Yobi Watundidika Nkumbu a Yave
Yobi Watundidika Nkumbu a Yave
“Yansambu e nkumbu a Yave.”—YOBI 1:21.
1. Nani obadikwanga wasoneka nkand’a Yobi? Nkia ntangwa kasoneka wo?
MOSE mvu 40 kakala vava katina muna Engipito mu kuma kia makasi ma Faro, yo kwenda zingila kuna Midiani. (Mav. 7:23) Ekolo kakala kuna nsi yayi, nanga wawá e nsangu za mpasi za Yobi, ona wakala muna nsi a Usi, lukufi ye Midiani. Una vavioka mvu miayingi, vava Mose ye wan’a Isaele bakala lukufi ye nsi ya Usi kuna mfoko a nkangalu au muna makanga, Mose nanga wawá una wasukila e zingu kia Yobi. Lusansu lw’Ayuda lusonganga vo Mose wasoneka nkand’a Yobi, kansi vava kasoneka wo Yobi kakala diaka moyo ko.
2. Nkand’a Yobi aweyi winina wa lukasakeso kwa asambidi a Yave o unu?
2 Nkand’a Yobi ukumikanga lukwikilu lwa selo ya Nzambi o unu. Mu nkia mpila? Lusansu lwalu lukutusadisanga mu bakula mambu mamfunu mabwa kun’ezulu. Luyikanga mpe e diambu dia kimfumu kia Nzambi kia nz’amvimba. Lusansu lwa Yobi lukutusonganga mpe dina divavwanga mu kala nkwa kwikizi ye kuma Yave keyambulwilanga ezak’e ntangwa vo asambidi andi bamon’e mpasi. Vana ntandu, o nkand’a Yobi usonganga vo Nkadi Ampemba wa Satana i mbeni antete a Yave yo wantu. Usonganga mpe vo, wantu alembi lunga, nze Yobi balenda sikila ye kwikizi muna Yave, kana nkutu nkia mpila lutonto. Yambula twafimpa maka mambu masonama mu nkand’a Yobi.
Yobi Watontwa kwa Satana
3. Adieyi tuzeye mu kuma kia Yobi? Ekuma Satana kantontela?
3 Yobi mvwama kakala, watoma zayakana, ese diambote watoma lunga-lunganga esi nzo andi. Nludiki ambote ye nsadisi akundi muna ntangwa mpasi. Vana ntandu a mama mawonso, Yobi wavuminanga Nzambi. Yobi oyikilwanga vo “nkwa ziku yo unsongi, wa mumpumina Nzambi, kavengomokanga muna bi.” Satana wa Nkadi Ampemba katonta Yobi mu kuma kia mavwa y’etunda diandi ko, kansi mu kuma kia vumi wandi muna Nzambi.—Yobi 1:1; 29:7-16; 31:1.
4. Kala nkwa kwikizi, aweyi disonganga?
4 E kapu kiantete kia nkand’a Yobi kiyikanga lukutakanu lwakala kun’ezulu, vava ambasi bayiza kisonga vana ndose a Yave. Satana mpe wakala muna lukutakanu lwalu, yo yantika funda Yobi. (Tanga Yobi 1:6-11.) Kana una vo Satana wayika mavwa ma Yobi, edi kaluta sia sungididi i vava kulula kwikizi kia Yobi. Kala nkwa ‘kwikizi’ disongele vo kala nkwa unsongi, nkwa ziku yovo munkondwa kuma. Muna Nkand’a Nzambi, kala nkwa kwikizi disonganga vo vumina Yave ye nsi a ntima wawonso.
5. Satana adieyi kavova mu kuma kia Yobi?
5 Satana wavova vo Yobi mu kuma ki’eloko kasadilanga Nzambi, ka mu kuma kia kwikizi ko. Wavova mpe vo Yobi osikila ye kwikizi muna Yave kele vo okwamanene kunsambula yo kuntanina. Muna vana mvutu za dina kavova Satana, Yave wayambula vo Satana katonta muntu ndioyo wa nkwa kwikizi. Muna lumbu kimosi kaka, Yobi wawá nsangu vo e twelezi yandi yawonso ivondelo yo yiywa, akaka muna ntaudi zandi bavondelo, o wan’andi kumi bafwidi. (Yobi 1:13-19) Nga Yobi wakulula kwikizi kiandi mu kuma kia ntota za Satana? Lusansu lwavumunwinwa lusonganga dina kavova o Yobi mu kuma kia mpasi zazi: “O Yave ovene, o Yave okatwidi; yansambu e nkumbu a Yave.”—Yobi 1:21.
