Nani Osundidi o Mfunu Muna Zingu Kiaku?
Nani Osundidi o Mfunu Muna Zingu Kiaku?
‘Ngeye kaka u Mpungu omu nza yawonso.’—NKU. 83:18.
1, 2. O zaya e nkumbu a Yave ke diau kaka ko divavwanga muna vuluka, ekuma?
E NKUMBU antete wawá e nkumbu a Yave nanga vava wasongwa yo muna Nkunga 83:18. Nanga wasivika vava watanga e mvovo emi: “Bazaya wo vo nge kaka wina nkumbu a YAVE, u Mpungu omu nza yawonso.” Ka lukatikisu ko vo tuka ntangwa yayina, osadilanga e sono kiaki mu sadisa akaka mu zaya e nkumbu a Yave wa Nzambi eto anzodi.—Roma 10:12, 13.
2 Kana una vo zaya e nkumbu a Yave mfunu dina, ke diau kaka ko divavwanga. Tala diambu diakaka diamfunu kayika ntozi a nkunga dina tufwete zaya mu kuma kia luvuluku lweto. Wavova vo: ‘Ngeye kaka u Mpungu omu nza yawonso.’ Elo, Yave i Muntu osundidi o mfunu muna nsema wawonso. Wau vo yandi i Mvangi a lekwa yawonso, ovwidi wisa kia vava vo e vangwa yandi yawonso yansakalela. (Lus. 4:11) Muna kuma kiaki, diambote twakiyuvula: ‘Nani osundidi o mfunu muna zingu kiame?’ Diamfunu twatoma fimpa e mvutu zeto muna kiuvu kiaki.
Diambu Diafidiswa e Mpaka Muna Mpatu a Edene
3, 4. Satana aweyi kalenda vukumwina Eva? Adieyi diavangama?
3 O nene wa diambu diadi utoma songwanga muna mambu mavangama muna mpatu a Edene. Muna mpatu yayina, e mbasi ankolami ina yayiza zayakana vo Nkadi Ampemba wa Satana, wavukumuna Eva wa nkento antete mu sia e zolela ya yandi kibeni va fulu kiantete ke mu nkanikinu a Yave ko wa lembi dia e bundu kia nti mosi wakala muna mpatu yayi. (Etu. 2:17; 2 Kor. 11:3) Wabwa muna umpukumuni yo songa vo kazitisanga diaka kimfumu kia Yave ko. Eva kabadikila Yave ko vo i muntu osundidi o mfunu muna zingu kiandi. Kansi, o Satana aweyi kalenda vukumwina Eva?
4 Satana ndekwa zayingi kasadila vava kamokena yo Eva. (Tanga Etuku 3:1-5.) Ediantete, Satana kasadila nkumbu a Yave ko. Wasadila kaka mvovo “Nzambi.” Nswaswani yo Satana, o nsoneki a nkand’Etuku wayika e nkumbu a Yave muna tini kiantete kia kapu kiaki. Diazole, vana fulu kia yuvula dina Nzambi ‘kakanikina,’ Satana wayuvula kaka kana adieyi o Nzambi “kavova.” (Etu. 2:16) Muna sadila e ndekwa zazi, Satana nanga wavava veza o nkanikinu wau. Dietatu, kana una vo Eva kaka kamokenanga yandi, wasadila e mvovo vika sia vo ndonga kamokenanga yau. Muna mpila yayi, Satana nanga wazola vo kayima fu kia lulendo, kayimwena vo wisa kakala kiau kia kala kimpovela kia yandi kibeni ye kia nkaz’andi. Adieyi diavangama? Kuna lulendo lwawonso, Eva wabaka e nzengo muna nkumbu a yau nzole muna vova kwa nioka vo: “E bundu ya nti mia mpatu tudia kweto.”
5. (a) Satana wafila Eva mu sia e sungididi kiandi muna nani? (b) Adieyi kasonga o Eva muna dia bundu bakanikinwa?
