Natani Watatidila Nsambil’a Ludi

Ke dia sazu ko mu kwenda zayisa muntu una ye wisa vo vilwa kavangidi yo kunsonga vo kafwete soba nkal’andi. Nga olenda kwenda senzeka vilwa wandi, avo ozeye wo vo muntu kavonda muna vava tanina nkumbu andi?

Davidi wa Ntinu a Isaele yankulu, watá zumba yo Bate-seba yo kunyimitisa. Muna vava sweka esumu diandi, Davidi wavondesa nkaz’andi yo sompa Bate-seba. Muna lembi funguna esumu diandi, Davidi ngonde zayingi kasala ye disu ku nsi a lukaya. Kansi Yave wasengomona esumu dia ntinu. Watuma Natani wa ngunz’andi mu kwenda vovana yo Davidi.

Salu kiampasi kavewa. Ukisia vana fulu kia Natani! Ka lukatikisu ko, e kwikizi kiandi muna Yave ye nkanikinu miandi kiafila Natani mu kwenda senzeka esumu dia Davidi. Aweyi Natani kavangila wo yo sadisa Davidi wa Ntinu kimana kaviluka o ntima?

NLONGI AMBOTE KAKALA

Vanga luzolo lwa vaula miniti miakete wa tanga 2 Samuele 12:1-25. Yindula vo ngeye i Natani ozingulwilanga Davidi lusansu olu: “Mwakala wantu wole mun’evata; mvwama yo nsukami. O mvwama kakala ye mbidi a mameme ye ngombe: vo i nsukami nkatu kakala, nangu mwana-mwana ki’ememe, kina kasumba yo dikila kio: kikudidi kumosi yandi yo mwan’andi; muna kiandi sele kedilanga, muna yandi mbungwa kenwinanga, muna nkata zandi kalavalalanga, okedi kontwa kwa mwan’andi. Kulueke nzenza kuna kwa mvwama, kansi oyiminini o bonga  muna mandi mameme yovo muna zandi ngombe, kakubikila muna munduti-a-nzila, ona wizidi oku kena. Obongele memememe kia nsukami, okubikidi kio muna nzenza unyizidi.”—2 Sam. 12:1-4.

Wau vo Davidi mvungudi a mameme kakala, nanga wakwikila muna lusansu lwalu. Nkwa ngangu mosi wavova vo: “Natani nanga nkumbu miayingi kayendanga kwa Davidi muna kundodokela mu kuma ki’awana ke bakala ye kimpovela ko balenda kubatanina. Davidi wabanza vo yayina i ntangw’andi a sala mu sadisa muntu wavavanga ndungidi.” Unkabu ye kwikizi muna Nzambi kiavavwanga kwa Natani mu kwenda senzeka vilwa wa ntinu mu mpila yayi. O lusansu lwa Natani lwafungisa Davidi o makasi. Wavova vo: “E nkal’a Yave aka, o muntu ona wavanga wau fwa kumfwene.” I bosi, Natani ovovese Davidi vo, “u muntu ndiona.”—2 Sam. 12:5-7.

Yindula e kuma Natani kasadila ndekwa zazi mu singika diambu diadi. Diampasi dikalanga kwa muntu okotele nkw’andi nsoki kakala ye ngindu zasikila. Yeto awonso avo vilwa tuvangidi, ndungidi kaka tuvavanga. Kansi, lusansu lwa Natani lwafila Davidi mu tumba evangu diandi. O ntinu watoma bakula vo o mvwama muna lusansu lwa Natani, vilwa kikilu kavanga. Vava Davidi katumba vilwa wau, o Natani wasonga vo o mvwama muna lusansu i yandi kibeni ntinu. Vana vau, Davidi wabakula vo sumu diampwena kasumuka. Ediadi diansadisa mu singika e ngindu zandi yo tambulwila elongi. Watambulwila vo Yave ‘kasumukina’ mun’evangu diandi yo Bate-seba. I bosi watambulwila etumbu kavewa.—2 Sam. 12:9-14; Nku. 51, sono kina vana ntandu.

Adieyi tulenda longoka muna lusansu lwalu? Ekani dia nlongi a Nkand’a Nzambi i sadisa alongoki batoma yindulanga yo zaya e ziku kia diambu. Natani muna sadila ndekwa zazi disonganga vo wazitisa Davidi. Natani wazaya wo vo Davidi unsongi ye ndungidi kazolanga. Muna kunzingulwila lusansu lwalu, o ngunza wavava vo o ntinu kavutuka songa fu yayi. Yeto mpe tulenda sadisa akwa ntima miansongi babakula ngindu za Yave. Mu nkia mpila? Muna kubasadisa basadila zayi wau muna edi diambote yo lembi kuyitundidika ekolo tukubasadisanga. Nkand’a Nzambi utoma songanga edi diambote y’edi diambi, kansi ke mu ngindu zeto ko.

E kwikizi muna Yave kiasadisa Natani muna tumba ntinu kuna unkabu. (2 Sam. 12:1) Diau adimosi mpe, e kwikizi kilenda kutuvana unkabu yo tatidila nkanikinu miansongi mia Yave.