6. (a) Adieyi diabwa muna lukutakanu lwakaka lwakala kun’ezulu? (b) Vava Satana kakatikisa kwikizi kia Yobi muna Yave, kwikizi kia nani diaka kakatikisa?
6 I bosi, vakala diaka lukutakanu kun’ezulu. Satana wavova diaka mu kuma kia Yobi vo: “Nkanda mu nkanda, yawonso kena yau o muntu i kevanina muna moyo andi. Kansi lambul’ak’o koko waviakana visi yandi ye nitu, ozevo okuyambula vana ndose aku.” Muna mvovo miami, Satana kayika kaka muntu mosi ko. Vava kavova vo “yawonso kena yau o muntu i kevanina muna moyo andi,” Nkadi Ampemba wakatikisa kwikizi kia konso “muntu” osambilanga Yave, ka kwikizi kia Yobi kaka ko. Nzambi wayambula vo Satana kayelesa Yobi kimbevo kiampasi. (Yobi 2:1-8) Kansi, e mpasi za Yobi ke zasukila vava ko.
Dina Tulenda Longoka Muna Mbandu a Yobi
7. O Yobi aweyi kabangikilwa kwa nkaz’andi ye kw’akundi andi?
7 Kuna lubantiku, o nkaz’a Yobi mpe mpasi zau zimosi kamona. Wakendalala kikilu vava wan’andi bafwa ye mavwa mau mavila. Nanga wakendalala mpe vava nkaz’andi kabakama kimbevo kiampasi. Wavova kwa Yobi vo: “Ng’osimbang’aka ziku kiaku e? yambula Nzambi, wafwa.” I bosi, akundi andi atatu bayiza, Elefaze, Biledade yo Sofa, nanga mu fiaulwisa Yobi. Kansi, luvunu basadila yo kituka se ‘afiaulwisi ambi.’ Kasikil’owu, Biledade wavova vo wan’a Yobi sumuka basumuka i kuma bafwila. Elefaze wavova vo Yobi sumuka kasumuka i kuma kabwilw’e mpasi zazina. Wavova nkutu vo akwa kwikizi ke bena mfunu ko vana meso ma Nzambi. (Yobi 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Muna mpasi zazi zawonso, Yobi wasimbinina kwikizi kiandi. Dialudi vo vilwa kavanga vava ‘kayilungisa ke mu Nzambi ko.’ (Yobi 32:2) Kana una vo i wau, wasikila ye kwikizi muna mpasi zawonso kamona.
8. O Eleyu nkia mbandu ambote kasisa kw’awana beludikanga akaka o unu?
8 I bosi, tutanganga mu kuma kia Eleyu, ona wayenda mpe kingula Yobi. Entete, Eleyu watamb’o matu muna mvovo mia Yobi ye akundi andi atatu. Kana una vo nleke kwandi vana bakala, Eleyu wasonga vo nkwa ngangu. Wavova yo Yobi kuna zitu wawonso. Eleyu wasanisina Yobi mu kuma kia unsongi wandi. Kansi wamvovesa mpe vo sungididi kiasaka kasianga mu vava kilungisa. I bosi, Eleyu wavovesa Yobi vo o sadila Nzambi ye kwikizi nluta kaka ditwasanga. (Tanga Yobi 36:1, 11.) Ekwe mbandu ambote kw’awana bena ye kiyekwa kia ludika akaka o unu! Eleyu luzindalalu kasonga, watoma tamb’o matu, wasanisina Yobi i bosi kavan’elongi.—Yobi 32:6; 33:32.
9. Yave aweyi kasadisila Yobi?
9 Kuna kwalanda, Yave wavovana yo Yobi. Lusansu lusonganga vo: “O Yave ovutulwidi Yobi muna kimbongela.” Muna sadila yuvu ya mpila mu mpila, Yave kuna zola ye ziku kiawonso, wasadisa Yobi mu singika ngindu zandi. Yobi watambulwila singikwa yo vova vo: ‘I mpasi muntu kwame . . . mpilukidi o ntima muna mbundukutu yo ntoto ampolo.’ Vava Yave kamanisa mokena yo Yobi, watumba akundi atatu a Yobi, kadi ‘ke bavova edi diansongi ko.’ Yobi wasamba mu kuma kiau. I bosi, “Yave okatwidi mpasi za Yobi, vava kasambidi akundi andi: o Yave ovene Yobi yole yole muna yawonso katekele kala yau.”—Yobi 38:1; 40:4; 42:6-10.
