Aweyi Olenda ‘Tomesena e Nzil’aku?’

“ZINGU KIAMBOTE” i mvovo utuntanga e sungididi kia wantu awonso. Ndonga befuntukanga mu kala ye mavwa mayingi yo zayakana kwa wantu. Akaka bezolanga kala ye zingu kiambote, kansi ke belendanga ko.

O kala ye zingu kiambote divavanga vo muntu kazaya dina kafwete sia va fulu kiantete muna zingu kiandi. Vena mpe ye mambu mole mamfunu. Diantete, e mpila osadilanga e ntangwa ye ngolo zaku. Diazole, dina osianga va fulu kiantete.

Akristu ayingi bemonanga vo kuyivana muna salu kia umbangi kiese kiayingi dikubatwasilanga. O kota muna salu kia ntangwa ke ntangwa disadisanga aleke y’ambuta mu kala ye zingu kiasikila. Kansi, akaka beyindulanga vo ezak’e ntangwa e salu kia umbangi ke kitwasanga kiese ko, muna kuma kiaki besianga kio va fulu kiezole muna zingu kiau ekolo bevavanga mambu makaka. Ekuma bevangilanga wo? Adieyi olenda vanga muna lembi veza mambu masundidi o mfunu? Aweyi olenda ‘tomesena nzil’aku?’—Yos. 1:8.

Nsaka

Aleke bena vo Akristu bafwete zayanga e tezo vana vena sadila Nzambi aludi ye nsaka. Awana bevanganga wo bena ye zingu kiasikila ye bafwete sanisinwa.

Aleke akaka Akristu, bekuyivananga emvimba muna nsaka. O sakana ke diambi ko. Kansi, aleke Akristu bafwete kiyuvula: ‘Ola kwa iviokesanga mu nsaka? Aki nani ivanganga yau kikundi? Aweyi wina e fu ya wantu ikalanga yau muna fulu yayi? Nkia mambu ndenda sia va fulu kiantete muna zingu kiame?’ Otomene wo zaya vo muntu okuyivananga emvimba muna nsaka kekalanga diaka ye ntangwa ko ya tatidila e ngwizani andi yo Nzambi. Nanga obakwidi ekuma dinina o mfunu mu sia mambu masundidi o mfunu va fulu kiantete.—Ef. 5:15-17.

Badika e nona kia Wiktor. * Wavova vo: “Vava yakala ye kimbuta kia mvu 12, yakota mu buka kia tá e somba dia moko (voleibol). Kuna kwalanda, yatambula nsendo miayingi. Yakala y’elau dia toma zayakana.” Kuna kwalanda, Wiktor wayantika tokana wau vo nsaka zazi zayantika fwasa e ngwizani andi yo Yave. Lumbu kimosi, vava katanganga Nkand’a Nzambi wayendelela kwandi ku tulu. Wayindulanga mpe vo e salu kia umbangi ke kiantwasilanga kiese ko. Wavova vo: “E nsaka zazi zangyoyesanga yo kulula o vema kwame muna salu ya mwanda. Yabakula vo kiavavanga mawonso ko mana ndenda.”

Sikola Zandá

O Nkristu una ye mbebe ya lunga-lunga esi nzo andi, kumosi ye lungisa e nsatu zau za nitu. (1 Tim. 5:8) Kansi, nga ediadi divavanga vo muntu katanga sikola zandá?

Dikala diamfunu mu badika una otanga sikola zandá dilenda vanga muna ngwizani aku yo Yave. Yambula twabadika e nona ya Nkand’a Nzambi isonganga e diambu diadi.

Baruki, nsoneki a Yeremiya wa ngunza kakala. Vakala ye ntangwa, vana fulu kia sia sungididi mun’elau dia sadila Yave, Baruki  wakituka se nkw’eloko. Yave wamona e diambu diadi. Muna lusadisu lwa Yeremiya, wanlukisa vo: “Ng’o mambu manene okuvavila? Kuvavi mo ko.”—Yer. 45:5.

Nkia “mambu manene” kavavanga Baruki? Nanga wavukumunwa mu vava etunda muna luyalu lwa Ayuda. Dilenda kala mpe vo mavwa kavavanga. Diakala dialudi yovo ve, wayambula sia sungididi muna mambu masundidi o mfunu, i sia vo, mambu ma mwanda. (Fili. 1:10) Kansi, diakiese kikilu vo Baruki wawila lulukisu kamvan’o Yave muna Yeremiya, ediadi diavuluza e moyo andi.—Yer. 43:6.

Adieyi tulongokele muna lusansu lwalu? Luludiku kavewa Baruki lwasonga vo vakala ye diambu dina kalungisanga ko. Mambu manene kavavanga. Avo olendanga kilunga-lunga, nga diamfunu kikilu mu fwasa e ntangwa, ngolo ye nzimbu zaku mu kota sikola zandá kimana walungisa kaka luzolo lwaku yovo lwa mase ye yitu yaku?

