Vubilwa Muna Nkumbu a Nani ye nki?

“Dianu vo nwenda, nwakitula wantu . . .  s’alongoki, nwabavubila muna nkumbu a Se, yo Mwana, yo mwand’avelela.”​—⁠MAT. 28:⁠19.

1, 2. (a) Adieyi diabwa muna Yerusaleme kina kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto? (b) Adieyi diafila ndong’ayingi mu vubwa?

YERUSALEME yazala yo wantu batuka mu nsi zayingi. Muna lumbu kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, nzenza zayingi zayiza kuna nkinzi wau wamfunu. Kansi, diambu diasivi diavangama vava Petelo wa ntumwa kavova elongi diasimba e ntima mia wantu. Tezo kia 3.000 m’Ayuda ye minkwikila mia kiyuda bakwikila mun’elongi diandi, baviluk’e ntima yo vubwa muna maza. Muna kuma kiaki, bakota mu nkutakani yampa y’Akristu eyi yasikidiswa. (Mav. 2:​41) E luvubu lwa ulolo wa wantu muna mayanga yovo sima ya maza muna Yerusaleme, lwatoma sivikisa wantu.

² Nki kiafila ndong’ayingi mu vubwa? Muna mene wa lumbu kiakina, ‘valuaka ezu diatuka kun’ezulu, nze mpekomok’a tembwa kiangolo.’ Tezo kia 120 m’alongoki a Yesu bakala muna suku dia ntandu dia nzo, bazala yo mwand’avelela. I bosi, akala ye akento akwikizi bakutakana, bawa alongoki awaya ‘bavovela muna ndinga zakaka.’ Vava bawa elongi dia Petelo ye dina kavova mu kuma kia lufwa lwa Yesu, ndonga “bavanzukinu e ntima.” Adieyi bafwete vanga? Petelo wavutula vo: “Nuvilukw’e ntima, yo vubilwa konso muntu vana kena muna nkumbu a Yesu Kristu . . . ; nwatambul’o lukau lwa mwand’avelela.”​—⁠Mav. 2:​1-4, 36-38.

3. Muna lumbu kia Pentikosti, Ayuda ye minkwikila mia kiyuda ana baviluk’e ntima, adieyi bafwan’o vanga?

³ Badika una wakala e nsambila y’Ayuda ye minkwikila mia kiyuda ana bawa elongi dia Petelo. Bakwikilanga vo Yave i Nzambi au. Muna Sono ya Kiyibere, bazaya vo mwand’avelela i ngolo za Nzambi zina kasadila mu  sema e lekwa yawonso yo lungisa makaka. (Etu. 1:2; Afu. 14:​5, 6; 1 Sam. 10:6; Nku. 33:⁠6) Kansi owau diambu diakaka diakala o mfunu kwa yau. Diavavanga vo bazaya yo tambulwila ndiona kesadila o Nzambi mu vuluza wantu, i sia vo, Masia Yesu. Muna kuma kiaki, Petelo wabasonga o mfunu wa ‘vubilwa muna nkumbu a Yesu Kristu.’ Muna lumbu yavita, Yesu ona wafulwa muna mafwa wakanikina Petelo y’akaka bavubila wantu “muna nkumbu a Se, yo Mwana, yo mwand’avelela.” (Mat. 28:​19, 20) Ediadi mfunu diakala muna tandu kiantete ye diakinu mpe mfunu o unu. Nkia diambu diadi?

Muna Nkumbu a Se

4. Nkia diambu diasoba kwa nkangu una wakala ye ngwizani yambote yo Yave?

⁴ Tumwene vo awana bakwikila mun’elongi dia Petelo, Yave basambilanga, bakala ye ngwizani ambote yo yandi. Nsiku miandi balemvokelanga. Ekiaki i kuma wantu a nsi zakaka bayendela kuna Yerusaleme. (Mav. 2:​5-​11) Kansi, Nzambi diambu kasoba muna nkal’andi yo wantu. Wayambula Ayuda nze zula kiandi kiakivwila, ke diavavanga diaka ko vo wantu balemvokela Nsiku muna vwa edienga dia Nzambi. (Mat. 21:43; Kol. 2:​14) Wantu awaya avo bazolele kala ye ngwizani yambote yo Yave, diambu diakaka bafwete vanga.

