Kala yo Ntim’asikila Kuna kwa Yave
Kala yo Ntim’asikila Kuna kwa Yave
“Mwan’ame, zaya Nzambi w’ese diaku, unsadila yo ntim’asikila.” —1 TUS. 28:9.
VAVA MVUTU ZA YUVU EYI:
․․․․․
Nki i ntima utezaneswanga yo mambu makaka?
․․․․․
Nkia mpila tulenda fimpila ntim’eto?
․․․․․
Aweyi tulenda kadila yo ntim’asikila kuna kwa Yave?
1, 2. (a) Nkia kikwa kia nitu kitoma tezaneswanga ye mambu makaka muna Nkand’a Nzambi? (b) Ekuma tufwete bakulwila “ntima” utezaneswanga yo mambu mayingi?
NKUMBU miayingi, Nkand’a Nzambi utezanesanga yikwa ya nitu a muntu ye mambu makaka. Kasikil’owu, Yobi wa nkulu wavova vo: “Kina ya ngungula ko muna moko.” Solomo wa Ntinu wavova vo: “E nsangu zambote zisia visi o mazi.” Yave wavovesa Yezekele vo: “Nkitwidi nkut’aku a lose se diamanta ina isundidi etadi o bala.” Paulu wa ntumwa wavova vo: “Mambu manzenz’okotese omu matu meto.”—Yobi 16:17; Nga. 15:30; Yez. 3:9; Mav. 17:20.
2 Kansi, vena ye kikwa kimosi kia nitu kitoma tezaneswanga ye mambu mayingi muna Nkand’a Nzambi ke mu yikwa yakaka ko. Kana wa nkento a kwikizi wasadila kikwa kiaki vava kasamba vo: “O ntim’ame usangidi muna Yave.” (1 Sam. 2:1) Asoneki a Nkand’a Nzambi mambu mayingi batezanesa yo ntima. Diamfunu twatoma bakula kana nki i “ntima,” kadi o Nkand’a Nzambi uvovanga vo tufwete wo lunga-lunganga.—Tanga Ngana 4:23.
NKI I NTIMA UTEZANESWANGA YO MAMBU MAKAKA?
3. Aweyi tulenda bakulwila e nsas’a “ntima” muna Nkand’a Nzambi? Yika nona.
3 Kana una vo Nkand’a Nzambi ke usasilanga ko kana nki i “ntima” utezaneswanga yo mambu makaka, kansi ukutusadisanga mu bakula nsas’andi. Mu nkia mpila? Muna bong’e nona, yindula fwaniswa kiambote kiabandulwa mu se yayingi! Muna toma bakula yo swaswanesa konso se, tufwete toma tala yo fimpa fwaniswa kiokio. Diau adimosi mpe, muna bakula nsas’a “ntima” utezaneswanga yo mambu makaka muna Nkand’a Nzambi, tufwete fimpa fulu yawonso usadilwanga. Nki i ntima utezaneswanga yo mambu makaka?
4. (a) Nki kitezaneswanga yo “ntima”? (b) Ayeyi i nsas’a mvovo mia Yesu muna Matai 22:37?
4 O “ntima” basadila asoneki a Nkand’a Nzambi i kiwuntu kieto emvimba, i sia vo zayi, fu ye zolela yeto, ngindu ye makani meto. (Tanga Nsiku 15:7; Ngana 16:9; Mavangu 2:26.) Nkanda mosi usonganga vo “o ntima” i wuntu waswekama wa ntima. Ezak’e ntangwa, o “ntima” diambu diakaka usonganga. Kasikil’owu, Yesu wavova vo: “Zola Yave wa Nzambi aku yamuna nsi a ntim’aku yawonso, yo muna fulumwinu kiaku kiawonso, yo muna nyindu aku wawonso.” (Mat. 22:37) O “ntima” uyikwanga mu sono kiaki, i ngindu, zolela ye makani ma muntu. Muna yika ntima, fulumwinu ye nyindu muna mandandani, Yesu wasonga vo tufwete zolanga Nzambi muna fulumwinu ye nyindu eto i sia vo muna mpila tusadilanga zingu kieto kiawonso. (Yoa. 17:3; Ef. 6:6) Kansi, vava “ntima” ke utezaneswanga ye ma kiakaka ko, kiwuntu kia muntu usonganga.
