Edienga dia Nzambi Difilanga ku Moyo a mvu ya mvu

“Nge osambula nsongi, e Yave; nze ngubu okunzunga ye ngemba.”—NKU. 5:12.

1, 2. Eleya nki kalomba kwa nkento ansona kuna Sarefate? Nkia nsilu kansila?

NKENTO mosi yo mwan’andi yo ngunz’a Nzambi mu nzala bakala. Ekolo nkento ndioyo ansona kuna Sarefate kakubamanga mu lunga tiya kimana kalamba, o Eleya wa ngunza wanlomba maza ye mbolo. Wakala yo luzolo lwa kumvana maza kanua, kansi kakala ye madia mayingi ko, ‘nsululu a mfumfu muna mbangu ye mazi muna nkalu’ kaka kakala mau. Wau kamona vo kakala ye madia mafwana ko mu vana kwa ngunza, wamvovesa wo.—1 Nti. 17:8-12.

² Eleya wakwamanana kunlomba vo: “Undambil’ekulu e fimfundi, wantwasila yo, ibosi olambila yo kwa ngeye yo mwan’aku. Kadi i wau wuwu kavovele o Yave wa Nzambi a Isaele, e mfumfu muna mbangu yau ke iladi, yo mazi muna nkalu mau ke mekondwa.”—1 Nti. 17:13, 14.

3. Nkia mambu tuwanananga mau yeto awonso?

³ E ndomba yayi yampasi yakala kwa nkento ansona, kadi diavavanga vo kabaka nzengo zampwena ke kayana kaka fimadia ko. Nga kafwete bund’e vuvu kwa Yave vo okumvuluza yo mwan’andi? Nga kafwete sia e nsatu zandi va fulu kiantete ke mu vwa edienga dia Nzambi ko yo kala nkundi andi? Yeto mpe tuwanananga ye mambu mevavanga vo twabaka nzengo zampwena. Nga tusianga e ngolo mu vwa edienga dia Yave vana fulu kia vava mavwa? Tuna ye kuma yayingi mu bund’e vuvu muna Nzambi yo kunsadila. Vena ye mambu tufwete vanga mu vwa edienga diandi.

‘Ofweno Sambilwa’

4. Ekuma tufwete sambidila kaka Yave?

⁴ Yave una yo nswa wa vava vo wantu bansadila muna mpila ina keyangalelanga. E buka kia selo yandi kun’ezulu basonga e ziku kia diambu diadi vava bavova vo: “Ofweno, e Yave, wa Nzambi eto, o tambula nkembo, yo zitu, ye ngolo: e kuma  kadi, i nge wasemena lekwa yawonso, muna luzolo luaku mpe i inina, yo semwa.” (Lus. 4:11) Wau vo Yave wavanga lekwa yawonso, yandi kaka tufwete sambila.

5. Ekuma o zola kwa Nzambi kufwete kutufidila mu kunsadila?

⁵ E kuma kiakaka kikutufilanga mu sadila Yave i zola kwandi muna yeto. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O Nzambi osemene muntu muna mpw’andi, muna mpw’a Nzambi i kansemena; eyakala yo nkento kabasema.” (Etu. 1:27) Wantu bena yo nswa wa sola kana vo Nzambi besadila yovo ve. Bena mpe ye ngangu zafwana mu baka nzengo zazi. Wau vo watuvan’o moyo, Yave wakituka Ese dieto. (Luka 3:38) Nze se dianzodi, ovanganga wawonso mu lungisa e nsatu za wan’andi amakala y’akento kimana bakala ye zingu kiakiese. “Odungumunanga ntangw’andi” yo ‘nokesa mvula’ mu yondeleka ntoto kimana wayima mbongo ayingi muna wete dieto.—Mat. 5:45.

6, 7. (a) Adami nkia mfwilu katwasa kwa mbongo andi? (b) Kimenga kia Kristu adieyi kivanga kw’awana bevavanga vwa edienga dia Nzambi?

⁶ Yave watuvuluza muna mpasi zatwasa esumu. Vava kasumuka, Adami wakituka nze nzodi a nsaka za mpanza, ona oyiyanga e nzimbu za esi nzo andi mu kwenda tá mpanza. Muna kolamena Yave, Adami wayiya e vuvu kia wan’andi kia kala ye kiese kiakwele mvu. Eloko diandi diasia wantu muna ubundu w’esumu. Muna kuma kiaki, wantu awonso bemonanga e mpasi za mayela, ntantu yo fwa. Muna vevolwa muna ubundu wau, ntalu yavavwanga, Yave wafuta e ntalu yayi muna kutuvuluza muna mpasi zazi. (Tanga Roma 5:21.) Muna vanga luzolo lwa S’andi, Yesu Kristu wavana “moyo andi se lukûlu lua wantu ayingi.” (Mat. 20:28) Ke kolo ko, awana bevwa edienga dia Nzambi betambula emvimba nsambu za lukûlu lwalu.

