Wiza Kiambote mu Nzil’a Moyo!
Wiza Kiambote mu Nzil’a Moyo!
“Kana tukala yo moyo, kana tufwa, twa [Yave].”—ROMA 14:8.
1. Yesu adieyi kalonga mu kuma kia zingu kiambote?
YAVE ozolele vo twakala ye zingu kiambote. Wantu balenda kala ye mpila zaswaswana za zingu, kansi mpila mosi kaka isundidi o wete. E diambu dilutidi o wete tufwete vanga i land’elongi dia Nkand’a Nzambi muna zingu kieto yo longwa kwa Yesu Kristu wa Mwan’andi. Yesu walonga alongoki andi basambila Nzambi muna mwanda ye ludi, yo kubavana e salu kia kitula wantu se alongoki. (Mat. 28:19, 20; Yoa. 4:24) Avo tulundidi e nkanikinu mia Yesu, tuyangidika Yave yo vwa nsambu zandi.
2. O wantu muna tandu kiantete, adieyi bavanga vava bawá e nsangu za Kintinu? Kala mu “nzila” aweyi disongele?
2 Awana ‘bena y’etima dia moyo a mvu ya mvu,’ vava bekwikilanga yo vubwa, tukalanga ye kuma kiasikila kia kubavovesa vo, “Nwiza kiambote mu nzil’a moyo!” (Mav. 13:48) Muna tandu kiantete, ulolo wa wantu batuka mu zula yaswaswana batambulwila e ludi yo vubwa, mu songa e sinsu kia lukwikilu lwau muna Nzambi vana meso ma wantu. (Mav. 2:41) Alongoki awaya bayikilwanga vo mu “Nzila” bakala. (Mav. 9:2; 19:23) Awana bakituka alandi a Kristu bafwana yikilwa e mvovo wau, kadi lukwikilu muna Yesu Kristu yo landa mbandu andi i diambu basianga va fulu kiantete muna zingu kiau.—1 Pet. 2:21.
3. Nkangu a Yave nkia kuma bevubilwanga? Wantu akwa bavubilu mu mvu kumi miviokele?
3 E salu kia kitula wantu s’alongoki, mu toma salwa kina mu lumbu yayi yambaninu. Owau e salu kiaki lutila nsi 230 se kisalwanga. Muna mvu kumi miviokele, tezo kia 2.700.000 ma wantu babak’e nzengo za sadila Yave yo vubwa, mu songa sinsu vo bayiyekola kwa yandi, i sia vo, muna konso lumingu tezo kia 5.000 ma wantu bevubwanga. E nzengo bebakanga za vubwa zisonganga zola kwau muna Nzambi yo zayi wau wa Nkand’a Nzambi yo kwikila dina ulonganga. Muna zingu kieto, luvubu i diambu disundidi o mfunu, kadi luziulanga e nzila mu kala ye ngwizani ambote yo Yave. Lusonganga mpe vo tuna ye vuvu vo okutusadisa kimana twansadila ye kwikizi kiawonso, nze una kasadisila nkangu andi una wakangalela muna nzila zandi kuna nz’ankulu.—Yes. 30:21.
Luvubu Nkia Kuma Lunina o Mfunu?
4, 5. Yika ezaka nsambu bevwanga awana bavubwa.
4 Nanga se una ye zayi wafwana mu kuma kia Nzambi, wasoba e zingu kiaku, wau se u nteleki alembi vubwa. Wafwana sanisinwa mu kuma kia lunungunuku lwaku. Kansi, nga wakiyekola kala kwa Nzambi muna sambu yo vingila e lumbu kia luvubu? Mun’elongi diaku dia Nkand’a Nzambi, nanga tomene zaya vo o kembelela Yave i diambu disundidi o mfunu muna zingu kiaku, ka mu kiyangidika ko yovo vava mavwa mayingi. (Tanga Nkunga 148:11-13; Luka 12:15) Nkia nsambu bevwanga awana bavubwa?
5 Wau vo u Nkristu wakiyekola, e zingu kiaku kina y’ekani diasikila. Una ye kiese e kuma kadi luzolo lwa Nzambi ovanganga. (Roma 12:1, 2) E mwand’avelela a Yave ukusadisa mu yima e fu yambote nze luvuvamu ye lukwikilu. (Ngal. 5:22, 23) Nzambi ovana e mvutu za sambu yaku yo sambula e ngolo ovanganga za sadila mana olongokanga muna Diambu diandi. Okala ye kiese muna salu kiaku kia umbangi. O kala ye mpila zingu kiyangidikanga Nzambi dilenda kumika e vuvu kiaku kia moyo a mvu ya mvu. Vana ntandu, kukiyekola ye luvubu disonganga vo ozolele kikilu kala mosi muna Mbangi za Yave.—Yes. 43:10-12.
