“Undonga Yavanga Luzolo Luaku”

“Undonga yavanga luzolo luaku kadi nge u Nzambi ame.” —NKU. 143:10.

MAMBU MAMFUNU TUFWETE SUNGAMENA

Nkia mambu mabwa muna zingu kia Davidi mesonganga vo wabadikilanga mambu nze una Yave kabadikilanga mo?

Adieyi diasadisa Davidi mu bakula luzolo lwa Nzambi?

Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana tondakana kwa Yave?

1, 2. O zaya luzolo lwa Nzambi nkia nluta dilenda kututwasila? Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Davidi wa Ntinu?

NGA wasadila kala nkanda wa zayila e nsi mu kusadisa wazaya e fulu kina okwenda? O sadila nkanda wau dilenda kusadisa mu sola nzila yambote olenda landa. O sadila ndekwa zazi dilenda kutusadisa vava tubakanga e nzengo muna mambu mamfunu. O badikila mambu mun’owu wa nyindu a Mvangi eto dikutusadisa mu ‘diatila muna nzila’ ziyangidikanga Yave.—Yes. 30:21.

² Muna zingu kiandi kiawonso, o Davidi wa Ntinu a Isaele yankulu wasonga mbandu ambote ya vava zaya luzolo lwa Nzambi. Yambula twabadika maka mambu mavangama muna zingu kia Davidi yo zaya dina tulenda longoka muna muntu ona wasadila Yave wa Nzambi yo ntim’asikila.—1 Nti. 11:4.

DAVIDI WATANINANGA E NKUMBU A YAVE

3, 4. (a) Nki kiafila Davidi mu nwanisa Ngoleyate? (b) Aweyi Davidi kabadikilanga nkumbu a Nzambi?

³ Yindula vava Davidi kanwana ye Ngoleyate w’ekesa dia ngolo dia mwisi Felesetia. Nki kiafila nleke Davidi mu nwanisa ekesa diakala ye nwaninwa yangolo yo ntela wa yinkoso sambanu yo lutama (2,9 m)? (1 Sam. 17:4) Nga unkabu? Nga lukwikilu lwandi muna Nzambi? E fu yole yayi yansadisa mu vanga wo. Kansi, o vumi wandi muna Yave ye nkumbu andi anene i wafila Davidi mu nwanisa ekesa diadi. Kuna makasi mawonso, Davidi wayuvula vo: “Nani i Mfelesetia ndioyu walembi zengwa, kalomba vu kia Nzambi anzingi e kinia?”—1 Sam. 17:26.

⁴ Davidi wavovesa Ngoleyate vo: “Ongeye okungizila yo nsosolo y’edionga y’eswanga: kansi omono ngizidi kwa ngeye muna nkumbu a Yave a vu, wa  Nzambi a vu ya Isaele, ona walomb’e kinia.” (1 Sam. 17:45) Wau vo wabund’e vuvu muna Nzambi aludi, Davidi wasunda ekesa dia Mfelesetia mun’etadi dimosi kaka. Ke mu lumbu kiakina kaka ko Davidi kabunda Yave vuvu yo tanina nkumbu andi, kansi muna zingu kiandi kiawonso. Kieleka, Davidi wakasakesa akw’andi Aneyisaele vo ‘bayisana muna nkumbu a Yave avauka.’—Tanga 1 Tusansu 16:8-10.

5. Nkia diambu olenda wanana diau dilenda tezaneswa yo luvezo lwa Ngoleyate?

⁵ Nga okuyisananga wau vo Yave i Nzambi aku? (Yer. 9:24) Adieyi ovanganga vava esi belo, akundi a salu, akundi a sikola yovo yitu yaku betiangunanga Yave yo veza e Mbangi zandi? Nga otaninanga e nkumbu a Yave vava ivezwanga yo bund’e vuvu muna lusadisu lwandi? Dialudi vo vena ye “ntangw’a butama,” kansi ka tufwete monanga nsoni ko za kala Mbangi za Yave ye alandi a Yesu. (Kim. 3:1, 7; Maku 8:38) Kana una vo tufwete kalanga ye ndekwa ye ngemba muna mpila tukadilanga yo wantu ana bekututiangunanga, ke tufwete kala nze Aneyisaele ko, ana ‘bavumiswa yo mon’o wonga’ vava bawá e mvovo mia luvezo mia Ngoleyate. (1 Sam. 17:11) Kansi, tufwete kalanga yo unkabu wa velelesa e nkumbu a Yave wa Nzambi. Ekani dieto i sadisa wantu bazaya vo Yave i Nzambi akieleka. Muna kuma kiaki, tusadilanga e diambu diandi diasonama mu sadisa akaka babakula o mfunu wa finama Nzambi.—Yak. 4:8.

