Luludiku Lwangangu mu Kuma kia Kimpumpa ye Longo
Luludiku Lwangangu mu Kuma kia Kimpumpa ye Longo
‘Ediadi inuvovese dio . . . mu kunufila nwavanga owu usongele, kimana nwasadil’o Mfumu ke mu mvwangalakani ko.’—1 KOR. 7:35.
1, 2. Ekuma tufwete zayila dina Nkand’a Nzambi kevovanga mu kuma kia kimpumpa yo longo?
KIESE, lukendalalu yo tokana kwasaka i mambu tumonanga mu kuma ki’akazi eto. Muna kuma kiaki, luludiku lwa Nzambi tuvwidi o mfunu. Kansi, vena ye mambu makaka tufwete vavila luludiku lwa Nzambi. O Nkristu una ye kiese muna kimpumpa olenda komekenwa kwa yitu yovo kw’akundi andi mu sompa. Wakaka ozolele sompa kansi kasolwele ko ndiona kafwete sompana yandi. Akaka luludiku bavwidi o mfunu mu kubama mu kuma kia mbebe ya kala yakala yovo nkento. Vana ntandu, Akristu ampumpa yovo ana basompa bewanananga ye ntonta mu kuma kia mavangu ma zumba.
2 E mambu mama malenda kulula e kiese kieto yo fwasa ngwizani eto yo Yave wa Nzambi. Muna nkand’antete wa Korinto kapu kia 7, Paulu wavana luludiku mu kuma kia kimpumpa ye longo. Ekani diandi i kasakesa atangi ‘bavanga owu usongele, kimana basadila Mfumu kondwa mvwangalakani.’ (1 Kor. 7:35) Luludiku lwa Paulu mu kuma kia mambu mama mamfunu lulenda kusadisa. Edi kazola vo ampumpa ye ana basompa basadila Yave una ufwene.
Nzengo za Konso Muntu
3, 4. (a) Adieyi dilenda vangama kele vo akundi ye yitu bakomekene muntu mu sompa? (b) Luludiku lwa Paulu aweyi lulenda sadisila muntu mu kala ye ngindu zasikila mu kuma kia longo?
3 Nze Ayuda muna tandu kiantete, wantu ayingi bebadikilanga o sompa vo i diambu disundidi o mfunu. Kele vo mwan’etoko yovo mwan’a ndumba olweke muna ntel’a sompa, kansi ke sompanga ko, dilenda tokanesa akundi ye yitu yo yindula vo nanga lusadisu kavwidi o mfunu. Muna moko, balenda kunkasakesa kasia e ngolo za vava muntu kesompana yandi. Balenda kunsonga muntu ndiona bamwene vo olenda sompana yandi. Balenda sadila nkutu ndekwa kimana bawanana. Evangu diadi dilenda twasa lukendalalu yo fwasa yikundi.
4 Paulu ka komekenanga akaka ko vo basompa yovo balembi sompa. (1 Kor. 7:7) Wakala ye kiese mu sadila Yave muna kimpumpa, kansi wazitisanga awana bakala yo luzolo lwa sompa. O unu mpe, Akristu bavwidi nswa wabaka e nzengo za sompa yovo kwamanana kala mpumpa. Akaka ke bafwete kubakomekena ko dina bafwete vanga.
Kala ye Kiese Muna Kimpumpa
5, 6. Ekuma Paulu kakasakesela Akristu mu kwamanana kala mpumpa?
5 E mvovo mia Paulu kwa esi Korinto milenda kutusadisa mu bakula vo Akristu ampumpa balenda vanga mayingi muna salu kia Yave. (Tanga 1 Korinto 7:8.) Kana una vo Paulu mpumpa kakala, kayitundidikanga ko vana vakala ana basompa nze una uvanganga e mfumu za mabundu ma Kikristu kia Kimpangila ana ke besompanga ko. Kansi, wasonga vo ampumpa balenda sadila Nzambi vioka ana basompa. Mu nkia mpila?
6 Nkumbu miayingi Akristu ampumpa besalanga e salu muna nkutakani a Yave, ina vo ana basompa ke balendi yo sala ko. Paulu wavewa elau dia kala “ntumw’azula.” (Roma 11:13) Avo tutangidi muna Mavangu kapu kia 13 yakuna 20 tumona una Paulu y’akw’andi misionario basila umbangi muna zunga yampa yo ziula nkutakani zayingi zampa. Muna salu kiandi, Paulu wazizidila mpasi zayingi zina vo akete kaka bemonanga zo unu. (2 Kor. 11:23-27, 32, 33) Kansi, e kiese kamonanga muna sadisa wantu ayingi bakituka alongoki, kiansadisa mu zizidila mpasi zazi. (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19) Nga wadi vanga mawonso mama kele vo wasompa? Nanga kadi lenda ko.