⁷ Yave wa Mvangi eto, mayingi kevanganga muna kutuvana zingu kiakiese ye kiasikila, mana wantu ke balendi vanga ko. Avo tuvwa edienga diandi, tumona una kefokolwela e mpasi zawonso bemonanga o wantu. Mun’owu wa luzolo lwandi, Yave okwamanana kutusonga una kenena “nsendi awana bekumvavanga.”—Ayib. 11:6.

“O Nkangu aku Ukuvanina Kuna Mvevo”

8. Adieyi tulongokele muna nona kia Yesaya mu kuma kia sadila Nzambi?

⁸ Muna vwa edienga dia Nzambi, divavanga vo twasadila o nswa wa kuyisolela mu mpila yambote. Kadi Yave ke komekenanga muntu ko kansadila. Muna lumbu ya Yesaya, wayuvula vo: “Nga nani ntuma, ovo nani okutuyendela? Muna zaya nswa wa ngunza wa kuyisolela, Yave wansonga zitu. Yindula e kiese kia Yesaya vava kavutula vo: “Mono oyu; untuma.”—Yes. 6:8.

9, 10. (a) Mu nki’ekani tufwete sadila Nzambi? (b) O sadila Yave ye nsi a ntima ekuma dinina diambote kwa yeto?

⁹ Wantu bena ye nswa wa sola sadila Nzambi yovo ve. Yave ozolele vo twansadila yo zola kwawonso. (Tanga Yosua 24:15.) Nzambi ke yangalelanga ko ndiona okatikisanga muna kunsadila ngatu awana bekunsadilanga y’ekani dia yangidika akaka. (Kol. 3:22) Avo tuyambwidi mambu ma nza mavunzanesa nsambil’eto yo lembi kuyivana diaka muna salu kiavauka ye “nsi a ntima,” ke tuvwa edienga dia Nzambi ko. (Nku. 119:2) Yave ozeye wo vo okunsadila ye nsi a ntima, diambote kwa yeto. Mose wawondelela Aneyisaele kimana basola moyo ‘muna zola Yave wa Nzambi au, yo wila nding’andi, yo kuntatidila.’—Nsi. 30:19, 20.

¹⁰ Davidi wa ntinu a Isaele yankulu wayimbila kwa Yave vo: “Muna lumbu kia nkum’aku, o nkangu aku ukuvanina kuna  mvevo: mun’evienga dia vauka, muna mvungia-mvungia, e kime kia uleke waku wina kiau.” (Nku. 110:3) O unu, wantu ayingi besianga mavwa ye nsaka va fulu kiantete muna zingu yau. Kansi, awana bezolanga Yave, besianga salu kiavauka va fulu kiantete. O vema kwau muna samuna e nsangu zambote i ziku kisonganga e salu besianga va fulu kiantete. Bebundang’e vuvu muna nkum’a Yave wa lungisa nsatu zau za lumbu ke lumbu.—Mat. 6:33, 34.

Lukau Ketondanga o Nzambi

11. Nkia nluta bavavanga tambula Aneyisaele vava bakelanga yimenga kwa Yave?

¹¹ Mun’ekangu dia Nsiku, diavavwanga vo nkangu a Nzambi bavana yimenga yambote muna vwa edienga diandi. Muna Fuka 19:5 tutanganga vo: “Ovo se nukelela Yave e kimenga kia ungudi, nukela kio nwatambuka.” Muna nkanda wau umosi tutanganga vo: “Ovo nukela kimenga kia matondo kwa Yave, nukela kio nwatambuka.” (Fuka 22:29) Vava Aneyisaele bakelanga yimenga ya bulu yambote van’eziku dia Yave, o mwisi una watombokanga wakala nze “nsunga zambote” kuna kwa Nzambi aludi. (Fuka 1:9, 13) Watondanga yo yangalela tukau twavananga kangu andi muna zola kwawonso. (Etu. 8:21) Muna Nsiku wau, tusolwele mo nkanikinu tulenda sadila o unu. Awana bevananga tukau ketondanga Yave, bevwang’edienga diandi. Nkia tukau ketondanga? Tufimpa mambu mole ma zingu kieto: mavangu ye mpova zeto.