Nga Tuzolanga Kikilu Yave?
10. Ekuma Yave kavezela mpaka za Satana ko ngatu kumvonda vana vau?
10 Yave i Mvangi ye Mfumu a nsema wawonso. Ekuma kalembi vezela mpaka zafidisa Nkadi Ampemba? Nzambi wazaya dio vo, o veza e mpaka za Satana yovo kumvonda vana vau, ke diadi vana mvutu ko muna mpaka kafidisa. Nkadi Ampemba wavova vo Yobi wa selo kiakwikizi kia Yave ke sikila ye kwikizi ko, kele vo ovidisi mavwa mandi mawonso. Kansi, Yobi wazindalala songa kwikizi kiandi, kana nkutu vava katontwa. I bosi, Satana wavova diaka vo wantu awonso beyambula Nzambi muna ntangw’ampasi. Yobi wamona mpasi, kansi kakulula kwikizi kiandi ko. Muna sikila ye kwikizi, kana una vo muntu alembi lunga, Yobi wasonga vo Satana nkwa luvunu. Adieyi tuvova mu kuma kia asambidi akaka a Nzambi?
11. Yesu aweyi kasongela vo Satana nkwa luvunu?
11 Kieleka, konso selo kia Nzambi kisikilanga ye kwikizi kana nkutu nkia mpasi kamweseso kwa Satana, osonganga vo mvovo mia mbeni ndioyo mialuvunu. Yesu wayiza ova nza yo songa vo Satana nkwa luvunu. Yesu muntu alunga kakala, nze Adami una vo i se dieto diantete. Muna sikila ye kwikizi yamuna lufwa, Yesu wasonga emvimba vo dina kavova Satana ke dialudi ko.—Lus. 12:10.
12. Nki’elau ye mbebe ina ye konso selo kia Yave?
12 Kana una vo i wau, Satana wakinu tonta asambidi a Yave. Konso muntu mu yeto una y’elau ye mbebe ya sikila ye kwikizi mu songa vo tusadilanga Yave kadi zola tukunzolanga, kansi ke mu kuma ki’eloko ko. Aweyi tubadikilanga e mbebe yayi? Kuna kwa yeto, o sikila ye kwikizi muna Yave, elau diampwena kikilu. Dia lufiaulwisu mpe dia zaya vo Yave okutuvananga nkuma mu zizidila mpasi. Nze dina diabwila Yobi, Yave ke yambulanga ko vo twatontwa ntontwa ituviokele tezo.—1 Kor. 10:13.
Satana—Mbeni ye Mvengomoki
13. O nkand’a Yobi adieyi usonganga mu kuma kia Satana?
13 Sono ya Kiyibere isonganga una Satana kafidisila Yave e mpaka yo bendomona wantu. E Sono ya Kingerekia ya Kikristu, ikudikilanga mambu mayingi mesonganga una Satana ketelamenanga Yave yo vunginika wantu. Muna nkand’a Lusengomono, tutanganga vo ke kolo ko Yave otundidika kimfumu kiandi yo fwasa Satana. O nkand’a Yobi uwokesanga umbakuzi weto mu kuma kia ukolami wa Satana. Vava Satana kakala muna lukutakanu lwakala kun’ezulu, kakala y’ekani dia kembelela Yave ko. Nkadi Ampemba ngindu y’ekani diambi kakala diau. Vava kafunda Yobi yo vewa nswa wa kuntonta, ‘Satana wavaika vana vena Yave.’—Yobi 1:12; 2:7.
14. Nkia fu kasonga o Satana mu kuma kia Yobi?
14 O nkand’a Yobi usonganga vo Satana i mbeni a wantu. Kolo kiandá kiavioka tuka lukutakanu luyikwanga muna Yobi 1:6 ye luna luyikwanga muna Yobi 2:1, kina o Yobi katontwa. Kwikizi kia Yobi kiasadisa Yave mu vovesa Satana vo: “[Yobi] osimbininang’aka ziku kiandi, kana una vo undikwini muna yandi, yamfwasakesa ke mu kuma ko.” Kansi, Satana katambulwila ko vo dina kavova mu kuma kia Yobi dialuvunu. Walomba nswa wa tonta diaka Yobi. Muna mpila yayi, o Nkadi Ampemba watonta Yobi vava kakala ye mavwa ye vava kavidisa mavwa mandi. Kieleka, Satana kekalanga ye nkenda ko z’awana bena mu mpasi yovo ana bebwilwanga sumbula. Kezolanga akwa kwikizi ko. (Yobi 2:3-5) Kansi, e kwikizi kia Yobi kiasonga vo Satana nkwa luvunu.
