Selo Kiakwikizi ye Buka kia Selo Yambuta
Selo Kiakwikizi ye Buka kia Selo Yambuta
“Nani i selo kiakwikizi yo lulungalalu, kina kisiwa kiyekwa kia nzo andi kwa mfumu, kabavana nkuta muna ntangw’andi?” —LUKA 12:42.
1, 2. Nkia kiuvu kiamfunu kayuvula Yesu ekolo kazayisa e sinsu kisonga lubantiku lwa lumbu yambaninu?
EKOLO kazayisanga e sinsu kisonga lubantiku lwa lumbu yambaninu, Yesu wayuvula vo: “Nani i ntaudi akwikizi yo lulungalalu, ina isiwa kwa mfumu andi e kiyekwa kia nzo andi, kabavana madia muna ntangw’andi?” I bosi o Yesu kavova vo, muna kuma kia kwikizi kiandi, e ntaudi yayi osendwa mu siwa e kiyekwa kia salanganu yawonso ya Mfumu.—Mat. 24:45-47.
2 Vitila ngonde zayingi, Yesu wateka yuvula e kiuvu kiaki. (Tanga Luka 12:42-44.) Wayikila e ntaudi vo “selo.” E selo lenda yikilwa mpe vo nsadi muna nzo yovo ndiona wasiwa kiyekwa ki’asadi awonso. Kansi, e selo nsadi mpe. Nani i ntaudi ndioyo yovo selo? Aweyi kevaninanga “madia muna ntangw’andi?” Diamfunu kwa yeto awonso twazaya e nzila isadilwanga mu kutuvana madia ma mwanda.
3. (a) Esi Kikristu kia Kimpangila aweyi bevovanga mu dina kavova o Yesu mu kuma kia “ntaudi”? (b) Nani i “selo” yovo “ntaudi”? Nani oyikilwanga vo ‘esi nzo’?
3 Esi Kikristu kia Kimpangila ntangwa zayingi bevovanga vo e mvovo mia Yesu afidi a mabundu ma Kikristu miyikanga. Kansi muna kingana kiandi, o Yesu wa “mfumu” kavova ko vo ntaudi zayingi zikala muna mabundu mawonso ma Kikristu kia Kimpangila. Watoma kiesesa vo “selo” kimosi kaka yovo “ntaudi,” kesia kiyekwa kia salanganu yandi yawonso. Finkanda fiafi fisonganga vo, selo kiaki yandi osunzulanga e buka kia “finkambi-kambi” fia alongoki akuswa. Muna Nsangu Zambote zasoneka Luka, Yesu buka kiaki kayika. (Luka 12:32) E mvovo ‘esi nzo’ buka kiau akimosi uyikanga mu songa e salu kia konso muntu muna buka kiaki. Kiuvu kiamfunu kiyuvulwanga i kiaki: Nga awonso bena muna buka kia ntaudi akwikizi i bevananga madia muna ntangw’andi? Tuzay’e mvutu za kiuvu kiaki muna fimpa dina kevovanga o Nkand’a Nzambi.
Selo kia Yave Kuna Nz’ankulu
4. O Yave aweyi kayikila zula kia Isaele yankulu? Nkia diambu diamfunu tufwete zaya mu kuma kia zula kiaki?
4 Yave wayikila nkangu andi wa zula kia Isaele yankulu vo ntaudi. “Oyeno [awonso] nu mbangi zame [awonso], i Yave wau, yo ntaudi ame [mosi] ona nsolele.” (Yes. 43:10) E zula kiawonso kia Isaele i kiayikilwa vo ntaudi. Kansi, diamfunu mu zaya vo anganga kumosi ye Anelevi yau kaka bavewa kiyekwa kia longa nkangu.—2 Tus. 35:3; Mal. 2:7.
5. Yesu nkia diambu kayika disoba?
5 Nga e selo kayika o Yesu i zula kia Isaele? Ve. Tuzeye dina kavova o Yesu kwa Ayuda muna lumbu yandi vo: “E kintinu kia Nzambi kikatulwa kwa yeno, kiavanwa kwa zula kiyima mbongo andi.” (Mat. 21:43) Kieleka, mambu masoba kikilu. Yave wasola zula kiampa. Kansi, mu kuma kia madia ma mwanda, e salu kia ntaudi kayika o Yesu muna kingana kiandi kiau akimosi ye kina kiasalanga “selo” kia Nzambi muna Isaele yankulu.
