“Yave Mosi” Oyikakesanga e Kanda Diandi
“Yave Mosi” Oyikakesanga e Kanda Diandi
‘Inudodokele vo nusianga sungididi kia lunda untwadi wa mwanda.’—EF. 4:1, 3.
NKIA MVUTU OLENDA VANA MUNA YUVU EYI?
Adieyi i kani dia nkubik’a Nzambi?
Aweyi tulenda ‘lundila untwadi wa mwanda’?
Adieyi dilenda kutusadisa mu ‘lembaziana’?
1, 2. Adieyi i kani dia Yave mu kuma kia ntoto yo wantu?
KANDA. Mvovo wau adieyi ukusungamesanga? Zola ye kiese? Wantu besalang’e ntwadi y’ekani dimosi? Fulu kiasikila kia tinina, sansukila, longokela yo songaziana e ngindu? Avo kanda diaku diambote nanga olenda vova vo elo. Yave i Tuku dia kanda. (Ef. 3:14, 15) Yave wakana vo e vangwa yandi yawonso kun’ezulu yo va ntoto bakala mu luvuvamu, bundaziana e vuvu yo kala mu kintwadi.
2 Vava wantu basumuka, bakatuka muna kanda dia Nzambi. Kansi, ekani dia Yave ke dia funga ko. Yave ovanga wawonso kimana mbongo ya Adami yo Eva yazala ova nza yikituka se Paradiso. (Etu. 1:28; Yes. 45:18) Ovanganga mawonso muna lungisa ekani diadi. Mana kevanganga metoma yikwanga muna nkanda Efeso. E kintwadi i diambu ditoma yikwanga muna nkanda wau. Yambula twabadika sono yakaka muna nkanda wau yo zaya una tulenda yikamena ekani dia Yave dia yikakesa vangwa yandi.
NKUBIKA YE DINA YIVANGANGA
3. Nkia nkubika kavanga Nzambi iyikwanga muna Efeso 1:10? Nkia ntangwa yayantika lungisa ekani diantete?
3 Mose wavovesa Aneyisaele vo: “Yave wa Nzambi eto i Yave mosi.” (Nsi. 6:4) Mavangu ma Yave ngwizani mena y’ekani diandi. Muna kuma kiaki, ‘muna ntangwa yasikidiswa’ Nzambi wavanga ‘nkubika’ muna yikakesa diaka vangwa yandi yawonso ya ngangu. (Tanga Efeso 1:8-10.) E nkubika yayi makani mole yilungisa. Ekani diantete i kubika e nkutakani ya akuswa ana bevwila moyo kun’ezulu yo sala muna wisa kia Yesu Kristu. E nkubika yayi yayantika muna lumbu kia Pentikosti ya mvu a 33 wa tandu kia Kristu. Muna lumbu kiakina, Yave wayantika kutika awana beyala kumosi yo Kristu kun’ezulu. (Mav. 2:1-4) Ekolo akuswa bevewanga elau dia vwa moyo yo lungiswa muna kimenga kia lukûlu lwa Kristu, bazeye wo vo bekitukanga se “wan’a Nzambi.”—Roma 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4, 5. Adieyi ekani diazole dia nkubik’a Nzambi?
4 Ekani di’ezole i kubika awana bezingila muna Paradiso ova ntoto muna Kintinu kia Masia. E “ndong’ayingi” i antete bezingila muna Paradiso. (Lus. 7:9, 13-17; 21:1-5) Ulolo wa wantu ana besinga fuluka muna Luyalu lwa Funda dia Mvu, bekubayikama. (Lus. 20:12, 13) Ekw’elau dia zinga entwadi tusinga kala diau! Kuna mfoko a funda dia mvu, ‘e ma eyi in’ova nza’ yisinga tontwa lutonto lwansuka. Awana bezindalala ye kwikizi bekituka se “wan’a Nzambi.”—Roma 8:21; Lus. 20:7, 8.
5 E nkubik’a Nzambi yikutikanga e vangwa yandi kun’ezulu yo va ntoto, mu sala ina o unu. Aweyi konso muntu mu yeto kalenda yikamena nkubik’a Nzambi?