6. Davidi nki’ekani kakala diau vava kanwana yo Ngoleyate? Adieyi difwete kala i kani dieto diantete?

⁶ Vena ye diambu diakaka tulenda longoka vava Davidi kanwana yo Ngoleyate. Vava kayenda nwana yandi, Davidi wayuvula vo: “Aweyi kevangwa mvondi a Mfelesetia ndioyu, kakatula lusembo muna Isaele?” O nkangu wavutula vo: “Konso on’okumvonda [Ngoleyate], o ntinu vwamisa kekumvwamisa, yo kumvana mwan’andi ankento.” (1 Sam. 17:25-27) Kansi, Davidi katokanenanga mavwa ko. Ekani diasikila kakala diau. Davidi ekani dia kembelela Nzambi aludi kakala diau. (Tanga 1 Samuele 17:46, 47.) Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nga ekani dieto diantete i kuyivangila e nkumbu muna wokesa mavwa yo vava etunda mu nza yayi? Kieleka, tuzolele tanginina Davidi ona wayimbila vo: “Twatundidikila Yave kumosi, twazangukila nkumbu andi.” (Nku. 34:3) Yambula twabund’e vuvu muna Nzambi yo sia e nkumbu andi va fulu kiantete, ke nkumbu eto ko.—Mat. 6:9.

7. Aweyi tulenda kadila ye lukwikilu lwasikila luna tuvwang’o mfunu vava tuwanananga yo wantu ana ke beyangalelanga nsangu zambote ko?

⁷ Muna kala yo unkabu wa nwanisa Ngoleyate diavavanga vo Davidi kabund’e vuvu muna Yave. O nleke Davidi lukwikilu lwasikila kakala lwau. Imosi muna mpila kakumikina lukwikilu lwandi, i bundang’e vuvu muna Nzambi vava kasalanga nze mvungudi. (1 Sam. 17:34-37) Yeto mpe lukwikilu lwasikila tuvwidi o mfunu muna kwamanana sala e salu kia umbangi, musungula vava tuwanananga yo wantu ana ke beyangalelanga nsangu zambote ko. Tulenda yima lukwikilu lwa mpila yayi muna bundang’e vuvu muna Nzambi muna salu yeto ya lumbu ke lumbu. Kasikil’owu, tulenda yantika mokena oma ma Nkand’a Nzambi yo muntu tuvwende yandi vamosi mun’ekalu ekolo tukangalanga. Tufwete mokenanga ye awana tuwanananga yau muna nzila ekolo tusilanga umbangi muna nzo ye nzo.—Mav. 20:20, 21.

 DAVIDI WABUND’E VUVU MUNA YAVE

8, 9. Aweyi Davidi kasongela vo luzolo lwa Yave kasianga va fulu kiantete muna mpila kakadilanga yo Saulu wa ntinu?

⁸ E nona kiakaka kisonganga vo Davidi wabundang’e vuvu muna Yave i mpila kabadikilanga Saulu wa ntinu antete a Isaele. Muna kuma kia kimpala, Saulu nkumbu tatu kavava tompola Davidi muna yaka y’edionga. Kansi muna nkumbu tatu miami, Davidi wavenga edionga yo lembi vutula mbi muna mbi. Kuna kwalanda, Davidi watina Saulu. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) I bosi, Saulu wabonga makesa 3.000 muna Isaele awonso yo kwend’avavi Davidi muna makanga. (1 Sam. 24:2) Lembi wo zaya, Saulu wayenda muna nduka una wakala Davidi yo wantu andi. Davidi wafwana sadila elau diadi mu vonda ntinu ona wambangikanga. Kadi Nzambi wasola Davidi mu vinga vana fulu kia Saulu nze ntinu a Isaele. (1 Sam. 16:1, 13) Kieleka, kele vo Davidi wawila makesa mandi, o ntinu wadi vondwa. Kansi Davidi wavova vo: “Sabi-sabì tu kiavanga diadi kwa mfumu ame, wa kuswa kia Yave, yalambul’o koko muna yandi, wau vo i kuswa kia Yave.” (Tanga 1 Samuele 24:4-7.) Muna kolo kiakina, Saulu yandi wakala ntinu ona wakuswa kwa Nzambi. Davidi kazola kutumuna kintinu kia Saulu ko, wau vo e ntangwa ina Yave kekunkatula ke yafwene ko. Muna zenga kaka e nsuk’a mvwatu a Saulu, Davidi wasonga vo kakala y’ekani dia vonda Saulu ko.—1 Sam. 24:11.

