Diambu dia Yave Diamoyo

Mambu Mamfunu ma Nkand’a Lusengomono​—2

ADIEYI disinga bwila ana besambilanga Yave wa Nzambi ye awana balembi kunsambilanga? Adieyi dibwila Satana ye nkwiya miandi? Nkia nsambu bevwa alembami muna Luyalu Lw’ezunda dia Mvu lwa Kristu? O nkand’a Lusengomono 13:1–​22:21 uvananga e mvutu za yuvu yayi ye yakaka mpe. * Muna kapu yayi mwasonama mona-meso 9 yansuka muna mona-meso 16 yasongwa Yoane wa ntumwa kuna mbaninu a tandu kiantete.

Yoane wasoneka vo: “Nkwa nsambu ndion’otanga, y’ana bewa mambu ma ungunza, yo lund’oma masonama mo.” (Lus. 1:3; 22:⁠7) O tanga yo sadila mana masonama mu nkand’a Lusengomono dilenda kutufila mu sadila Nzambi, kumika lukwikilu lweto muna Nzambi yo Mwan’andi Yesu Kristu yo kutuvana vuvu kiasikila kia kusentu. *​—⁠Ayib. 4:⁠12.

TUMPINU NSAMBWADI TWA MAKASI MA NZAMBI TUBUNGWILU

(Lus. 13:1–16:⁠21)

Muna Lusengomono 11:18 tutanganga vo: “E zula yamona makasi, o makasi [ma Nzambi] mayiza, ye ntangw’a . . . kubafwasa, awana befwasang’e nza.” Muna song’e kuma makasi ma Nzambi mayizila, e mona-meso kienana kiyikanga evangu dia “bulu . . . kina ye mpaka kumi ye ntu nsambwadi.”​—⁠Lus. 13:⁠1.

Muna mona-meso kievwa, Yoane wamona “Mwan’ememe otelamene vana mongo a Zione, aya bena yandi, elundu ye yazi yà yo mazundu maya,” ana “basumbuka vana vena wantu.” (Lus. 14:​1, 4) I bosi, valanda tuzayisu twa mbasi. Muna mona-meso kialanda, Yoane wamona “mbasi nsambwadi zina ye vuku nsambwadi.” Nanga Yave yandi kibeni watuma mbasi zazi mu bungula ‘tumpinu nsambwadi twa makasi ma Nzambi’ muna nkubika za mpila mu mpila za nza ya Satana. Muna tumpinu twatu muna ye mvovo ye lulukisu mu kuma kia mfundisa ketwasa o Nzambi. (Lus. 15:1; 16:⁠1) E mona-meso yole yayi iyikanga mfundisa zakaka zitwasa Kintinu, vava kizayiswa tâtu kina kietatu yo sikwa e mpungi ina yansambwadi.​—⁠Lus. 11:​14, 15.

Mvutu za Yuvu ya Nkand’a Nzambi:

13:8​—⁠Nki i “nkand’a moyo a Mwan’ememe”? I nkanda una wasonama kaka e nkumbu z’awana beyala kumosi yo Yesu Kristu muna Kintinu kiandi ki’ezulu. Muna mpe ye nkumbu z’Akristu akuswa ana bakinu ova ntoto, bena ye vuvu kia vwila moyo kun’ezulu.

13:​11-​13​—⁠E bulu kina ye mpaka zole aweyi kivovelanga nze ngobodi yo kulumun’o tiya tutuka kun’ezulu? Wau vo e bulu kina ye mpaka zole i Luyalu Lwangolo lwa Anglo-Americana, kivovanga nze ngobodi ekuma kadi, luyalu lwalu lusadilanga lubangamu, umpumbulu yo vumisa wantu mu kubafila batambulwila wisa kiandi. O kulumuna tiya tutuka kun’ezulu disonganga vo okuyisianga vana fulu kia ngunza akieleka mu vova vo wasunda mbeni zandi muna vita zole za nz’amvimba zanwana muna tandu kia makumole yo sunda luyalu lwa Comunismo.

 16:17​—⁠Nki i “mwela” una wabukwilwa lumpinu luna lwansambwadi? O “mwela” wau ngolo za Satana, zina vo, i ‘mwanda una usalanga muna wan’a nganzi.’ Awonso bena muna wisa kia Satana befulumunanga mwela wau wambi.​—⁠Ef. 2:⁠2.