“LUNDA UNTWADI WA MWANDA”
6. Nkand’a Nzambi aweyi usongelanga vo Akristu mu kintwadi bena?
6 Nkand’a Nzambi usonganga vo Akristu bafwete kutakananga. (1 Kor. 14:23; Ayib. 10:24, 25) Mayingi mevavwanga muna kala entwadi ke kutakana kaka ko nze una bevanganga awana bekwendanga ku zandu yovo muna yanzala ya somba. Tukalanga muna kintwadi kiaki vava tusadilanga malongi ma Yave yo yambula vo mwand’avelela a Nzambi watufila.
7. Aweyi tulenda sadila luludiku lwa “lunda untwadi wa mwanda”?
7 Muna kuma kia lukwikilu lweto muna kimenga kia lukûlu lwa Kristu, Yave okutubadikilanga nze wantu ansongi. Oyikilanga akuswa nze wan’andi, o mameme makaka nze akundi andi. Kansi, ekolo twakinu zingila mu tandu kiaki, ezak’e ntangwa tulenda bakana diambu y’akaka. (Roma 5:9; Yak. 2:23) Muna kuma kiaki, tufwete lemvokelanga luludiku lwa Nzambi lwa ‘vezana mambu.’ Adieyi tufwete vanga muna kala entwadi ye mpangi zeto? Tufwete kala yo “lusakalalu lua ntima luawonso, yo lembama.” Vana ntandu, Paulu okutukasakesanga vo twasianga sungididi “kia lunda untwadi wa mwanda muna kangwa kia ungudi.” (Tanga Efeso 4:1-3.) Muna sadila luludiku lwalu tufwete yambula vo mwand’a Nzambi watufila yo yima mbongo andi. E mbongo yayi ya mwanda ikutusadisa mu singika mambu y’akaka yo tatidila kintwadi kieto. Kansi, mavangu ma nitu vambula mekutuvambulanga.
8. Mavangu ma nitu aweyi malenda twasila mpambani?
8 Aweyi “mavangu ma nitu” mevambulwilanga wantu? (Tanga Ngalatia 5:19-21.) E zumba kifwasanga ngwizani a muntu yo Yave, y’ampangi muna nkutakani, mase yo wana yo vonda longo lwa yakala yovo nkento wakondwa kuma. Usafu ufwasanga ngwizani a muntu yo Nzambi ye azolw’andi. Avo zolele sadila dimbu muna yikakesa lekwa yole, muna toma yikana, ofwete toma velelesa vana oyikakesela yo. Awana bekuyivananga muna yingalu nkanikinu miansongi mia Nzambi bevezanga. Mavangu mawonso ma nitu, wantu mevambulanga y’akw’au kumosi yo Nzambi. Yave ke yangalelanga mavangu mama ko.
9. Nkia yuvu tufwete kiyuvula mu zaya kana vo tusianga sungididi “kia lunda untwadi wa mwanda”?
9 Muna kuma kiaki, konso muntu mu yeto kafwete kiyuvula vo: ‘Nga isianga sungididi “kia lunda untwadi wa mwanda muna kangwa kia ungudi”? Adieyi ivanganga kele vo mpangi mbakanene yandi diambu? Nga yivavanga zayisa ntantu zame kwa wantu ayingi kimana akaka muna akundi ame bangikama? Vana fulu kia vanga ngolo mu vutula ungudi, nga yivavanga vo e diambu diatalwa kw’akuluntu? Nga tina ikuntinanga muna lembi mokenena diambu diodio?’ Avo i wau tuvanganga, nga tulenda vova vo tuyikamanga ekani dia Yave dia yikakesa wantu awonso muna kanda diandi dina muna wisa kia Kristu?
10, 11. (a) Ekuma tufwete kadilanga mu luvuvamu ye mpangi zeto? (b) Adieyi tufwete vanga muna tatidila luvuvamu yo vwa nsambu za Yave?
10 Yesu wavova vo: “O lukau luaku, ovo se’tambikila lo van’eziku, vana vau wayindula vo mpangi aku, diambu kàvwidi, sala sisa lukau luaku van’eziku, wenda, nwawizana ntete yo mpangi aku, i bosi wiza tambik’o lukau. Zabuka mu singika diambu.” (Mat. 5:23-25, NW) Yakobo wasoneka vo: “Vo i mbongo a nsongi, ikunìnu muna ungudi mun’awana bevangang’o ungudi.” (Yak. 3:17, 18) Ozevo, avo ke tuna mu luvuvamu ko ka tulendi kala nkal’ambote ko.
