Kala ye fu kia Kuyisakidika

“Ndion’osakalele vovo nwina yeno awonso, i yandi yuna wanene.”—LUKA 9:48.

NGA OLENDA VANA MVUTU?

Nki kilenda kutusadisa mu yima fu kia lusakalalu?

Mu nkia mpila ndion’osakalele kenena “wanene”?

Aweyi tulenda songela lulembamu muna longo, muna nkutakani, ye muna ngwizani eto y’akaka?

1, 2. Nkia luludiku Yesu kavana kwa ntumwa zandi? Ekuma kabavanina lo?

MUNA mvu wa 32 wa Tandu Kieto, Yesu kuna mvivu a Ngalili kakala vava vabwa diambu diampasi. Akaka muna ntumwa zandi bayantika tantana mu zaya kana nani wasunda o nene vana bakala. Luka wasoneka vo: “E mpaka zilekamene vana bena, za kana nani okala nene vana bena. O Yesu omwene mbalu za ntima miau, obongele kingyanangyana, unsikidikidi vana kena, ubavovese vo, konso on’otambwila kingyanangyana kiaki muna nkumbu ame, i mono yuna ketambula: konso ona mpe okuntambula, i ndiona wantuma ketambula: kadi ndion’osakalele vovo nwina yeno awonso, i yandi yuna wanene.” (Luka 9:46-48) Kuna luzindalalu ye sikididi kiawonso, Yesu wasadisa ntumwa zandi mu bakula o mfunu wa songa e fu kia lulembamu.

² Nga luludiku lwa Yesu mu kuma kia kuyisakidika ngwizani lwakala ye fu ki’Ayuda muna tandu kiantete? Yovo nswaswani lwakala ye fu kina basonganga? Dicionário Teológico do Novo Testamento divovanga mu kuma kia fu ya wantu muna tandu kiakina vo: “Diamfunu diakalanga kw’Ayuda mu zaya kana nani wasundanga o nene muna ngwizani au y’akaka, ye batokananga mu zaya kana vo bekumvananga o zitu una umfwanukini.” Yesu waludika e ntumwa zandi vo bakala baswaswana ye wantu a tandu kiakina.

3. (a) O kala nsakaladi aweyi disongele? Ekuma dilenda kadila diampasi kwa yeto mu songa e fu kiaki? (b) Nkia yuvu tuvanina e mvutu mun’elongi diadi?

³ O mvovo a Kingerekia wasekolwa vo ‘nsakaladi,’ muntu alembama yovo wakondwa wisa  usonganga. Yesu wasadila kingyanangyana mu toma songa kwa ntumwa zandi vo bafwete kala asakaladi ye alembami. Luludiku lwalu mfunu lwina kw’Akristu akieleka o unu nze una lwakala muna tandu kiantete. Kansi, dilenda kala diampasi kwa yeto mu kala asakaladi muna maka mambu. Kiwuntu kieto kialembi lunga kilenda kutufila mu kala yo lulendo yo vava etunda. E fu kia vava sunda akaka yo mwand’a nza kilenda kutufila mu kituka akw’eloko yovo mu vunginika akaka. Nki kilenda kutusadisa mu kala asakaladi? E mvovo mia Yesu vo ‘ndion’osakalele vana nwina, i yandi yuna wanene’ aweyi misongele? Mu kia mambu ma zingu kieto tufwete songela lulembamu?

“KUNA KWA SINA KWA UMVWAMA WA NGANGU YO ZAYI WA NZAMBI!”

4, 5. Nki kilenda kutufila mu songa e fu kia lulembamu? Yik’e nona.

⁴ Imosi muna mpila tulenda songela lulembamu i sungamenanga vo Yave utusundidi o nene. Kieleka,“ke vena ntongononw’a umbakuzi wandi ko.” (Yes. 40:28) Paulu wa ntumwa wasoneka mu kuma kia nene wa Yave vo: “Kuna kwa sina kwa umvwama wa ngangu yo zayi wa Nzambi e mfundisa zandi, kuna kwa lembi fimpakana, ngyenda zandi mpe, kuna kwa lembi tongonokakana!” (Roma 11:33) Kana una vo zayi wa wantu mu wokela kaka wina muna mambu mayingi tuka Paulu kasonekena mvovo miami se vioka 2.000 ma mvu, e mvovo miami miakinu mialudi. Kana nkutu nkia zayi tuna wau, ka vena ye nsuka ko mu mana tulenda longoka mu kuma kia Yave, salu yandi ye nzila zandi.

