Yazaya Nsas’a Zingu

Lusansu lwa Gaspar Martínez

Nsukami yakala mun’evata dina yasansukila, i bosi yakituka se mvwama vava yayenda zingila muna mbanza. Kansi, omona vo kimvwama yavwa ke kiau ko yavavanga.

MU VATA dia usukami yasansukila muna mvu mia 1930, kuna zunga kia Rioja kuna node ya Espanha. Yayambula tanga sikola vava yakala ye kimbuta kia mvu kumi. Kana una vo i wau, yazaya tanga yo soneka. Kumosi ye abunzi ame sambanu, akala ye akento, lumbu yawonso yasalanga muna mpatu yo vungula mameme meto.

Muna kuma kia usukami, twayindulanga vo nzimbu ye mavwa i lekwa yisundidi o mfunu. Muna kuma kiaki, twayantika ketokela awana bakala ye mavwa mayingi. Kansi, lumbu kimosi bispo watuvovesa vo “muna zunga kiawonso, evata dieto i dialutanga kuyivana mu mambu ma nsambila.” Kazaya wo ko vo kuna sentu ndonga bebembola dibundu dia Katolika.

Yavavanga Lekwa Kisundidi o Mfunu

Yasompana yo Mercedes, ona twasansukila mun’evata dimosi. Ke vavioka mvu miayingi ko, twawuta mwan’eyakala. Muna mvu wa 1957 twayaluka yo kwenda zingila muna mbanza Logroño. I bosi, yitu yame yawonso bayiza mpe mu mbanza yayi. Wau vo kiazaya salu kia moko ko, kiakala diaka ye vuvu kia vwa nzimbu zafwana ko muna dikila esi nzo ame. Yayantika vava luludiku muna malundilu ma nkanda. Kansi, kiazaya ko dina yavavanga.

I bosi, yawá muna rádio e nkubika ya longoka Nkand’a Nzambi yo wantu muna nkanda. Vava yakisonekesa, Alongi a dibundu dia Protestante bayiza kunkingula. Muna nkumbu miole kaka yayenda kuna fulu kiau kia sambila, yabakula vo mfumu za dibundu diadi bazala ye kimpala. Kiavutuka ko diaka ko, edi yayindulanga vo mabundu mawonso mafwanana.

Meso Mame Maziuka

Muna mvu wa 1964, toko dimosi una ye nkumbu a Eugenio watukingula muna nzo eto. Mosi muna Mbangi za Yave kakala, dibundu dina kiazaya nkutu ko. Kansi, yatoma zolanga mokena oma ma Nkand’a Nzambi. Yayindulanga vo mayingi yazaya mu kuma kia Nkand’a Nzambi. Ekolo twamokenanga, yasadila e sono ya Nkand’a Nzambi yalongoka. Kana una vo yataninanga maka malongi ma Protestante, kansi kiakwikilanga mo ko.

 Muna nkumbu miole twamokena, yakwikila vo Eugenio watoma sadilang’o Nkand’a Nzambi nze nkwa umbangu. Kana una vo yansunda mu ngangu za sikola, yasivika mu mpila ina Eugenio kasololwelanga e sono ya Nkand’a Nzambi ye una kasasilanga yo. Eugenio wansonga muna Nkand’a Nzambi vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga ye ke kolo ko Kintinu kia Nzambi kitwasa paradiso ova ntoto. Yasivika kikilu.​—⁠Nku. 37:​11, 29; Yes. 9:​6, 7; Mat. 6:​9, 10.

Vana vau yatambulwila longoka o Nkand’a Nzambi. Mawonso yalongoka kiateka mo zaya ko ye makota mu ntim’ame. Meso mame maziuka, yakala y’ekani diampa muna zingu ye vuvu kiasikila kia kusentu. Yasolola dina yavavanga. Owau kitokananga diaka ko mu kuma kia salu yo vava tomesa zingu kiame. E mpasi zazi zawonso zifokoka, kana nkutu mayela yo lufwa ke lukala diaka ko.​—⁠Yes. 33:24; 35:​5, 6; Lus. 21:⁠4.

Yayantika zayisa kwa yitu yame mana yalongoka, yabazayisa ye kiese kiawonso vo Nzambi osianga nsilu wa twasa paradiso ova ntoto muna bezingila akwa kwikizi yakwele mvu.

Yitu Yame Batambulwila e Ludi

Ke kolo ko, yeto awonso, tezo kia kumi ye zole, twabaka nzengo za kutakana konso kia Lumingu ku masika muna nzo a ngudi ame ankazi mu longoka nsilu mia Nkand’a Nzambi. Konso lumingu, ola zole yovo zitatu twaviokesanga muna longoka. Vava Eugenio kamona vo ndonga muna yitu yame basonga luzolo lwa longoka Nkand’a Nzambi, wayantika longoka o Nkand’a Nzambi ye konso nzo.

Yitu yame yakaka muna mbanza yakete ya Durango bazingilanga, yakala ye tezo kia 120 ma kilometa ye mbanza twazingilanga, ke mwakala Mbangi za Yave ko. Muna kuma kiaki, ngonde tatu kaka zavioka, yavaula lumbu yole ya vundu kimana ngienda kubakingula yo kubasasila lukwikilu lwame lwampa yasolola. Mu lumbu yau yole, yamokenanga ye tezo kia kumi dia yitu yame mu fuku wamvimba. Awonso basonga luzolo lwambote. I bosi, yabasisila Nkand’a Nzambi ye nkanda miakaka. Tuka lumbu kiakina, twakwamanana mokena oma ma Nkand’a Nzambi.