11 Muna bong’e nona, muna nsi zayingi zina mu vita, avati a nsengo ke belendanga sadila muna fulu yayingi ko mu kuma kia mina. Avati a nsengo besisanga mpatu ye mavata mau, o mvengele ukotanga muna mbanza zampwena. Diau adimosi mpe, avo fu kia lunda makasi tuna kiau tulenda fwasa ungudi muna nkutakani. Kansi muna loloka yo vava sadisa akaka vana vau, yeto awonso tulenda kala mu luvuvamu yo vwa nsambu za Yave.
12. Aweyi akuluntu balenda kutusadisila mu tatidila kintwadi?
12 Vana ntandu, ‘tukau twa wantu’ i sia vo akuluntu balenda sadisa e nkutakani yakala ya yikakiana. Akuluntu betumbikwanga muna kutusadisa twakala “muna untwadi wa lukwikilu.” (Ef. 4:8, 13) Vava tusalanga e salu kia vauka kumosi y’akuluntu yo kutuvana luludiku lwa Nkand’a nzambi, bekutusadisanga kimana twanungunuka muna mwanda yo vwata o wuntu wampa. (Ef. 4:22-24) Avo akuluntu bavene elongi, sungamena vo Yave ubasadidi, ediadi dikusadisa mu vwa moyo muna nz’ampa iyalwa kwa Mwan’andi. Akuluntu, nga nusadisanga akaka y’ekani diadi?—Ngal. 6:1.
‘NULEMBAZIANA’
13. Nkia mfwilu tulenda baka avo ka tulemvokele ko luludiku luna muna Efeso 4:25-32?
13 Muna Efeso 4:25-29 tutanganga fu ina tufwete venga, nze luvunu, makasi, wolo ye mvovo miasafu. Kansi, tufwete vovanga kaka mambu mambote muna vangamesa akaka. Avo muntu ke lemvokelanga luludiku lwalu ko olenda kendeleka mwand’avelela a Nzambi owu utwasanga untwadi. (Ef. 4:30) O sadila mana Paulu kasoneka muna tini ilende disadisa mu nungununa luvuvamu yo untwadi. Wavova vo: ‘E ndudi yawonso, yo makasi, y’ekudi, ye miangu, yo kumbaziana, mbula makatulw’omu yeno, y’efwenka diawonso: nulembaziana, nukala yo walakazi, nuyambuziana, una kanuyambulwil’o Nzambi muna Kristu.’—Ef. 4:31, 32.
14. (a) O mvovo ‘nulembaziana’ aweyi usongele? (b) Adieyi dilenda kutusadisa mu kala akwa ngemba?
14 O mvovo ‘nulembaziana’ usonganga vo ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu songa ngemba kw’akaka. Muna kuma kiaki, tufwete sianga ngolo mu songa fu kiaki. Tufwete sianga wete di’akaka va fulu kiantete. (Fili. 2:4) Kana una vo diambu tuzolele vova dilenda fila akaka mu seva yovo kutubadikila vo tu akwa nkangu, diambote twakiyuvula vo: Nga diambu diadi dia ngemba kikilu? Oteka badika mpila yayi dilenda kutusadisa mu kala ‘akwa ngemba.’
SONGANGA O ZOLA YO LUZITU MUNA NZO
15. E sono kia Efeso 5:28 aweyi kilenda sadisila akala mu tanginina Kristu?
15 Nkand’a Nzambi utezanesanga una Kristu kekadilanga ye nkutakani nze una eyakala kekadilanga ye nkaz’andi. E mbandu a Kristu ilenda sadisa eyakala mu ludika, zola yo lungisa nsatu za nkaz’andi. Ilenda sadisa mpe nkento mu sakalela nkaz’andi. (Ef. 5:22-33) Adieyi Paulu kazola vova vava kasoneka vo: “Wauna mpe, akala bafwete zol’akazi au, nze to ya yau kibeni”? (Ef. 5:28) Muna sono yivitidi Paulu wasonga vo “Kristu wazola dibundu, yo kuyekwela dio; . . . kavelelesela dio muna nsukul’a maza muna diambu.” Ozevo, muna yikama ekani dia Yave dia yikakesa vangwa yawonso muna Kristu, eyakala kafwete sianga sungididi kia lunga-lunga esi nzo andi muna kimwanda.