EKUMA TUFWETE LUNGA-LUNGANGA NTIM’ETO
5. Ekuma tufwete vangila mawonso tulenda muna sadila Yave yo ntim’asikila?
5 Muna kuma kia ntima, Davidi wa Ntinu wavovesa Solomo vo: E “mwan’ame, zaya Nzambi w’ese diaku, unsadila yo ntim’asikila yo nyambuku a moyo: kadi o Yave osatanga ntima miawonso, yo bakula mona-mona yawonso ya ngindu.” (1 Tus. 28:9) Kieleka, Yave omikanga ntima miawonso kumosi mpe ye mieto. (Nga. 17:3; 21:2) Vava keyangalelanga mana kesololanga muna ntim’eto, Yave okutuvananga elau diakala se akundi andi ye vuvu kia kusentu. Muna kuma kiaki, tuvwidi kuma kiambote muna lemvokela luludiku lwa Davidi lwa vumunwinwa yo vanga mana tulenda muna sadila Yave yo ntim’asikila.
6. Adieyi tufwete zaya mu kuma ki’ekani dieto dia sadila Yave?
6 Dialudi, o vema tusonganga yeto Mbangi za Yave muna salu kieto i ziku kisonganga vo tuvwidi luzolo lwa sadila Nzambi yo ntim’asikila. Kuna diaka sambu, tuzeye wo vo e mpasi za nza ya Satana ye usumuki weto ulenda kulula etima dieto dia sadila Nzambi ye nsi a ntima wawonso. (Yer. 17:9; Ef. 2:2) Muna kuma kiaki, muna zaya vo twakinu y’ekani diasikila dia sadila Nzambi, tufwete satanga ntim’eto. Mu nkia mpila?
7. Nki kilenda songa owu wina kieleka ntim’eto?
7 Nze una ka tulendi mwena mbundu a nti ko, nsi eto a mbundu mpe ka tulendi yo mona ko. Kansi, nze una Yesu kavova mun’elongi diandi vana mongo, konso nti ambote uzayilwanga muna bundu yandi, mana tuvanganga malenda songa mpe una wina ntim’eto. (Mat. 7:17-20) Yambula twabadika dimosi muna mavangu mama.
MPILA YAMBOTE TULENDA FIMPILA NTIM’ETO
8. E mvovo mia Yesu muna Matai 6:33 aweyi milenda kutusadisila mu zaya oma mena muna ntim’eto?
8 Mun’elongi diandi vana mongo, Yesu wasonga kwa nkangu mavangu malenda sengomona luzolo lwau lwa sadila Yave ye nsi a ntima wawonso. Wavova vo: “Nutombel’ekulu e kintinu kiandi, ye ndungidi andi: ozevo e lekwa yayi yawonso ikunukudikilwa.” (Mat. 6:33) Dialudi vo, mana tusianga va fulu kiantete muna zingu kieto mesonganga e zolela ye makani ma nsi a ntim’eto. O zaya mana tusianga va fulu kiantete muna zingu kieto i mpila yambote tulenda zayila kana vo tusadilanga Nzambi yo ntim’asikila.