5, 6. Adieyi bavanga Ayuda akaka ye minkwikila mia kiyuda muna tandu kiantete mu kala ye ngwizani ambote yo Nzambi?

⁵ Diambu diakaka bafwete vanga i lembi yambula Yave ona wabavana o moyo. (Mav. 4:​24) Awana bakwikila muna mvovo mia Petelo batoma bakula vo Yave i Se dia walakazi. Wafila Masia mu kubavuluza yo loloka awana kavovesa o Petelo vo: ‘E nzo a Isaele yawonso, mbula yatoma zay’e ziku vo Nzambi wanyek’e Kimfumu ye Kristu, o Yesu ndiona, ona nwakoma vana nti ampasi.’ O unu, awana belemvokelanga e mvovo mia Petelo kuma yayingi bena yau mu vutula matondo mu dina kavang’o Se kw’awonso bazolele kala ye ngwizani ambote yo Nzambi.​—⁠Tanga Mavangu 2:​30-35.

⁶ Elo, Ayuda awana ye minkwikila mia kiyuda bafwete zaya vo, muna kala ye ngwizani ambote yo Yave, divavanga vo bazaya vo yandi okubavuluza muna Yesu. Nanga olenda bakula e kuma bavilukil’e ntima muna masumu mau, kumosi ye dina dia vonda Yesu, zaya yovo lembi wo zaya. Tulenda mpe bakula vo muna lumbu yalanda ‘bazindalala mun’elongi dia ntumwa.’ (Mav. 2:​42) Bazola ‘sunzuka vana kunda kia nsambu kuna nkabu.’​—⁠Ayib. 4:⁠16.

7. Aweyi wantu ayingi o unu, besobelanga ngindu zau mu kuma kia Nzambi yo vubilwa muna nkumbu a Se?

⁷ O unu, wantu ayingi betukanga muna zula yawonso, belongokanga Nkand’a Nzambi yo zay’e ludi mu kuma kia Yave. (Yes. 2:​2, 3) Entete akaka ke bakwikidinge mu Nzambi ko (ateista) yovo deísta. * Kansi owau, bakwikidi vo vena yo Nsemi ona balenda kala yandi e ngwizani ambote. Akaka nzambi mu ntatu basambidinge yovo teke ya mpila mu mpila. Owau bazeye wo vo Yave kaka i Nzambi a Mpungu-ngolo yo kunyikila muna nkumbu andi. Ekiaki i kuma Yesu kavovela vo alongoki andi bafwete vubilwa muna nkumbu a Se.

8. Awana ke bazeye ko vo sumu dia Adami basambukila, adieyi bafwete zaya mu kuma kia Se?

⁸ Balongoka mpe vo esumu dia Adami basambukila. (Roma 5:​12) E diambu diadi diampa kuna kwa yau, diavava vo bakwikila dio. Wantu awaya balenda tezaneswa ye mbevo ona kazeye kimbevo kiandi ko. Ezak’e ntangwa omonanga e mpasi, mu songa vo kimbevo kena kiau. Kansi wau vo kavangidi lufimpu ko mu zaya kimbevo, olenda yindula  vo ka mbevo ko. Kansi, e ziku kisonganga vo kimbevo kikilu kena kiau. (Tezanesa ye 1 Korinto 4:⁠4.) Adieyi tuvova kele vo omwene lufimpu lwa kimbevo kiandi? Nga ke dikala diangangu ko mu tambulwila o wukwa? Diau adimosi mpe, vava belongokanga e ludi mu kuma ki’esumu twasambukila, ndonga betambulwilanga o fimpwa kwa Nkand’a Nzambi yo bakula vo Nzambi ovananga lusadisu. Elo, awonso bavambuka yo Se bafwete vutuka kwa Ndiona lenda kubawuka.​—⁠Ef. 4:​17-19.

