Aweyi Lenda Zindalela Muna Salu kia Umbangi?

NGA wayoya kala yo kendalala yamu tezo kia zola yambula samun’e nsangu zambote? Kitantu, ntelekw’a moyo, mpasi za mayela, ntota z’akundi yovo lembi mona nluta muna salu kia umbangi, mambu mama malenda tonta luzindalalu lweto. Kansi, yindula e mbandu a Yesu. “Muna kiese kasidilwa” wazizidila mpasi. (Ayib. 12:⁠2) Wazaya wo vo oyangidika ntim’a Yave mu songa vo dina diavovwa mu kuma kia Nzambi, dialuvunu.​—⁠Nga. 27:⁠11.

Muna zindalala muna salu kia umbangi, ngeye mpe lenda mwesa ntim’a Yave e kiese. Kansi, adieyi tuvova kele vo vena ye mambu mekuyoyesanga mu lembi samuna nsangu zambote? Krystyna, una vo nunu, una mpe ye mpasi za mayela, wavova vo: “Nkumbu miayingi iyoyanga yo kendalala. E mpasi za kinunu, ye mayela yo telama moyo mu kuma kia mambu ma lumbu ke lumbu, zikululanga etima diame.” Aweyi lenda zindalela muna salu kia umbangi kana una vo zungilu kwa mambu mama?

Tanginina Angunza

Muna zindalala muna salu kia umbangi, ateleki akwikizi a Kintinu bafwete sia ngolo yo kala ye ngindu zasikila nze angunza za nz’ankulu. Yindula nona kia Yeremiya. Vava kabokelwa mu sala e salu kia kingunza, entete wakatikisa. Kansi, Yeremiya wazindalala mu salu kiampasi kavewa mvu 40, kadi walongoka sia e vuvu muna Nzambi.​—⁠Yer. 1:6; 20:​7-11.

Henryk okasakeswanga kwa mbandu a Yeremiya. Wavova vo: “Muna mvu 70 nsadidi kala e salu kia umbangi, ezak’e ntangwa ikendalalanga wau vo wantu ke beyangalelanga nsangu zame ko yo kunsia e kitantu. Muna ntangwa yayi, isungamenanga e mbandu a Yeremiya. Zola kwandi muna Yave ye ngwizani andi yo Nzambi yankumika mu zindalala muna salu kiandi kia ungunza.” (Yer. 1:​17) Rafał mpe okasakeswanga kwa mbandu a Yeremiya. Wavova vo: “Yeremiya wasiang’e vuvu muna Nzambi ke mu yandi kibeni ko yovo mu ngindu zandi. Kondwa wonga, wazindalala mu salu kiandi, kanele vo wamengwanga. Ntangwa zawonso isungamenanga mbandu andi.”

Ngunza yakaka una vo mbandu andi isadisanga mpangi zayingi mu zindalala muna salu kia umbangi i Yesaya. Nzambi wamvovesa vo esi nsi andi ke bezola kunwila ko. Wamvovesa vo: “Badisa ntim’a nkangu wau, bandisa matu mau.” Nga diadi diasonga vo Yesaya ke sikila ko muna salu kiandi? Ve, ke diau ko kazola vova o Nzambi. Kadi, vava kasolwa nze ngunza, wavova vo: “Mono oyu; untuma.” (Yes. 6:​8-​10) Yesaya wazindalala muna salu kiandi. Nga i wau mpe obadikilanga e salu kia umbangi?

Muna zindalala muna salu kia umbangi nze Yesaya, kana una vo wantu ke bezolanga wa nsangu zeto ko, tufwete venga e fu kia sia sungididi kwa wantu a mpila yayi. Rafał wasonga una kesundilanga lukendalalu. Wavova vo: “Kizolanga sia sungididi ko muna dina bevovanga wantu. O wantu kuna zunga kiame bena ye nswa watambulwila yovo lembi tambulwila.” Anna wakudikila vo: “Isianga e ngolo mu lembi yindula konso diambu dilenda kunyoyesa yovo kunkendeleka. Edi dikunsadisanga mu vanga wo i sambu yo fimpang’e sono kia lumbu una kiavaikidi ko mu salu kia umbangi. Vana vau e ngindu zambi zivilanga.”