Ntaudi Akwikizi Wazayakana
6. Nkia zula kiampa kiayantika kina kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto? Aki nani bena muna buka kiaki?
6 E zula kiampa, “Isaele a Nzambi,” Aneyisaele a mwanda. (Ngal. 6:16; Roma 2:28, 29; 9:6) E zula kiaki kiayantika kina kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, vava kiabungulwa mwand’a Nzambi. Tuka muna lumbu kiakina, Akristu awonso akuswa muna mwanda bakituka se zula eki kikala se buka kia ntaudi asolwa kwa Yesu Kristu wa Mfumu. Yîkwa yawonso ya zula kiaki yavewa kiyekwa kia samun’e nsangu zambote yo kitula wantu s’alongoki. (Mat. 28:19, 20) Nga yau awonso muna buka kiaki i bevananga madia ma mwanda muna ntangw’andi? Yambula twazaya e mvutu kevananga Nkand’a Nzambi muna kiuvu kiaki.
7. Entete, nkia salu bavewa antumwa? Nkia salu kiakaka bavewa?
7 Vava Yesu kasola ntumwa zandi 12, e salu kiantete kabavana kia samun’e nsangu zambote kw’akaka. (Tanga Maku 3:13-15.) E salu kiaki ngwizani kina ye mvovo a Kingerekia apostolos, watuka mu mvovo una ye nsasa vo “tuma.” Kansi, vava e nkutakani y’Akristu yasikidiswa, antumwa bavewa salu kia ‘ukengi.’—Mav. 1:20-26.
8, 9. (a) Nkia salu kialuta o mfunu kwa ntumwa 12? (b) Aki nani diaka bavewa kiyekwa yo zayakana kwa buka kia selo yambuta?
8 Nkia diambu dialuta o mfumu kw’antumwa 12? Tulenda bak’e mvutu za kiuvu kiaki muna diambu diabwa vava kiavioka e lumbu kia Pentikosti. Vava ntatani zakota mu kuma kia mpila yakayilwanga madia kw’akento ansona, antumwa 12 balunganesa alongoki yo kubavovesa vo: “Ke diansongi ko, ovo oyeto twayambul’e diambu dia Nzambi, twasadil’oku meza.” (Tanga Mavangu 6:1-6.) I bosi, antumwa basola mpangi zakaka zazikuka muna mwanda mu sala “salu” kiaki, kimana oyau bayivana muna “uselo wa diambu.” E nkubika yayi yasambulwa kwa Yave kadi “e diambu dia Nzambi dinungunukini; o lutangu lu’alongoki luwokele kikilu muna Yerusaleme.” (Mav. 6:7) Tumwene vo, e kiyekwa kilutidi mfunu, kia vana madia ma mwanda, kw’antumwa kiavewa.—Mav. 2:42.
9 Kuna kwalanda, akaka mpe bavewa kiyekwa kiampwena. Muna mfil’a mwand’avelela, Paulu yo Banaba batumwa kuna nkutakani ya Antiokia. Yau mpe bazayakana vo ntumwa, kana una vo ke bakala mu buka kia ntumwa 12 ko. (Mav. 13:1-3; 14:14; Ngal. 1:19) E kiyekwa kiau kiazayakana kwa buka kia selo yambuta muna Yerusaleme. (Ngal. 2:7-10) Ke vavioka kolo ko vava Paulu kazayakana vo ntumwa, yandi mpe wakituka se mosi mun’awana bavananga madia ma mwanda kw’akaka. I bosi, wasoneka nkand’andi antete wavumunwinwa.
10. Muna tandu kiantete, nga Akristu awonso akuswa bakubikanga madia ma mwanda? Sasila.
10 Nga Akristu awonso akuswa bavitang’o ntu muna salu kia samuna nsangu zambote yo kubika madia ma mwanda? Ve. Paulu wa ntumwa okutuvovesanga vo: “Ng’awonso ntumw’e? Ng’awonso ngunz’e? Ng’awonso alongi e? Ng’awonso akwa nkum’e?” (1 Kor. 12:29) Kana una vo Akristu awonso akuswa muna mwanda bayivananga muna salu kia samuna nsangu zambote, akete kaka, nanga nana dia wantu, basadilwa mu soneka nkanda 27 mia Sono ya Kingerekia ya Kikristu.