Vava Mbangi za Yave balwaka muna Durango, kana una vo ke mwakala muntu ko wasalanga e salu kia umbangi, bawana wantu 18 akwa luzolo lwambote bavingilanga elongi dia Nkand’a Nzambi. Mbangi za Yave bayantika longoka Nkand’a Nzambi ye konso nzo.

Muna kuma kia wonga wa wantu, Mercedes wakala ye lukatikisu lwa tambulwila ludi kia Nkand’a Nzambi. Muna kolo kiaki, e salu kia Mbangi za Yave kuna Espanha kiasimwa kwa luyalu, Mercedes wayindulanga vo wan’eto wole balenda vaikiswa muna sikola yovo yeto awonso tulenda yingwa muna nsi. Kansi, vava kamona vo yitu yeto yawonso batambulwila e ludi, yandi mpe watambulwila longoka o Nkand’a Nzambi.

Vioka mvu miole, 40 muna yitu yame bayiyekola kwa Nzambi yo vubwa se Mbangi za Yave. Elo, yeto awonso kani dimosi twakala diau muna zingu. Yamonanga nze lusalu lwantalu yatambula. Nzambi watusambulanga muna mwanda.

Zingu Kiakiese Muna Kimbuta

Muna mvu 20 mialanda, yakivana emvimba muna lunga-lunga wan’eto wole amakala yo sadisa e nkutakani. Vava mono ye Mercedes twalwaka muna mbanza Logroño, muna tezo kia 100.000 ma wantu bakala muna mbanza, 20 kaka bakala se Mbangi za Yave. Muna kolo kiakina, yavewa malau mayingi ma salu muna nkutakani.

Vava yakala ye kimbuta kia mvu 56, kuna kinsalukisa e fulu kina yasadilanga kiakangama, kiakala diaka ye salu ko. Wau vo yakala ye luzolo lwa kota mu salu kia ntangwa ke ntangwa, yasadila elau diadi mu sala e salu kia kimviti a nzila. E nzimbu yafutwa ke zafwana ko mu lunga-lunga e nsatu za esi nzo. Mercedes wayantika sala e salu kia ndambu a lumbu. E  salu kiaki kiatusadisanga mu lunga-lunga e nsatu za esi nzo eto, kadi ke twakondwanga ko lekwa twavwanga o mfunu. Yakinu mu salu kia kimviti a nzila, Mercedes wa nkaz’ame ezak’e ntangwa osalanga se mviti a nzila ansadisi, otoma yangalelanga e salu kia samuna e nsangu zambote.

Mu mvu miavioka, Mercedes ntangwa zawonso wavananga e nkanda kwa nkento mosi una ye nkumbu Merche, wina yo mwana olongokanga Nkand’a Nzambi. Mercedes wabakula vo Merche wakala ye luzolo lwa zaya e ludi kia Nkand’a Nzambi kadi nkanda mieto katanganga. Kuna kwalanda, Merche watambulwila longoka o Nkand’a Nzambi yo yantika nungunuka. Kansi, Vicente wa nkaz’andi nduvu a malavu kakala, wakatulwanga mu salu. Muna kuma kiaki, kavananga diaka nkaz’andi nzimbu ko. E kinduvu kiandi kiasia longo lwau mu vonza.

Mercedes wazayisa Merche vo kavovesa Vicente wa nkaz’andi mu mokena yame. I wau mpe kavanga. Wau vo nkumbu miayingi yankingula, watambulwila elongi dia Nkand’a Nzambi. Vicente wayantika soba, waviokesanga lumbu yayingi lembi nua malavu. Kuna kwakwiziwa, wayambula emvimba nua malavu. E mpwa ya kinduvu yakatuka, esi nzo andi bayikakiana. Esi nzo andi awonso, i sia vo, nkaz’andi ye mwan’andi ankento, lusadisu lwampwena bevananga muna nkutakani ina muna Sanga kia Canary kuna bezingilanga.

Luyindulu lwa Zingu Kiakiese

Kana una vo akaka muna yitu yame balongoka Nkand’a Nzambi muna mvu miavioka bafwa, esi nzo eto mu nungunuka bena ye Nzambi okutusambulanga. (Nga. 10:​22) Ekwe kiese mu mona awana yalongoka yau Nkand’a Nzambi se vioka mvu 40 besadilanga Yave ye kwikizi kiawonso kumosi ye wana ye atekelo au!

Ndonga muna yitu yame bakituka se Mbangi za Yave, besalanga se akuluntu, selo ya salu ye aviti a nzila. Mwan’ame antete yo nkaz’andi, besadilanga kuna vula dia Mbangi za Yave kuna Madril, Espanha. Vava yakituka se Mbangi a Yave, tezo kia 3.000 ma Mbangi za Yave twakala muna Espanha. Owau, tuviokele 100.000. Itoma yangalelanga e salu kia ntangwa ke ntangwa yo vutula matondo kwa Nzambi muna zingu kiambote kampana muna salu kiandi. Kana una vo kiatanga kwayingi ko, ezak’e ntangwa isalanga nze nkengi a zunga.

Ke mvu miayingi ko miavioka, yawá vo evata dina yasansukila diakituka se mfuta. Mu kuma kia usukami, awonso bayaluka yo kwenda vava zingu kiambote muna mbanza zakaka. Ndonga muna yeto twayaluka twasolola lusalu lwa mwanda. Twalongoka vo e zingu kina ye nsasa, osadila Yave kiese ditwasanga muna zingu.

[Foto ina muna lukaya lwa 32]

Yitu ya mpangi Martínez ana bena muna ludi