Sadisa Wantu ‘Basikama Kuna Tulu’
Sadisa Wantu ‘Basikama Kuna Tulu’
“Wau nuzeye e sungi, ovo owau e ntangwa ifwene nwasikama kuna tulu.” —ROMA 13:11.
NGA OLENDA SASILA?
․․․․․
Ekuma dinina mfunu vo Akristu balungalala muna mwanda?
․․․․․
Ekuma Akristu alungalala betoma wunikinanga yo sia sungididi muna salu kia umbangi?
․․․․․
O lulembamu ye ngemba, nkia nluta ilenda twasa muna salu kieto kia umbangi?
1, 2. Nkia tulu wantu ayingi bafwete sikameswa?
KONSO mvu, ndonga befwanga mu sumbula mu kuma ki’anati makalu benimbanga yovo leka vava benatanga ekalu. Akaka bekatulwanga mu salu wau vo ke belendanga sikama mu mene-mene ko kimana balwaka mu ntangw’ambote kuna salu yovo belekanga muna ola ya salu. Kansi, o tulu twa mwanda tusundidi twasa e vonza. Muna kuma kiaki, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Nkwa nsambu, ndion’oyingilanga.”—Lus. 16:14-16.
2 Ekolo lumbu kianene kia Yave kifinamanga, o wantu mu nza yawonso baleka bena muna kimwanda. Afidi akaka muna mabundu ma Kikristu kia Kimpangila beyikilanga ekambi diau vo ‘mbevo za tulu.’ Nki i tulu twa mwanda? Ekuma Akristu akieleka bafwete lungalala? Aweyi tulenda sadisila akaka basikama kuna tulu twa mwanda?
NKI I TULU TWA MWANDA?
3. Aweyi olenda yikila muntu waleka tulu twa mwanda?
3 Avo muntu ku tulu kena kalendi sala salu ko. Kansi, o wantu baleka tulu twa mwanda, salu yayingi ya nitu bekalanga yau. Bekuyivananga emvimba muna salu ya lumbu ke lumbu, vava nkembo, etunda yo mavwa. Muna kuma kia salu yayi yawonso, ke besianga sungididi kia lungisa nsatu zau za mwanda ko. Kansi, awana belungalalanga muna mwanda bazeye wo vo mu “lumbu yambaninu” tuzingilanga. Muna kuma kiaki, bevanganga mawonso muna vanga luzolo lwa Nzambi.—2 Pet. 3:3, 4; Luka 21:34-36.
4. O luludiku lwalu, “ke tuleki ko, nze akaka,” nkia mfunu lwina?
4 Tanga 1 Tesalonika 5:4-8. Muna sono kiaki, Paulu wa ntumwa wawondelela akw’andi akwikidi vo “ke tuleki ko, nze akaka.” Aweyi tulenda lekela tulu twa mwanda? Tulenda “leka” muna lembi zitisanga nkanikinu mia Yave yo vezanga e ngindu za sia vo e lumbu Yave kesinga fwasa yimpumbulu kifinamene. Tufwete kuyikenga kimana twalembi tanginina fu ye mavangu ma wantu awaya ke bevuminanga Nzambi ko.
5. Nkia ngindu bena zau ana baleka tulu twa mwanda?
5 Akaka beyindulanga vo ka vena Nzambi ko osinga kubafundisa. (Nku. 53:1) Akaka beyindulanga vo wau vo Nzambi ke kutuvwanga mfunu ko, oyeto mpe ka tuna ye kuma ko tulenda kumvwila o mfunu. Akaka bekwikilanga vo okala muna dibundu dilenda kubakitula se akundi a Nzambi. Wantu awaya awonso ku tulu twa mwanda bena. Bafwete sikameswa. Aweyi tulenda kubasadisila?
YETO KIBENI TUFWETE YINGILANGA
6. Ekuma Akristu bafwete sila ngolo za lungalala muna mwanda?
6 Muna sikamesa akaka kuna tulu, yeto kibeni tufwete kala wasikama. Ameyi mevavwanga? Nkand’a Nzambi uyikilanga tulu kumosi ye “mavangu ma tombe” nze nkemba, nkolwa, zumba, yingalu, unzonzi ye kimpala. (Tanga Roma 13:11-14.) Dilenda kala diampasi mu venga mavangu mama. Muna kuma kiaki, tufwete lungalala. O nati ekalu on’ovezanga vonza kia leka tulu vava kenatanga ekalu, olenda sia zingu kiandi mu vonza. Konso Nkristu kafwete sungamenanga vo o tulu twa mwanda tulenda fila muntu ku lufwasu.
