Lukutakanu Lwamfunu Kikilu

“VAVA kifokoka lukutakanu lwalu, nanga ovova vo: ‘Kieleka, lukutakanu lwamfunu kikilu tukedi lwalu, olu ke lusinga vilakanwa ko muna lusansu lwa salu kia Nzambi.’” Muna mvovo miami, mpangi Stephen Lett wa mwisi Buka kia Selo Yambuta ya Mbangi za Yave wasikamesa etima dia nkangu muna malongi ma lukutakanu. O nkangu wau walungana muna lukutakanu lwa konso mvu, lwa 126, lwa Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados de Pensilvânia, lwakala kina kia 3 kia ngonde a Oktoba, 2010 kun’Eseka dia Tukutakanu Twampwena dia Mbangi za Yave kuna mbanza Jersey, Nova Jersey, Estados Unidos. Nkia mambu mamfunu makala mu lukutakanu lwalu?

Mpangi Lett wayantikila mun’elongi diavovela ekalu di’ezulu dia Yave diyikwanga muna nkand’a Yezekele. Ekalu diadi diampwena ye diasivi disonganga nkubik’a Nzambi ifilwanga kwa Yave. Mpangi Lett wavova vo: E ndambu yakaka y’ekalu diadi kun’ezulu, i sia vo, e nkubika ya vangwa ya mwanda, mu nswalu wayingi idiatilanga, muna nswalu una Yave kazolele. E nkubik’a Yave ova ntoto mu nswalu mpe idiatilanga. Mpangi Lett wasonga vo mambu mayingi makiese mavangamene mu nkubik’a Nzambi ova ntoto mu mvu miviokele.

Kasikil’owu, mavula mayingi mu bundwa mena yo toma sikidiswa. Ediadi difilanga ayingi mun’awana besadilanga muna mavula ma nsi zazi mu kuyivana muna salu kia samun’e nsangu zambote. Mpangi Lett wakasakesa nkangu bazindalala samba kimana Buka kia Selo Yambuta, ana besunzulanga buka kia ntaudi, bakwamanana songa kwikizi yo kala ye ngangu yovo lulungalalu.—Mat. 24:45-47.

Nsangu ye Mbokena za Lukasakeso

Mpangi Tab Honsberger, mosi mun’afidi evula kuna Haiti, wayika e nsangu mu kuma kia nzakam’a ntoto yavangama kina kia 12 kia Yanuali, 2010, yo vonda tezo kia 300.000 ma wantu kuna nsi yayi. Wasonga vo afidi a mabundu bavovesanga wantu vo Nzambi watumba awana bafwa muna sumbula wau bakondwa lukwikilu yo tanina wantu ambote. Kansi, mazunda ye mazunda ma yimpumbulu ke bafwa ko vava yaka ya pelezo yabwa mu kuma kia nzakam’a ntoto. Akwa ntima miansongi ayingi kuna Haiti besololanga lufiaulwisu vava belongokanga e ludi yo zaya ekuma lumbu yeto inina se yampasi. Mpangi Honsberger wayika e nona kia mpangi mosi akwikizi kuna Haiti ona wafwilwa nkento muna sumbula ona wavova vo: “Yakinu dila yamu unu. Kizeye ko kana nkia ntangwa isinga yambula dila, kansi ngina ye kiese mu mona o zola isongwanga kwa nkubik’a Yave. Ngina ye vuvu, nzolele mpe sadisa akaka bakala ye vuvu kiaki.”

 Mpangi Mark Sanderson, osadilanga kuna Betele ya Brooklyn, wavova e nsangu za salu za Filipinas. Wau vo wasadila kala kuna nsi yayi, nze mosi mun’afidi evula, kiese kiayingi kakala kiau ekolo kazayisanga una lutangu lw’ateleki a Kintinu luwokelelanga ye una lutangu lw’alongoki a Nkand’a Nzambi lusundidi luna lw’ateleki. Wayika nona kia mpangi Miguel, ona wakala ye ntekelo wavondwa kwa kimpumbulu. Mpangi Miguel wavanga wawonso kimana kimpumbulu kakangwa yo siwa mu pelezo. Kuna kwalanda, ekolo kasilanga umbangi muna pelezo, Miguel wamona kimpumbulu kiakina. Kana una vo wafunga makasi, Miguel wamvovesela kuna ngemba yo walakazi. Wayantika longoka Nkand’a Nzambi yo muntu ndioyo, ona wayangalela mana kalongokanga yo yima zola muna Yave. Owau se mpangi avubwa. Miguel i nkundi andi ambote, osianga ngolo kimana mpangi andi kavaikiswa muna pelezo. *

Elongi dialanda diafilwa kwa mpangi Mark Noumair wa nlongi a Sikola za Kimfumu, diakala ye mbokena. Wamokena ye mpangi tatu ye akazi au—mpangi Alex ye Sarah Reinmueller, mpangi David ye Krista Schafer, ye mpangi Robert ye Ketra Ciranko. Mpangi Alex Reinmueller, nsadisi muna Buka kia Amwangi, wavova una kazingila e ngwizani ye ludi ekolo kasalanga nze mviti a nzila kuna Canadá muna kimbuta kia mvu 15, nkumbu miayingi yandi mosi. Vava kayuvulwa ana batoma kunsadisa kuna Betele, mpangi Reinmueller wayika mpangi tatu zakwikizi yo songa una konso muntu muna yau kansadisila mu zikuka muna mwanda. O Sarah wa nkaz’andi, wayika nkundi andi ona wazizidila mvu miayingi mia pelezo kuna China mu kuma kia lukwikilu lwandi. Sarah walongoka vo o samba disadisanga muntu mu bund’e vuvu muna Yave.

