Kala ye Kiese Muna Salu kia Kitula Wantu S’alongoki

“Dianu vo nwenda, nwakitula wantu . . . s’alongoki.”​—MAT. 28:19.

1-3. (a) Nki’elau dimonanga ateleki belendanga longoka Nkand’a Nzambi yo wantu? (b) Nkia yuvu tufimpa?

MPANGI mosi ankento osadilanga mu buka kia ndinga Hindi kuna Estados Unidos wasoneka vo: “Tumingu 11 kaka twavioka tuka yayantikila longoka y’esi nzo mosi batuka kuna Paquistão. Vana vau, twakituka se akundi. Vava yazaya vo esi nzo yayi se bevutuka kwau kuna Paquistão yadila kikilu. Kiadila mu kuma kia nkenda za vidisa kaka kikundi ko, kansi mpe mu kuma kia kiese yamonanga kia kubalonga diambu dia Yave.”

² Nze mpangi ndioyu ankento, nga omonanga e kiese kitukanga mu longoka Nkand’a Nzambi yo muntu? Yesu y’alongoki andi muna tandu kiantete bamona e kiese kitukanga mu salu kia kitula wantu s’alongoki. Vava alongoki 70 ana katuma bavutuka ye kiese, Yesu “oyangalèle kikilu kuna mwand’avelela.” (Luka 10:17-21) Diau adimosi mpe, ayingi o unu bemonanga kiese kia kitula wantu s’alongoki. Muna kuma kiaki, muna mvu wa 2007, ateleki avema 6.561.426 ma wantu balongoka yau Nkand’a Nzambi muna konso ngonde.

³ Kansi, ateleki akaka ke balenda mona kiese kiaki ko kia longoka Nkand’a Nzambi yo wantu. Akaka ke belendanga longoka Nkand’a Nzambi ko yo wantu se vioka mvu. Nkia nkakalakani tulenda mona vava tusianga e ngolo za longoka Nkand’a Nzambi yo wantu? Aweyi tulenda sundila e nkakalakani zazi? Nkia nluta  tubaka kele vo tulendele lungisa nkanikinu a Yesu: “Dianu vo nwenda, nwakitula wantu . . . s’alongoki”?​—Mat. 28:⁠19.

Mambu Malenda Kutukatula Kiese

4, 5. (a) O wantu aweyi betambulwilanga e nsangu zambote muna nsi zakaka? (b) Ateleki nkia nkakalakani bewanananga zau?

⁴ Muna nsi zakaka, wantu betambulanga vana vau e nkanda mieto yo tambulwila longoka Nkand’a Nzambi. Yakala dimosi wa mwisi Austrália yo nkaz’andi ana basadila mu fikolo kuna Zâmbia basoneka vo: “Ediadi dialudi kikilu. Zâmbia nsi ambote mu sila umbangi. Ke diampasi ko mu sila umbangi mu nzila. O wantu yau kibeni bekutufinamanga, akaka beyuvulanga mu kuma kia yinkanda-nkanda yeto.” Muna mvu mosi, mpangi zamakala ye zamakento kuna Zâmbia balongoka Nkand’a Nzambi ye 200.000 ma wantu, i sia vo, konso nteleki walongoka yo muntu mosi yovo vioka.

⁵ Kansi, muna nsi zakaka, diampasi kw’ateleki mu kaya nkanda yo longoka Nkand’a Nzambi ye wantu ntangwa zawonso. Ekuma? Ntangwa zayingi, o wantu ke bewanukanga mu nzo zau ko, vava nteleki kekwenda kubakingulanga. Vo i akaka, bewanukanga ku nzo kansi ke bezolanga wá diambu ko mu kuma kia nsambila. Nanga kwa mase malembi zolanga sambila basanswa, yovo mu kuma kia menga umpuki wa nsambila zaluvunu. Wantu ayingi befilakeswanga yo vunginikwa kwa avungudi aluvunu. (Mat. 9:36) Muna kuma kiaki, wantu awaya ke bezolanga mokena mu kuma kia Nkand’a Nzambi ko.

6. Ateleki akaka nkia mambu mampasi benwananga mau?

⁶ Ateleki akaka bena ye mambu malenda kubakatula kiese. Kanele vo vakala ye ntangwa bayivananga kwayingi mu salu kia kitula wantu s’alongoki, owau nanga mpasi za mayela ye kinunu benwananga zau. Vena mpe ye miaka nkaku tulenda kisila yeto kibeni. Kasikil’owu, nga okuyibadikilanga vo kwafwana ko mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu? Lenda yindula nze Mose vava katumwa kwa Yave mu kwenda vovana yo Faro. Mose wavova vo: “E mfumu, kingwenzi kwame ko, tuka kutuka.” (Luv. 4:10) O wonga wa vanga vilwa ulenda fila muntu mu kuyibadikila vo kafwana ko mu sala konso salu. Tulenda yindula vo muntu ke kituka nlongoki ko wau vo ke tu alongi ambote ko. E ngindu zazi zilenda kutufila mu viokesa elau dia longoka Nkand’a Nzambi yo wantu. Aweyi tulenda sundila e ngindu zazi?

