Kwamanana Longa Ntona Zaku

DIA kiese dikalanga mu mona muntu ovanganga yimpanga ya mpila mu mpila ekolo kenanang’e nitu. O Nkand’a Nzambi ukasakesanga Akristu mu longa ntona zau nze una akwa nsaka belongokelanga yimpanga.

Muna nkand’andi kwa esi Ayibere, Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Madia mangolo, i m’awana bazikukidi, awana bena vo, muna diambu dia kulukila, i benena ye ngangu zau zasinswa [nze ana benananga nitu] bazaya mpambula za wete yo bi.” (Ayib. 5:​14) Ekuma Paulu kakasakesela Akristu esi Ayibere mu longa ntona zau nze una awana bevanganga e yimpanga benaninanga e mianzi? Aweyi tulenda longela ntona zeto?

“Nufwete Kala Alongi”

Vava kasasila fulu kia Yesu kia ‘kinganga nze kia Mankesedeke,’ Paulu wasoneka vo: “Ndiona [Yesu] tunina yo mambu mengi mavova, kansi mampimpita, wau vo nukitukidi se nu fwa-matu. Kadi wau nufwete kala alongi, muna diambu dia kolo nwalongwa, longwa diaka nuvava kwa muntu, o mazuku ma mambu ma Nzambi; nukitukidi s’awana bevava kimvumina, ke madia mangolo ko.”​—⁠Ayib. 5:​10-12.

Dilenda kala vo, Akristu akaka Ayuda muna tandu kiantete, ke bawokesanga umbakuzi wau ko ngatu nungunuka muna mwanda. Kasikil’owu, diampasi diakala kwa yau mu tambulwila o ntemo wakieseswanga mu kuma kia Nsiku yo zengwa. (Mav. 15:​1, 2, 27-29; Ngal. 2:​11-14; 6:​12, 13) Diampasi diakala kw’akaka mu yambula mana bavanganga muna Lumbu kia Vundu ye muna Lumbu kia Lubakanisu. (Kol. 2:​16, 17; Ayib. 9:​1-​14) Muna kuma kiaki, Paulu wabakasakesa balonga ntona zau muna zaya mpambula za wete yo bi. Wabavovesa mpe vo ‘benda yakuna nzikuka.’ (Ayib. 6:​1, 2) E mvovo miandi nanga miafila akaka mu fimpa una basadilanga ntona zau yo kubasadisa mu nungunuka muna mwanda. Adieyi tuvova mu kuma kieto?

Longa Ntona Zaku

Aweyi tulenda longela ntona zeto kimana twazikuka muna mwanda? Paulu wavova vo: “Muna diambu dia kulukila (yovo sadila zo).” Nze una awana bevanganga yimpanga, belongokelanga nana mianzi ye nitu zau mu vanga yimpanga yampimpita, tufwete longanga ntona zeto muna zaya swaswanesa wete yo bi.

John Ratey, wa nlongi a psiquiatria kuna Faculdade de Medicina de Harvard, wavova vo: “O sadila ngindu zaku i diambu diambote olenda vanga mu kuma kia tomfo twaku.” Nze una wavova Gene Cohen, mfidi a sikola italanga mambu ma vimpi ye nkal’a wantu (Centro Geriátrico, Saude e Humanidades da Universidade George Washington), “vava tulongokanga salu yampasi, o tomfo tweto tuwokelanga sala.”

Muna kuma kiaki, diangangu twalonganga ntona zeto yo wokesa zayi weto wa Diambu dia Nzambi. Avo tuvanga wo, tukala twakubama mu vanga “luzolo lua Nzambi.”​—⁠Roma 12:​1, 2.

Kala Y’etima dia “Madia Mangolo”

Avo tuzolele ‘kwenda yakuna nzikuka,’ tufwete kiyuvula: ‘Nga umbakuzi wame wa ludi kia Nkand’a Nzambi mu wokela wina? Nga  akaka bekumbadikilanga vo i muntu azikuka muna mwanda?’ O ngudi kiese kiayingi kekalanga kiau mu vana mwan’andi kimvumina yo dia kwa yingyana-ngyana ekolo wakinu nsedia. Kansi, kele vo mvu miayingi miviokele yo mona vo mwana kedianga madia mangolo ko, o ngudi tokana kwayingi ketokana. Diau adimosi, tuyangalalanga vava tumonanga muntu tulongokanga yandi Nkand’a Nzambi kenungunukanga yo bak’e nzengo za kiyekola kwa Nzambi yo vubwa. Kansi, adieyi tuvova kele vo muntu kenungunukanga ko muna mwanda? Nga ediadi ke dikutukendeleka ko? (1 Kor. 3:​1-4) O nlongi okalanga ye vuvu vo, kuna kukwiziwa, o nlongoki okituka mpe se nlongi.

O sadila ntona zeto muna yindula o mambu divavanga vo twabadika mana tutanganga. Ediadi ngolo divavanga. (Nku. 1:​1-3) Ka tufwete yambula ko mambu mana malenda kutuvukumuna, nze tala televizau yovo nsaka zakaka, mana ke mevavanga ko vo twatoma sadila ngindu, mavunzanesa ngindu zeto mu lembi yindula oma masundidi o mfunu. Muna longa ntona zeto, diamfunu twakala y’etima dia longokanga Nkand’a Nzambi ye nkanda mivaikisanga ntaudi “ntaudi akwikizi yo lulungalalu.” (Mat. 24:​45-​47) Vana ntandu a kala ye nkubika ya yeto kibeni ya tanga Nkand’a Nzambi, diamfunu twavaulanga ntangwa mu kala ye Nsambila ya Esi Nzo yo longoka mambu masina ma Nkand’a Nzambi.

Jerónimo, nkengi a zunga kuna México, wavova vo okalanga ye fu kia longoka konso Eyingidilu divaikisu. Ovaulanga mpe ntangwa ya longoka kumosi yo nkaz’andi. Jerónimo wavova vo: “Mono yo nkaz’ame tukalanga ye fu kia tanga kumosi o Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso. Tusadilanga mpe nkanda miakaka nze finkanda ‘Boa Terra.’” Mpangi mosi Ankristu, nkumbu andi Ronald, wavova vo olandanga nkubika ya nkutakani ya tanga Nkand’a Nzambi konso lumingu. Osolanga mambu mana kafwete longoka mun’elongi dia yandi kibeni. Ronald wakudikila vo: “E nkubika zazi zikunsadisanga mu vingila e lumbu kia longoka y’etima diawonso.”

Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nga tuvaulanga ntangwa yafwana ya longoka Nkand’a Nzambi yo badika mana tutanganga muna Diambu dia Nzambi? Nga tulonganga ntona zeto yo vwa umbakuzi mu baka nzengo zina ngwizani ye nsiku mia Nkand’a Nzambi? (Nga. 2:​1-7) Yambula twakala y’ekani dia kituka wantu azikuka muna mwanda, yo vwa zayi ye ngangu z’awana bena ye ntona zalongwa mu swaswanesa wete yo bi.

[Foto ina muna lukaya lwa 23]

Tulonganga ntona zeto vava tusadilanga zo