Badika e nona kia Grzegorz, wavanganga programa za komputador. Wavukumunwa kw’akundi andi mu longoka diaka mayingi mu kuma kia komputador. Kuna kwalanda, kakala diaka ye ntangwa ko muna mambu ma mwanda. Osungamenanga vo: “Kiakalanga ye kiese ko. E ntona zame zantokanesanga kadi kialendanga diaka lungisa ko makani ma mwanda yakala mau.”

Kuyivana Emvimba Muna Salu

Nkand’a Nzambi ukasakesanga Akristu vo bakala asadi ambote yovo mfumu za salu ana betoma lunga-lunganga asadi au. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Konso kina nusala, nusala ye nsi a ntima, nze kuna kwa Mfumu ke kwa wantu ko.” (Kol. 3:22, 23) Kansi, kana una vo o sala kwayingi mfunu kwina, vena ye diambu diakaka disundidi o mfunu, i sia vo, ngwizani eto yo Mvangi. (Kim. 12:13) Avo Nkristu uyivene emvimba muna salu ya nitu, ke kala diaka ye ntangwa yafwana ko muna mambu ma mwanda.

Kuyivana emvimba muna salu ya nitu dilenda yoyesa Nkristu yo yambula tatidila ngwizani andi yo Nzambi yovo lunga-lunga kimwanda kia esi nzo andi. Solomo wa Ntinu wabakula vo o ‘funtuka kwayingi’ kuna nze “nanukina tembwa.” Avo Nkristu uyivene kwayingi muna salu ya nitu, olenda bakama estresse. Muntu ndioyo olenda kituka se mbundu a salu yo yoya. Avo i wau, nga olenda kikilu “yangalala . . . yo mona wete wa mfuntu andi”? (Kim. 3:12, 13; 4:6) Nga olenda kala ye ngolo zafwana mu lungisa e  mbebe andi muna zingu kia esi nzo ye kuyivana mu salu ya mwanda?

Janusz, ozingilanga kuna Europa, wayivana muna kinkita. Osungamenanga vo: “Wantu awonso bansivikanga, kadi yakala ye ndekwa za sala yo fokola konso salu yakanang’o sala. Kansi, e kimwanda kiame kiafwa, yayambula salu kia umbangi. I bosi, yayambula lungana mu tukutakanu. Muna kuma kiaki, yakituka se nkwa lulendo yo veza malongi m’akuluntu yo yambula e nkutakani.”

Olenda Tomesa Zingu Kiaku

Tubadikidi mambu matatu malenda bunduna Nkristu yo fwasa kimwanda kiandi. Muna mambu matatu tuyikidi, nga vena ye diambu dikubundunanga? Avo i wau, e  yuvu, sono ya Nkand’a Nzambi ye mvutu zina ova yanda zilenda kusadisa mu zaya kana vo zingu kiasikila una kiau.

Nsaka: Yamu nkia tezo okuyivaninanga muna nsaka? Nga zikuyiyanga e ntangwa ina wavaulanga muna mambu ma mwanda? Nga oyindulanga vo ke dina mfunu ko mu vanga kikundi ye mpangi zaku Akristu? Avo i wau, ekuma olembi tanginina Davidi wa Ntinu, ona wavova kwa Yave vo: “Unzayisa nzila ina ndiatila.”—Nku. 143:8.

Nkengi a zunga mosi wasadisa Wiktor ona tuyikidi kuna lubantiku. Nkengi a zunga wamvovesa vo: “Otoma kuyisananga mu kuma kia salu kiaku kia tá esomba dia moko.” Wiktor wavova vo: “E mvovo miami miantokanesa e ngindu. Yabakula vo diambu diambi yavanganga. Ke kolo ko, yayambula akundi a nza ana yatanga yau e somba yo vava akundi muna nkutakani.” O unu, Wiktor osadilanga Yave yo vema kwawonso muna nkutakani. Wavova vo: “Yuvula kw’akundi aku, mase maku yovo akuluntu a nkutakani wazaya kana vo o tanga sikola kukufinamesanga yovo kuvambanesa yo Yave.”

Ekuma olembi zayisila akuluntu a nkutakani aku etima diaku dia vava malau ma salu muna salu kia Nzambi? Nga olenda sadisa anunu bena vo ansona, muna kubasumbilanga madia yovo kubasadila salu ya nzo? Kana nkia mvu una miau, olenda kala wafwana mu kota mu salu kia ntangwa ke ntangwa mu zayisa akaka etuku dia kiese kiaku.