Kubika Ntim’aku

7. Nki kiafilanga Yesu mu kuyivana muna salu kia umbangi?

⁷ Diambu diantete tufwete vanga i kubika ntima mieto. Yesu wavova vo: ‘Muna ulolo wa ntima, o nua i uvovelanga.’ (Luka 6:​45) Tokanena wete dia wantu akaka diafilanga Yesu mu kuyivana muna salu kia umbangi. Kasikil’owu, vava kamona usukami wa mwanda bakala wau Ayuda, ‘wabamwena nkenda.’ Wavova kw’alongoki andi vo: “O nsâlu wayingi . . . Nudodokela mfumu a nsâlu, katuma nsadi muna nsâlu andi.”​—Mat. 9:36-38.

8. (a) Nkia diambu tufwete badikanga mu kuma kia salu kieto kia umbangi? (b) Adieyi tulenda longoka mu dina diavova nlongoki mosi a Nkand’a Nzambi?

⁸ Ekolo tukuyivananga muna salu kia kitula wantu s’alongoki, diambote twatoma badikanga e kiese tukalanga kiau vava muntu kevaulanga ntangwa ya longoka yeto Nkand’a Nzambi. Yindula mpe awana tusilanga umbangi ye nluta bebaka muna wa e nsangu tukubanatinanga. Nlongoki mosi a Nkand’a Nzambi wasoneka kun’evula dia nsi kezingilanga vo: “Nzolele kunuzayisa e kiese ngina kiau mu kuma kia Mbangi za Yave ana bekwiza kundonganga kuna nzo ame. Nzeye dio vo ezak’e ntangwa bakendalalanga mu kuma kia ulolo wa yuvu yayuvulanga ye ntangwa yabadianga. Kansi, bakala ye luzindalalu ye luzolo lwa kunzayisa mana balongoka. Itondanga Yave ye Yesu wau vo wantu awaya bansadisa mu soba zingu kiame.”

9. Yesu mu nkia diambu kasianga sungididi? Aweyi tulenda tanginina mbandu andi?

 ⁹ Dialudi vo, ke wantu awonso ko batambulwila e nsangu za Yesu. (Mat. 23:37) Akaka balanda Yesu mu fikolo kansi kuna kwalanda bat’esakuba mu kuma kia malongi mandi yo ‘yambula kangala yandi.’ (Yoa. 6:66) Kansi, Yesu kabanza ko vo e nsangu zandi ke zina mfunu ko wau vo akaka ke batambulwila zo ko. Kana una vo mbongo ayingi kamwanga ke yatwasa nluta ko, Yesu wasia sungididi muna salu kiambote kasalanga. Wamona vo ntangw’a nsâlu yafwana yo kuyivana ye kiese kiawonso muna nkutika yayi. (Tanga Yoane 4:35, 36.) Vana fulu kia talanga kaka e ntoto ukunwa e mbongo, tulenda sia sungididi muna nluta tulenda tambula mu sadila muna zunga twavewa. Yambula twafimpa una tulenda kadila ye nyindu asikila mu kuma kia salu kia umbangi.

Kala Y’ekani dia Yantika Elongi dia Nkand’a Nzambi

10, 11. Adieyi olenda vanga mu kala ye kiese mu salu kia umbangi?

¹⁰ O mvati a nsengo omwanganga e mbongo y’ekani dia vela mbongo. Diau adimosi, tufwete sianga umbangi y’ekani dia yantika longoka Nkand’a Nzambi yo wantu. Kansi, adieyi tuvova kele vo ovaikanga mu salu kia umbangi ntangwa zawonso kansi akete kaka bewanukanga mu nzo yovo kulendanga vutuka kubakingula ko? Ediadi dilenda kuyoyesa. Ng’ofwete yambula sia umbangi mu nzo ye nzo? Ve. Kadi wantu ayingi bewanga e nsangu zambote muna nkumbu antete vava tusianga umbangi mu nzo ye nzo, ina vo, i mpila isadilwanga tuka kolo.

¹¹ Muna kala ye kiese, ng’olenda sadila mpila zakaka za sila umbangi zina olenda solwela wantu ayingi? Kasikil’owu, nga osilanga  umbangi muna nzila yovo kuna salu? Nga lenda sila umbangi mu telefone yovo lomba nomba ya telefone y’awana osilanga umbangi kimana walenda mokena yau? Muna kalanga ye luzindalalu yo soba mpila ya sila umbangi, lenda mon’e kiese kitukanga muna sadisa ana betambulwilanga e nsangu za Kintinu.