Elongi kwa Yeto:

13:​1-4, 18. E “bulu” i tuyalu twa wantu ‘tutombokanga muna kalunga,’ i sia vo, muna nza in’o ntengya-ntengya. (Yes. 17:​12, 13; Dan. 7:​2-8, 17) E bulu kiaki, kiavangwa yo vewa nkuma kwa Satana, kiasonama lutangu lwa 666, lusonganga o lembi lunga kwandi. O bakula e nsas’a bulu kiaki dilenda kutusadisa twalembi kio kunda ngatu sambila kio nze una uvanganga wantu a nza.​—⁠Yoa. 12:31; 15:⁠19.

13:​16, 17. Kana nkutu nkia nkendelo tulenda silwa muna zingu kia lumbu ke lumbu, nze za ‘sumba yovo teka’ lekwa, ka tufwete yambula ko vo e bulu kiaki kiafila zingu kieto. O tambulwila e ‘dimbu kia bulu vana koko kweto yovo vana luse lweto’ disonga vo tuyambulanga vo e bulu kiaki kiafila mavangu ye ngindu zeto.

14:​6, 7. E nsangu zisamunwanga kw’ambasi zikutusonganga vo yeto mpe tufwete samunanga nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi ye nzaki zawonso. Tufwete sadisa alongoki eto a Nkand’a Nzambi mu kala yo vumi wa Nzambi yo vana nkembo kwa Yave.

14:​14-​20. Vava “o nsâlu a nza,” i sia vo, salu kia kutika ana bevuluzwa kifokoka, ifwana e ntangwa ina mbasi ketuba o nsing’a “vinyo a nza” “mun’ekaminu dia makasi ma Nzambi, dina diampwena.” E vinyo, i sia vo, nkubika za tuyalu twa nza ya Satana ye “saki” yandi ya bundu yambi, ifwaswa emvimba. Ka tufwete yambula ko vo e vinyo a nza yatuvukumuna.

16:​13-​16. E ‘mianda miansafu’ i mvovo mia nkwiya mikwikidisanga wantu vo e ntinu mia nza ke mivangwa diambu ko vava kibungulwa tumpinu nsambwadi twa makasi ma Nzambi yo kubafila mu telamena Yave.​—⁠Mat. 24:​42, 44.

16:21. Ekolo kifinamanga e mbaninu a nza yayi, o zayisa e nsangu za mfundis’a Yave kwa nza yambi ya Satana, divavanga vo wantu bawa mvovo miangolo mia mfundis’a Nzambi, nze una misongelwanga kwa mvul’a matadi. Kana una vo i wau, wantu ayingi ova nza bekwamanana tianguna Nzambi.

O NTINU ANGOLO OYADIDI

(Lus. 17:1–22:⁠21)

“Babele Anene,” i sia vo, kintwadi kia nsambila zawonso za luvunu ova nza, imosi muna nkubika za nza yambi ya Satana. E mona- meso kia kumi ye mosi kiyikilanga Babele Anene vo “nkembi anene,” i sia vo, munta-zumba, “ofongele vana bulu kiambwaki.” Ofwaswa emvimba kwa “mpaka kumi” za bulu kina kafongele. (Lus. 17:​1, 3, 5, 16) Una katezanesa o nkembi ye “mbanz’anene,” e mona-meso kialanda kiayika lufwasu lwandi yo zayisa nkangu a Nzambi vo ‘bamvaika’ mu nzaki. Ndonga yidila mu kuma kia lufwasu lwa mbanz’anene. Kansi, vena ye kiese kiayingi kun’ezulu mu kuma kia “sompa kwa Mwan’ememe.” (Lus. 18:​4, 9, 10, 15-19; 19:⁠7) Muna mona-meso kia kumi ye tatu, ndiona ofongele vana “mvalu ampembe” onwan’e vita ye zula. Ofwasa e nza yambi ya Satana.​—⁠Lus. 19:​11-16.

Adieyi dibwila e “niok’ankulu, una vo, Nkadi Ampemba, wa Satana”? Nkia ntangwa kesinga ‘tubwa van’eyanga dia tiya’? Ediadi dimosi muna mambu masongwa muna mona-meso kia kumi ye yá. (Lus. 20:​2, 10) E mona-meso yole yansuka isonganga una ukal’e zingu muna luyalu Lw’ezunda dia Mvu. Kuna mfoko a “lusengomono,” Yoane wamona ‘nzadi a maza ma moyo mevaikanga vana kati kwa mvakala.’ I bosi, e mboka yavewa kwa “nkw’evwina.”​—⁠Lus. 1:1; 22:​1, 2, 17.