Mpangi David Schafer, nsadisi muna Buka kia Alongi, wasanisina ngudi andi mu kuma kia lukwikilu lwandi yo vovela ampangi ana basalanga nze avadi a nti yo kunsadisa mu sala e salu kia kimviti a nzila ansadisi muna kileke. O Krista wa nkaz’andi, wavova ye kiese kiawonso una kakasakeselwa kw’ampangi bena vo anunu kuna Betele, ana basonganga ‘kwikizi muna mambu makete’ nze una Yesu kakanikina.—Luka 16:10.

Mpangi Robert Ciranko, nsadisi muna Buka kia Asoneki, wavovela nkaka zandi yá, ana bakala vo Akristu akuswa, batuka kuna Hungria. Vava kakala nleke, watoma yangalalanga vava kayendanga mu tukutakanu twampwena muna mvu mia 1950 yo bakula vo e nkubik’a Yave yampwena kikilu ke mu nkutakani ina kakala ko. O Ketra wa nkaz’andi, wayika una kalongokela e fu kia songa e kwikizi  vava kasalanga nze mviti a nzila muna nkutakani yakala ye avengomoki ayingi ye mambu makaka. Wazizidila e ntonta zazi, kuna kwalanda wafilwa se mviti a nzila espesiale muna nkutakani yakala ye zola kwayingi kuna kwasimba o ntim’andi.

Mpangi Manfred Tonak wavova e nsangu za Etiópia. E nsi yayi iyikwanga muna Nkand’a Nzambi, owau ivwidi tezo kia 9.000 m’ateleki a nsangu zambote. Ayingi muna yau lukufi yovo muna mbanza Adis-Abeba bezingilanga. Muna kuma kiaki, ateleki ayingi bavwilu o mfunu muna zunga yakaka. Muna lungisa e nsatu zazi, Mbangi za Yave za esi Etiópia bezingilanga mu nsi zakaka babokelwa mu kwenda sila umbangi muna zunga yandá ya nsi yayi. Ayingi batambulwila mboka. Ediadi diakasakesa ampangi bazingilanga muna nsi, yo solola wantu ayingi basonga luzolo lwambote.

Elongi diatunta sungididi kia nkangu i longi dia kunku yayingi diavovela Mbangi za Yave kuna Rússia mu kuma kia diambu benwananga diau dia mfundu kuna mbazi a nkanu. Mpangi Aulis Bergdahl, mosi mun’afidi a vula kuna Rússia wayika una Mbangi za Yave bebangikilwanga kuna Rússia, musungula kuna mbanza Moscou. Mpangi Philip Brumley osadilanga muna Departamento Legal kuna betele ya Estados Unidos wayika mambu makiese mavangamene mu ngonde zaviokele vava Buka Kitalanga Zitu wa Wantu Kuna Nsi za Mputu (Corte Européia dos Direitos Humanos) kiawá mfundu nana mu kuma kia Mbangi za Yave. Afundisi awonso kuna mbazi a nkanu bamona vo e mfundu nana miawonso ke mialudi ko. Afundisi batoma sasila e kuma mfundu miami minina mialuvunu. Kana una vo e mfoko a mfundu wau ke izayakene ko, mpangi Brumley wavova ye vuvu kiawonso e nluta mitwasa e nzengo zibaka afundisi muna nsi zakaka.

Una kiafokoka e nsangu zazi, mpangi Lett wasonga vo e Buka Kitalanga Zitu wa Wantu Kuna Nsi za Mputu bamona vo e mpaku zilombanga luyalu lwa França kwa Mbangi za Yave ke zina ye kuma kiasikila ko. E mbazi a nkanu yayi itoma zitiswanga, ke yitondanga fundisa mfundu miawonso ko. Entete, e mbazi a nkanu yayi yafundisa kala tezo kia mfundu 39 mu kuma kia Mbangi za Yave. Twavewa e ndungidi muna mfundu 37. Mpangi Lett wakasakesa nkangu awonso a Nzambi bayikanga diambu diadi vava besambanga kwa Yave wa Nzambi.

Mpangi Richard Morlan, wa nlongi a Sikola y’Akuluntu a Nkutakani, wavova e nsangu zansuka. Wavova ye kiese kiawonso e nsangu za sikola ye mvovo mia matondo mi’akuluntu ana bakota sikola yayi.