Ntaudi Akwikizi mu Lumbu Yeto
11. Ntaudi nkia “salanganu” kasilwa kiyekwa?
11 E mvovo mia Yesu muna Matai 24:45 misonganga vo muna lumbu yambaninu, vekala ye ntaudi akwikizi yo lulungalalu va ntoto. Muna Lusengomono 12:17 beyikilwanga vo “nsadisw’a” mbongo a nkento. E buka kiaki kia nsadiswa kiasiwa kiyekwa ya salanganu yawonso ya Kristu ova ntoto. E “salanganu” ina e selo kia kwikizi kasilwa kiyekwa kia lunga-lunga i mawonso ma Kintinu ova ntoto, i sia vo, ana besakalelanga Kintinu ova ntoto ye lekwa besadilanga mu samun’e nsangu zambote.
12, 13. O Nkristu aweyi kezayilanga vo vuvu kia kwenda kun’ezulu kena kiau?
12 O Nkristu aweyi kezayilanga vo vuvu kia kwenda kun’ezulu kena kiau yo kala mosi muna nsadiswa ya Isaele a mwanda? E mvutu za kiuvu kiaki zina muna mvovo mia Paulu wa ntumwa kw’awana bakala ye vuvu kimosi yo yandi. Wavova vo: “Konso ana befilwanga kwa mwand’a Nzambi, yau i wan’a Nzambi. Ke nwatambula diaka mwand’a kibundu ko nwamona wonga; nwatambula kaka mwand’a kiwana, una tukazila vo, Aba, e Tata. O mwanda kibeni osianga umbangi kumosi yo mwand’eto, ovo tu wan’a Nzambi: ovo tu wana, tu akw’evwa mpe; tu akw’evwa dia Nzambi, tu akw’evwa kumosi yo Kristu; ovo tumwena yandi e mpasi kumosi, twakembeselwa yandi kumosi.”—Roma 8:14-17.
13 Muna mvovo miankufi, Akristu awaya bekuswanga muna mwand’avelela a Nzambi yo tambula ‘nsumwa’ yovo ‘mboka’ ya kwenda kun’ezulu. (Ayib. 3:1) Nzambi okubabokelanga. Ke bena ye lukatikisu ko ngatu wonga wa tambulwila vo wan’a Nzambi. (Tanga 1 Yoane 2:20, 21.) Ke yau kibeni ko bekuyisolelanga e vuvu kiaki, kansi Yave osiang’e dimbu yovo mwand’andi avelela muna yau.—2 Kor. 1:21, 22; 1 Pet. 1:3, 4.
Kala yo Nyindu Asikila
14. Akuswa aweyi bebadikilanga e mbok’au?
14 Akuswa aweyi bafwete kuyibadikila ekolo bevingilanga e nsendo a kwenda kun’ezulu? Bazeye wo vo, kana una vo batambula mboka yamfunu, eyayi mboka kaka. Muna tambula nsendo wau, bafwete sikila ye kwikizi yamuna lufwa. Kuna lembama kwawonso, bemonanga nze Paulu, ona wavova vo: “Abunzi, kiakanini kubadikila ko vo mbene baka: dimosi kaka mvanga, mvilakanwa mana mena kuna nima, ikunànukininanga mana mena kuna ntu, nlandidilang’e dimbu yamuna nkut’a nsum’ezulu a Nzambi, muna Kristu Yesu.” (Fili. 3:13, 14) E nsâdiswa y’akuswa bafwete siang’e ngolo za ‘kangala nkangala ifwene nsumwa ina basumwa, yo lusakalalu lua ntima luawonso’ yo vanga wo kuna “wonga y’ezakamu.”—Ef. 4:1, 2; Fili. 2:12; 1 Tes. 2:12.
15. Akristu aweyi bafwete badikila awana bedianga e mbolo yo nua vinyo muna lumbu kia Luyindulu? Akuswa aweyi bekuyibadikilanga?
15 Kuna diak’e sambu, Akristu akaka aweyi bafwete badikila ndiona ovovanga vo mbok’ezulu katambwidi yo yantika dia e mbolo yo nua vinyo muna lumbu kia Luyindulu? Muntu ndioyo kafwete fundiswa ko. Ediadi diambu dia yandi kibeni yo Yave. (Roma 14:12) Kansi, Akristu ana batambula kieleka e mboka ke bevavanga ko vo babadikilwa vo basundidi. Ke beyindulanga ko vo umbakuzi bena wau usundidi una wa mpangi zakaka zazikuka bena mu buka kia “ndong’ayingi,” mu kuma kia sia vo mbok’ezulu batambula. (Lus. 7:9) Ke beyindulanga mpe ko vo mwand’avelela ayingi bena wau ke mu mpangi zau “mameme makaka” ko. (Yoa. 10:16) Ke bevavanga ko vo babadikilwa mpila yakaka. Ke beyindulanga ko vo basundidi akuluntu muna nkutakani wau vo mbolo bedianga yo nua vinyo.