9. Nkia mboka Yesu kavana kwa wantu akaka? E mvutu zau adieyi zisonganga?
9 Vava Yesu kavovesa alandi andi vo “nutombel’ekulu e kintinu,” ke va vioka kolo ko vabwa diambu diasonga vo dina kesianga va fulu kiantete o muntu, dilenda sengomona makani ma ntim’andi. E Nsangu Zambote zasoneka Luka zisonganga vo kana una vo Yesu wazaya mana mesinga kumbwila kuna Yerusaleme, “otomene sikidis’e ndose kenda kuna Yerusaleme.” ‘Vava bakala muna nzila’ ye ntumwa zandi, Yesu wabokela akaka muna wantu bawawana yau vo: ‘Nundanda.’ Wantu awaya bakala ye luzolo lwa tambulwila mboka a Yesu, kansi salu yakaka bazola sala ntete. Mosi wavutula vo: “Ungyambula ngyenda zikil’ekulu o s’ame.” Wakaka wavutula vo: “E Mfumu; kansi ungyambula yakaninin’ekulu aya bena muna nzo ame.” (Luka 9:51, 57-61) O luzolo bakala lwau wantu awaya lwaswaswana kikilu ye luzolo lwa Yesu lwa sadila Nzambi ye nsi a ntima. Muna sia e zolela yau va fulu kiantete ke mu salu kia Kintinu ko, disonganga vo ke bakala yo ntim’asikila ko kuna kwa Nzambi.
10. (a) Aweyi twabadikil’e mbok’a Yesu yakituka s’alandi andi? (b) Yesu nkia kingana kiamkufi katá?
10 Nswaswani ye wantu awaya, yeto twatambulwila e mboka Yesu, twakituka s’alandi andi, owau tusadilanga Yave lumbu yawonso. Muna mpila yayi, tusonganga vo tuzolanga Yave ye nsi a ntim’eto. Kansi, kana una vo twakinu sadila Yave omu nkutakani, tufwete sungamenanga vo o ntim’eto ulenda soba. Mu nkia mpila? Muna moko kiandi ye wantu awaya bazola kituka alandi andi, Yesu wasonga e vonza kiaki. Wavova vo: “Ke ven’ona wasi’o koko muna nsengo, katal’oku nima, kafwana muna kintinu kia Nzambi ko.” (Luka 9:62) Nkia diambu tulenda longoka muna nona kiaki?
NGA ‘TUTATIDILANGA EDI DIAMBOTE’?
11. Adieyi diabwila mvati a nsengo oyikwanga muna kingana kia Yesu? Ekuma?
11 Muna zaya dina tulenda longoka muna kingana kia Yesu, yambula twatoma kio kiesesa. O mvati a nsengo mu sala kena ye fululu muna mpatu. Kansi, ekolo kesalanga kalendi yambula yindula esi nzo andi ko, akundi andi, madia, etima dia wá yo yimbila nkunga, seva y’etima dia vunda vana viozi. Otoma yangalelanga mambu mama. Vava kesala elwa kiampwena, etima diandi muna mambu mama ma zingu dilenda wokela yo kumfila mu “tal’oku nima.” Kansi, wau vo e salu kiakinu muna mpatu, otala kunima mu kuma kia yindula mambu mama dilenda kunyiya e ntangwa yo vunza e salu kiandi. Dialudi vo, o mfumu a mpatu olenda kendalala wau vo mvati a nsengo kasongele luzindalalu ko.
12. Aweyi Akristu akaka o unu balenda fwananena yo mvati a nsengo muna kingana kia Yesu?
12 Yambula twabadika una dilenda vangamena diambu diadi o unu. O mvati a nsengo olenda tezaneswa yo Nkristu otoma salanga, kansi kimwanda kiandi mu vonza kina. Kasikil’owu, tubadika mpangi otoma kivananga muna salu kia Kintinu, okalanga muna tukutakanu yo vaika mu salu kia umbangi, kansi okwamanananga yindula yo lakukil’o moyo mambu ma nza mana keyangalelanga. Olenda sala kwandi salu kia Nzambi mu mvu miayingi, kansi vava etima diandi muna lekwa ya nza diwokela, oyoya yo “tal’oku nima.” Kana una vo nsâlu wayingi muna salu kia Kintinu, ke ‘simbinina diaka diambu dia moyo’ ko nze una kasimbininanga dio. (Fili. 2:16) Yave wa “Mfumu a nsâlu” okendalala mu kuma kia selo kiaki olembele songa luzindalalu.—Luka 10:2.