12. Nkia mavangu malenda kitula ‘kimenga kia to yeto’ se kia ngemi kwa Nzambi?

¹² Muna nkand’andi kwa esi Roma, Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Nwatambika to yeno se kimenga kiamoyo, kiavauka, kialuyangalalu kuna kwa Nzambi, se salu kieno kiansongi.” (Roma 12:1) Muna vwa edienga dia Nzambi divavanga vo muntu kalunga-lunganga e nitu andi kimana yatondakana kwa Nzambi. Avo ofunzwidi yo muna nua fomo, diamba, ma yankolwa yovo kolwa malavu, lukau lwa nitu andi ke lukala mfunu ko. (2 Kor. 7:1) Vana ntandu, wau vo ‘munta zumba, muna to kiandi kibeni i kesumukinanga,’ konso evangu diasafu dilenda kitula lukau lwandi se lwa ngemi kwa Yave. (1 Kor. 6:18) Muna yangidika Nzambi, muntu kafwete kala ‘wavauka muna nkal’andi yawonso.’—1 Pet. 1:14-16.

13. Ekuma tufwete kembelela Yave?

¹³ Lukau lwakaka keyangalelanga Yave i mvovo mieto. Awana bezolanga Yave, e lumbu yawonso bekunkembelelanga vana va ndonga yovo vava bekalanga yau kaka muna nzo. (Tanga Nkunga 34:1-3.) Tanga  muna nkunga 148-150, tala una e kapu tatu yayi ya nkunga ikutukasakeselanga mu kembelela Yave. Elo, “asongi, e nkembelela ibafwene.” (Nku. 33:1) Yesu Kristu wa mbandu eto, wasonga o mfunu wa kembelela Nzambi muna samunang’e nsangu zambote.—Luka 4:18, 43, 44.

14, 15. Osea nkia tukau kadodokela Aneyisaele vo bavana? Yave aweyi kababadikila?

¹⁴ Vava tusamunanga nsangu zambote yo vema kwawonso, tusonganga o zola kweto muna Yave kumosi y’etima dia vwa edienga diandi. Kasikil’owu, badika una Osea wa ngunza kalukisila Aneyisaele ana bayivana mu nsambil’a luvunu yo vidisa edienga dia Nzambi. (Os. 13:1-3) Osea wabavovesa badodokela vo: “[E Yave] katula bi wawonso, tambula ina yambote: i mpana tuvana tukau twa befo yeto nga ngombe.”—Os. 14:1, 2.

¹⁵ E ngombe i bulu kiasunda e ntalu kina Nyisaele kafwana vana se lukau kwa Yave. Muna kuma kiaki, e mvovo ‘wan’a ngombe a befo yeto,’ i mvovo mia ziku, miatoma kubikwa muna kembelela Nzambi. Yave aweyi kebadikilanga awana bevananga tukau twampila yayi? Wavova vo: “Ikubazolela kuna mvevo.” (Os. 14:4) Awana bevananga tukau twa lusanisinu, Yave okubaloloka, bevwa edienga diandi yo kala akundi andi.

16, 17. Vava lukwikilu muna Nzambi lufilanga o muntu mu samuna nsangu zambote, Yave aweyi kebadikilanga lukau lwalu?

¹⁶ O kembelela Yave vana vena ndonga i diambu diamfunu muna nsambil’aludi. Wau vo kembelela Nzambi aludi i diambu diasunda o mfunu kwa ntozi a nkunga, walomba kwa Nzambi vo: “E Yave, do, tambula tukau twamvevo twa nu’ame.” (Nku. 119:108) Adieyi tuvova mu lumbu yeto? Mu kuma kia ndong’ayingi mu lumbu yeto, Yesaya wasakula vo: “Beteleka nkembelelw’a Yave. . . . Betomboka y’edienga [tukau twau] van’eziku diame [dia Nzambi].” (Yes. 60:6, 7) Muna ndungan’a mvovo miami, mazunda ye mazunda ma wantu betambikanga “lutambiku lua lusanisinu kwa Nzambi, i sia vo, e mbongo a nua [miau] mitambulwilang’e nkumbu andi.”—Ayib. 13:15.

¹⁷ Adieyi tuvova mu kuma kiaku? Nga lukau otambikanga lutondakananga kwa Nzambi? Avo ke wau ko, nga olenda soba e zingu kiaku yo yantika kembelela Yave vana vena ndonga? Vava lukwikilu lukufila mu yantika samuna nsangu zambote, o lukau lwaku ‘luyangidika Nzambi ke mu ngombe ko.’ (Tanga Nkunga 69:30, 31.) Kala ye vuvu vo e “nsunga zambote” za lukau lwaku lwa lusanisinu zilwaka kwa Yave yo vwa edienga diandi. (Yez. 20:41) Okala ye kiese kilembi tezakana.

