Tala Ntaudi ona Keyangalelanga Yave

“Tala ntaudi ame, . . . ndion’o moyo ame umwenanga wete.”​—YES. 42:1.

1. O nkangu a Yave adieyi bekasakeswanga mu vanga ekolo kifinamanga Luyindulu? Ekuma?

EKOLO kifinamanga luyindulu lwa lufwa lwa Kristu, o nkangu a Nzambi ukasakeswanga mu landa elongi dia Paulu wa ntumwa vava kavova vo: “Twasi’ak’o meso muna Yesu w’etuku yo nzikudi a lukwikilu lueto.” Paulu wakudikila vo: “Nubadika ndiona wazizidila mpaka z’asumuki, muna yau kibeni, ke nwayoya yo lebokw’e mioyo.” (Ayib. 12:2, 3) O sia e sungididi muna zingu kia kwikizi kia Kristu ye lufwa lwandi nze kimenga, dilenda sadisa Akristu akuswa ye mpangi zau mameme makaka mu zindalala sadila Yave ye kwikizi kiawonso yo lembi “lebokw’e mioyo.”​—Tezanesa ye Ngalatia 6:9.

2. Adieyi tulenda longoka muna ungunza wa Yesaya uyikanga Mwan’a Nzambi?

² Muna Yesaya wa ngunza, Yave ungunza wayingi kavova mu kuma kia Mwan’andi. O ungunza wau ulenda kutusadisa mu ‘si’ak’o meso muna Yesu w’etuku yo nzikudi a lukwikilu lueto.’ * Ungunza wau usonganga kiwuntu kiandi, mpasi ye ngyadikw’andi nze Ntinu ye Mvuluzi eto. Ulenda wokesa umbakuzi weto mu kuma kia Luyindulu, olu lukala kina Kiayá, kia 9 mu ngonde ya Abidi ya mvu wau, kunima ndimuk’a ntangwa.

Ntaudi Ozayakene

3, 4. (a) E mvovo “ntaudi” muna nkand’a Yesaya, nani uyikanga? (b) O Nkand’a Nzambi aweyi usongelanga e Ntaudi iyikwanga muna Yesaya kapu kia 42, 49, 50, 52, ye 53?

³ E mvovo “ntaudi” fulu yayingi wasonama muna nkand’a Yesaya. Ezak’e ntangwa usadilwanga mu yika ngunza yandi kibeni. (Yes. 20:3; 44:26) Muna fulu yakaka usadilwanga mu yika e zula kia Isaele yovo Yakobo. (Yes. 41:8, 9; 44:1, 2, 21) Kansi nkia Ntaudi oyikwanga muna ungunza wasonama muna Yesaya kapu kia 42, 49, 50, 52, ye 53? E Sono ya Kingerekia ya Kikristu isonganga e Ntaudi a Yave oyikwanga muna kapu yayi. Mbanda-banda wa ntiopia oyikwanga muna nkand’a Mavangu, umosi muna ungunza wau katanganga vava Filipo wa nteleki a nsangu zambote kafilwa kwa mwanda mu mokena yandi. O mbanda-banda sono kia Yesaya 53:7, 8 katanganga. Wayuvula Filipo vo: “Dodokolo diaku, o ngunza, nani kayikìdi dio? yandi kibeni, ovo muntu akaka.” Vana vau Filipo wansasila vo e ntaudi kayika Yesaya, i Yesu wa Masia.​—Mav. 8:26-35.

 ⁴ Vava Yesu kakala nsedia, Simone wa muntu ansongi wafilwa kwa mwand’avelela mu vova vo “Yesu, wa mwana” okituka se “ntemo a vunguka zula” nze una wasakulwa muna Yesaya 42:6 ye 49:6. (Luka 2:25-32) Vana ntandu, e mpasi kamweswa o Yesu muna fuku una kafundiswa zasakulwa muna ungunza wa Yesaya 50:6-9. (Mat. 26:67; Luka 22:63) Vava kiavioka e Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, Petelo wa ntumwa watoma kiesesa vo Yesu i “Ntaudi” a Yave. (Yes. 52:13; 53:11; tanga Mavangu 3:13, 26.) Adieyi tulenda longoka muna ungunza wau wa Masia?