Yezekele wa ngunza wasala e salu kia ungunza vana vakala Ayuda akwa ntima miabala, ana bayenda muna kinkole kuna Babele. (Yez. 2:⁠6) Kele vo Yezekele wasweka diambu dia Nzambi kwa nkangu, o kimpumbulu kafwa lembi wá lulukisu, e ngunza nkanu kadi kala wau muna lufwa lwa muntu ndioyo. Kadi Yave wavovesa  Yezekele vo: “Menga mandi mvavila mo ova koko kwaku.”​—⁠Yez. 3:​17, 18.

Henryk okalanga ye ngindu nze za Yezekele. Wavova vo: “Nzolele kala wavelela muna menga ma wantu awonso. E mioyo mia wantu mu vonza mina.” (Mav. 20:​26, 27) Zbigniew diau adimosi keyindulanga. Wavova vo: “Yezekele kasia sungididi ko muna dina diyindulanga akaka. Ediadi dikunsadisanga mu badikila e salu kiame kia umbangi nze una Mvangi kebadikilanga kio.”

Kuna Ngeye Mosi Ko

Kukalanga ngeye mosi ko vava osalanga e salu kia umbangi. Nze Paulu wa ntumwa tulenda vova vo: ‘Tu asadi kumosi yo Nzambi.’ (1 Kor. 3:⁠9) Krystyna on’osungamenanga vo ezak’e ntangwa okendalalanga, wavova vo: “Ekiaki i kuma ilombelanga nkuma kwa Yave. Ke kungyambulanga ko.” Kieleka, lusadisu lwa mwand’a Nzambi tuvwidi o mfunu muna salu kieto kia umbangi.​—⁠Zak. 4:⁠6.

Vava tukalanga muna salu kia samuna e nsangu zambote, mwand’avelela ukutusadisanga mpe mu songa e fu ina muna “mbongo a Mwanda.” (Ngal. 5:​22, 23) E fu yayi ikutusadisanga mu zindalala muna salu kia umbangi, kana nkutu nkia diambu ditulwakidi. Henryk wavova vo: “E salu kia umbangi kikunsadisanga mu singika e kiwuntu kiame. Mu longoka ngina songa luzindalalu, vwa akaka o mfunu yo lembi funga makasi mu nzaki.” O zindalala muna salu kia umbangi kana una vo mambu mampasi, kulenda kusadisa mu yima mbongo a mwanda una ufwene.

Yave osadilanga mbasi zandi mu fila e salu kiaki kiamfunu. (Lus. 14:⁠6) O Nkand’a Nzambi uyikanga vo vena ye “yazi ya yazi, yo mazunda ma mazunda” ma mbasi. (Lus. 5:​11) Muna lutumu lwa Yesu, ambasi besadisanga selo ya Nzambi ova ntoto. Nga osungamenanga diambu diadi vava kalanga muna salu kia umbangi?

Anna wavova vo: “O zaya vo ambasi bena yeto muna salu kieto kia umbangi, dikunkasakesanga kikilu. Itoma yangalelanga lusadisu bekutuvananga muna lutumu lwa Yave yo Yesu.” Ekw’elau tuna diau dia sala kumosi ye mbasi zazi za kwikizi!

O sala kumosi ye ateleki akaka, aweyi kulenda kutusadisila mu zindalala? Tuna y’elau dia sala kumosi ye ulolo wa Mbangi za Yave. Ka lukatikisu ko vo omonanga e ziku kia kingana kia Nkand’a Nzambi kivovanga vo: “O tadi ulengola tadi; o muntu olengola mpw’a nkw’andi.”​—⁠Nga. 27:⁠17.