‘Yave Osambula Ansongi’

18, 19. (a) O unu nkia ngindu bekalanga zau wantu ayingi mu kuma kia sadila Nzambi? (b) O vidisa edienga dia Nzambi nkia mfwilu ditwasanga?

¹⁸ O unu, wantu ayingi bevovanga nze una wavovanga akaka muna lumbu ya Malaki: “Mpasi zankantu o sadila Yave; nkia nluta wina muna lunda mbebe andi?” (Mal. 3:14) Awana bekuyivananga mu vava mavwa, beyindulanga vo ekani dia Nzambi ke dilungana ko, e nsiku miandi ke mina diaka  mfunu ko. Kuna kwa yau, e salu kia samuna e nsangu zambote i fwasa e ntangwa ye ke kikubayangidikanga ko.

¹⁹ Umpukumuni ufilanga wantu mu kala ye ngindu zazi, mu mpatu a Edene wayantikila. Satana wavukumuna Eva kalembi yangalela e zingu kiambote kavewa kwa Yave yo veza elau dia kala y’edienga diandi. O unu, Satana wakinu vukumuna wantu mu kwikila vo vanga luzolo lwa Nzambi ke ditwasa nluta ko. Kansi, Eva yo nkaz’andi babakula vo o vidisa edienga dia Nzambi disongele vo vidisa mioyo miau. Awana belandanga e mbandu au ambi, ke kolo ko bevidisa mpe mioyo miau.—Etu. 3:1-7, 17-19.

20, 21. (a) Adieyi kavanga o nkento ansona a mwisi Sarefate? Nkia nluta katambula? (b) Aweyi tulenda tanginina nkento ansona a mwisi Sarefate? Ekuma?

²⁰ Nswaswani ye mpila yambi yasukila e zingu kia Adami yo Eva, badika nsambu zatambula Eleya yo nkento ansona a mwisi Sarefate bayikilu kuna lubantiku. Vava kawá e mvovo mia lukasakeso mia Eleya, o nkento wayantika lamba madia, yo vana entete madia kwa ngunza. I bosi, Yave walungisa nsilu kasia muna Eleya. Lusansu lusonganga vo: “Yandi yo nkento ye nzo andi badidi lumbu yingi. E mfumfu muna mbangu yau ke yalala, yo [mazi] muna nkalu mau ke makondwa mun’owu wa diambu dia Yave dina kavova muna Eleya.”—1 Nti. 17:15, 16.

²¹ Dina kavanga nkento ansona a mwisi Sarefate wantu akete kaka bevanganga dio o unu. Wabund’e vuvu kiandi kiawonso muna Nzambi a luvuluzu. O Nzambi mpe wansadisa. Lusansu lwalu ye tusansu twakaka twa Nkand’a Nzambi tusonganga e ziku vo twafwana kikilu bund’e vuvu muna Yave. (Tanga Yosua 21:43-45; 23:14.) Mana mebwanga muna zingu kia Mbangi za Yave mu tandu kiaki, mesonganga e ziku vo Yave kesinga yambula nkutu ko awana bena y’edienga diandi.—Nku. 34:6, 7, 17-19. *

22. Ekuma tukasakeselwanga vo twavava edienga dia Nzambi mu nzaki?

²² E lumbu kia mfundis’a Nzambi eki “kikwizila kw’awonso ben’ova nza” kifinamene. (Luka 21:34, 35) Ka vena una tutinina kio ko. Ke vena mavwa ko malenda tezaneswa ye nsambu bevwa awana bevoveswa kwa Mfundisi wasolwa kwa Nzambi vo: “Nwiza, yeno nwasambulwa kw’Es’ame, nwavwil’e kintinu.” (Mat. 25:34) Elo, ‘Yave osambula nsongi; nze ngubu okunzunga ye ngemba.’ (Nku. 5:12) Nga ke diamfunu ko mu vava edienga dia Nzambi?

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nga Osungamene?

• Ekuma Yave kevavilanga vo twansadila ye nsi a ntima wawonso?

• O unu nkia tukau keyangalelanga o Yave?

• E mvovo ‘wan’a ngombe a befo yeto,’ adieyi misonganga? Ekuma tufwete mio tambikila kwa Yave?

• Ekuma tufwete vavila edienga dia Nzambi?

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 13]

Ngunz’a Nzambi nkia diambu diampasi kalomba kwa nkento ansona ona wakala ye nzala?

[Foto ina muna lukaya lwa 15]

Nkia nluta tubakanga muna vananga tukau twa lusanisinu kwa Yave?

[Foto ina muna lukaya lwa 17]

Bund’e vuvu muna Yave, kufusuka nsoni ko