16-18. (a) Nga akuswa awonso bekutakananga mu sikidisa malongi ye umbakuzi wampa? Yika e nona. (b) Ekuma ke dinina mfunu ko vo Buka kia Selo Yambuta bateka yuvula konso kuswa muna bak’e nzengo?
16 Nga akuswa awonso ova ntoto bekutakananga muna sikidisa malongi ye umbakuzi wampa wa ludi kisengomokanga? Ve. Kana una vo ntaudi akwikizi i wavewa kiyekwa kia vana madia ma mwanda, yau awonso muna buka kiaki ke bena ye salu kimosi ko. (Tanga 1 Korinto 12:14-18.) Nze una uyikilu kala, muna tandu kiantete, awonso bayivananga mu salu kia samun’e nsangu zambote. Kansi akete kaka muna yau basadilwa mu soneka Nkand’a Nzambi yo vita ntu muna nkutakani y’Akristu.
17 Muna bong’e nona: E sono yakaka ya Nkand’a Nzambi isonganga vo ezak’e ntangwa “dibundu” yovo nkutakani ibakang’e nzengo za fundisa ana besumukanga. (Mat. 18:17) Kansi, akuluntu kaka befundisanga, wau vo yau besunzulang’e nkutakani. Muna bak’e nzengo, akuluntu ke beyuvulanga awonso ko muna nkutakani. Belungisanga kiyekwa bavewa kia lunga-lunga nkutakani yawonso.
18 Diau adimosi mpe mu lumbu yeto, akete kaka muna akuswa bena ye kiyekwa kia sunzula ntaudi akwikizi. Yau bena muna Buka kia Selo Yambuta ya Mbangi za Yave. Mpangi zazi zakuswa muna mwanda yau bevitang’o ntu muna salu kia Kintinu yo kubika madia ma mwanda. Nze muna tandu kiantete, Buka kia Selo Yambuta ke beyuvulanga akuswa awonso ko mu bak’e nzengo. (Tanga Mavangu 16:4, 5.) Kansi, akuswa awonso bekuyivananga muna salu kia nkutika kivangamanga owau. E buka kia “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” to kimosi, kansi konso yîkwa una ye salu kiandi.—1 Kor. 12:19-26.
19, 20. E ndong’ayingi, nkia ngindu zasikila bena zau mu kuma kia “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ye Buka kia Selo Yambuta?
19 Mambu mayikilu ova ntandu, aweyi mafwete vanga kwa ndong’ayingi bena ye vuvu kia zinga yakwele mvu ova ntoto? Nze kimosi muna salanganu ya Ntinu, bekalanga ye kiese kia yikama e nkubika za “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ona osunzulwanga kwa Buka kia Selo Yambuta. E yîkwa yawonso ya ndong’ayingi beyangalelanga madia ma mwanda bevewanga kwa Buka kia Selo Yambuta. Kansi, kana una vo bezitisanga ana bena muna buka kia ntaudi akwikizi, yîkwa ya ndong’ayingi besiang’e ngolo mu lembi tundidika ana bena muna buka kia ntaudi. Ke vena Nkristu ko ona wakuswa muna mwand’a Nzambi ozola vo kabadikilwa e mpila yayi.—Mav. 10:25, 26; 14:14, 15.
20 Kana tu asadi muna “nzo,” i sia vo, ana bena muna buka kia nsâdiswa y’akuswa, yovo tu yîkwa ya ndong’ayingi, yambula twakala y’ekani dia sala kumosi ye selo kiakwikizi ye Buka kia Selo Yambuta. Yambula konso muntu mu yeto kazindalala ‘yingila’ yo sikila ye kwikizi yakuna mbaninu.—Mat. 24:13, 42.
Nga Osungamenanga?
• Nani i “ntaudi akwikizi yo lulungalalu”? Aki nani i asadi muna nzo?
• O Nkristu aweyi kezayilanga vo vuvu kia kwenda kun’ezulu kena kiau?
• Aki nani bena ye kiyekwa kia kubika madia ma mwanda?
• Aweyi kafwete kibadikila o mpangi una vo kuswa?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 23]
O unu, ntaudi akwikizi yo lulungalalu osunzulwanga kwa Buka kia Selo Yambuta. I wau mpe wakala muna tandu kiantete