⁹ Davidi wasonga diaka o zitu kwa kuswa kia Nzambi muna nkumbu ansuka kamona ntinu. Muna ntangwa yayina, Davidi yo Abisai balwaka vana fulu kiakala Saulu yo kunwana kuna tulu. Kana una vo Abisai wayindula vo Nzambi oyekwele mbeni ndioyo vana moko ma Davidi yo lomba o nswa kimana kantobola edionga muna ntoto, Davidi kamvana nswa ko. (1 Sam. 26:8-11) Wau vo Davidi wakwamanana vava luludiku lwa Nzambi, kayambula vanga luzolo lwa Yave ko kana una vo Abisai wankomekenanga mu vonda Saulu.

10. Nkia diambu diampasi dilenda kutubwila? Nki kilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi?

¹⁰ Yeto mpe tulenda komekenwa kw’akundi eto mu landa ngindu zau vana fulu kia kutuyikama mu vanga luzolo lwa Yave. Nze Abisai, akaka balenda kutukasakesa mu vanga diambu lembi teka badika luzolo lwa Nzambi muna diambu diadi. Muna sikila ye  kwikizi, tufwete zaya una Yave kebadikilanga diambu diadi yo landa nzila zandi.

11. Adieyi olongokele muna nona kia Davidi mu kuma kia vava zaya luzolo lwa Nzambi?

¹¹ Davidi wasamba kwa Yave wa Nzambi: “Undonga yavanga luzolo luaku” (Tanga Nkunga 143:5, 8, 10.) Vana fulu kia bund’e vuvu muna ngindu za yandi kibeni yovo landa ngindu za wantu, Davidi wazolanga vo Nzambi kanlonga. ‘Wabadikanga mavangu mawonso ma Yave yo yindula salu kia moko ma Nzambi.’ Yeto mpe tulenda bakula luzolo lwa Nzambi muna tanganga Nkand’a Nzambi yo badika tusansu twayingi twa Nkand’a Nzambi tusonganga una Yave kakadilanga yo wantu.

DAVIDI WABAKULANGA E NSAS’A NSIKU

12, 13. Ekuma Davidi kapongolwela maza mana makesa mandi tatu bantwasila?

¹² Davidi wavavanga mpe bakula e nsas’a Nsiku yo zingila e ngwizani ye nsiku miami. Eyayi mbandu ambote tufwete tanginina. Badika dina diabwa vava Davidi kasonga etima dia ‘nua maza ma sima kia Beteleme.’ Ntatu muna makesa ma Davidi bakota muna mbanza, ina yabakwa kwa makesa ma Afelesetia, yo twasa maza. Kansi, “Davidi kazolele mo nua ko, opongwele mo kaka kwa Yave.” Ekuma? Davidi wavova vo: “E Nzambi ame, sabi sabi tu kiavanga wo ko: nga se nua menga m’ana bavevwele mioyo miau e? kadi muna mvevok’a mioyo i batwasidi mo.”—1 Tus. 11:15-19.

¹³ Davidi wazaya dina diavovwanga muna Nsiku vo menga ke mafwete diwa ko, kansi mafwete pongolwa kwa Yave. Wabakula mpe ekuma kia vaninwa nsiku wau. Davidi wazayanga wo vo “moyo muna menga i wina.” Kansi, mana kazola nua ko, maza, ke menga ko. Ekuma Davidi kazolela mo nwina ko? E kuma kadi wabakula e nsas’a nsiku. Kuna kwa Davidi, e maza mama mfunu kikilu makala nze menga ma makesa mandi tatu. Muna kuma kiaki, o nua maza mama diambi diakala vana meso mandi. Vana fulu kia nua maza, wabakula vo ofwete mo yitila vana ntoto.—Fuka 17:11; Nsi. 12:23, 24.

