Nga Wakota Muna Vundu kia Nzambi?
Nga Wakota Muna Vundu kia Nzambi?
‘E diambu dia Nzambi diamoyo ye nkuma.’—AYIB. 4:12.
1. Aweyi tulenda kotela muna vundu kia Nzambi o unu? O lemvoka ekuma dilenda kadila diampasi?
MUN’ELONGI diaviokele, twalongokele vo tulenda kota muna vundu kia Nzambi avo tulemvokele Yave yo sala kumosi ye nkubik’andi. O lemvo weto usonganga kwa Yave vo tuzolele vo ekani diandi dialungana. Kansi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu songa lemvo. Kasikil’owu, vava Yave kekutusimanga diambu tuzolanga, dilenda kala diampasi mu kunlemvokela vana vau. Avo i wau, tufwete longoka ‘lemvoka mu nzaki.’ (Yak. 3:17) Mun’elongi diadi, tubadika maka mambu malenda kutuvana elau dia songa kana vo tuna ye fu kia lemvoka mu nzaki muna mambu mawonso.
2, 3. Adieyi tufwete kwamanana vanga muna yangidika Yave?
2 Vava olongokanga muna Nkand’a Nzambi vo diambu ofwete soba muna zingu kiaku, nga olemvokanga mu nzaki? Muna Nkand’a Nzambi tutanganga mu kuma kia luzolo lwa Nzambi lwa lungalakesa “eyi itombwanga muna zula yawonso” muna nkubik’andi. (Kan. 2:7) Dialudi vo ayingi muna yeto fu yambi twakala yau una ke twalongokele ludi ko. Kansi, o zola muna Nzambi ye muna Mwan’andi kwatufila mu soba ngindu ye fu yeto muna yangidika Nzambi. Twalomba lusadisu kwa Yave muna sambu yo sia ngolo za soba zingu kieto. I bosi, twayifwanisa muna luvubu yo vwa edienga dia Yave.—Tanga Kolosai 1:9, 10.
3 Kansi, twakinu wantu alembi lunga kana una vo twavubwa. Twakinu vanga nsobani muna zingu kieto yo sia ngolo za vanga edi diambote. Yave okutusianga nsilu vo okutusadisa avo tukwamanana vanga wawonso tulenda mu kunyangidika.
Vava Elongi Dikalanga o Mfunu
4. Nkia mpila tatu kesadilanga o Yave mu kutuvana elongi?
4 Vitila twavanga konso nsobani muna zingu kieto, tufwete zaya e diambu tusoba. Vena ye mpila zayingi kekutusadisilanga o Yave mu vanga wo. Olenda sadila elongi tuwilu kun’Eseka dia Kintinu yovo elongi tutangidi muna nkanda mieto disengomwene edi diambi tuvanganga. Ezak’e ntangwa, avo ke tubakwidi ko e diambu divovelo mun’elongi yovo tutangidi muna nkanda, Yave lenda sadila mpangi eto eyakala yovo ankento muna nkutakani mu kutusingika kuna ngemba zawonso.—Tanga Ngalatia 6:1.