16. Nkia nluta ditwasanga vava mase belungisanga mbebe ya lunga-lunga wana kabavana Yave?
16 Amase bafwete sungamenanga vo Yave wabavana e mbebe ya lunga-lunga wana. Diankenda kikilu, kadi o unu, wantu ayingi bakituka se “minkondwa-ungudi.” (2 Tim. 3:1, 3) Mase mayingi muna lembi lungisa e mbebe ya lunga-lunga wana, mfwilu miayingi ditwasanga kwa wan’au. Kansi, Paulu wavana luludiku kwa mase bena vo Akristu vo: ‘Ke nufungisa wan’eno makasi ko: nubatongonona muna ndonga yo lusansu lua Yave.’ (Ef. 6:4) Akweyi wana beyantikilanga longoka e fu kia zola yo zitisa awana bena ye wisa? Mase ana betoma longanga e fu yayi kwa wan’au, nkubik’a Yave beyikamanga. Muna songanga zola muna nzo zeto yo venga fu kia makasi, nsita za kimpala ye mvovo mia malevo, tulonganga wan’eto una balenda songela zola yo zitisa awana bena ye wisa. Ediadi dilenda kubakubika mu zingila muna nz’amp’a Nzambi.
17. Adieyi tufwete vanga muna telamena Nkadi ampemba?
17 Tufwete sungamenanga vo Nkadi ampemba ona wateka fwasa luvuvamu lwa nza yawonso, osinga kutusia kitantu wau tusianga ngolo za vanga luzolo lwa Nzambi. Ka lukatikisu ko, vava wantu benungununanga e fu kia vonda longo, zinga kumosi lembi kazala yo tonda fu kia akala besompaziananga y’akw’au akala yovo nkento ye nkento, kani dia Satana belungisanga. Kansi, yeto ke tutangininanga mavangu mama ko kana una vo metondwanga mu nza yawonso. Mbandu a Kristu tulandanga. (Ef. 4:17-21) Kiaki i kuma tulukisilwanga vo ‘twavwata nwaninwa yawonso ya Nzambi’ muna telamena Satana ye nkwiya miandi.—Tanga Efeso 6:10-13.
“NUKANGADILANGA MUNA ZOLA”
18. Ayeyi i nsabi muna kintwadi kieto kia Kikristu?
18 O zola i nsabi muna kintwadi kieto kia Kikristu. Muna songanga zola kwa nsi a ntima kwa “Mfumu mosi,” “Nzambi mosi” ye kwa mpangi zeto, ‘tulunda untwadi wa mwanda muna kangwa kia ungudi.’ (Ef. 4:3-6) Yesu wasamba mu kuma kia zola kwaku vo: “Kikubadòdokèlela yau kaka ko, mun’awana mpe bekwikidil’omu mono muna diambu diau; awonsono bakal’amosi; nze ngeye Tata omu mono, omono mpe omu ngeye, oyau mpe bakal’omu yeto: . . . yabazayisa nkumbu aku, nzayisa yo mpe; o zola kuna wanzola kwakal’omu yau, omono mpe omu yau.”—Yoa. 17:20, 21, 26.
19. Nki’ekani tufwete kala diau?
19 Wau vo vita tunwananga ye kiwuntu kieto kialembi lunga, o zola kufwete kutufila mu samba nze ntozi a nkunga ona walomba vo: “Umpana ntendo a ntima, yavumina nkumbu aku.” (Nku. 86:11) Yambula twakala y’ekani dia telamena ntambu mia Nkadi ampemba ona zolele kutuvambula yo S’eto anzodi y’awana ketondanga. Tuvanganga wawonso kimana ‘twakala se atanginini a Nzambi nze wan’anzolwa; twakangadilanga muna zola,’ diakala muna nzo, muna salu kia umbangi ye muna nkutakani.—Ef. 5:1, 2.
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 29]
Osidi sisa lukau lwandi van’eziku mu kwenda wizana yo mpangi andi
[Foto ina muna lukaya lwa 31]
Amase, nulonganga wan’eno basonganga luzitu