7. Yik’e nona kia Mbangi za Yave ana besadilanga kimpumpa kiau muna wokesa e salu kia Kintinu.
7 Akristu ayingi besadilanga kimpumpa kiau mu vanga mayingi muna salu kia Kintinu. Sara yo Limbania, aviti a nzila ampumpa kuna Bolívia, bayenda ku vata dimosi ke diasilwanga umbangi ko vioka mvu miayingi. Nga bakendalala wau vo ke kwakala kura ko? Bavova vo: “Wau vo muna vata diodio ke mwakala radio ko ngatu televizau ilenda yiya e ntangwa, o wantu baviokesanga ntangw’au muna tanga.” Akaka esi vata basonga kw’aviti a nzila e nkanda miankulu mia Mbangi za Yave batanganga mina vo ke minietekwanga diaka ko. Wau vo mpangi z’akento basolola akwa luzolo lwambote muna nzo zawonso, diampasi diakala mu kingula zunga kiawonso. Nkento mosi wanunu wabavovesa vo: “Nanga mbaninu ifinamene wau vo Mbangi za Yave batusolwele.” Ke vavioka kolo ko, akaka muna vata diadi bayantika kwenda muna tukutakanu.
8, 9. (a) Ekuma Paulu kayikila vo diambote mu sadila Nzambi nze mpumpa? (b) Nkia nluta bevwanga Akristu ampumpa?
8 Dialudi vo, Akristu asompa nluta miayingi mpe bevwanga vava besamunanga nsangu zambote muna zunga yampasi. Kansi, salu yakaka betambulwilanga aviti a nzila ampumpa, ilenda kala yampasi kw’awana basompa yovo awana bena yo wana. Vava Paulu kasonekena ampangi muna nkutakani, wazaya wo vo salu kia samuna nsangu zambote kiayingi kiakala. Wazola vo awonso bamona kiese kina kamonanga muna salu kiaki. Muna kuma kiaki, wakasakesa awana balenda sadila kimpumpa kiau muna salu kia Yave.
9 Mpangi mosi ankento wampumpa osalanga se mviti a nzila kuna Estados Unidos wasoneka vo: “Akaka bekwikilanga vo ampumpa ke balendi kala ye kiese ko. Kansi, mono nzeye wo vo o kala ye ngwizani ambote yo Yave i ditwasanga kiese. Kana una vo kala mpumpa ke diambu diakete ko, lukau lwampwena kele vo otomene kio sadila.” Muna kuma kia kala ye zingu kiakiese, o mpangi ankento wasoneka vo: “O kala mpumpa i ntangw’a kiese, ke ntangw’a mpasi ko. Nzeye wo vo Yave ozolanga awonso, kiakala ampumpa yovo ana basompa.” Owau osalanga ye kiese kiawonso muna nsi ivwidi ateleki ayingi a Kintinu o mfunu. Avo u mpumpa, nga olenda sadila luvevoko lwaku muna kivana mvimba muna longa e ludi kw’akaka? Avo ovangidi wo, osinga mona vo e kimpumpa i lukau lwantalu lwa Yave.
Ampumpa ana Bazolele Sompa
10, 11. Yave aweyi kesadisilanga awana bazolele sompa kansi, ke besololanga muntu wafwana ko?
10 Una basala mvu miayingi nze ampumpa, selo yayingi yakwikizi ya Yave bebakanga nzengo za sompa. Wau bazeye wo vo luludiku bavwidi o mfunu, besambanga kwa Yave mu kubasadisa basolola muntu wafwana ona balenda sompana yandi.—Tanga 1 Korinto 7:36.
11 Avo zolele sompana yo muntu una y’etima dia sadila Yave ye nsi a ntima, kwamanana samba kwa Yave muna ki’etima diaku. (Fili. 4:6, 7) Kana nkutu vaviokele mvu miayingi, kudimbula vuvu ko. Bund’e vuvu muna Nzambi wa Nsadisi aku, okusadisa mun’owu wa nsatu zaku.—Ayib. 13:6.