 Malongi Makaka ma Esi Buka kia Selo Yambuta

Mpangi Guy Pierce wa mwisi Buka kia Selo Yambuta wavova elongi diasasila e sono kia mvu wa 2011 kivovanga vo ‘Tinina muna nkumbu a Yave.’ (Sef. 3:12) Wasonga vo kana una vo ekolo kiaki kiakiese kikilu kwa nkangu a Yave, i kolo mpe kina wantu bafwete sia sungididi yo toma badika. E lumbu kianene kia Yave kifinamene, kansi wantu bakinu vava etininu muna nsambil’aluvunu, kw’ayadi, muna mavwa ye mu mambu makaka. Muna solola etininu diambote, tufwete vovela nkumbu a Yave, i sia vo, kunzaya, kunzitisa yo bund’e vuvu muna Ndiona ovwidi nkumbu yayi yo kunzola muna lekwa yawonso tuna yau.

Mpangi David Splane wa mwisi Buka kia Selo Yambuta, wavova elongi diakala yo ntu a diambu vo “Nga Wakota Muna Vundu kia Nzambi?” Wasasila vo e vundu kia Nzambi ke disongele ko vo yambula sala, kadi o Yave yo Mwan’andi ‘bakinu sala’ mu lumbu kiaki kia vundu kimana ekani dia Nzambi mu kuma kia lekwa kasema ova ntoto dialungana. (Yoa. 5:17) Aweyi tulenda kotela muna vundu kia Nzambi? Tufwete yambula masumu ye fu kiavava kuyilungisa. Tufwete songa lukwikilu yo zingila ngwizani y’ekani dia Nzambi yo vanga konso dina tulenda mu yikama ekani diadi. Ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi, kansi tufwete tambulwila elongi yo sala kumosi y’awana kesadilanga nkubik’a Yave muna kutufila. Mpangi Splane wakasakesa nkangu mu vanga mawonso balenda mu kota muna vundu kia Nzambi.

Mpangi Anthony Morris wa mwisi Buka kia Selo Yambuta, wavova elongi diansuka diakala ye ntu a diambu vo, “Nki Tuvingilanga?” Kuna kiese ye ngemba zawonso, mpangi Morris wasungamesa nkangu mu kuma kia ndungan’a ungunza tuvingilanga mu lumbu ikwiza. Akwa kwikizi awonso bevingilanga ye sungididi kiawonso e mambu mama. Makaka muna mambu mama i kolo kina wantu bevova vo “ngemba yo luvuvamu” ye lufwasu lwa nsambil’aluvunu. (1 Tes. 5:2, 3; Lus. 17:15-17) Mpangi Morris walukisa mu kuma kia mvovo nze “Nanga Armangedo se iyantika” vava tumonanga yovo wá e nsangu zina ke zilungisanga ungunza wau ko. Walomba kwa mpangi basonganga e fu nze kiese, luzindalalu ye fu kia vingila kiyikwanga muna Mika 7:7. Kansi, wakasakesa mpe awonso mu sala entwadi ye Buka kia Selo Yambuta nze una bevanganga masoladi vava benwananga e vita. Wavova vo: “E ntima mieno miakumama, yeno awonso nusianga Yave e vuvu.”—Nku. 31:24.

Kuna mfoko, vavewa tuzayisu twakiese kikilu. Mpangi Geoffrey Jackson wa mwisi Buka kia Selo Yambuta, wazayisa ekani dia vaikisa Eyingidilu muna Kingelezo kialeboka mu kuma ki’awana ke batomene zaya Kingelezo ko. I bosi, mpangi Stephen Lett wazayisa e nkubika zivanga Buka kia Selo Yambuta za kingula akengi a mvivu y’akazi au kuna Estados Unidos. Wasonga vo e Sikola ya Nkubama ya Uselo iyantika yikilwa vo Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Mpangi z’Akala Zampumpa. Wazayisa diaka sikola yampa iyikilwa vo Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Akazi Akristu. Sikola yayi ilonga akazi una balenda wokesela salu kiau muna nkubik’a Yave. Mpangi Lett wazayisa diaka vo e Sikola ya Akengi a Zunga Y’akazi Au ye Sikola ya Afidi a Mavula Y’akazi Au nkumbu miole iyantika vangama muna konso mvu kuna Patterson. Nkubika yavangamene mu kuma ki’awana bakota kala sikola yayi bakota diaka mu nkumbu wezole.

Mpangi John E. Barr una ye kimbuta kia mvu 97, wa mwisi Buka kia Selo Yambuta se vioka mvu miayingi, wavanga sambu kiansuka kuna lembama ye ziku kiawonso. * Kuna mfoko a lukutakanu, awonso bamona e ziku vo ekiaki lumbu kiamfunu kikilu.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 19]

Awonso bakala mu lukutakanu batoma yangalela elongi diakala ye mbokena

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 20]

Yave osambulanga e salu kia umbangi kuna Etiópia