Sikola zandá: Yesu wavana lulukisu mu kuma kia ‘vava nkembo a ngeye kibeni.’ (Yoa. 7:18) Muna konso nzengo obakanga mu kuma kia tanga sikola, nga ovavanga zaya ‘oma masundidi o mfunu’?—Fili. 1:9, 10.

Grzegorz, wavanganga programa ya komputador, wasoba maka mambu muna zingu kiandi. Wavova vo: “Muna lemvokela malongi m’akuluntu, yalenda vevola e zingu kiame. Yabakula vo ke dina mfunu ko mu tanga diaka sikola zandá. Ntangwa ye ngolo zame kaka yadi fwasa.” Grzegorz wayivana kwayingi muna salu ya nkutakani. I bosi, wakota Sikola ya Nkubama ya Uselo iyikilwanga o unu vo Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Mpangi Z’akala bena vo Ampumpa. Kieleka, ‘wasumb’e ntangwa’ mu longoka mambu ma Nzambi.—Ef. 5:16.

Salu ya nitu: Nga okuyivananga kwayingi mu salu ya ngeye kibeni yo vilakana mambu ma mwanda? Nga ovaulanga e ntangwa ya mokena y’esi nzo aku? Nga otoma kubikanga malongi ofilanga muna nkutakani? Nga e moko yaku ikumikanga akaka? Avo “vumina Nzambi, yo lunda nkanikinu miandi,” otambula e nsambu za Yave yo ‘mona o wete muna mfuntu aku.’—Kim. 2:24; 12:13.

Janusz, ona tuyikidi kala, kasikila ko muna zingu kiandi, e kinkita kiandi kiabwa. Wau kakala diaka ye nzimbu ko ye ulolo wa mfuka, wavutuka kwa Yave. Janusz wasingika e zingu kiandi, owau osalanga se mviti a nzila a ngonde ke ngonde ye nkuluntu muna nkutakani. Wavova vo: “Vava iyangalelanga ina ngina yau yo sadila ngolo zame muna salu ya mwanda, ikalanga yo luvuvamu muna ntima.”—Fili. 4:6, 7.

Vaula e ntangwa watoma kuyifimpa wazaya e makani ye mambu osianga va fulu kiantete muna zingu kiaku. O sadila Yave kulenda kutwasila zingu kiasikila. Yambula diakala va fulu kiantete muna zingu kiaku.

Nanga divava vo wasoba e zingu kiau yo yambula mambu makondwa o mfunu kimana ‘wazaya owu win’o luzolo lua Nzambi luambote, luayangalalu, luakunkuka.’ (Roma 12:2) Kansi, olenda ‘tomesa nzil’aku’ muna sadilanga Yave ye nsi a ntima wawonso.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 30]

Yave walukisa Baruki mu kuma ki’eloko

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 31]

Aweyi Olenda Tomesena Nzil’aku?

Wau vo vena ye mambu mayingi malenda kuvunzanesa e ngindu, aweyi olenda vengela e fu kia veza mambu masundidi o mfunu? Vaula e ntangwa mu badika makani maku ye mambu osianga va fulu kiantete muna sadila yuvu ilende:

NSAKA

▪ Nkia fu olenda sambukila vava okuyivananga mu nsaka?

▪ Ola kwa oviokesanga mu nsaka?

▪ Nga nsaka osianga va fulu kiantete muna zingu kiaku?

▪ Nga zikuyiyanga e ntangwa ina wavaulanga muna mambu ma mwanda?

▪ Aki nani ovanganga yau kikundi?

▪ Nga omonanga vo akundi awaya basundidi e mpangi zaku z’Akristu?

SIKOLA ZANDÁ

▪ Avo olendanga kilunga-lunga, nga diamfunu kikilu mu fwasa e ntangwa, ngolo ye nzimbu zaku mu kota sikola zandá?

▪ Muna kuyilunga-lunga, nga divavanga kaka vo watanga sikola zandá?

▪ Nga dikuvana ntangwa yafwana mu kwenda mu tukutakanu?

▪ Nga otoma ‘zayanga mambu masundidi o mfunu’?

▪ Nga divava vo wasiamisa vuvu kiaku muna nkum’a Yave wa kulunga-lunga?

SALU

▪ Nga e salu osalanga ikufilanga mu ‘mona o wete muna mfuntu aku’?

▪ Nga okalanga ye ngolo zafwana mu lungisa mbebe aku kuna nzo yo kuyivana muna salu ya mwanda?

▪ Nga ovaulanga ntangwa yafwana mu mokena y’esi nzo aku?

▪ Nga okuyivanga emvimba muna salu yo yambula kuyivana muna mambu ma mwanda?

▪ Nga okalanga ye ntangwa ya toma kubika malongi ofilanga muna nkutakani?