5 Satana wabendomona mpe mambu. Wazola songa vo Nzambi muntu ambi muna vovesa Adami yo Eva vo ‘ke badie nti miawonso mia mpatu ko.’ I bosi, Satana wafila Eva mu sia e sungididi muna yandi kibeni yo vava una kalenda tomesena e zingu kiandi yo kituka “nze Nzambi.” Wafila Eva mu sia e sungididi muna nti ye muna bundu vana fulu kia sia e sungididi muna ngwizani andi yo Ndiona wamvana e lekwa yawonso. (Tanga Etuku 3:6.) Diankenda kikilu vo, muna dia e bundu kiaki, Eva wasonga vo Yave ke yandi ko wasunda o mfunu muna zingu kiandi.
Kwikizi kia Wantu Kiafidiswa e Mpaka Muna Lumbu ya Yobi
6. Satana aweyi kakatikisila e kwikizi kia Yobi? Nki’elau diavewa kwa Yobi?
6 Vioka mvu miayingi, o Yobi wa nkwa kwikizi wavewa elau dia songa Ndiona wasunda o mfunu muna zingu kiandi. Vava Yave kayuvula Satana mu kuma kia kwikizi kia Yobi, Satana wavutula vo: “O Yobi e nkatu kevuminanga Nzambi e?” (Tanga Yobi 1:7-10.) Satana kakatikisa ko vo Yobi Nzambi kalemvokelanga. Kansi, wakatikisa ekani diafilanga Yobi mu sadila Nzambi. Wavova vo Yobi kasadilanga Yave mu zola ko, kansi mu kuma ki’eloko. Yobi yandi kaka wafwana vana e mvutu muna mpaka zazi. Wavewa elau dia vanga wo.
7, 8. Nkia mpasi kamweswa Yobi? Adieyi kasonga wau kazindalala ye kwikizi?
7 Yave wayambula vo Satana katwasila Yobi sumbula ya mpila mu mpila. (Yobi 1:12-19) Adieyi Yobi kavanga mu mpasi zazi zawonso? Muna nkand’a Nzambi tuvoveswanga vo “kasumukini ko, ngatu yikila Nzambi o uzowa.” (Yobi 1:22) Kansi, Satana kanyambula ko. Wavova diaka vo: “Nkanda mu nkanda, yawonso kena yau o muntu i kevanina muna moyo andi.” * (Yobi 2:4) Edi kazola vova o Satana vo, kele vo Yobi omwene mpasi yandi kibeni, oyambula badikila Yave vo i Muntu osundidi o mfunu muna zingu kiandi.
8 E mpw’a Yobi yasoba mu kuma kia kimbevo, i bosi wavoveswa kwa nkaz’andi vo kayambula Nzambi, kafwa. Kuna kwalanda, afiaulwisi atatu aluvunu batumba Yobi vo fu yambi kakala yau. (Yobi 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Kansi muna mpasi zawonso kamona, Yobi kayambula kwikizi kiandi ko. (Tanga Yobi 2:9, 10.) Wau kazindalala ye kwikizi, wasonga vo Yave i Muntu wasunda o mfunu muna zingu kiandi. Yobi wasonga mpe vo muntu alembi lunga olenda kwandi vana e mvutu muna mpaka za Nkadi Ampemba, kana una vo ke mu mpila yalunga ko.—Tezanesa ye Ngana 27:11.
Yesu Wavana Mvutu Zalunga
9. (a) Satana aweyi kasadila zolela ya nitu muna tonta Yesu? (b) Adieyi kavanga Yesu muna ntonta zazi?