Yave Walonga Ntaudi Andi

5. E Ntaudi aweyi kalongelwa?

⁵ Ungunza umosi wa Yesaya mu kuma kia Ntaudi a Nzambi utoma kiesesanga e ngwizani ina kakala yau Yave yo mwan’andi una kakedi ko nze muntu ova ntoto. (Tanga Yesaya 50:4-9.) E Ntaudi yandi kibeni wasonga vo Yave wanlonganga, vava kavova vo: “Osikamesa kutu kwame kwawa nze alongoki.” (Yes. 50:4) Muna kolo kiakina, e Ntaudi a Yave wawunikinanga o S’andi yo longwa kwa yandi, okedi se nlongoki asakalala. Ekw’elau diampwena dia longwa kwa Mvangi a nsema wawonso!

6. E Ntaudi aweyi kasongela lusakalalu lwandi kwa S’andi?

⁶ Muna ungunza wau, e Ntaudi oyikilanga S’andi vo “Mfumu Yave.” Ediadi disonganga vo Ntaudi wazaya wo vo Yave i Mfumu a nza yawonso. Muna songa lusakalalu lwandi kwa S’andi, wavova vo: “O Mfumu Yave okakwidi kutu kwame, kikolamene ko, ngatu vutuk’o manima.” (Yes. 50:⁠5) Vava kiasemwanga e lekwa yawonso yo wantu, ‘wakala vana ndambu [a Yave] se mbuta mbangu.’ E “mbuta mbangu” ndioyo ‘wakembelang’oku ndose [a Yave] ntangwa zawonso; wakembelanga muna nz’andi a munkalakana; Eyangi dia [Mwan’a Nzambi] diakala vana vena wan’a wantu.’​—Nga. 8:22-31.

7. Adieyi disonganga vo e Ntaudi wasiang’e vuvu muna lusadisu lwa S’andi muna ntangwa mpasi?

⁷ Mana kalongwa o Ntaudi yo zola kwandi muna wantu kwansadisa vava kayiza ova ntoto yo zizidila kitantu. Wayangalela vanga luzolo lwa S’andi kana nkutu vava kabangikwa. (Nku. 40:8; Mat. 26:42; Yoa. 6:38) Muna mpasi kamweswa ova ntoto, Yesu wakala ye vuvu vo S’andi okunyangalela yo kunsadisa. Nze una wasonama muna ungunza wa Yesaya, Yesu wafwana vova vo: “Ndion’okundungisa umfinamene; nani otantana yame? . . . Wa, o Mfumu Yave okunsadisa.” (Yes. 50:​8, 9) Kieleka Yave wasadisa Ntaudi andi a kwikizi muna salu kiandi ova ntoto, nze una usonganga ungunza wakaka wa Yesaya.

Salu kia Ntaudi ova Ntoto

8. Nkia ziku kisonganga vo Yesu i “nsolwa” a Yave wayikwa muna Yesaya 42:1?

⁸ Nkand’a Nzambi usonganga dina diabwa muna mvu wa 29 wa Tandu Kieto, vava Yesu kavubwa. Uvovanga vo: “O mwand’avelela unkulumukini, . . . e ndinga itukidi kun’ezulu vo, ongeye Mwan’ame anzolwa; omu ngeye i nyangalelanga.” (Luka 3:21, 22) Muna mvovo miami, Yave wasengomona ‘nsolw’andi’ oyikwanga muna ungunza wa Yesaya. (Tanga Yesaya 42:1-7.) Vava kakala va ntoto, Yesu walungisa ungunza wau mu mpila y’esivi. Muna Nsangu Zambote kasoneka, Matai wayika e mvovo mina muna Yesaya 42:1-4, yo sadila mio mu kuma kia Yesu.​—Mat. 12:15-21.

9, 10. (a) Yesu aweyi kalungisila e sono kia Yesaya 42:3 muna salu kiandi? (b) E Kristu aweyi ‘katwasila unsongi’ ekolo kakala ova ntoto? Nkia ntangwa ‘kesikidisa unsongi ova nza’?

⁹ Afidi a nsambila z’Ayuda bavezanga nkangu. (Yoa. 7:47-49) O nkangu una wabangikwanga  ulenda tezaneswa ye ‘matutu mabosoka’ yovo “evusu difita mwisi” vava difinamanga zima. Kansi, Yesu wasonga e nkenda kwa asukami ye mimbona mpasi. (Mat. 9:35, 36) Wabokela wantu awaya oku vo: “Nwiz’oku ngina, yeno awonso nufuntukanga yo bimuka yo mazitu, ikunuvundisa.” (Mat. 11:28) Vana ntandu, Yesu ‘watwasa unsongi’ muna longa e nsiku mia Yave mu kuma kia edi diambote y’edi diambi. (Yes. 42:3) Wasonga vo e Nsiku a Nzambi ufwete sadilwa kuna ntim’anleka yo walakazi. (Mat. 23:23) Yesu wasonga mpe unsongi muna samun’e nsangu zambote lembi sia mpambula vana vena amvwama ye asukami.​—Mat. 11:5; Luka 18:18-23.