13. Ameyi mevavwanga muna sadila Yave ye nsi a ntima yawonso?
13 Elongi tulenda baka muna nona kiaki diatoma kiá. Mayingi mevavwanga muna sadila Yave ye nsi a ntim’eto wawonso, ke kwenda kaka mu tukutakanu ko yo sala e salu kia umbangi ntangwa zawonso. (2 Tus. 25:1, 2, 27) Avo Nkristu okwamanananga yindula ‘lekwa kasisa oku nima’ i sia vo ozolanga mambu makaka ma zingu kia nza, mu vonza kikilu kena, olenda vidisa ngwizani andi yo Nzambi. (Luka 17:32) Avo ‘tumwenene dina diambi e ngemi yo tatidila dina diambote,’ ‘tufwana muna kintinu kia Nzambi.’ (Roma 12:9; Luka 9:62) Muna kuma kiaki, yambula yeto awonso twatoma kilunga-lunganga kimana konso diambu dia nza ya Satana, kana nkutu nkia kiese ye nluta dilenda twasa dialembi kutuvutula manima yo yambula sala e salu kia Kintinu ye nsi a ntima yawonso.—2 Kor. 11:14; tanga Filipi 3:13, 14.
KWAMANANA YINGILA
14, 15. (a) Aweyi Satana kevavilanga bendomona ntim’eto? (b) Yika e nona kisonganga vonza kia ntambu mia Satana.
14 O zola muna Yave kwatufila muna kiyekola kwa yandi. Tuka muna lumbu twakiyekola, ndonga mu yeto tusonganga mu mvu miayingi vo tukwamanana sadila Yave ye ntim’asikila. Kansi, Satana ke yoyanga ko muna kututonta. Una y’ekani dia bendomona ntim’eto. (Ef. 6:12) Dialudi, Satana ozeye wo vo ka tulendi bembola Yave vana vau ko. Muna kuma kiaki, osadilanga e “tandu kiaki” muna yoyesa malembe-malembe etima dieto dia sadila Nzambi. (Tanga Maku 4:18, 19.) Ekuma Satana kesundilanga muna sadila ndekwa zazi?
15 Muna kutusadisa twabaka e mvutu za kiuvu kiaki, yambula twafimpa nona kimosi. Yindula vo okwikidi mini muna fuku kimana watanga nkanda, i bosi e mini kizimini. Vana vau osobele mini kiakaka, o ntemo uvutukidi mun’esuku. Muna fuku ulanda okwikidi diaka e mini kiakina muna tanga diaka nkanda. Kansi, lembi wo zaya muntu akaka osobelenge mini kina yo ntemo andwelo. Nga olenda bakula nswaswani a mini kiaki vana vau? Nanga kubakula yo ko. Adieyi tuvova muna lumbu kilanda kele vo muntu ndiona osobele diaka mini kia ntemo andwelo? Nanga kubakula dio ko. Ekuma? E kuma kadi lembi wo zaya o ntemo a mini malembe-malembe ukulukidinge. Diau adimosi mpe, umpukumuni wa nza ya Satana ulenda kulula o vema kweto malembe-malembe. Avo Nkristu ke yingilanga ko, ke bakula dio ko vava o vema kwandi muna salu kia Yave kukuluka. Muna mpila yayi, Satana okunsunda.—Mat. 24:42; 1 Pet. 5:8.
SAMBU MFUNU KINA
16. Aweyi tulenda kuyitanina muna ntambu mia Satana?
16 Aweyi tulenda kuyitanina muna ntambu mia Satana kimana twakala yo ntim’asikila kuna kwa Yave? (2 Kor. 2:11) Sambu mfunu kina. Paulu wakasakesa akw’andi minkwikizi vo “nutelamena tumpeso twa Nkadi ampemba.” I bosi, wabawondelela vo “ye nsamba zawonso ye ndodokela zawonso, nusambilang’ak’e ntangwa zawonso.”—Ef. 6:11, 18; 1 Pet. 4:7.