6. Luvubu lweto adieyi lusonganga?
6 Vava tukiyekolanga kwa Nzambi yo vubwa, tusonganga kwa wantu vo Yave utuvwidi. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Vava twina, ke ven’on’okukadila yo moyo ko, ngatu on’okufwila. Kana tukala yo moyo, kuna kwa [Yave] i tukadila yo moyo; kana tufwa, kuna kwa [Yave] i tufwila; dianu vo, kana tukala yo moyo, kana tufwa, twa [Yave].” (Roma 14:7, 8) Nzambi okutuzitisanga muna kutuvana o nswa wa kisolela. Vava tubakanga e nzengo za landa e mpila zingu kiaki mu kuma kia zola kweto muna Nzambi, tuyangidikanga o ntim’andi. (Nga. 27:11) E luvubu i sinsu kia kiyekola kweto kwa Nzambi yo songa kw’awonso vo Yave i Mfumu eto. Lusonganga vo ku sambu dia kimfumu kiandi twina. (Mav. 5:29, 32) Muna kuma kiaki, o Yave wina yeto. (Tanga Nkunga 118:6.) E luvubu luziulanga mpe e nzila mu vwa nsambu zakaka za mwanda tuka owau ye kuna sentu.
Nsambu za Kala mu Kintwadi kia Wan’angudi
7-9. (a) Nkia nsilu kasia o Yesu kw’awana besisanga yawonso yo kunlanda? (b) O nsilu a Yesu wasonama muna Maku 10:29, 30 aweyi ulunganenanga?
7 Petelo wa ntumwa wayuvula Yesu vo: “Oyeto tuyambwidi yawonso, twakulanda; ozevo, nki tukala kiau?” (Mat. 19:27) Petelo wazola zaya kana nkia nsendo betambula alongoki a Yesu kuna sentu. Mayingi basisa muna kivana muna salu kia samun’e nsangu zambote za Kintinu. (Mat. 4:18-22) Nkia nsilu kabasila o Yesu?
8 Nze una usonganga lusansu lwasoneka Maku, Yesu wavova vo alongoki andi bekala amosi muna kintwadi kia wan’angudi mu nz’amvimba. Wavova vo: “Ke ven’ona wasisa nzo ko, ovo mpangi, ovo nsanga, ovo ngudi, ovo se, ovo wana, ovo mpatu, muna diambu diame, yo muna diambu dia nsangu zambote, kalembi tambula nkama-nkama, owau, muna ntangwa yayi, nzo, ye mpangi, ye nsanga, ye ngudi, yo wana, ye mpatu, kumosi ye mbangama; musungula muna tandu kikwiza moyo a mvu ya mvu.” (Maku 10:29, 30) Akristu a tandu kiantete, nze Ludia, Akwila, Peresekila ye Kayu bakala amosi muna awana batambulanga wantu muna “nzo” yo kituka “mpangi, ye nsanga, ye ngudi” kuna kw’akwau minkwikizi, nze una Yesu kavova.—Mav. 16:14, 15; 18:2-4; 3 Yoa. 1, 5-8.
9 Dina kavova Yesu mu lungana dina mu lumbu yeto. E “mpatu” zina besisanga alandi andi i mavwa besisanga awana besalanga nze misionario, esi Betele, asadi mu nsi za kinzenza ye akaka mu nungununa e salu kia Kintinu muna nsi zayingi. Mpangi zayingi z’akala ye z’akento besisanga nzo zau kimana bavevola e zingu kiau. Ediadi kiese kiayingi dikutuvananga vava tuwanga una Yave kelungisilanga e nsatu zau ye kiese bekalanga kiau muna kunsadila. (Mav. 20:35) Vana ntandu, selo yawonso yavubwa ya Yave balenda vwa e nsambu za “tombel’ekulu e kintinu [kia Nzambi], ye ndungidi andi” nze amosi muna kintwadi kia wan’angudi mu nz’amvimba.—Mat. 6:33.
Kala ‘Muna Swekameno’
10, 11. Nki i ‘swekameno dia Mpungu-ngolo’? Aweyi tulenda kotela muna swekameno diadi?
10 Kiyekola ye luvubu nsambu zakaka diaka kutwasanga, i sia vo, elau dia kala ‘muna swekameno dia mpungu-ngolo.’ (Tanga Nkunga 91:1.) E swekameno diadi, i fulu kia luvuvamu yovo etininu dia mwanda. E fulu kiaki ‘kiaswekama’ kadi ke kizayakene ko kw’awana bafwa o meso muna mwanda, ana ke bebundanga Nzambi vuvu ko. Vava tuzingilang’e ngwizani ye kiyekola kweto yo bund’e vuvu muna Yave, dina nze yeto tuvovanga kwa yandi vo: “Etininu diame, e fika kiame; Nzambi ame, ona mbundidi e vuvu.” (Nku. 91:2) Yave wa Nzambi okitukanga s’eswekameno dieto. (Nku. 91:9) Nga vena ye swekameno disundidi e diadi?
