“Nkunga Vana Mbu” Sono Iyikakesanga Tandu Yole

KINA kia 22 kia ngonde a Mayu ya mvu wa 2007, sono ya Kiyibere yasonekwa muna tandu kia nsambwadi yovo kia nana kia tandu kieto yasunzulwa kuna Yerusaleme, muna Museu De Israel. E sono yayi yankulu, ya Nkand’a Luvaiku 13:​19–16:⁠1. Muna sono yayi muna ye nkanda uyikilwanga vo “Nkunga Vana Mbu,” una bayimbila Aneyisaele vava bavuluzwa mu mpil’esivi muna Mbu Ambwaki. E nsunzula ya sono yayi nkia kuma inina mfunu?

Mu kuma kia mvu yasonekwa. E sono ya Mbu Afwa (Rolos do Mar Morto), yasonekwa mu kolo kia tandu kiatatu vitila Kristu ye kia tandu kiantete. Vitila mvu 60 una ke yasolokele ko, e sono yantete ya Kiyibere yateka zayakana yiyikilwanga vo Códice de Alepo, mu mvu wa 930 wa tandu kieto yasonekwa. Lembi yindula e sono yakete yankulu, ka vena sono yakaka ko ya Kiyibere iviokele eyayi, yasonekwa vitila mazunda ma mvu.

James S. Snyder, wa mfumu a Museu de Israel wavova vo: “E sono ya Nkunga Vana Mbu tandu yole ya lusansu iyikakesanga, tuka tandu kia Sono ya Mbu Afwa . . . ye tandu kia Códice de Alepo.” Muna mvovo miandi, e sono yayi kumosi ye Sono yankulu ya Nkand’a Nzambi, “yau kaka itoma songanga una e sono yankulu yalundilwanga kimana yalembi sobwa.”

Sono yayi ibadikilwanga vo kimosi muna sono yankulu yasololwa muna tandu kia 19 muna esambilu dimosi dina muna mbanza Cairo kuna Engipito. Kansi, nlundi mosi a sono yankulu ya Kiyibere kazayanga mfunu a sono yayi ko yavana kayuvula kwa nkwa ngangu mosi muna mvu mia 1970. Muna ntangwa yayina, e mvu mia sono yayi mu carbono miasonekenwa, i bosi yalundwa yavana yasunzulwa kuna Museu de Israel.

Muna songa o mfunu a sono yankulu, Adolfo Roitman, mfumu a nzo ilundilwanga Nkanda miankulu, Museu de Israel ye mwuki a Sono ya Mbu Afwa wavova vo: “Sono ya Nkunga Vana Mbu isonganga e ziku kia sono ya Massorético ya Nkand’a Nzambi una yasonekenwanga muna tandu yavioka. O unu e mpila yasonekenwa Sono ya Nkunga Vana Mbu yafwanana ye una yasonekenwa muna tandu kia 7 ye 8.”

O Nkand’a Nzambi i Diambu diavumunwinwa dia Nzambi, Yave yandi kibeni otaninanga wo. Vana ntandu, Nkand’a Nzambi wasonekwa ye sungididi kiawonso kw’asoneki. Muna kuma kiaki, Nkand’a Nzambi tusadilanga o unu wafwana bundw’e vuvu.

[Avwe a Foto lukaya lwa 32]

Courtesy of Israel Museum, Jerusalem