NTANINI A NSAMBIL’ALUDI

Natani yo Davidi nanga akundi ambote bakala, kadi Davidi waluka Natani. (1 Tus. 3:1, 5) E nkumbu antete Natani keyikwanga muna lusansu lwa Nkand’a Nzambi, oyikilwanga kumosi yo Davidi. Yau ewole Yave bazolanga. O ntinu nanga wazitisanga e ngindu za Natani, kadi wansonga ekani diandi dia tungila Yave tempelo. “‘Tal’owau,”’ ukavova Davidi, “‘omono omu nzo a nsedele ngina, vo i nkele a Nzambi muna nyututu. O Natani ovovese ntinu vo, mawonso men’omo ntim’aku, nda mo vangi, kadi o Yave wina yaku.’”—2 Sam. 7:2, 3. 

Wau vo nsambidi akwikizi a Yave, Natani ye kiese kiawonso wayikama e nkubik’a Davidi ya tunga e vula diantete diasina dia nsambila aludi ova nza. Kansi, muna lumbu kiakina, e ngindu za Natani ka zakala ngwizani ko y’ezi za Yave. Muna fuku, o Nzambi wasonga e ngindu zaswaswana kwa ngunz’andi kimana kazayisa kwa ntinu. Davidi kafwana ko muna tungila Yave e tempelo. Mwana Davidi osinga yo tunga. Kansi, Natani wazayisa vo Nzambi wakanga ekangu yo Davidi dia sia vo ekunda kiandi “kisikidiswa yakwele mvu.”—2 Sam. 7:4-16.

O luzolo lwa Nzambi ke lwakala betela ko ye ngindu za Natani wa ngunza muna diambu dia tunga tempelo. Kansi, lembi yidima, ngunza ndioyo wa nlembami watonda yo zitisa ekani dia Yave. Ekwe mbandu ambote tulenda landa kele vo Nzambi utuvene elongi muna konso diambu! Wau vo Natani wakwamanana  muna salu kia ngunza, disonganga vo kavidisa edienga dia Nzambi ko. Kieleka, Yave wavumunwina Natani yo Ngadi wamoni mu soneka luludiku lwasadisa Davidi mu kubika 4.000 m’ayimbidi muna tempelo.—1 Tus. 23:1-5; 2 Tus. 29:25.

NTANINI A LUVILA LWA KINTINU

Natani wazaya wo vo Solomo yandi ovinga vana kunda kia Davidi. Muna kuma kiaki, vava Adoniya kazola kutumuna kintinu muna kinunu kia Davidi, Natani kazinga moko ko. Natani wasonga e kwikizi yo sadila diaka e ndekwa. Entete wavovesa Bate-seba kenda sungamesa Davidi ekani diandi diakitula Solomo wa mwan’au se ntinu. I bosi, Natani wayenda mokena yo ntinu mu vava zaya kana vo yandi wasola Adoniya kavinga vana kunda kia kintinu. Vava kamona vonza kia diambu, Davidi wavovesa Natani ye selo yakaka yakwikizi bakusa Solomo yo kunsunzula se ntinu. Ekani dia Adoniya diafunga.—1 Nti. 1:5-53.

NSONEKI A LUSANSU WA NLEMBAMI

Ndonga bekwikilanga vo Natani ye Ngadi yau basoneka 1 Samuele kapu kia 25 yamuna kapu kia 31 kumosi ye wa 2 Samuele. O lusansu lwavumunwinwa lwa nkanda miami luvovanga vo: “O mambu ma Davidi wa ntinu, mana mambantiku ya mana mambaninu, masonama muna lusansu lua Samuele wa moni, y’olu lua Natani wa ngunza, y’olu lua Ngadi wa moni.” (1 Tus. 29:29) Natani oyikwanga mpe vo yandi wasoneka “mambu makaka ma Solomo.” (2 Tus. 9:29) Ediadi disonganga vo vava Davidi kafwa, Natani wakwamanana sadila muna lumbu lwa ntinu.

Mana tuzeye mu kuma kia Natani wa ngunza, nanga yandi kibeni wasoneka mo. Dialudi, tulenda longoka mayingi mu kuma kiandi muna mana kavanga yo soneka. Ka lukatikisu ko, Natani nsoneki a lusansu wa nlembami kakala. Kavavanga tundidika nkumbu andi ko. Dicionário dimosi dia Nkand’a Nzambi divovanga vo muna Nkand’a Nzambi, Natani “kasunzulwa ko ngatu yika lusansu lwa esi nzo andi.” Ka tuzeye diambu ko mu kuma kia luvila ye zingu kia Natani.

KWIKIZI MUNA YAVE KIAMFILA

O lusansu lwankufi tutanganga muna Nkand’a Nzambi mu kuma kia Natani, lusonganga e ziku vo nlembami ye ntanini a nkubik’a Nzambi kakala. Yave wa Nzambi wamvana kiyekwa kiampwena. Toma badika fu yambote kasonga Natani nze kwikizi kiandi muna Nzambi yo luyangalalu lwandi muna nkubik’a Nzambi. Sia ngolo watanginina e fu yayi.

Nanga ongeye kutumba ntinu ko ona wata zumba ngatu kakidila muntu zolele kutumuna kintinu. Kansi, muna lusadisu lwa Nzambi olenda songa kwikizi kiaku muna Nzambi yo tatidila nkanikinu miandi miansongi. Okala mpe ye unkabu ye ndekwa muna longa ludi yo yikama nsambil’aludi.

[Foto ina muna lukaya lwa 25]

Nze ntanini a kintinu, Natani wamokena yo Bate-seba kuna ndekwa zawonso