9 Ke vavioka kolo ko vava Yesu kavubwa, Satana wavava Kumvukumuna mu vava lungisa zolela ya yandi kibeni vana fulu kia badikila Yave vo i Muntu osundidi o mfunu muna zingu kiandi. Nkadi Ampemba watonta Yesu mu mpila tatu. Entete, wavava sadila kolo kina Yesu kakala ye nzala muna kuntonta kakitula matadi se mbolo. (Mat. 4:2, 3) Wau vo lumbu 40 kavanga lembi dia, Yesu nzala kikilu kakala zau. Muna kuma kiaki, Nkadi Ampemba wavava vo Yesu kasadila nkum’andi wa vanga masivi mu mpila yambi mu vwa lekwa kia dia. Yesu adieyi kavanga? Nswaswani yo Eva, Yesu wasadila Diambu dia Yave yo venga e ntonta zazi vana vau.—Tanga Matai 4:4.
10. Ekuma Satana kavavila vo Yesu kayisotola vana ntoto tuka kuna lusangidika lwa tempelo?
10 Satana wavava mpe fila Yesu mu vava wete dia yandi kibeni. Wavovesa Yesu vo kayisotola vana ntoto tuka kuna lusangidika lwa tempelo. (Mat. 4:5, 6) Adieyi Satana kavavanga? Satana wavova vo kele vo Yesu kalwele ko vava kekuyisotola, ediadi disonga vo “Mwan’a Nzambi.” Kieleka, Nkadi Ampemba wazola vo Yesu kavava etunda, yamu tezo kia vanga diambu dia lusanu. Satana ozeye wo vo muntu olenda tonda vanga diambu dia vonza mu kuma kia lulendo yo vava sanisinwa kw’akaka. Satana wasadila sono ya Nkand’a Nzambi mu mpila yambi, kansi Yesu wasonga vo watoma bakulanga e Diambu dia Yave. (Tanga Matai 4:7.) Muna venga kuyisana, Yesu wasonga diaka vo Yave i Muntu wasund’o mfunu muna zingu kiandi.
11. Ekuma Yesu kabembolwela lukau lwa Nkadi Ampemba lwa yitinu yawonso ya nza?
11 Muna ntonta yetatu, Satana wavana Yesu e yintinu yawonso ya nza. (Mat. 4:8, 9) Yesu wabembola lukau lwau vana vau. Wazaya wo vo tambula lukau lwalu diadi songa vo obembwele kimfumu kia Yave, i sia vo, e wisa kia Nzambi kia kala Mpungu-ngolo. (Tanga Matai 4:10.) Muna konso ntonta, Yesu wavutulanga Satana muna sadila sono kia Nkand’a Nzambi eki kiayikanga e nkumbu a Yave.
12. Nkia nzengo zampasi kanwana zau Yesu ekolo kiafinamanga lufwa lwandi? Adieyi tulongokele muna mpila kasundila e diambu diadi diampasi?
12 Vava kiafinamanga lufwa lwandi, Yesu diambu diampasi kanwana diau dina kafwana bakila nzengo. Muna salu kiandi kia umbangi, wasonga luzolo lwandi lwa vana moyo andi se kimenga. (Mat. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Yoa. 16:28) Kansi, Yesu wazaya wo mpe vo mambu kevuninwa yo fundiswa muna nsiku mia Kiyuda yo vondwa nze kimpumbulu. Lufwa lwa mpila yayi lwankendelekanga kikilu. Wasamba vo: “Es’ame, ovo dilendakana, yambula mbungwa yayi yampioka.” Kansi wakudikila vo: “Ke una nzolele ko, un’ozolele kak’ongeye.” (Mat. 26:39) Ka lukatikisu ko vo, e kwikizi kia Yesu yamuna lufwa kiasonga ndiona wasund’o mfunu muna zingu kiandi.
Nkia Mvutu Tuvana Muna Diambu Diadi
13. Adieyi tulongokele muna mbandu a Eva, Yobi yo Yesu Kristu?
13 Adieyi tulongokele muna mawonso mama? Muna mbandu a Eva, tulongokele vo awana besianga e zolela yau va fulu kiantete yovo bevavanga etunda besonganga vo Yave ke yandi ko osundidi o mfunu muna zingu kiau. Nswaswani yo yandi, e kwikizi kia Yobi kitulongele vo, kana nkutu wantu alembi lunga balenda kwau songa vo Yave besianga va fulu kiantete vava besikilanga ye kwikizi muna ntangw’a mpasi, kana nkutu vo e kuma bemwenanga e mpasi ke batomene kio zaya ko. (Yak. 5:11) E mbandu a Yesu itulongele o mfunu wa tambulwila fusulwa e nsoni yo lembi sia sungididi kiasaka muna yeto kibeni. (Ayib. 12:2) Aweyi tulenda sadila malongi mama?