15. Awana bevengomokanga o unu, aweyi bafwananene ye Satana?
15 Satana i wantete wavengomoka. Awana bevengomokanga o unu, besonganga e fu nze ina yasonga Nkadi Ampemba. E ngindu zau ziyivanga vava beyimanga fu kia kumba ampangi muna nkutakani, kumosi ye akuluntu Akristu ye mpangi za Buka kia Selo Yambuta. Avengomoki akaka ke bezolanga ko vo e nkumbu a Yave yasadilwa. Ke bena y’ekani dia longoka mu kuma kia Yave ko ngatu kunsadila. Nze Satana w’es’au, avengomoki kwikizi kia wantu bevavanga fwasa. (Yoa. 8:44) Ekiaki i kuma selo ya Yave bevengelanga wantu awaya.—2 Yoa. 10, 11.
Yobi Watundidika Nkumbu a Yave
16. Yobi nkia fu kasonga mu kuma kia Yave?
16 Yobi wasadilanga yo kembelela nkumbu a Yave. Kana nkutu vava kawá nsangu za lufwa lwa wan’andi, Yobi kasidi yikila Nzambi bi ko. Kana una vo Yobi wavanga vilwa wa banza vo Nzambi wamwesang’e mpasi, wazindalala kembelela nkumbu a Yave. Muna kingana katá, Yobi wavova vo: “O vumi wa [Yave], wau i ngangu; o katuka muna bi i umbakuzi.”—Yobi 28:28.
17. Nki kiasadisa Yobi mu sikila ye kwikizi?
17 Nki kiasadisa Yobi mu sikila ye kwikizi? Una kabwidilu sumbula ko, Yobi wayikadila ye ngwizani ambote yo Yave. Kana una vo ke tuna ye ziku ko kisonganga vo Yobi kazaya e mpaka zina Satana kafidisa mu kuma kia Yave, kayambula kwikizi kiandi ko. Wavova vo: “Yavana mfwa kikatula ziku kiame oku ngina ko.” (Yobi 27:5) Nki kiasadisa Yobi mu kala ye ngwizani ambote yo Nzambi? Ka lukatikisu ko, Yobi wayangalelanga dina kawá mu mpila ina Nzambi kakadila ye akulu andi, Abarayama, Isaki yo Yakobo. Vava katalanga o nsema, Yobi wabakula fu yambote kena yau o Yave.—Tanga Yobi 12:7-9, 13, 16.
18. (a) O Yobi aweyi kasongela vumi wandi muna Yave? (b) Aweyi tulenda tanginina mbandu a Yobi?
18 Mana kawá mawokesa etima diandi dia kembelela Yave. Yobi ntangwa zayingi kakelanga yimenga kadi wabanzanga vo wan’andi Nzambi basumukini yovo “yambula Nzambi muna ntima miau.” (Yobi 1:5) Kana nkutu vava katontwa, Yobi mambote kaka kavovanga mu kuma kia Yave. (Yobi 10:12) Ekwe mbandu ambote katusisila! Yeto mpe tufwete longokanga ntangwa zawonso mu kuma kia Yave ye makani mandi. Tufwete kivananga muna mambu ma mwanda, nze longoka Nkand’a Nzambi, kwenda mu tukutakanu, samba yo samun’e nsangu zambote. Vana ntandu, tuvanganga wawonso tulenda mu zayisa nkumbu a Yave kw’akaka. Nze una e kwikizi kia Yobi kiayangidikila Yave, o unu mpe e kwikizi kia selo ya Nzambi kimwesanga ntim’a Yave e kiese. Tusinga fimpa e diambu diadi mun’elongi dilanda.
Nga Osungamenanga?
• Satana wa Nkadi Ampemba nkia kuma katontela Yobi?
• Yobi nkia mpasi kamweswa? Adieyi kavanga mu kuma kia mpasi zazi?
• Nki kilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi nze Yobi?
• Adieyi tulongokele muna nkand’a Yobi mu kuma kia Satana?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 4]
Lusansu lwa Yobi lukutusonganga diambu dia kimfumu kia Nzambi kia nz’amvimba
[Foto ina muna lukaya lwa 6]
Nkia ntangwa kilenda tontwa e kwikizi kiaku?