5. Nkia fu yambi tulenda songa vava tuvewanga elongi? Ekuma akuluntu Akristu bafwete kwamanena kutusadisa?
5 Dilenda kala diampasi mu tambulwila elongi tuveno kwa nkw’eto muntu walembi lunga, kana nkutu vo kuna ngemba katuvovesele. Kansi, nze una usonganga e sono kia Ngalatia 6:1, o Yave okanikinanga akuluntu mu ‘kutuludika’ muna “mwand’alembama.” Avo tutambulwidi elongi diau, tutoma zolakana kwa Yave. Muna sambu yeto, nkumbu miayingi tuvovanga vo tu asumuki. Kansi, avo nkuluntu utuvovese vo vilwa tuvangidi, tuvavanga vakuba yovo veza o vilwa tuvangidi. Tulenda nkutu vova vo muntu utuvene elongi ke kutuzolanga ko yovo mu mpila yambi katuvovesele. (2 Nti. 5:11) Ezak’e ntangwa, tulenda funga makasi kele vo akuluntu batuvene elongi mu diambu dina ke tuzolanga wá ko. Kasikil’owu, balenda kutuvovesa vo mwisi nzo eto okuyivananga mun’evangu diambi yovo e mpil’eto ya vwatila ke yambote ko. Balenda mpe kutusonga o mfunu wa kala wavelela yovo e nsaka tusolanga ke ziyangidikanga Yave ko. Wau vo ku makasi twina, tulenda vova diambu dina ke tufwete vova ko. Ediadi dilenda kutukendeleka kumosi yo mpangi ovavanga kutusadisa. Kansi, vava makasi mefokoka, tulenda bakula vo elongi batuvene diambote kikilu.
6. Diambu dia Nzambi aweyi disengomwenanga “makani ma ntima”?
6 E sono kibongelo elongi dieto kisonganga vo e diambu dia Nzambi ‘divwidi nkuma.’ Elo, diambu dia Nzambi divwidi nkuma wa soba zingu kia wantu. O Nkand’a Nzambi watusadisa mu soba fu yeto una ke twavubilu ko. Ulenda mpe kutusadisa mu soba zingu kieto kuna nima luvubu lweto. Muna nkand’andi kw’Ayibere, Paulu wasoneka mpe vo diambu dia Nzambi “dikotanga kana i mpambaninu a moyo yo mwanda, yo mayikilu mpe, yo nluku, dizeye mpambula za mbalu yo makani ma ntima.” (Ayib. 4:12) Vava tutoma bakulanga muna Nkand’a Nzambi dina Nzambi kevavanga kwa yeto, mavangu meto mesonga kiwuntu kieto kia kati. Ezak’e ntangwa, nga nswaswani ikalanga vana vena kiwuntu kieto kia mbazi (moyo) ye kiwuntu kieto kia kati (mwanda)? (Tanga Matai 23:27, 28.) Yindula dina wadi vanga ongeye mu mambu malende.
Nungunuka Kumosi ye Nkubik’a Yave
7, 8. (a) Ekuma Akristu akaka Ayuda bakwamanana lemvokela maka mambu ma Nsiku a Mose? (b) Ekuma tulenda vovela vo bayambula zingila ngwizani y’ekani dia Yave?
7 Ayingi muna yeto balenda yika mvovo mia Ngana 4:18 muna ntu: “E ngyend’a nsongi nze ntemo ankezimi, Ukwenda nungunang’aka yamu ntangw’anlungu.” Ediadi disongele vo mavangu yo umbakuzi weto w’ekani dia Nzambi ulenda singikwa ekolo e ntangwa iviokanga.
8 Nze una twalongokele mun’elongi diaviokele, vava Yesu kafwa, Akristu ayingi Ayuda bakwamanana lemvokela Nsiku a Mose. (Mav. 21:20) Kana una vo Paulu watoma kubasasila vo Akristu ke bena diaka ku nsi a Nsiku a Mose ko, akaka ke bazola wila mvovo miandi ko. (Kol. 2:13-15) Nanga bayindulanga vo avo balemvokele maka mambu ma Nsiku, ke bebangikwa ko. Kansi, Paulu watoma kiesesa kw’Akristu Ayibere vo ke bekota muna vundu kia Nzambi ko avo bayambwidi zingila ngwizani y’ekani dia Nzambi. * (Ayib. 4:1, 2, 6; tanga Ayibere 4:11.) Muna vwa edienga dia Yave, diavavanga vo bakwikila vo Yave wazola vo nkangu andi bansambila muna mpila yakaka.
9. Aweyi tufwete badikilanga e nsobani zivanganga ntaudi akwikizi muna umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi?