12. Ekuma o Nkristu kafwete toma badikila kele vo muntu ozolele vo kansompa?
12 O Nkristu una vo mpumpa olenda zolwa kwa muntu una vo kena ye ngwizani ambote ko yo Yave yovo ke munkwikizi ko. Avo ediadi dilwakidi, sungamena vo o lubangamu lutukanga muna vanga nsola yambi mu kuma kia muntu osompana yandi, lulenda kutwasila mpasi zayingi vioka kinsona wamonanga vava wakala mpumpa. Zaya dio vo, avo osompele, okala yo nkaz’aku muna zingu kiaku kiawonso, kiakala muna ntangw’akiese yovo muna ntangw’ampasi. (1 Kor. 7:27) Kubaki nzengo za sompa mu nzaki ko, zina zilenda kufila mu kuyibanza kuna sentu.—Tanga 1 Korinto 7:39.
Kubama mu Kuma kia Longo
13-15. Nkia mambu malenda twasa mpasi muna longo bafwete mokena etoko ye ndumba muna kinzitikila?
13 Kana una vo Paulu wavova vo diambote mu sadila Yave nze mpumpa, kavova ko vo ampumpa basundidi awana basompa. Kansi, wavana luludiku lulenda sadisa awana basompa mu zaya e mbebe au yo sunda mambu malenda bwa muna longo yo sikidisa e ngwizani au.
14 Kuna kw’akazi akaka divavanga vo basoba e ngindu zau mu kuma kia longo. Muna kinzitikila, toko ye ndumba balenda banza vo e nzol’au isundidi o wete, yau kaka bena yo zola kwa mpila yayi yo mona vo longo lwakiese bekala lwau. Bekalanga ye ngindu zazi kuna lubantiku lwa longo yo kwikila vo e kiese kiau muna longo ke kisinga fokoka ko. Kansi, ediadi ke dilendi vangama ko. Dialudi vo e nzola muna longo kiese itwasanga, kansi ke ilenda kakidila ko e mpasi zibwanga muna longo.—Tanga 1 Korinto 7:28. *
15 Vava bekazalanga, akaka besivikanga yovo kendalala ekolo bemonanga vo ke bena ye ngwizani ko muna mambu masundidi o mfunu. Yau awole balenda tantana mu kuma kia nzimbu, ntangwa beviokesanga muna nsaka, fulu kia zingila ye mu kuma kia kingula e yitu. Konso muntu una ye fu ilenda fungisa o nkw’andi makasi. Muna kinzitikila, dilenda moneka vo ke diamfunu ko mu mokena mu kuma kia mambu mama, kansi kuna sentu malenda twasa mpasi muna longo. Muna kuma kiaki, diamfunu kwa toko ye ndumba bamokenanga mambu mama una ke basompele ko.
16. Ekuma akazi bafwete kadila ye ngwizani vava vebwanga mambu mampasi muna longo?
16 Muna kala ye kiese muna longo, akazi bafwete kalanga ye ngwizani vava vebwanga mambu mampasi. Bafwete wizananga mu kuma kia longa wana ye una bafwete sadisila mase mau bena vo anunu. E mambu mampasi mebwanga muna longo, ke mafwete kubavambanesa ko. Muna sadila luludiku lwa Nkand’a Nzambi, balenda singika mambu mayingi, zizidila e mpasi zina zikwamanananga yo kala ye kiese.—1 Kor. 7:10, 11.
17. Awana basompa nkia ‘mambu ma nza’ betokanenanga?
17 Muna 1 Korinto 7:32-34, Paulu wayika ziku kiakaka mu kuma kia longo. (Tanga.) Awana basompa ‘betokanenanga oma ma nza,’ nze dia, vwata, nua ye mambu makaka. Ekuma? Muna kimpumpa, o mpangi nanga okuyivananga kwayingi muna salu kia umbangi. Kansi, avo sompele, muna vava yangidika nkaz’andi kafwete vaulanga e ntangwa mu lungisa e nsatu zandi. Diau adimosi mpe divavwanga kwa nkento. Yave ozeye vo yakala yo nkento muna lungisa e nsatu za muntu yo nkw’andi, ke bekala diaka ye ntangwa yayingi ko balenda sala e salu kia Nzambi nze vava bakala mpumpa.
18. Nkia nsobani balenda vanga mu kuma kia nsaka avo yakala yo nkento basompanene?
18 Kansi, vena ye diambu diakaka difwete badikwa. Wau vo akazi bafwete vanga nsobani muna ntangwa baviokesanga muna salu kia Yave kimana bakala ye ntangwa ya lungisa e nsatu za muntu yo nkw’andi, diau adimosi mpe bafwete vanga muna ntangwa baviokesanga muna nsaka. O nkento aweyi kemona kele vo yakala ntangwa yayingi keviokesanga muna tá yovo tala nsaka z’esomba y’akundi andi? O yakala aweyi kemona kele vo o nkento ntangwa yayingi keviokesanga mu mokena y’akundi andi? Olenda mona kinsona, kendalala yo banza vo ke zolwanga ko. Muna venga diambu diadi, yakala yo nkento bafwete vanganga wawonso mu siamisa longo lwau.—Ef. 5:31.