Zindalala Kanele vo ke Bazolele wa Ko

12. Adieyi tulenda vanga kele vo ndonga muna zunga kieto ke bezolanga sambila ko?

¹² Adieyi tuvova kele vo wantu ayingi muna zunga kieno ke bezolanga sambila ko? Nga lenda yantika moko kiaku mu vova diambu dilenda kubayangidika? Paulu wa ntumwa wasonekena mpangi zandi esi Korinto vo: “Kuna kwa Ayuda nkitukidi nze Nyuda, . . . Kuna kw’awana bakondwa nsiku, nze ndion’okondwa nsiku, wau kiakondwa nsiku a Nzambi ko.” Ekuma kavangilanga wo? Wavova vo: “Nkitukidi se mpwa zawonso, muna mpuluza zawonso yavuluzil’akaka.” (1 Kor. 9:20-22) Nga yeto mpe tulenda sola diambu diyangidika wantu muna zunga kieto? Ndonga mun’awana ke bezolanga sambila ko bevavanga kala ye ngwizani yambote y’esi nzo zau. Bevavanga mpe zaya e nsasa ya zingu. Nga tulenda sia umbangi kwa wantu awaya muna mpila ina ikubayangidika?

13, 14. Aweyi tulenda kadila ye kiese muna salu kia kitula wantu s’alongoki?

¹³ Ateleki ayingi bemonanga e kiese muna salu kia kitula wantu s’alongoki kana nkutu mu zunga ina vo wantu ke bezolanga wa nsangu zau ko. Mu nkia mpila? Muna longokanga nding’a kinzenza. Yakala dimosi ye nkaz’andi ana bakala ye kimbuta kia mvu 60 bamona vo esi China ayingi bakala muna zunga kia nkutakani au. Yakala wavova vo: “Ediadi diatufila mu longoka ndinga ya esi China. Kana una vo ntangwa yayingi diavavanga.” Wakudikila vo: “Twayantika longoka Nkand’a Nzambi y’esi China ayingi ana bakala muna zunga kieto.”

¹⁴ Kele vo kulenda longoka ndinga yakaka ko, lenda sadila finkanda-nkanda Boas Novas Para Pessoas de Todas as Nações vava owanananga ye wantu bevovanga ndinga zakaka. Lenda mpe tambula nkanda mu ndinga zivovanga wantu owanananga yau muna salu kia umbangi. Kieleka, ntangwa ye ngolo divavanga mu mokena y’awana bevovanga ndinga yakaka, bena ye fu ya kisi nsi yaswaswana. Kansi, kuvilakani ko dina divovanga Nkand’a Nzambi vo: “On’okunina kuna mvevo, kuna mvevo i kesâdila.”​—2 Kor. 9:6.

Salu kia Nkutakani Yawonso

15, 16. (a) Ekuma e salu kia kitula wantu s’alongoki, kinina salu kia wantu awonso muna nkutakani? (b) Anunu nkia salu kiamfunu besalanga?

¹⁵ E salu kia kitula wantu s’alongoki ke salu kia muntu mosi kaka ko, kansi kia wantu awonso muna nkutakani. Ekuma? Yesu wavova vo: “Muna wau i bezayil’o wantu awonso vo nu alongoki ame, ovo nzolani nuna yau.” (Yoa. 13:35) Kieleka, vava alongoki a Nkand’a Nzambi bekwizanga ku lukutakanu, besivikanga mu mona e nzola tukalanga yau. Nlongoki mosi a Nkand’a Nzambi wasoneka vo: “Yatoma yangalala mu kwenda mu lukutakanu. Awonso muna nkutakani betoma kuntambulanga.” Yesu wavova vo awana bekituka alandi andi balenda siwa kitantu kwa yitu yau. (Tanga Matai 10:​35-37.) Kansi, wasia nsilu vo muna nkutakani betambula ulolo wa “mpangi, ye nsanga, ye ngudi, yo wana” muna mwanda.​—Maku 10:30.

¹⁶ Mpangi zeto zamakala ye zamakento bena vo anunu, salu kiamfunu besalanga mu sadisa alongoki a Nkand’a Nzambi mu nungunuka. Mu nkia mpila? Kana nkutu ke belendanga longoka Nkand’a Nzambi yo wantu ko, e mvutu zau zalukasakeso muna tukutakanu zikumikanga lukwikilu lwau. E mbandu au ya kangalela “muna nzil’a unsongi” ikumikanga nkutakani yo tunta akwa luzolo lwambote mu kwiza muna nkubik’a Nzambi.​—Nga. 16:31.