9 Mu lumbu yeto, mambu mayingi mesingikwanga muna umbakuzi weto wa malongi ma Nkand’a Nzambi. Ediadi difwete kutuyangidika yo siamisa vuvu kieto muna ntaudi akwikizi yo lulungalalu. Ezak’e ntangwa, esi Buka kia Selo Yambuta ana besunzulanga ntaudi akwikizi yo lulungalalu befimpululanga umbakuzi weto muna malongi makaka. Avo mpangi zazi bamwene vo vena ye mambu mafwete singikwa, ke bemonanga nsoni ko za soba e mpila ina bateka sasidila maka malongi yovo mu toma kiesesa mambu. Bazeye wo vo vekala y’awana bevovela ntaudi akwikizi e mbi mu kuma kia nsobani zazi. Kansi, ke diau ko disundidi o mfunu kwa yau. Edi disundidi o mfunu i vanga oma mena ngwizani y’ekani dia Nzambi. Aweyi obadikilanga e nsobani zivangwanga muna umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi?—Tanga Luka 5:39.
10, 11. Adieyi bavanga alongoki akaka a Nkand’a Nzambi vava bazayiswa vo bayivana mu mpila zakaka za sila umbangi? Adieyi tulenda longoka muna mbandu au?
10 Yambula twabadika nona kiakaka. Mu mvu nkama miviokele, akaka mun’Alongoki a Nkand’a Nzambi ana bafilanga malongi mambote babanzanga vo o fila elongi dia nkangu i mpila yambote ya sila umbangi. Bazolanga vova vana vena ndonga. Akaka muna yau batoma yangalalanga vava basanisinwanga mu kuma kia malongi mau. Kuna kwalanda, nkangu a Yave babakula vo Yave ozolanga vo selo yandi bayivana mu mpila zayingi za sila umbangi ke fila kaka malongi ma nkangu ko. Wazola vo basilanga mpe umbangi mu nzo ye nzo. Akaka mun’awana bakala vo mpovi zambote ke bazola wo vanga ko. Malongi mau mafilanga akaka mu yindula vo Yave bazolanga yo lemvokela, kansi mavangu mau masonga vo ke bavanganga wo ko. Tuzeye wo vo Yave kayangalela mavangu mau ko. Kuna kwalanda, bayambula e nkubik’a Yave.—Mat. 10:1-6; Mav. 5:42; 20:20.
11 Diampasi mpe diakala kwa Alongoki akaka a Nkand’a Nzambi mu sila umbangi mu nzo ye nzo, musungula kuna lubantiku. Kansi, balemvoka yo sikila ye kwikizi muna nkubik’a Yave. Kuna kwalanda, ke diakala diaka diampasi ko mu sila umbangi mu nzo ye nzo. Yave wabasambula kikilu. Adieyi ovanganga vava ntaudi akwikizi ye lulungalalu kekutuvovesanga mu sadila ndekwa zakaka za sila umbangi zina ke twasadidi ko? Nga olemvokanga kana nkutu vo diampasi kwa ngeye?
Vava Nzolw’eto Keyambulanga Yave
12, 13. (a) Ekuma Yave kekutuvoveselanga vo ‘twakul’o muntu ambi’ vana twina? (b) Nkia diambu dilenda kala diampasi kwa mase bena vo Akristu?
12 Nanga tukwikilanga vo muna yangidika Yave, tufwete lemvokela nkanikinu wa kala Tito 2:14.) Kansi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu lemvokela nkanikinu wau. Kasikil’owu, yindula vo yakala yo nkaz’andi bena vo Akristu, mwana mosi kaka bena yandi. I bosi mwana ndioyo oyambwidi e ludi. Wau vo “wete w’esumu muna kolo kiandwelo” kayangalelanga ke mu ngwizani andi ko yo Yave kumosi ye mase mandi, mwana ndioyo ovaikisu muna nkutakani.—Ayib. 11:25.
