mpasi zayingi zikwiza, selo ya Yave nkia vuvu bekala kiau? Adieyi tufwete vanga tuka o wau?

¹⁹ Kieleka, mana kavanga o Yave kuna nz’ankulu ye oma kevanganga muna lumbu yeto, mekutuvananga kuma kina tufwete kumbundila e vuvu vo Nsadisi eto. Vava e mpasi zayingi zikwiza mu nza yayi ya Satana, lusadisu lwa Yave kikilu tuvwa o mfunu. Selo ya Yave kwa yandi kaka bebunda e vuvu kiau kiawonso. Beyangalala wau bezaya wo vo luvuluzu lwau lufinamene. (Luka 21:​28) Kana nkia mpasi zilenda kutubwila, tukwamanana bunda Yave e vuvu, kadi Nzambi eto kesobanga ko, yandi i ‘Ntanini’ eto.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nga Osungamenanga?

• Yave aweyi kalenda tanina awana bevondwanga?

• O taninwa muna mwanda ekuma kusundidi o mfunu?

• O nsilu a Yave wa kutulunga-lunga muna nitu adieyi usonganga?

[Yuvu ya Longoka]

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 8]

Muna mvu wa 1918, mpangi Rutherford ye akw’andi bavaikiswa mu pelezo yo lembi fundiswa diaka mu kuma kia mambu basokelwa

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 10]

Yave lenda kututanina “vana mfulu a yela”