Tusunda Wonga

17. Adieyi tulenda vanga muna sunda e wonga?

¹⁷ Adieyi olenda vanga kele vo omonanga  vo kwafwana ko mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu? Sungamena vo Yave wasadisa Mose muna kumvana mwand’avelela ye Arone wa mpangi andi mu kala nsadisi andi. (Luv. 4:10-17) Yesu wasia nsilu vo mwand’a Nzambi ukutusadisa muna salu kia umbangi. (Mav. 1:8) Vana ntandu, Yesu nwole-nwole kafila muna salu kia umbangi. (Luka 10:⁠1) Muna kuma kiaki, avo diampasi kwa ngeye mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu, lomba mwand’a Nzambi muna sambu kimana kavan’e ngangu, i bosi salanga kumosi ye mpangi ona lenda kusadisa mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu. E mbandu andi muna salu kia umbangi ilenda kusadisa. Diakiese mu zaya vo Yave osolanga “lekwa yantovoki ya nza,” i sia vo, ana bevezwanga, mu sal’e salu kiaki kiamfunu.​—1 Kor. 1:26-29.

18. Adieyi tulenda vanga kele vo tukuyimwenanga vo ke twafwana ko mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu?

¹⁸ Adieyi tulenda vanga kele vo tukuyimwenanga vo ke twafwana ko mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu? Tufwete sungamena vo, e salu kia kitula wantu s’alongoki ke kina nze salu kia lamba ko, tomesa yovo lembi tomesa madia, i diambu dia muntu olambanga. Kansi, e salu kia kitula wantu s’alongoki ke ngolo za muntu mosi kaka ko. Yave osalanga salu kisundidi o mfunu kia tunta wantu kwa yandi. (Yoa. 6:44) Oyeto kumosi y’akaka muna nkutakani tusiang’e ngolo mu sadisa alongoki banungunuka muna mwanda. (Tanga 2 Timoteo 2:15.) Divavanga mpe vo o nlongoki kasadila mana kelongokanga. (Mat. 7:24-27) Avo muntu kazolele diaka longoka Nkand’a Nzambi ko, ediadi dilenda kutukendeleka. E vuvu tukalanga kiau vo e nlongoki osola nsola ambote, kansi konso muntu “okusamwin’e nsangu kwa Nzambi.”​—Roma 14:12.

Nkia Nluta Tubaka?

19-21. (a) Nkia nluta tubaka muna longokanga Nkand’a Nzambi yo wantu? (b) O Yave aweyi kebadikilanga awonso bekuyivananga mu salu kia samun’e nsangu zambote?

¹⁹ O longoka Nkand’a Nzambi yo wantu dilenda kutusadisa mu sia mambu ma Kintinu va fulu kiantete. Dilenda sadisa mpe mu kotesa e ludi kia Diambu dia Nzambi muna ntima ye ngindu zeto. Ekuma? Mviti a nzila mosi una ye nkumbu a Barak wavova vo: “Longoka Nkand’a Nzambi yo wantu disadisanga muntu mu kala nlongoki ambote a Diambu dia Nzambi. Muna toma longa akaka, entete mfwete kumika lukwikilu lwame.”

²⁰ Kele vo kulendanga longoka Nkand’a Nzambi yo wantu ko, nga diadi disongele vo e salu kiaku ke kina mfunu ko vana meso ma Nzambi? Ve kikilu. Yave oyangalelanga ngolo tuvanganga za kunkembelela. Awonso bekuyivananga mu salu kia samun’e nsangu zambote, ‘asadi kumosi yo Nzambi.’ Kansi, o longoka Nkand’a Nzambi ye muntu dilenda kudikila kiese muna mona una Nzambi kekoleselanga mbongo tukunanga. (1 Kor. 3:6, 9) Amy, una vo mviti a nzila, wavova vo: “Ivutulanga matondo kwa Yave muna kunsadila mu vana muntu lukau lwamfunu, i sia vo, elau dia zaya Yave yo vwa moyo a mvu ya mvu.”

²¹ O vanga dina tulenda mu longoka Nkand’a Nzambi ye muntu dilenda kutusadisa mu zindalala sadila Nzambi owau ye kumika e vuvu kieto kia zingila muna nz’ampa. Muna lusadisu lwa Yave, tulenda mpe sadisa awana bekutuwanga mu vuluzwa. (Tanga 1 Timoteo 4:16.) Ekwe kiese tukala kiau!

Nga Osungamenanga?

• Nkia mambu mampasi benwananga mau akaka muna longoka Nkand’a Nzambi yo wantu?

• Adieyi tulenda vanga kele vo wantu ayingi muna zunga kieto ke bezolanga sambila ko?

• Nkia nluta tubaka muna longokanga Nkand’a Nzambi yo wantu?

[Yuvu ya Longoka]

[Mafoto zina muna lukaya lwa 9]

Nga osadilanga mpila zakaka za sila umbangi mu solola wantu akwa luzolo lwambote?