 Mvutu za Yuvu ya Nkand’a Nzambi:

17:16; 18:​9, 10​—⁠Ekuma e “ntinu mia nza” mididila o nkembi ona befwasa yau kibeni? Eloko dikubafila mu kundila. Vava kifwaswa Babele Anene, e ntinu mia nza besinga bakula vo mfunu kikilu kakala kwa yau. Babele Anene wakitulanga mavangu mau mambi se mambote kwandi. Yandi mpe wabasadisanga mu fila aleke kuna vita. Vana ntandu, yandi osadilwanga kimana wantu basakalela ayadi.

19:12​—⁠Ekuma dinina vo ke ven’on’ozeye ko e nkumbu yavewa kwa Yesu, nangu yandi kibeni? E nkumbu yayi nanga i kiyekwa y’elau nze dina diasonama muna Yesaya 9:​6, dina kevewa o Yesu muna lumbu kia Mfumu. Ke ven’on’ozeye nkumbu yayi ko, kadi yandi kaka wavewa yo. Yandi kaka mpe olenda bakula e nsas’a kiyekwa kiaki. Kansi, o Yesu ovananga elau diadi kw’awana bena muna buka kia nzitikil’andi yo ‘soneka e nkumbu andi ampa muna tose twa mpangi zandi.’​—⁠Lus. 3:⁠12.

19:14​—⁠Akinani benwana kumosi yo Yesu muna Armangedo? Akaka muna ‘mvengo mi’ezulu’ beyikama Yesu muna vit’a Nzambi, i ambasi kumosi ye akuswa ana batambula kala evwa diau kun’ezulu.​—⁠Mat. 25:​31, 32; Lus. 2:​26, 27.

20:​11-​15​—⁠Nkumbu za nani zasonama muna “nkand’a moyo”? Muna nkanda wau mwasonama e nkumbu z’awana bevwa moyo a mvu ya mvu​—⁠Akristu akuswa, ndong’ayingi ye selo yakwikizi ya Nzambi ana befuluka “lufuluku lu’asongi.” (Mav. 24:15; Lus. 2:10; 7:⁠9) E nkumbu z’awana befuluka muna ‘lufuluku lw’awana balembi songa’ zisonekwa muna “nkand’a moyo” avo bazingidi ngwizani ye “mambu masonama muna nkanda” mia luludiku miziulwa muna luyalu Lw’ezunda dia mvu. Kansi, e nkumbu zau ke zisonekwa mvimba ko. E nkumbu z’Akristu akuswa zisonamanga mvimba vava besonganga kwikizi kiau yamuna lufwa. (Lus. 3:⁠5) E nkumbu z’awana bevwila moyo ova ntoto zisonekwa emvimba vava besunda lutonto lwansuka kuna mfoko a luyalu lw’ezunda dia mvu.​—⁠Lus. 20:​7, 8.

Elongi kwa Yeto:

17:​3, 5, 7, 16. “E ngangu zina vo za ntandu” zikutusadisanga mu bakula e “mfundu (yovo mbumba) a nkento, ye bulu [kiambwaki] kìnete.” (Yak. 3:​17) E bulu kiaki kiansisi kiayantika nze Liga das Nações, i bosi kiasobwa se Nações Unidas. O bakula e mbumba yayi kufwete kutufila mu kala yo vema muna salu kia samun’e nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi yo zayisa e lumbu kia mfundis’a Yave.

21:​1-6. Tulenda kala ye vuvu vo e nsambu zasilwa nsilu zilungana muna luyalu lwa Kintinu. Ekuma? E kuma kadi edi diavovwa mu kuma kia nsambu zazi vo: “Mavangamene.”

22:​1, 17. E “nzadi a maza ma moyo” isonganga e nkubika kasikidisa o Yave ya vevola alembami mun’esumu yo lufwa. O wantu balenda yantika nua maza mama o unu. Yambula twatambulwila mboka ya kwiza yo ‘bonga maza ma moyo e ngovo’ yo kayila mo mpe kw’akaka.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Alembami nsambu zayingi bevwa muna luyalu lwa Kintinu