14, 15. Dina kavanga Yesu vava katontwa aweyi diaswaswanena ye dina Eva kavanga? Aweyi tulenda tanginina Yesu? (Sasila e fwaniswa vana lukaya lwa 18.)
14 Kufwete yambula ko vo e ntonta zafila mu vilakana Yave. Eva wasia e sungididi kiandi muna bundu kia kala vana ndambu. Wamona vo e bundu ‘kiambote muna dia, yo wete muna meso, nti uvavwa muna lungidika muntu.’ (Etu. 3:6) Ekwe nswaswani ye dina kavanga Yesu muna nkumbu ntatu katontwa! Konso ntangwa katontwanga, kayambulanga ko vo e ntonta zamfila mu vilakana e mfwilu milenda twasa evangu diandi. Wabundang’e vuvu muna Diambu dia Nzambi ye wasadilanga mpe e nkumbu a Yave.
15 Vava tutontwanga mu vanga mambu mekendelekanga Yave, mu nki tusianga e sungididi? Avo tusidi e sungididi muna ntonta, etima dia vanga edi diambi wokela diwokela. (Yak. 1:14, 15) Tufwete bak’e nzengo za katula ngindu zazi vana vau, kana nkutu vo e nzengo zazi zilenda kala zampasi nze yeto tudungunanga kîkwa kia nitu eto. (Mat. 5:29, 30) Nze Yesu, tufwete sianga e sungididi mu mfwilu milenda twasa evangu dieto ye una dilenda vanga muna ngwizani eto yo Yave. Tufwete sungamenanga dina Nkand’a Nzambi uvovanga. Muna mpila yayi kaka tulenda songela vo Yave i Muntu osundidi o mfunu muna zingu kieto.
16-18. (a) Adieyi dilenda kutufila mu kendalala? (b) Adieyi dilenda kutusadisa mu zizidila e mpasi?
16 Kuyambula ko vo e sumbula ikubwilanga yafila mu fungila Yave makasi. (Nga. 19:3) Ekolo kifinamanga e mbaninu a nza yayi yambi, ayingi muna nkangu a Yave bemonanga e mpasi mu kuma kia sumbula. Ke tuvavanga taninwa mu mpil’esivi ko muna kolo kiaki kia mpasi. Kansi nze Yobi, tulenda kendalala vava tufwilwanga azolw’eto yovo vava tukalanga mu mpasi.
17 Yobi kazaya ko ekuma Yave kayambulwila vo maka mambu mambwila. Ezak’e ntangwa, yeto mpe ke tubakulanga ko ekuma mambu mambi mekutubwilanga. Nanga tuwanga e nsangu za mpangi zeto zakwikizi befwanga muna nzakama za ntoto, nze zina zavangama kuna Haiti yovo mu sumbula yakaka. Nanga tuzeye mpe mpangi zakwikizi ana bafwa mu kuma kia mambu mansoki yovo mu mpila zakaka. Dilenda kala vo yeto kibeni mpe mu mpasi twina yovo tumonanga mambu malembi songa. E ntantu zilenda kutufila mu vova vo: ‘E Yave, ekuma e mpasi za mpila yayi? Nkia mbi yavanga?’ (Kab. 1:2, 3) Adieyi dilenda kutusadisa mu zizidila mpasi zazi?