wavelela muna mambu mawonso. (Tanga13 Mase mandi bakendalele kikilu. Bazeye dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia ndiona wavaikiswa muna nkutakani vo “ke nusangalakena ko, ovo muntu oyikwanga vo mbunzi, ona wina vo munta-zumba, ovo nkw’eloko, ovo nsambi a teke, ovo nkwa malevo, ovo nduvu a vinyo, ovo mundia-nzimbu; o muntu wina wau, ke nudie yandi nkutu ko.” (1 Kor. 5:11, 13) Bazeye wo mpe vo o mvovo “muntu” uyikwanga mu sono kiaki ulenda mpe yika yitu ana ke bezingilanga nzo mosi ko. Kansi, wau vo betoma zolanga mwan’au, balenda yindula vo: ‘Tufwete mokenanga ye mwan’eto muna kunsadisa. Avo tuvengele mokena yandi, katulendi kunsadisa ko kavutuka kwa Yave.’ *
14, 15. Adieyi mase bafwete sungamena mu kuma kia mokena yo mwana wavaikiswa muna nkutakani?
14 Diankenda kikilu mu mona e mpasi za mase mama. O mwan’au wafwana sola e nzila kazolele landa. Kansi, wasola kuyivana mu nzila zambi ke mu zola kala ye mase mandi ko ngatu y’ampangi muna nkutakani. Mase bezolanga sadisa mwan’au, kansi ke balendi kunsolela ko dina kafwete vanga. Tulenda bakula ekuma mase bemwenanga ntantu zayingi.
15 Adieyi bafwete vanga mase mama? Nga belemvokela nkanikinu a Yave? Dialudi vo valenda kala ye ntangwa divava vo bamokena ye mwan’au mambu ma nzo au. Nga bafwete yindula vo kuma yayingi bena yau mu mokena yo mwan’au? Vava bebakanga nzengo muna diambu diadi, bafwete sungamena dina Yave kevavanga kwa yau. Yave ovavanga vo nkubik’andi yakala yavelela. Ekani diandi i sadisa ndiona osumukini mu viluka o ntima kele vo dilendakana. Aweyi mase m’Akristu balenda yikamena ekani dia Yave?
16, 17. Adieyi tulenda longoka muna nona kia Arone?
16 Arone wa mpangi a Mose, diambu diampasi kanwana diau mu kuma kia wan’andi wole. Nadabi yo Abiu bakela kimenga mu mpila ina ke yayangidika Yave ko. Yave wafunga makasi yo kubavonda. Se yindula una Arone kamona mu kuma kia diambu diadi. Arone kakala diaka y’elau ko dia mokena yo wan’andi kadi bavondwa. Kansi vena ye diambu diakaka diakala diampasi kwa Arone ye esi nzo andi. Mose wavovesa Arone yo wan’andi Fuka 10:1-6) Elongi tubakidi edi: O zola kweto muna Yave kufwete sunda o zola kweto muna yitu yeto ana beyambulanga o songa kwikizi muna Yave.
akaka vo Yave kazolele ko vo basonga vo ntantu bena zau. Mose wavova vo: “E nsuki zeno za ntu ke zakutuluka ko, yovo mvwatu mieno miatiazuka: ke nwafwe, kafunga dibundu diawonso ekasi.” (17 O unu, Yave ke vondanga ko vana vau awana bekululanga nsiku miandi. Okubasonganga o zola yo kubavana elau dia yambula mavangu mau mambi. Kansi, aweyi Yave kemonanga vava mase bekululanga nkanikinu andi yo yindula vo kuma bena yau mu mokena konso ntangwa ye mwan’au wavaikiswa muna nkutakani?
18, 19. Nkia nsambu balenda vwa esi nzo avo bekwamanana songa kwikizi muna Yave?
18 Ndonga bevovanga vo edi diabasadisa mu vutuka muna nkutakani i kwikizi kia yitu ye akundi au muna Yave yo lembi mokena yau. Kasikil’owu, mpangi mosi ankento wavova kw’akuluntu vo dimosi muna mambu mamfila mu soba e mpila zingu kiandi, i mpila ina mpangi andi eyakala kakadila yandi. Wasonga kwikizi kwa Yave yo lemvokela nkanikinu andi ekolo kakala ku mbazi a nkutakani. Ediadi diamfila mu vutuka muna nkutakani.