⁵ O zaya vo ka tulendi longoka mawonso ko mu kuma kia nzila za Nzambi diasadisa Leo * mu kuyisakidika. Vava kakala etoko, Leo wayangalelanga ngangu za nza. Wau vo wakala y’ekani dia toma zaya oma ma nsema, wabaka nzengo za kota sikola zampwena. Kuna mfoko, wabakula diambu dimosi diamfunu. Wavova vo: “Mun’owu wa mana yalongoka, yamona vo e ngangu za nza ke zilendi kunsadisa ko mu bakula mambu mawonso mu kuma kia nsema. Muna kuma kiaki, yayantika longoka oma ma nsiku.” Kuna kwalanda, o Leo wakituka nkambami (advogado) ye mfundisi. I bosi, yandi yo nkaz’andi bayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave, bazaya e ludi yo vubwa. Kanele vo watanga sikola  zampwena, nki kiasadisa Leo mu kuyisakidika? Lembi katikisa, wavova vo: “Yabakula vo kana nkutu vo mayingi nzeye kala mu kuma kia Yave yo nsema, vena diaka ye mambu mayingi mfwete longoka.”

6, 7. (a) Nkia mbandu a lulembamu kasonga o Yave? (b) O lulembamu lwa Nzambi aweyi lukitulwilanga muntu se “wanene”?

⁶ E diambu diakaka dilenda kutusadisa mu kala alembami i dia sia vo Yave yandi kibeni osonganga lulembamu. Badika diambu edi: “Tu akw’andi a Nzambi a salu.” (1 Kor. 3:9) Se yindula: Yave wa Nzambi a Mpungo Ngolo, okutuzitisanga muna kutuvana elau dia lungisa uselo weto muna sadila Nkand’a Nzambi una vo i Diambu diandi. Kana una vo Yave yandi okolesanga e mbongo ina tukunanga yo yitila maza, watuvana elau dia sala yandi entwadi. (1 Kor. 3:6, 7) Nga eyayi ke mbandu ambote ko kasonga o Nzambi? Kieleka, e mbandu a Yave ya lulembamu ifwete kutukasakesa mu kala asakaladi.

⁷ E mbandu a Yave ya lulembamu diambu yavanga kwa Davidi wa ntozi a nkunga. Wayimbila mu kuma kia Yave vo: “Wakumpan’e ngubu a luvuluzu luaku: o lulembamu luaku luantundidika.” (2 Sam. 22:36) Davidi wazaya wo vo walenda vanga mambu manene muna Isaele, kadi Yave wasonga lulembamu muna kunsianga e sungididi yo kunsadisa. (Nku. 113:5-7) Nga i diau mpe kevanganga kwa yeto? Nga tuna ye fu, ngangu ye malau ‘twalembi tambula’ kwa Yave? (1 Kor. 4:7) Ndiona okuyisakidikanga oyikilwanga vo “wanene” kadi okitukanga se selo kiantalu kia Yave. (Luka 9:48) Mu nkia mpila? Yambula twabadika.

‘NDIONA OSAKALELE VOVO NWINA I YANDI WANENE’

8. Aweyi lulembamu lulenda sobela e ngindu zeto mu mpila tubadikilanga nkubik’a Yave?

⁸ Lulembamu mfunu lwina muna yangalela nkubik’a Yave yo tambulwila e mpila ivangamenanga o mambu muna nkutakani. Kasikil’owu, badika e nona kia Petra, mwan’andumba wasansukila muna nzo a Mbangi za Yave. Wau vo wazolanga vangila mambu mun’owu wa luzolo lwandi, Petra wavambuka e nkutakani. Vava vavioka mvu miayingi, wayantika diaka lungana muna nkutakani. Owau, una ye kiese kia kala muna nkubik’a Yave yo yikama e nkutakani. Ekuma kasobela e ngindu zandi? Wavova vo: “Fu yole yamfunu yavavanga bakula yo yima, lulembamu yo lusakalalu.”