9. O Yave adieyi kavanga kimana twakala ye ngwizani ambote yo yandi?

⁹ Avo wakiyekola kwa Yave wa Nzambi yo kituka se Nkristu wavubwa, ozeye elau dia kala ye ngwizani ambote yo Yave. Owau oyangalelanga Yave wa Se diaku dianzodi. (Tanga Roma 5:⁠8.) Kana una vo Adami yo Eva basumuka, Nzambi wateta nzila kimana mbongo au kumosi yo yeto twakala ye ngwizani ambote yo yandi. Muna vanga dio, Nzambi watambulwila vo Mwan’andi anzolwa kamon’e mpasi yo fwa. O zaya e diambu diadi, nga ka difwete kutufila ko mu tambulwila wisa kia Nzambi yo lemvokela e nkanikinu miandi ye zola kwawonso? Kele vo yamu wau kwayiyekwele ko kwa Nzambi yo vubwa, vwidi kuma yayingi mu vanga wo.

Muna Nkumbu a Mwana

10, 11. (a) Nkia mfuka una yau kwa Yesu? (b) Aweyi omonanga mu kuma kia kimenga kia Yesu?

¹⁰ Yindula diaka dina kavova Petelo kwa nkangu. Wasong’o mfunu wa tambulwila Yesu, kadi betela dina ye vubilwa “muna nkumbu a . . . Mwana.” Ekuma diakadila o mfunu muna tandu kiakina? Ekuma dinin’o mfunu mu lumbu yeto? Elo, o tambulwila Yesu yo vubwa muna nkumbu andi disongele vo tuzeye dina kavanga kimana twakala ye ngwizani ambote yo Mvangi eto. Yesu wakomwa vana nti ampasi kimana kakatula Ayuda muna sibu kia Nsiku. Kansi, lufwa lwandi nluta miayingi lwatwasa. (Ngal. 3:​13) Wavana kimenga kia lukulu lwavavwanga mu kuma kia wantu awonso. (Ef. 2:​15, 16; Kol. 1:20; 1 Yoa. 2:​1, 2) Muna kuma kiaki, Yesu wazizidila luvezo, mpasi ye lufwa. Nga ovutulanga matondo muna kimenga kiandi? Yindula vo ngeye i toko dia mvu 12 wakangalanga muna nzaza Titanic, ina yadimuka yo vonda wantu ayingi muna mvu wa 1912. Osidi e ngolo mu kota muna nlungu mu vuluza moyo aku, kansi ke muna diaka fulu ko. I bosi, muntu mosi muna nlungu, ofibidi nkaz’andi yo vutuka muna nzaza, ubongele yo kusia muna nlungu kimana wavuluka. Aweyi omona? Kieleka, matondo ovutula kwa muntu ndioyo. Nanga lenda yindula una kamona etoko diawanana ye diambu diadi. * Elo, Yesu mayingi kavanga mu kuma kiaku. Wafwa kimana ngeye wavwa moyo ulembi suka.

¹¹ Aweyi omonanga vava zayanga dina kavanga Mwan’a Nzambi mu kuma kiaku? (Tanga 2 Korinto 5:​14, 15.) Nanga matondo okumvutulanga. Ediadi diafila mu yekola zingu kiaku kwa Nzambi yo ‘kal’o moyo, ke mu kuma kiaku kaka ko, kansi mu kuma kia ndiona wafwila.’ O vubilwa muna nkumbu a Mwana disongele vo ozeye dina kavanga Yesu mu kuma kiaku yo tambulwila e wisa kiandi nze “Etuku dia moyo.” (Mav. 3:15; 5:​31) Entete, kwakala ye ngwizani ambote ko ye Mvangi, ngatu kala ye vuvu kiasikila. Kansi, muna kwikila muna menga mabunguka ma Yesu Kristu yo vubwa, owau una ye ngwizani yambote yo Se. (Ef. 2:​12, 13) Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “E kolo kiavioka nwayivava, yo kal’atantu muna ntima mieno, muna mavangu meno mambi, kansi owau [Nzambi] kakunubàkanisìna muna to kia nitu [a Yesu] muna lufwa, kanusunzula vana ndose andi nwavelela, nwakondwa twangu.”​—⁠Kol. 1:​21, 22.