7. Okala ye ngindu zabendomoka mu kuma kia wantu, nkia mfwilu dilenda kututwasila?
7 Kasikil’owu, Nkristu olenda yindula vo wantu awonso muna zunga ke betambulwilanga nsangu zambote ko. (Nga. 6:10, 11) Olenda yindula vo, ‘wau vo ka vena muntu ko olenda tambulwila nsangu zambote, ekuma mfwete sila ngolo za vava sadisa wantu?’ Dialudi, ndonga bena ku tulu twa mwanda, balenda bwila diambu dilenda soba e zingu ye ngindu zau. Akaka balenda sikama yo tambulwila e nsangu zambote. Muna kubasadisa yeto kibeni tufwete kala wasikama. Tulenda wo vanga muna sadilanga nsunzula zampa zilenda kubatunta mu tambulwila e nsangu za Kintinu. Muna lungalala muna mwanda, divavanga vo twazaya o mfunu wa salu kieto kia umbangi.
EKUMA SALU KIETO KIA UMBANGI KININA MFUNU?
8. Ekuma salu kieto kia umbangi kinina mfunu?
8 Kanele vo wantu ayingi ke bezolanga tambulwila nsangu zambote ko, tufwete sungamenanga vo e salu kieto, Yave kikembelelanga yo lungisa ekani diandi. Ke kolo ko, awana ke belemvokelanga nsangu zambote ko, besinga fwaswa. E mpila wantu bebadikilanga nsangu zambote, i kuma besinga fundisilwa. (2 Tes. 1:8, 9) Vana ntandu, wau vo vekala “lufuluku lu’asongi y’ana balembi songa,” o Nkristu kafwete yindula ko vo ke dina mfunu ko mu sia ngolo za samuna nsangu zambote. (Mav. 24:15) Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo awana bebadikilwa nze “nkombo” muna lumbu kia mfundisa, “tumbu kia mvu ya mvu” bevewa. E salu kieto kia samuna nsangu zambote i sinsu kia nkenda za Nzambi. Kivananga mpe elau kwa wantu awonso basoba e zingu kiau kimana bavwa “moyo a mvu ya mvu.” (Mat. 25:32, 41, 46; Roma 10:13-15) Avo tuyambwidi teleka nsangu zambote, aweyi wantu balenda vwila elau dia wá nsangu ezi zilenda vuluza mioyo miau?
9. O samuna e nsangu zambote nkia nluta dilenda kututwasila y’awana bekutuwanga?
9 O samuna e nsangu zambote nluta mpe dikututwasilanga. (Tanga 1 Timoteo 4:16.) Nga kumonanga ko vo o samuna oma ma Yave ye vuvu kia Kintinu, lukwikilu yo zola kwaku muna Nzambi dikumikanga? Nga ke dikusadisanga ko mu wokesa fu ya Kikristu? E salu kia umbangi, nga ke kikusadisanga ko mu wokesa kiese yo vumi waku muna Nzambi? Ndonga bekalanga y’elau dia longa ludi kw’akaka, bekalanga ye kiese kia mona una mwand’a Nzambi ukubasadisilanga mu soba zingu kiau.
TOMA SIANG’E SUNGIDIDI
10, 11. (a) Yesu ye Paulu aweyi basongela vo alungaladi bakala yo toma sianga sungididi? (b) Yika nona kisonganga una lulungalalu ye sungididi kilenda twasila nluta muna salu kieto kia umbangi.
10 Muna sadila nsunzula zaswaswana, tulenda sikamesa luzolo lwa wantu kimana batambulwila e nsangu zambote. Muna kuma kiaki, Akristu bafwete siang’e sungididi muna salu kia umbangi. Yesu i mbandu eto. Wau vo muntu alunga kakala, wabakula ekani diambi muna ntim’a Mfarisi, luviluku lwakieleka lwa nkento wa nsumuki yo ntim’amvevo wa nkento ansona. (Luka 7:37-50; 21:1-4) Yesu walungisa e nsatu za mwanda za wantu awaya. Kansi, e selo kia Nzambi muna toma sia sungididi, ke divavanga ko vo kakala walunga. Paulu wa ntumwa wasonga ziku kia diambu diadi. Muna yangidika wantu a mpila zawonso, Paulu wasadilanga nsunzula zakala betela ye zingu kiau.—Mav. 17:22, 23, 34; 1 Kor. 9:19-23.
11 Muna toma siang’e sungididi nze Yesu ye Paulu, tubakula mpila yambote tulenda sikamesena akwa luzolo lwambote tuwanananga yau. Kasikil’owu, avo wanane yo wantu, sia sungididi muna mambu beyangalelanga, fu yau ya kisi nsi ye zingu kiau kia esi nzo. Olenda bakula salu besalanga muna ntangwa yayina yo kubasanisina vava oyantika mokena yau.