9. O nkwa lulembamu aweyi kebadikilanga madia ma mwanda tutambulanga? Nkia nlunta dikuntwasilanga?

⁹ O nlembami oyangalelanga mawonso kevanganga o Yave mu kuma kieto, kumosi ye madia ma mwanda kekutuvananga. Muna kuma kiaki, o nkwa lulembamu okalanga ye fululu kia longoka Nkand’a Nzambi yo tanga Eyingidilu ye Despertai! Nze selo yayingi ya Yave, o nlembami osianga e ngolo za tanga konso nkanda wampa uvaikisu vitila kalunda wo. Vava tusonganga lulembamu muna tanganga yo longoka e nkanda mieto, tunungunukanga muna mwanda yo sadilwa kwa Yave una ufwene muna salu kiandi.—Ayib. 5:13, 14.

10. Aweyi tulenda songela e fu kia kuyisakidika muna nkutakani?

¹⁰ Vena ye mpila yakaka ndiona okuyisakidikanga kekitukilanga wanene. Konso nkutakani ivwidi mpangi z’akala zazikuka betumbikwanga se akuluntu muna lusadisu lwa mwand’avelela  a Yave. Ampangi awaya, bekubikanga tukutakanu, salu kia umbangi ye vungula ekambi. Vava tusonganga lulembamu muna yikama nkubika zazi, tuwokesanga kiese, luvuvamu ye kintwadi kia nkutakani. (Tanga Ayibere 13:7, 17.) Avo u nkuluntu yovo selo kia salu, nga osonganga lulembamu muna vutulanga matondo kwa Yave muna kiyekwa kavana?

11, 12. Nkia fu kilenda kutukitula se selo yamfunu ya Yave? Ekuma?

¹¹ Ona okuyisakidikanga okitukanga wanene yovo wamfunu muna nkubik’a Yave, kadi o lulembamu lwandi lukunkitulanga se selo kiambote ye kiazikuka kia Nzambi. Yesu walukisa alongoki andi mu kala asakaladi wau vo akaka muna yau batangininanga e fu kia wantu a tandu kiakina. Muna Luka 9:46 tutanganga vo: “E mpaka zilekamene vana bena, za kana nani okala nene vana bena.” Nga yeto mpe tukuyibadikilanga vo tusundidi mpangi zeto z’Akristu yovo akaka? Wantu ayingi mu nza besonganga e fu kia lulendo y’eloko. Tufwete kala twaswaswana ye wantu awaya. Avo tusonga lulembamu yo sia luzolo lwa Yave va fulu kiantete, tukasakesa mpangi zeto.

¹² O lulukisu lwa Yesu lwa kala asakaladi lwa lukasakeso kikilu. Nga katufwete sianga ngolo ko za songa lulembamu muna mambu mawonso ma zingu kieto? Yambula twabadika mambu matatu tufwete songela lulembamu.

SIA NGOLO ZA KALA YE FU KIA KUYISAKIDIKA

13, 14. O yakala yovo nkento aweyi kalenda songela lulembamu? Ediadi aweyi dilenda vanga muna longo lwau?

¹³ Muna longo. Wantu ayingi o unu zolela yau kaka betokanenanga. Kuna kwa yau e zolela ya wantu akaka ke ina mfunu ko. Kansi, o nsakaladi osonganga e fu kina o Paulu kekutukasakesanga vo twakala kiau. Muna nkand’andi kwa esi Roma, Paulu wasoneka vo: ‘I diau vo, mbula twatatidil’oma ma ungudi, yo mana mevangamesanga.’ (Roma 14:19) O nsakaladi otatidilanga ungudi yo wantu awonso, musungula yo nkaz’andi.