11 O kala muna swekameno dia Yave disonganga mpe vo ngwizani ambote tuna yau yo yandi. E ngwizani yayi iyantikanga vava tukiyekolanga yo vubwa. I bosi, tusiamisanga e ngwizani eto yo Nzambi muna longokanga Nkand’a Nzambi, samba yo kunlemvokela. (Yak. 4:8) Ka vena muntu ko osundidi finama Yave avo ke Yesu ko, kadi e vuvu kiandi muna Mvangi ke kikulukanga ko. (Yoa. 8:29) I kuma vo, ka tufwete kalanga ye lukatikisu ko mu kuma kia Yave ngatu mu luzolo ye ngangu zandi za kutusadisa mu lungisa nsilu eto twasia vava twakiyekola. (Kim. 5:4) E nkubika za mwanda kevanganga Nzambi mu kuma kia nkangu andi, i ziku kisonganga vo okutuzolanga kikilu, ozolanga mpe vo twakala ye kiese muna kunsadila.
Tuyangalela Elau dia Kala Muna Paradiso ya Mwanda
12, 13. (a) Nki i paradiso ya mwanda? (b) Aweyi tulenda sadisila wantu ampa?
12 O kiyekola ye luvubu lulenda mpe ziula e nzila mu vwa e nsambu za kala muna paradiso ya mwanda. E paradiso yayi i nkal’a luvuvamu bena yau Akristu yo Yave wa Nzambi ye kwa muntu yo nkw’andi. (Nku. 29:11; Yes. 54:13) Ka vena má ko mu nza yayi kilenda tezaneswa ye paradiso ya mwanda. Ediadi ditoma monekanga muna lukutakanu lwa nsi zayingi. Muna lukutakanu lwalu ampangi zeto z’akala ye z’akento betukanga mu nsi zayingi, ndinga ye makanda, bekalanga vamosi mu luvuvamu, ye kintwadi ye nzolani a ungudi.
13 E paradiso ya mwanda ina twina, yaswaswana kikilu ye mambu mambi mevangamanga mu nza yayi. (Tanga Yesaya 65:13, 14.) Muna samunang’e nsangu za Kintinu, tuna y’elau dia bokela akaka bakota mu paradiso ya mwanda. Tuna mpe y’elau dia sadisa wantu ampa muna nkutakani yo kubalonga muna salu kia umbangi. Kele vo akuluntu batulombele twavanga wo, tulenda vwa elau dia sadisa wantu ampa nze una Akwila yo Peresekila basadisila Apolo muna “kuntendwel’owu wa Nzambi e ntendol’asikididi.”—Mav. 18:24-26.
Kwamanana Longwa kwa Yesu
14, 15. Nkia kuma tuvwidi mu kwamanana longwa kwa Yesu?
14 Tuvwidi kuma yayingi mu kwamanana longwa kwa Yesu. Una kakedi ko nze muntu, Yesu wasala kumosi yo S’andi mu mvu milembi tangakana. (Nga. 8:22, 30) Wazaya wo vo sadila Nzambi yo sila ludi umbangi i zingu kisundidi o wete. (Yoa. 18:37) Kuna kwa Yesu, kele vo wasadila e zingu kiandi mu mpila yakaka, diadi songa vo nkw’eloko ye kondwa ngangu. Wazaya wo vo osinga tontwa yo vondwa. (Mat. 20:18, 19; Ayib. 4:15) Nze mbandu eto, watulonga una tulenda sikidila ye kwikizi.
15 Vava Yesu kavubwa, Satana wavava kumvukumuna kimana kayambula e mpila zingu kisundidi o wete, kansi kasunda ko. (Mat. 4:1-11) Ediadi dikutulonganga vo, kana nkutu nkia diambu kalenda kutuvanga o Satana, tulenda sikila ye kwikizi. Ovavanga vukumuna awana bazolele vubwa ye awana ke bavubilu kolo kiayingi ko. (1 Pet. 5:8) E yitu yeto balenda kutusia e kitantu wau vo ke batomene zaya oma ma Mbangi za Yave ko yo banza vo tanina bekututaninanga. Kansi, e kitantu kiaki kikutuvananga elau dia songa e fu ya Kikristu nze luzitu ye ndekwa, vava tuvananga e mvutu yo sia umbangi. (1 Pet. 3:15) Ediadi dilenda twasa nluta miambote kw’awana bekutuwanga.—1 Tim. 4:16.
Zindalala Muna Nzil’a Moyo
16, 17. (a) Nkia nkanikinu ntatu mivavwanga mu vwa moyo, miasonama muna Nsiku 30:19, 20? (b) O Yesu, Yoane ye Paulu aweyi bakwikanesena dina kasoneka o Mose?