¹⁰ Ungunza wa Yesaya wazayisa mpe vo e “nsolwa” a Yave ‘osikidisa unsongi ova nza.’ (Yes. 42:⁠4) Ediadi olungisa dio vava keyala se Ntinu muna Kintinu kia Masia yo fwasa tuyalu twawonso yo vingisa o lwandi luyalu lwansongi. Osikidisa e nz’ampa, ‘ina ikalwa kwa ndungidi.’​—2 Pet. 3:13; Dan. 2:44.

“Ntemo” ye “Ekangu”

11. O Yesu aweyi kakadila se “ntemo kwa zula” muna tandu kiantete? Aweyi kenena se ntemo mu lumbu yeto?

¹¹ Muna ndungan’a ungunza wa Yesaya 42:6, Yesu wasonga e ziku vo yandi i “ntemo kwa zula.” Muna salu kiandi ova ntoto, watwasa ntemo a kimwanda entete kuna kw’Ayuda. (Mat. 15:24; Mav. 3:26) Kansi Yesu wavova vo: “Mono i ntemo a nza.” (Yoa. 8:12) Wakituka se ntemo kuna kw’Ayuda ye kwa esi zula ke mu twasa kaka ntemo a kimwanda ko, kansi muna vana moyo andi a kimuntu kialunga se lukulu lwa wantu awonso. (Mat. 20:28) Vava kafuluka, wakanikina alongi andi mu kala se mbangi zandi ya “kuna nsuk’a nza.” (Mav. 1:8) Muna salu kiau kia umbangi, Paulu yo Banaba bayika e mvovo “ntemo kwa zula” yo sadila mio muna salu kia umbangi basala vana vena esi zula. (Mav. 13:46-48; tezanesa ye Yesaya 49:6.) E salu kiaki kiakinu salwa yamu unu ekolo mpangi za Yesu z’akuswa kumosi y’akwau mameme makaka besamunang’e nsangu zambote yo sadisa wantu mu kwikila muna Yesu wa “ntemo kwa zula.”

12. Yave aweyi kevaninanga Ntaudi andi “s’ekangu kwa nkangu”?

¹² Muna ungunza wau, Yave wavovesa Ntaudi andi ona kasola vo: “Ikulunda, yo kuvana s’ekangu kwa nkangu.” (Yes. 42:6) Satana wavanga wawonso mu vonda Yesu yo kunsima kalembi lungisa salu kiandi ova ntoto, kansi Yave wantanina yavana kiafwana ntangw’a lufwa lwandi. (Mat. 2:13; Yoa. 7:30) I bosi, Yave wafula Yesu yo kumvana se “ekangu” yovo nsilu kwa wantu ova nza. E nsilu wau i ziku kisonganga vo Ntaudi a Nzambi okala se “ntemo kwa zula,” yo kûla ana bena muna tombe kia mwanda.​—Tanga Yesaya 49:8, 9. *

13. O Yesu aweyi kakûdila ‘ana bakala muna tombe’ muna salu kiandi ova ntoto? Aweyi kevangilanga wo yamu wau?

 ¹³ Muna ndungana ya nsilu wau, e Ntaudi ona kasola o Yave ‘otemona meso ma mpofo,’ ‘ovaikis’akangami muna pelezo’ yo kûla ‘ana bafonga muna tombe.’ (Yes. 42:7) Muna salu kiandi ova ntoto, Yesu wavanga wo muna senzeka malongi ma nsambila za luvunu yo samun’e nsangu zambote za Kintinu. (Mat. 15:3; Luka 8:1) Muna mpila yayi, wakûla Ayuda bakala muna ubundu wa mwanda yo kituka se alongoki andi. (Yoa. 8:31, 32) Diau adimosi mpe, Yesu osadisanga ulolo wa wantu ana bena vo ke Ayuda ko mu zaya e ludi. Wavovesa alandi andi vo, ‘benda, bakitula wantu a zula yawonso s’alongoki,’ yo sia nsilu vo okala y’alandi andi “yakuna nsuk’a tandu.” (Mat. 28:19, 20) Tuka kun’ezulu, Kristu Yesu ofilanga e salu kia samun’e nsangu zambote mu nza yawonso.