¹⁴ Kasikil’owu, e nsaka kezolanga o yakala zilenda swaswana ye zina kezolanga o nkento. Dilenda kala vo yakala kezolanga kwandi kiya ko, nkanda kezolanga tanga kuna nzo. Kansi, o nkento ozolanga kangala yovo kwenda kingula yitu. Ke dikala diampasi ko kwa nkento mu zitisa nkaz’andi kele vo yakala osonganga lulembamu yo lembi sia zolela yandi vana fulu kiantete . O yakala mpe otoma zola yo yangalela nkaz’andi kele vo kevavanga kaka zolela yandi ko, kansi osianga mpe sungididi muna zolela ya yakala diandi. E ngwizani vana vena yakala yo nkento isikilanga vava yau awole besonganga lulembamu.—Tanga Filipi 2:1-4.

15, 16. O Davidi nkia lukasakeso kavana muna Nkunga 131? Aweyi tulenda songela fu kiaki muna nkutakani?

¹⁵ Muna nkutakani. Mu nza yayi, ndonga bevavanga lungisa zolela yau vana vau. Ke bena yo luzindalalu ko, ke bezolanga vingila ko. O kala yo lusakalalu dikutusadisa mu vingila Yave yovo kumbund’e vuvu. (Tanga Nkunga 131:1-3.) Avo tukala alembami yo bund’e vuvu muna Yave tuvwa nsambu zayingi, nze luvuvamu ye kiese. Ekiaki i kuma Davidi kakasakesela akw’andi Aneyisaele vo basia e vuvu muna Nzambi au!

 ¹⁶ Ngeye mpe olenda fiaulwiswa ekolo ovingilanga Yave kuna lulembamu lwawonso. (Nku. 42:5) Nanga etima dia sala nze nkuluntu una diau kimana wasadisa e nkutakani. (1 Tim. 3:1-7) Kansi, entete ofwete vanga mawonso olenda muna lusadisu lwa mwand’avelela mu yima e fu ivavwanga mu sala se nkuluntu. Kansi, adieyi ofwete vanga kele vo se kolo wayantika vingila nswaswani y’akaka? Kuna luzindalalu lwawonso, o nsakaladi ovingilanga yavana ketambula kiyekwa muna nkutakani, okwamanana sadila Yave ye kiese kiawonso yo yangalela konso salu kaveno.

17, 18. (a) Nkia nluta tuvwa avo tulombele e ndoloki yovo tulolokele akaka? (b) Nkia luludiku luna muna Ngana 6:1-5?

¹⁷ Muna ngwizani eto y’akaka. Diampasi dikalanga kwa wantu ayingi mu lomba ndoloki. Kansi, selo ya Nzambi besonganga e fu kia lulembamu muna tambulwila vilwa wau yo lomba e ndoloki. Belolokanga mpe mpilakanu z’akaka. O lulendo ntantani ye mpambani lutwasanga muna nkutakani, kansi o loloka kuwokesanga luvuvamu.

¹⁸ Tufwete songa lulembamu yo lomba e ndoloki ye nsi a ntima wawonso, kele vo ke tulendele lungisa ko diambu tuwizanene yo muntu mu kuma kia konso diambu ditubwididi. Muna mambu ma mpila yayi, tufwete yindula mu kuma kia mpilakanu zeto yo tambulwila zo, kana nkutu vo ke tuna kikilu ye kuma ko mu dina divangamene.—Tanga Ngana 6:1-5.

19. Ekuma tufwete vutulwila matondo mu kuma kia luludiku lwa Nkand’a Nzambi lwa yima fu kia lusakalalu?

¹⁹ Tuvutulanga matondo wau vo Nkand’a Nzambi ukutukasakesanga mu yima fu kia lusakalalu. Kana una vo ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi mu songa e fu kiaki, o kala yo nyindu asikila mu kuma kia tezo kieto vana ndose a Mvangi eto yo sungamena lulembamu lwandi, dilenda kutufila mu yima fu kiaki kiamfunu. Avo tuvangidi wo, tukituka selo yamfunu ya Yave. Muna kuma kiaki, yambula konso muntu mu yeto kasonganga e fu kia lusakalalu.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 16]

Yave okutuzitisanga muna kutuvana elau dia samun’e nsangu zambote

[Foto ina muna lukaya lwa 19]

Nkia malau una mau mu songa e fu kia lusakalalu?