12, 13. (a) Wau vo wavubilwa muna nkumbu a Mwana, adieyi ofwete vanga kele vo muntu uvangidi e mbi? (b) Wau vo u Nkristu wavubilwa muna nkumbu a Yesu, nkia mfuka una yau?

 ¹² Kana una vo wavubwa muna nkumbu a Mwana, ozeye wo vo wakinu u nsumuki. O zayang’e diambu diadi dilenda kusadisa lumbu yawonso. Kasikil’owu, avo muntu uvangidi e mbi, nga osungamenanga vo yeno wole nu asumuki? Yeno wole luloloko lwa Nzambi luvwidi o mfunu, muna kuma kiaki nufwete loloka muntu yo nkw’andi. (Maku 11:​25) Muna songa mfunu wa diambu diadi, Yesu wata kingana kia mfumu mosi wayambulwila ntaudi andi e mfuk’a kiazi kia talanta (mazunda 60 ma mazunda ma mpanza). I bosi, e ntaudi yayi kayambulwila nkw’andi ko ona wakala ye mfuk’andi ya 100 mpanza. Yesu edi kazola longa vo: Yave kalendi loloka ko ndiona ke lolokanga nkw’andi ko. (Mat. 18:​23-​35) Kieleka, o vubilwa muna nkumbu a Mwana disongele vo ozeye wisa kia Yesu yo zindalala landa mbandu ye malongi mandi kumosi ye luzolo lwa loloka akaka.​—⁠1 Pet. 2:21; 1 Yoa. 2:⁠6.

¹³ Wau vo u nsumuki, kulendi tanginina Yesu una ufwene ko. Kansi, wau vo wakiyekola kwa Nzambi ye nsi a ntima wawonso, ozolele tanginina Yesu muna mawonso olenda. Ediadi divavanga vo wasia ngolo za yambula uwuntu wankulu yo vwata owu wampa. (Tanga Efeso 4:​20-24.) Avo una ye nkundi ona ozitisanga, nanga ovava landa mbandu ye fu yandi yambote. Diau adimosi, ofwete longoka mbandu a Kristu yo kuntanginina.

14. Aweyi olenda songela vo ozeye wisa kia Yesu nze Ntinu kun’ezulu?

¹⁴ Vena ye mpila yakaka olenda songela vo ozeye dina divavwanga wau wavubilwa muna nkumbu a Mwana. Nzambi ‘wasakidika ma yawonso kunansi a tambi [ya Yesu], kakumvana, se ntu a ma yawonso, kwa dibundu.’ (Ef. 1:​22) Muna kuma kiaki, fwete zitisa e mpila ina Yesu kefidilanga awana bekiyekolanga kwa Yave. Kristu wantu alembi lunga kesadilanga muna nkutakani zeto, musungula akuluntu bena vo wantu azikuka muna mwanda. Wantu awaya besolwanga mu ‘fwanisa aveledi, . . . muna vangames’e to kia Kristu.’ (Ef. 4:​11, 12) Kana nkutu vo o muntu alembi lunga ovangidi vilwa, Yesu wa Ntinu muna Kintinu ki’ezulu ozeye una kalenda singikila e diambu muna ntangw’andi, ye muna mpil’andi. Nga okwikilanga diambu diadi?