18 Tufwete kuyikenga twalembi banza vo e mpasi tumonanga i mu kuma kia sia vo ke tuna y’edienga dia Yave ko. Yesu wasonga ziku kia diambu diadi vava kayika sumbula yole yabwa muna lumbu yandi. (Tanga Luka 13:1-5.) Sumbula yayingi yibwanga mu kuma kia “kolo ye mambu ma kinsalukisa.” (Kim. 9:11) Kansi, kana nkutu nkia mpasi zitubwididi, tulenda zo zizidila kele vo tusia sungididi muna “Nzambi a fiauzi wawonso.” Okutuvana nkuma tuvwidi o mfunu mu kwamanana kunsadila ye kwikizi kiawonso.—2 Kor. 1:3-6.
19, 20. Nkia kia sadisa Yesu mu zizidila mambu ma luvezo? Nki kilenda kutusadisa mu vanga diau adimosi?
19 Kuyambula ko vo lulendo yovo wonga wa fusulwa e nsoni wayala. Lulembamu lwa Yesu lwansadisa mu ‘kuyisisa nkatu, kabaka mpw’a ntaudi.’ (Fili. 2:5-8) Wazizidila mambu mayingi ma luvezo wau vo wabundanga vuvu muna Yave. (1 Pet. 2:23, 24) Muna vanga wo, Yesu wasia luzolo lwa Yave vana fulu kiantete. Muna kuma kiaki, Nzambi wantundidika kikilu. (Fili. 2:9) Yesu i wau kavovesa alongoki andi bafwete kala.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.
20 Ezak’e ntangwa, e ntonta za lukwikilu zikutubwilanga zilenda kala zansoni. Kana una vo i wau, tufwete kala ye vuvu nze Paulu, ona wavova vo: “Muna diau diambu edi i mwenanga mpasi zazi: kansi kimwene nsoni ko; kadi inzeye, ona nkwikidi, ntomene wo zaya mpe vo olenda lunda kina inyekekele yamuna lumbu kiakina.”—2 Tim. 1:12.
21. Kana una vo wantu a nza bazala ye fu kia lulendo, nki’ekani tufwete kala diau?
21 Nkand’a Nzambi uvovanga vo mu lumbu yeto wantu bekala “akwa kuzola.” (2 Tim. 3:2) Ke diesivi ko mu mona vo wantu batuzungidi ke bevwanga Yave mfunu ko. Tufwete venga fu kiaki kia lulendo. Muna kuma kiaki, kiakala nkia ntonta tunwananga zau, mpasi za sumbula yovo wantu bevavanga kutufwis’e nsoni, yambula yeto awonso twakala y’ekani dia songa vo Yave i Muntu osundidi o mfunu muna zingu kieto.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 7 Akwa ngangu ana belongokanga oma ma Nkand’a Nzambi bevovanga vo e mvovo “nkanda mu nkanda” milenda songa vo Yobi olenda yambula vo wan’andi yovo twelezi yandi yavidisa nkanda miau yovo mioyo miau muna vava tanina nkand’andi yovo moyo andi. Akaka bevovanga vo e mvovo miami misonganga vo muntu olenda tonda vidisa e ndambu a nkand’andi mu vava tanina moyo andi. Kasikil’owu, o muntu lenda sadila koko kwandi mu tanina ntu andi walembi lwala. Disongele vo ovidisi e ndambu a nkanda mu tanina nkand’andi. Kiakala ayeyi i nsas’a kingana kiaki, nanga kiasonga vo Yobi wadi yambula yawonso mu vava tanina moyo andi.
Adieyi Tulenda Longoka Muna . . .
• mpila Satana kavukumwina Eva?
• dina Yobi kavanga ekolo kakala muna mpasi?
• dina diasunda o mfunu kwa Yesu?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 17]
Eva kasia ngwizani andi yo Yave va fulu kiantete ko
[Foto ina muna lukaya lwa 18]
Yesu wabembola ntonta za Satana yo sia e sungididi muna vanga luzolo lwa Yave
[Foto ina muna lukaya lwa 20]
Sila umbangi muna nzo za ngoto vava kiakala nzakam’a ntoto kuna Haiti
Tulenda sia sungididi muna “Nzambi a fiauzi wawonso” vava tubwilwanga sumbula