Yave Ovavanga vo Twakala Twavelela
19, 20. (a) Ekuma awana basompa bafwete kuyitanina muna ntonta za zumba? (b) Nkia vonza kilenda bwila awana basompa kele vo basisidi akazi au mu kolo kiandá?
19 Selo ya Yave bevanganga mawonso kimana bakala avelela muna nkal’au. Akaka besompanga mu lembi kuyisafula. Kansi, o longo ke lutaninanga muntu ko mu lembi bwa mun’evangu dia zumba. Kuna nz’ankulu, o wantu muna taninwa diavavanga vo bakala muna mbanza zazungwa kwa yaka yangolo. Kele vo muntu ovaikidi kuna mbazi a mbanza yo wanana ye yimpumbulu ye mumponda-muntu, olenda vondwa ngatu yiywa. Diau adimosi mpe, akazi muna taninwa mun’evangu dia zumba, bafwete zitisanga nsiku ye nkendelo kasikidisa Yave muna longo.
20 Paulu wayika nkendelo zazi muna 1 Korinto 7:2-5. O yakala kafwete vukana kaka yo nkaz’andi, diau adimosi mpe kwa nkento. Konso muntu muna yau kavana “owu wasonga” yovo kavukana yo nkaz’andi kadi i luve lw’awana basompa. Kansi, akala ye akento akaka muna lumbu ya vundu yovo mu kuma kia salu, besisanga akazi au mu kolo kiandá. Ediadi dikubafilanga mu lembi vana ‘owu wasonga’ kwa muntu yo nkw’andi. Yindula e vonza dilenda twasa kele vo mosi okondelo volo muna diambu dia vukana, olenda bwa muna umpukumuni wa Satana yo tá zumba. Yave osambula mase ana besalanga muna lunga-lunga esi nzo zau yo lembi sia longo lwau mu vonza.—Nku. 37:25.
Nluta mia Lemvokela Luludiku lwa Nkand’a Nzambi
21. (a) Ekuma e nzengo za sompa yovo lembi sompa zinina zampasi? (b) Ekuma luludiku luna muna 1 Korinto kapu kia 7 lwinina lwamfunu?
21 O sompa yovo lembi sompa i nzengo zisundidi e mpasi kalenda baka o muntu. O lembi lunga i tuku dia ntantani zibwanga vana vena wantu, kadi yeto awonso tu asumuki. Kana nkutu awana besambulwanga kwa Yave, ezak’e ntangwa bekendalalanga mu kuma kia mambu mekubabwilanga muna zingu. Kansi avo lemvokele luludiku lwangangu lwasonama muna 1 Korinto kapu kia 7, olenda venga emaka mambu mampasi. Wakala u mpumpa yovo wasompa olenda yangidika Yave. (Tanga 1 Korinto 7:37, 38.) O vwa edienga dia Nzambi i kani disundidi o mfunu ofwete kuyisila. O vwa edienga diandi dikusadisa mu kwamanana muna nzil’a moyo yakuna nz’ampa. Muna nz’ampa, yakala yo nkento ke bekala diaka ye mambu mampasi ko mekubabwilanga mu lumbu yeto.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 14 Muna zaya mayingi mu kuma kia diambu diadi, tala Mbumba ya Zingu Kia Nzo ya Kiese, kapu kia 2, tini kia 16-19.
Nga Olenda Vana e Mvutu?
• Ekuma ka tufwete komekena muntu ko mu sompa?
• Selo kia Yave una vo mpumpa, aweyi kalenda sadila kimpumpa kiandi mu mpila yambote?
• Aweyi anzitikila balenda kadila bakubama mu kuma kia mambu mampasi mebwanga muna longo?
• Ekuma tulenda vovela vo longo ke lutaninanga muntu ko mu lembi bwa mun’evangu dia zumba?
[Yuvu ya Longoka]
[Mafoto zina muna lukaya lwa 14]
Akristu ampumpa bekalanga ye kiese vava besadilanga ntangw’au mu wokesa salu kiau kia umbangi
[Foto ina muna lukaya lwa 16]
Nkia nsobani balenda vanga akaka avo basompele?