19 Adieyi tufwete vanga? Tufwete lemvokelanga Yave muna mambu mawonso ma zingu kieto. Wau vo tu wantu alembi lunga, ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi. Kansi, tufwete sia ngolo za kwikila vo mawonso kekutuvovesanga Yave mu vanga i muna wete dieto.
“E Diambu dia Nzambi Diamoyo”
20. Mu nkia mpila zole tulenda bakulwila e sono kia Ayibere 4:12? (Tala e sinsu kina vana yanda.)
20 Vava Paulu kasoneka vo “e diambu dia Nzambi diamoyo,” kayika kaka Nkand’a Nzambi ko. * E sono yakaka muna kapu kiaki isonganga vo nsilu mia Nzambi kayika. Edi kazola vova o Paulu vo e nsilu mia Nzambi lungana kaka milungananga. Muna Yesaya wa ngunza, Yave wavova vo: “Diambu diame . . . ke dikumputukila nkatu ko, . . disikila mun’edi ntwikidi dio.” (Yes. 55:11) Muna kuma kiaki, tufwete kalanga ye luzindalalu avo tumwene vo nsilu a Yave ke ulunganene ko muna ntangwa tuzolele. Tulenda kala ye ziku vo Yave wakinu sala muna lungisa ekani diandi.—Yoa. 5:17.
21. E sono kia Ayibere 4:12 aweyi kilenda sadisila awana bena vo s’anunu mu zindalala sadila Yave?
21 Ayingi muna “ndong’ayingi” besadilanga Yave se mvu miayingi. (Lus. 7:9) Ke bayindulanga wo ko vo bekituka s’anunu va nza yayi yambi. Kana una vo i wau, bakinu kuyivana muna salu kia Yave. (Nku. 92:14) Bazeye wo vo “e diambu dia Nzambi diamoyo,” e nsilu mia Yave milungana. Wau vo ekani dia Nzambi diamfunu kikilu kwa yandi, oyangalalanga vava tumonanga vo ekani diadi diamfunu mpe kwa yeto. Mu lumbu kiaki kiansambwadi kia vundu, ke vena diambu ko dilenda simba Yave kalembi lungisa ekani diandi. Ozeye wo vo nkangu andi ukwamanana zingila ngwizani y’ekani diandi. Adieyi tuvova mu kuma kiaku? Nga wakota muna vundu kia Nzambi?
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 8 Afidi ayingi a nsambil’a Kiyuda bavavanga lemvokela mambu mawonso ma Nsiku a Mose. Kansi, vava Yesu kayiza ova ntoto, ke bazola kwikila ko vo yandi i Masia. Ke bazingila ngwizani ko y’ekani dia Nzambi.
^ tini. 13 Tala muna nkanda ‘Sikila Muna Zola kwa Nzambi,’ lukaya lwa 207-209.
^ tini. 20 O unu, Nzambi okutuvoveselanga muna Nkand’a Nzambi. O Nkand’a Nzambi uvwidi nkuma wasoba e zingu kieto. Muna kuma kiaki, dina tutanganga muna Ayibere 4:12 dilenda mpe kala dialudi mu kuma kia Nkand’a Nzambi.
Nga Osungamene?
• Adieyi tufwete vanga muna kota muna vundu kia Nzambi o unu?
• Vava tubakulanga muna Nkand’a Nzambi dina Nzambi kevavanga kwa yeto, aweyi tusongelanga vo Nzambi tuzolele yangidika?
• Mu nkia mambu o lemvokela Yave dilenda kadila diampasi? Kansi ekuma dinina diamfunu mu kunlemvokela?
• Mu nkia mpila zole tulenda bakulwila e sono kia Ayibere 4:12?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 31]
Mase bekendalalanga kikilu!