15. Avo kwavubilu ko, nkia nsambu lenda vingila vava ovubwa?

¹⁵ Akaka yamu wau ke bakiyekwele ko kwa Yave yo vubwa. Avo i wau dina kwa ngeye, nanga omwene vo diangangu dia kwikila muna Mwana yo songa luyangalalu lwaku muna dina kavanga mu kuma kiaku. O vubilwa muna nkumbu a Mwana nsambu zayingi dilenda kutwasila.​—⁠Tanga Yoane 10:​9-11.

Muna Nkumbu a Mwand’avelela

16, 17. Vubilwa muna nkumbu a mwand’avelela, aweyi disongele kwa ngeye?

¹⁶ O vubilwa muna nkumbu a mwand’avelela aweyi disongele? Nze una uyikilu kala, awana bawa elongi dia Petelo muna lumbu kia Pentikosti, bazaya oma ma mwand’avelela. Kieleka, bamona e ziku vo Nzambi mwand’avelela kesadilanga. Petelo mosi muna  awana ‘bazala yo mwand’avelela, yo yantik’o vovela mu ndinga zakaka.’ (Mav. 2:​4, 8) O mvovo “muna nkumbu a” ke uyikanga muntu ko. O unu, vena ye mambu mayingi mevangilwanga “muna nkumbu a luyalu.” Kansi, o luyalu ke muntu ko. Mambu mama mu wisa kia luyalu mevangilwanga. Diau adimosi mpe, ndiona ovubilu muna nkumbu a mwand’avelela ozeye vo mwand’avelela ka muntu ko, kansi ngolo za Yave. Luvubu lwalu lusonganga vo ona ovubilu ozeye e fulu kia mwand’avelela mu lungisa ekani dia Nzambi.

¹⁷ Nanga wayantika bakula oma ma mwand’avelela vava walongoka Nkand’a Nzambi. Kasikil’owu, wabakula vo awana basoneka Nkand’a Nzambi mu ngolo za mwand’avelela basonekena wo. (2 Tim. 3:​16) Ekolo nungunukanga muna mwanda, obakulanga edi dia sia vo, ‘o Tata kun’ezulu, ovan’o mwand’avelela kw’awana bekunlomba,’ yo ngeye mpe. (Luka 11:​13) Nanga omonanga una mwand’avelela usadilanga muna zingu kiaku. Kansi, avo kwavubilu ko muna nkumbu a mwand’avelela, o nsilu a Yesu wasia vo o Se ovana mwand’avelela usonganga e ziku kia nsambu zayingi osinga vwa vava otambula mwanda wau.

18. Nkia nsambu tulenda vwa muna vubilwa mu nkumbu a mwand’avelela?

¹⁸ Omu lumbu yeto, tuna ye ziku vo Yave mwand’andi kesadilanga mu fila nkutakani y’Akristu. O mwanda wau mpe ulenda kutusadisa mu sala e salu kieto. Vubilwa muna nkumbu a mwand’avelela divavanga mpe vo twazaya una mwanda ulenda kutusadisila muna zingu kieto yo yambula vo mwanda wau watufila. Kansi, akaka nanga balenda kiyuvula una tulenda zingila ngwizani ye kiyekola kweto kwa Yave ye una mwand’avelela ulenda kutusadisila. Tuwá diambu diadi mun’elongi dilanda.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nga Osungamenanga?

• Vubilwa muna nkumbu a Se, aweyi divavanga kwa ngeye?

• Vubilwa muna nkumbu a Mwana aweyi disonganga?

• Aweyi lenda songela vo ovutulanga matondo wau wavubilwa muna nkumbu a Se yo Mwana?

• Vubilwa muna nkumbu a mwand’avelela aweyi disonganga?

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 10]

By permission of the Israel Museum, Jerusalem

[Foto ina muna lukaya lwa 10]

Vava kiavioka nkinzi a Pentikosti ya mvu a 33, alongoki ampa mu nkia ngwizani bakota yo Se?