17. Adieyi tulenda longoka muna sambu kia Yesu?
17 Muna telamena Satana, tufwete tanginina e fu kia sambanga kakala kiau Yesu. Muna songa fu kiaki, Yesu wasonga vo wazola kala yo ntim’asikila kuna kwa Yave. Muna bonga e nona, tala dina kasoneka Luka mu kuma kia sambu kalomba Yesu muna fuku wa vitila lufwa lwandi: “Wau kamwene kinkenda, osiamisi o samba kikilu.” (Luka 22:44) Kana una vo wakikadila ye fu kia samba, Yesu muna lumbu kiakina kabwila ntonta zasunda e mpasi muna zingu kiandi ova ntoto, ‘wasiamisa kikilu’ o samba yo dodokela. E sambu kiandi kiavaninwa e mvutu. Mbandu a Yesu yisonganga vo e sambu kilenda kala kiandá yovo kiankufi. Muna kuma kiaki, kele vo umpukumuni wa Satana ye ntota zitulwakidi za mpasi kikilu, tufwete siamisa o samba yo dodokela Yave kimana katutanina.
18. (a) Nkia kiuvu tufwete kiyuvula mu kuma kia sambu? Ekuma? (b) Nkia mpila tulenda lunga-lunga ntim’eto? (Tala e babu muna lukaya lwa 16.)
18 E sambu nkia nluta kilenda kututwasila? Paulu wavova vo: “Muna mambu mawonso, muna sambu yo ludodokelo yo matondo, e ndomba zeno, mbula zazayiswa kwa Nzambi. O luvuvamu lua Nzambi, luna luviokele nyindu wawonso, luyingila ntima mieno.” (Fili. 4:6, 7) Elo, muna kala yo ntim’asikila kuna kwa Yave, tufwete dodokelanga yo samba ntangwa zawonso. (Luka 6:12) Muna kuma kiaki, ukiyuvula: ‘Nga ikwamininanga muna sambu?’ (Mat. 7:7; Roma 12:12) E mvutu zaku zilenda songa kana vo una ye luzolo lwa sadila Nzambi ye nsi a ntima.
19. Adieyi ofwete vanga muna sadila Yave ye ntim’asikila?
19 Nze una tulongokele, mana tusianga va fulu kiantete muna zingu kieto malenda songa makani ye zolela ya ntim’eto. Tufwete sianga e ngolo kimana lekwa ina twayambula ngatu ntambu mia Satana mialembi kulula etima dieto dia sadila Yave ye ntim’asikila. (Tanga Luka 21:19, 34-36.) Nze Davidi, tufwete lombanga yo dodokela Yave vo: “Umpana ntendo a ntima.”—Nku. 86:11.
[Yuvu ya Longoka]
[Babu muna lukaya lwa 16]
MPILA TATU TULENDA LUNGA-LUNGA NTIM’ETO
Nze una tulenda sila sungididi kia lunga-lunga ntim’eto muna kinitu, tufwete sianga mpe sungididi kia lunga-lunga ntim’eto muna kimwanda. Badika mpila tatu tulenda wo vangila:
1 Madia: O ntim’eto muna kala yo vimpi, tufwete dianga madia mambote. Diau adimosi mpe, muna lunga-lunga ntim’eto muna kimwanda, tufwete dianga una ufwene muna mwanda, nze kala y’elongi dia yeto kibeni, badika mana tulongokanga yo kwenda muna tukutakanu.—Nku. 1:1, 2; Nga. 15:28; Ayib. 10:24, 25.
2 Nana e nitu: Ezak’e ntangwa, o ntima muna sala una ufwene divavanga vo twanananga e nitu. Diau adimosi mpe, osalanga e salu kia umbangi yo vema yo wokesa uselo weto dilenda kumika ntim’eto muna kimwanda.—Luka 13:24; Fili. 3:12.
3 Ekalu kia wantu: E fu kialembi vumina Nzambi kitoma monekanga muna fulu ya salu, muna belo tuzingilanga, ilenda kutufila mu teleka ntima. Kansi, muna kalanga entwadi ye mpangi zeto zakwikizi tulenda kulula ntelamwa ntima, kadi mpangi zeto betoma kutuvwanga o mfunu yo sadila Nzambi yo ntim’asikila.—Nku. 119:63; Nga. 13:20