12. Ekuma tufwete kuyikengela vava tumokenanga yo muntu tuvaikidi yandi muna salu kia umbangi?
12 O nlungaladi ovenganga diambu dilenda vilakesa ngindu zandi. Kana una vo tulenda mokena muna kasakesa muntu yo nkw’andi ekolo tuna muna salu kia umbangi, tufwete sungamena vo ekani dieto i samuna nsangu zambote kw’akaka. (Kim. 3:1, 7) Tufwete kebanga kimana e moko yeto ye mpangi tuvaikidi yandi yalembi yiya ntangw’a salu kia umbangi. Oteka mokena yo nkw’aku e diambu dilenda yangidika nkwa luzolo lwambote i mpila yambote ya sungamena ekani dia salu kieto. E zak’e ntangwa telefone zilenda kutusadisa mu sia umbangi una ufwene. Kansi, tufwete kuyikenga kimana telefone zalembi vunza e moko kieto yo nkwa luzolo lwambote.
VWANGA WANTU MFUNU
13, 14. (a) Aweyi tulenda zayila dina keyangalelanga muntu? (b) Adieyi dilenda sikamesa luzolo lwa muntu muna mambu ma mwanda?
13 Akristu ana besianga sungididi yo lungalala, betoma wunikinanga vava bemokenanga y’awana bewanananga yau. Nkia yuvu lenda sadila mu fila muntu muna zunga kavova dina keyindulanga? Nga otokananga mu kuma kia ulolo wa mabundu, wokela kwa umpumbulu ye ayadi ke belendanga lungisa nsatu za nkangu ko? Muna sikamesa luzolo lwandi muna mambu ma mwanda, nanga olenda sanisina lekwa yatoma kubikwa muna nsema yovo kunsonga luludiku lwa mfunu lwa Nkand’a Nzambi. E sambu kilenda yangidika wantu ayingi, kumosi y’awana ke bekwikilanga muna Nzambi ko. Ndonga beyuvulanga kana vo vena yo muntu owanga e sambu. Akaka betokananga mu kuma kia kiuvu eki: Nga Nzambi owanga sambu yawonso? Avo ke wau ko, adieyi tufwete vanga kimana e sambu yeto yawakana kwa Nzambi?
14 O salanga kumosi y’ateleki azikuka dilenda kutusadisa mu zaya ndekwa za yantika mokena yo wantu. Tala una bevengelanga fu kia tumba yovo komekena ngindu zau kw’akaka. E zú dia ndinga ye mpw’au aweyi isongelanga vo bazolele bakula ngindu za muntu bemokenanga yandi?—Nga. 15:13.
LEMBAMA YE NDEKWA
15. O lulembamu aweyi lulenda kutusadisila muna salu kia umbangi?
15 Nga oyangalelanga vo basikamesa ku tulu? Ndonga ke beyangalalanga ko avo basikameso ku kinsalukisa. Bezolanga vo basikameswa kuna ndekwa. Diau dimosi mpe divavwanga muna sikamesa wantu kuna tulu twa mwanda. Kasikil’owu, avo muntu uvovese matingu, nkia mpila yambote olenda kumvutulwila? Zitisa e ngindu zandi yo kunlomba ndoloki kuna lembama. I bosi, wenda kwaku. (Nga. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24) Muna kunsisa kuna ngemba dilenda kumfila mu songa luzolo lwambote vava kekingulwa diaka kwa Mbangi za Yave.
16, 17. Aweyi tulenda sadila umbakuzi muna salu kieto kia umbangi?
16 Ezak’e ntangwa, divavanga vo wakala ye ndekwa za mokena y’awana bezenganga mvovo. O muntu muna zenga moko lenda vova vo: “Kizolele ko, ngina ye dibundu diame.” Kansi, kuna ndekwa zawonso olenda kunyuvula diambu dilenda sikamesa luzolo lwandi muna mambu ma mwanda.—Tanga Kolosai 4:6.
17 Ezak’e ntangwa, vava tuwanananga yo wantu bevovanga vo salu bena yau, tufwete zitisa e ngindu zau yo kwenda kweto. Kansi, ezak’e ntangwa olenda mona vo diafwana kwandi muna kubazayisa diambu diamfunu mu mvovo miankufi. Mpangi zakaka muna miniti mosi belendanga tanga sono kia Nkand’a Nzambi kilenda fila muntu mu yindula yo kunsisila kiuvu balenda mokena muna nkingula ilanda. E nsunzula zau zambote zilenda fila muntu ovovevele vo salu kena kiau mu wunikina. Ekuma olembi wo vangila vava okala y’elau?