16 Mvu 1.500 una Yesu kayizidi ko va ntoto, Mose wawondelela Aneyisaele vo basola nzil’a moyo. Wavova vo: “O unu ntâtidi ezulu ye nza o umbangi muna yeno, ovo inusididi moyo yo lufwa, nsambu ye sibu: i diau vo, sola moyo wazinga, ongeye ye mbongo aku: muna zola Yave wa Nzambi aku, yo wila nding’andi, yo kuntatidila.” (Nsi. 30:19, 20) Aneyisaele bakolamena Nzambi, kansi e nkanikinu ntatu mivavwanga muna vwa moyo kayika o Mose ke miasoba ko. E nkanikinu miami miavutukilwa mpe kwa Yesu y’akaka.
17 Wantete, ‘tufwete zola Yave wa Nzambi eto.’ Tusonganga vo Nzambi tuzolanga vava tukangalelanga muna nzila zandi zansongi. (Mat. 22:37) Wezole, ‘tufwete wila nding’a Yave’ muna longokanga Diambu dia Nzambi yo lemvokela nkanikinu miandi. (1 Yoa. 5:3) Ediadi divavanga vo twakalanga muna tukutakanu tw’Akristu ntangwa zawonso, muna tufimpilanga Nkand’a Nzambi. (Ayib. 10:23-25) Nkanikinu wetatu, ‘tufwete tatidila Yave.’ Kana nkutu nkia mpasi tulenda wanana zau, yambula twazindalala songa lukwikilu muna Nzambi yo landa Mwan’andi.—2 Kor. 4:16-18.
18. (a) Muna mvu 1914, adieyi diavovwa mun’Eyingidilu mu kuma kia ludi? (b) Aweyi tufwete badikilanga o ntemo a ludi mu lumbu yeto?
18 Kieleka, o zingila e ngwizani ye ludi kia Nkand’a Nzambi nsambu kikilu ditwasanga. Muna mvu wa 1914, diambu dimosi diamfunu diavovwa mun’Eyingidilu, oku vo: “Nga ke tu nkangu wasambulwa ko, una ye kiese? O Nzambi eto, nga ke Nzambi akwikizi ko? Avo muntu ozeye eki kiambote, kafwete kio simbinina. Avo mosi mu yeto osolwele eki kiambote, tuna ye vuvu vo okutuzayisa. Ke vena má ko tulenda solola kisundidi kina twasolola muna Diambu dia Nzambi. . . . Ke dilendakana ko dia yika luvuvamu, kiese ye nsambu tutambulanga muna zingu kieto wau tutomene zaya Nzambi aludi. Lusansu lwa ngangu za Nzambi, unsongi, nkuma yo zola kwandi luyangidikanga ntima mieto. Ka tuvwidi mfunu a lekwa kiakaka ko. Ke vena lekwa kilutidi kutuyangidika ko avo ke toma bakula diambu dia Nzambi ko.” (Eyingidilu dia 15 dia ngonde Desemba, 1914, lukaya lwa 377-378 mu Kingelezo) Ka tuyambulanga vutula matondo ko mu kuma kia ntemo a mwanda ye ludi. Kieleka, o ‘diatila muna ntemo a Yave’ i diau diluta kutuvananga e kiese.—Yes. 2:5; Nku. 43:3; Nga. 4:18.
19. Awana ke bayifwanisi ko mu vubwa, ekuma bafwete wo vangila mu nzaki?
19 Avo luzolo lwa ‘diatila muna ntemo a Yave’ una lwau, kansi yamu wau kwabakidi nzengo ko za kiyekola kwa Nzambi yo vubwa nze Nkristu, vanga wo mu nzaki. Vanga mawonso melombwanga mu kifwanisa muna luvubu, kadi muna mpila yayi kaka tulenda songela kiese kieto muna mawonso mana Nzambi yo Kristu bevanganga mu kuma kieto. Vana kwa Yave eki kisundidi o mfunu una kiau, i sia vo, moyo aku. Songa vo ekani diaku i vanga luzolo lwa Nzambi muna landanga Mwan’andi (2 Kor. 5:14, 15) Ka lukatikisu ko vo eyayi i mpila zingu kisundidi o wete.
Azeyi i Mvutu Zaku?
• E luvubu lweto adieyi lusonganga?
• Kuyiyekola kwa Nzambi yo vubwa, nkia nsambu kutwasanga?
• Longwa kwa Yesu nkia kuma kunina o mfunu?
• Nki kilenda kutusadisa mu tatidila nzil’a moyo?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 25]
O luvubu lwaku lusonganga vo wasola e zingu kisundidi o wete
[Foto ina muna lukaya lwa 29]
Nga una “mun’eswekameno”?