Sala kumosi ye akw’eto muna salu kia umbangi dilenda kutuvan’elau dia mona mpila zambote besadilanga zina ka tuzeye ko. Elżbieta wavova vo: “O sala kumosi y’ateleki aswaswana dikumpananga elau dia songa zola kwa mpangi zame ye kw’awana tuwanananga yau muna salu kia umbangi.” Sia ngolo za vaikanga y’ateleki aswaswana mu salu kia umbangi. Ediadi dikusadisa mu tomesa salu kiaku kia umbangi.

Toma Kilunga-lunga

Muna kwamanana kala ye kiese muna salu kia umbangi, tufwete toma kubamanga, kala ye nkubika yambote y’elongi dia yeto kibeni yo kala ye ntangwa ya vunda. Ediadi disongele vo, tufwete kilunga-lunga muna mwanda ye muna nitu.

Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O makani ma nkwa fululu, ulolo matwasa.” (Nga. 21:⁠5) Zygmunt una ye kimbuta kia mvu 88, wavova vo: “Wau ngina ye nkubika yambote mu kuma kia salu kiame kia umbangi dikunsadisanga mu sala kwayingi. Itoma sikidisanga e ntangwa, kimana yakala ye ntangwa yafwana ya sala e salu kia umbangi.”

O zayi wa Nkand’a Nzambi ukutukumikanga yo kutufwanisa muna salu kia umbangi. Nze una tuvwilanga madia ma nitu o mfunu muna lenda zinga, muna zindalala samun’e nsangu zambote, tufwete dianga madia ma mwanda ntangwa zawonso. O longoka Diambu dia Nzambi lumbu yawonso yo dia “madia muna ntangw’andi” dilenda kutukumika muna salu kia umbangi.​—⁠Mat. 24:​45-47.

Elżbieta wasoba mpila zingu kiandi kimana kawokesa salu kiandi kia umbangi. Wavova vo:  “Yakulula e ntangwa yaviokesenge mu tala televizau, owau ngina ye ntangwa yayingi ya kikubika muna salu kiame kia umbangi. Vava itanganga Nkand’a Nzambi konso masika, iyindulanga awana imokenanga yau muna zunga. Ivavanga sono ye malongi malenda kubasadisa.”

Kala ye ntangwa ya vunda dilenda kusadisa mu kala ye ngolo zafwana yo sala kwayingi muna salu kia umbangi. Kuna diak’e sambu, o viokesa ntangw’ayingi muna nsaka dilenda kuyoyesa yo lembi sala e salu kiaku kia umbangi. Andrzej wa nteleki avema, wavova vo: “Lembi vunda mabibi kutwasanga, ediadi dilenda twasa lukendalalu. Ivanganga e ngolo mu venga e fu kiaki.”​—⁠Kim. 4:⁠6.

Kana una vo tusianga ngolo mu sila umbangi, akete kaka betambulwilanga e nsangu zambote. Kansi, Yave ke vilakana salu kieto ko. (Ayib. 6:​10) Kanele vo ndonga ke bezolanga mokena yeto ko, kansi ekolo tusisanga e nzo zau, nanga bemokenanga mu kuma kia nkingula zeto. Balenda mona nze una tutanganga mu kuma kia Yezekele vo: Wantu “bezaya wo vo ngunza ikedi vana bena.” (Yez. 2:⁠5) Dialudi vo e salu kia umbangi tusalanga kiampasi, kansi nluta miayingi tubakanga muna salu kiaki kumosi y’awana bewanga zo.

Zygmunt wavova vo: “E salu kia umbangi kikutusadisanga mu vwata kiwuntu kiampa yo songa zola kweto muna Nzambi ye kwa mfinangani zeto.” Andrzej wakudikila vo: “Elau diampwena tuvwidi dia yikama e salu kivuluza mioyo mia wantu. E salu kiaki ke kisinga vutukilwa diaka ko mu mpila kisadilwanga o unu.” Ngeye mpe lenda vwa nsambu zayingi avo ozindalala muna salu kia umbangi owau.​—⁠2 Kor. 4:​1, 2.

[Mafoto zina muna lukaya lwa 31]

Lunga-lunga e nsatu zeto za mwanda ye za nitu dilenda kutusadisa mu zindalala muna salu kia umbangi