18. Adieyi tulenda vanga muna sila umbangi kuna kinsalukisa una ufwene?
18 Avo tutomene kubama mu sila umbangi kuna kinsalukisa kwa wantu tuwanananga yau muna salu yeto ya lumbu ke lumbu, tulenda sikamesa luzolo lwau muna nsangu zambote. Mpangi zayingi z’akala y’akento benatanga nkanda muna nkutu zau. Bekubikanga sono ya Nkand’a Nzambi balenda sadila vava bekalanga y’elau. Olenda mokena ye nkengi a salu yovo aviti a nzila a nkutakani aku muna zaya una olenda kubamena mu sila umbangi mu mpila yayi.
TUSIKAMESA YITU YETO
19. Ekuma ka tufwete yambulwila ko sadisa yitu yeto?
19 Kieleka, yeto awonso tukalanga ye luzolo lwa sadisa yitu yeto batambulwila e nsangu zambote. (Yos. 2:13; Mav. 10:24, 48; 16:31, 32) Kele vo kuna lubantiku ke bazolele tambulwila ko, tulenda yoya yo kulula etima dia kubasila diaka umbangi. Nanga tulenda yindula vo ka tuna diaka y’edi tuvanga ko dilenda kubasadisa mu soba e ngindu zau. Kansi, valenda bwa diambu dilenda soba ngindu ye zingu kiau. Vava onungunuka muna zayi ye ndekwa za sasila ludi olenda vwa nluta miakaka.
20. Ekuma tufwete sadilanga ndekwa muna mokena ye yitu yeto?
20 Tufwete zitisanga e ngindu za yitu yeto. (Roma 2:4) Tufwete mokenanga yau kuna ngemba, lembama yo zitu nze una tumokenanga yo wantu tuwanananga yau muna salu kia umbangi. Vana fulu kia kubasilanga umbangi lumbu yawonso, songa una ludi kia sobela zingu kiaku. (Ef. 4:23, 24) Yambula bamona muna zingu kiaku vo Yave ‘okulongang’oma ma mfunu.’ (Yes. 48:17) Yambula yitu yaku balongoka muna mbandu aku ambote ya Kikristu.
21, 22. Yika nona kisonganga o mfunu wa kwamanana sadisa yitu yeto muna mwanda.
21 Mpangi mosi ankento wavova vo: “Ntangwa zawonso muna mvovo ye mavangu yivavanga sila umbangi kwa mpangi zame 13 z’akala y’akento. Kiviokesanga mvu ko lembi kubasonekena. Kansi, vioka mvu 30 yakala mono kaka se Mbangi a Yave muna nzo eto.”
22 Mpangi ankento wakudikila vo: “Lumbu kimosi yamokena mu telefone ye mbuta ame ankento ozingilanga kwandá. Wampovesa vo walomba kwa nlongi a dibundu diandi kanlonga Nkand’a Nzambi, kansi katambulwila ko. Vava yanzayisa vo ndenda kunsadisa, wavutula vo: ‘Ka diambu ko, kansi tù, kilendi kituka Mbangi a Yave ko.’ I bosi, yantwikila O Nkand’a Nzambi Adieyi Kieleka Kelonganga? lembi viokesa lumbu yayingi yambokela diaka muna telefone. Kansi, kaziula wo ko. Yanlomba kabonga nkand’andi, kimana twamokena yo tanga eyaka sono ya Nkand’a Nzambi yiyikwanga muna miniti 15. Muna lumbu yalanda wazola longoka, kansi ke mu miniti 15 kaka ko. I bosi yandi kibeni wambokelanga muna longoka, ezak’e ntangwa wambokelanga mu mene-mene una kia sikamene ko, e ntangwa zakaka nkumbu miole muna lumbu. Muna mvu walanda wavubwa, yo yantika sala nze mviti a nzila.”
23. Ekuma ka tufwete yoyela ko mu sikamesa wantu kuna tulu twa mwanda?
23 Luzindalalu ye ndekwa zambote zivavwanga muna sadisa wantu basikama kuna tulu twa mwanda. Alembami beyangalelanga e ngolo tuvanganga muna kubasikamesa. Konso ngonde, tezo kia 20.000 ma wantu bevubwanga nze Mbangi za Yave. Muna kuma kiaki, yambula twalemvokela luludiku kavana Paulu kwa mpangi eto Arekipo muna tandu kiantete vo: “Toma tala uselo una watambula muna Mfumu, walunganisa wo.” (Kol. 4:17) Elongi dilanda disadisa yeto awonso mu zaya nsasa ya kala y’etima dia sila umbangi mu nzaki.
[Yuvu ya Longoka]
[Babu ina muna lukaya lwa 13]
UNA LENDA LUNGALALA
▪ Ukivana muna vanga luzolo lwa Nzambi
▪ Venga mavangu ma tombe
▪ Zaya vonza kia tulu twa mwanda
▪ Kala yo nyindu a sikila mu kuma kia wantu muna zunga kieno
▪ Sobanga nsunzula zaku muna sila akaka umbangi
▪ Sungamena mfunu a salu kiaku kia umbangi