Yave Watundidika “Ntaudi” Andi

14, 15. O Yave nkia kuma ye aweyi katundidikila Ntaudi andi?

¹⁴ Muna ungunza wakaka uyikanga Masia wa Ntaudi andi, Yave wavova vo: “Wa, o ntaudi ame lungalala kelungalala, katundalala yo zanguka yo nene kikilu.” (Yes. 52:13) Yave watundidika Mwan’andi wau vo wasakalela kimfumu Kiandi yo song’e kwikizi muna ntangw’ampasi.

¹⁵ Petelo wa ntumwa wasoneka mu kuma kia Yesu vo: “Wina vana koko kwalunene kwa Nzambi, wau kayenda kun’ezulu, yo sakalelwa kwa mbasi ye wisa ye nkuma.” (1 Pet. 3:22) Paulu wa ntumwa wasoneka mpe vo: ‘Kalemvoka yamuna fwa, musungul’e mfwa vana nti. I dianu, o Nzambi, kankundidikila kikilu, kakumvana nkumbu ina iviokele nkumbu zawonso; ovo muna nkumbu a Yesu mwafokokela makungunu mawonso, mana m’ezulu, yo mana ma ntoto, yo mana mansi a ntoto, o tubini twawonso mpe twatambulwila wo vo Yesu Kristu i Mfumu, muna nkembo a Nzambi w’Ese.’​—Fili. 2:8-11.

16. O Yesu aweyi ‘katundidikilwa kikilu’ muna mvu wa 1914? Nkia salu kesalanga tuka muna ntangwa yayina?

¹⁶ Muna mvu wa 1914, Yave watundidika  diaka Yesu. ‘Watundidikwa kikilu’ vava Yave kanyadika se Ntinu muna Kintinu kia Masia. (Nku. 2:6; Dan. 7:13, 14) Tuka muna ntangwa yayina, Kristu wayantika “yala muna mwina mbeni [zandi].” (Nku. 110:2) Entete wafundisa Satana ye nkwiya miandi muna kubatuba ova ntoto. (Lus. 12:7-12) I bosi, nze Kurese Anene, Kristu wakûla nsadiswa ya mpangi zandi akuswa ova ntoto muna “Babele Anene.” (Lus. 18:2; Yes. 44:28) Ofilanga e salu kia samun’e nsangu zambote mu nza yawonso eki kikutakesanga “nsadiswa” ya mpangi zandi muna mwanda ye ulolo wa “mameme makaka” ana besalanga kumosi ye ‘fikambi-kambi.’​—Lus. 12:17; Yoa. 10:16; Luka 12:32.

17. Adieyi tulongokele muna ungunza wa Yesaya mu kuma kia “ntaudi”?

¹⁷ O longoka ungunza wau wa nkand’a Yesaya, uwokese kikilu luyangalalu lweto muna Kristu Yesu wa Ntinu ye Mvuluzi eto. Lusakalalu kasonga muna salu kiandi ova ntoto, lusonganga una kalongelwa kwa S’andi una kayizidi ko ova ntoto. Wasonga vo yandi i “ntemo kwa zula” muna salu kiandi ova ntoto ye muna mpila kefidilanga e salu kia samun’e nsangu zambote mu lumbu yeto. Mun’elongi dilanda, tulongoka ungunza wakaka mu kuma kia Masia wa Ntaudi usonganga vo omweswa e mpasi yo vana o moyo andi muna wete dieto. Mama i mambu tufwete ‘badika’ ekolo kifinamanga Luyindulu lwa lufwa lwandi.​—Ayib. 12:2, 3.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Yuvu ya Lufimpu

• Nani i “ntaudi” wayikwa muna ungunza wa Yesaya? Aweyi tuzayidi wo?

• E Ntaudi aweyi kalongelwa kwa Yave?

• O Yesu aweyi kenena “se ntemo kwa zula”?

• E Ntaudi aweyi katundidikilwa?

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 21]

Filipo watoma kiesesa vo “ntaudi” kayika Yesaya i Yesu wa Masia

[Foto ina muna lukaya lwa 23]

Nze Ntaudi yasolwa kwa Yave, Yesu wasonga nkenda kw’asukami ye mimbona-mpasi

[Foto ina muna lukaya lwa 24]

Yesu watundidikwa kwa S’andi yo yadikwa se Ntinu muna Kintinu kia Masia