14. Adieyi diasadisa Davidi mu bak’e nzengo zayangidika Yave?

 ¹⁴ Davidi wasianga ngolo za zingila ngwizani ye nsiku mia Nzambi. Wayimbila vo: “O vanga luzolo luaku, e Nzambi ame, kwau nyangalelele; o nsiku aku wina muna nsi ame a ntima.” (Nku. 40:8) Davidi walongokanga nsiku a Nzambi yo toma badika mana kalongokanga. Wabundang’e vuvu muna ngangu zina muna nkanikinu mia Yave. Muna kuma kiaki, Davidi katanganga kaka ko, kansi wavavanga mpe bakula e nsas’a Nsiku a Mose. Vava tulongokanga Nkand’a Nzambi, diangangu twabadikanga mana tutanganga yo kotesa mo muna ntima mieto kimana twazaya dina diyangidika Yave muna konso diambu tuvanga.

15. Aweyi Solomo kayambulwila lemvokela Nsiku a Nzambi?

¹⁵ Yave wa Nzambi wasambula kikilu Solomo wa mwan’a Davidi. Kansi kuna kwalanda, Solomo wayambula lemvokela Nsiku a Nzambi. Kalemvokela nkanikinu a Yave ko wavovanga vo ntinu a Isaele kafwete ‘kuyiwokesela akento ko.’ (Nsi. 17:17) Kansi, Solomo wasompa akento ayingi anzenza. Vava kakituka se nunu, “akazi andi bamvilwidi o ntima, kalanda nzambi zakaka.” Kana nkutu nkia ngindu kakala zau, ‘Solomo wavanga o bi muna meso ma Yave, kasidi landa Yave ko e ndanda kaland’o Davidi w’es’andi.’ (1 Nti. 11:1-6) Diambote kikilu twalemvokelanga e nsiku ye nkanikinu tulongokanga muna Diambu dia Nzambi! Kasikil’owu, avo tuzolele sola ndiona tusompana yandi, diamfunu kikilu mu landa nkanikinu mia Nzambi.

16. Adieyi tulenda longoka muna nkanikinu a Yave wa ‘sompela kaka muna Mfumu’?

¹⁶ Vava mundembi kwikila kezolanga banda yaku kimakangu, adieyi ovanganga? Nga Davidi otangininanga yovo Solomo? Asambidi akieleka bevoveswanga vo ‘basompela kaka muna Mfumu.’ (1 Kor. 7:39) Avo Nkristu ozolele sompa, kafwete sompana kaka yo nkw’andi Nkristu. Muna nkanikinu wau, tubakwidi vo ke tufwete kaka sompana yo mundembi kwikila ko, kansi ke tufwete mpe yambula ko vo mundembi kwikila kakwamanana kutusonga nzol’a kimakangu.

17. Adieyi dilenda kutusadisa mu venga evangu diambi dia tala mavangu ma zumba?

¹⁷ Badika mpe una mbandu a Davidi ya vava luludiku lwa Nzambi ilenda kutusadisila mu zizidila ntonta za tala mavangu ma zumba. Tanga sono ilende, vava bakula e nsasa ye una Yave kebadikilanga diambu diadi. (Tanga Nkunga 119:37; Matai 5:28, 29; Kolosai 3:5.) O badika e nkanikinu miami dikutusadisa mu venga evangu diambi dia tala mavangu ma zumba.

KALANGA YO NYINDU A NZAMBI LUMBU YAWONSO

18, 19. (a) Kana una vo nsumuki, adieyi diasadisa Davidi mu kwamanana tondakana kwa Nzambi? (b) Adieyi i kani diaku?

¹⁸ Kana una vo Davidi wasonga mbandu ambote mu mambu mayingi, wavanga mpe masumu mampwena. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Tus. 21:1, 7) Kansi muna zingu kiandi kiawonso, Davidi wavilukanga ntima vava kasumukanga. Wakangala yo Nzambi “kuna ntendo a ntima.” (1 Nti. 9:4) Ekuma tulenda wo vovela? E kuma kadi Davidi wasianga ngolo za zingila ngwizani yo luzolo lwa Yave.

¹⁹ Kana una vo tu asumuki, tulenda kwamanana tondakana kwa Yave. Muna kuma kiaki, yambula twakwamanana longoka Diambu dia Nzambi, toma badika mana tulongokanga yo sadila mo. Avo tuvangidi wo, tutanginina Davidi ona wasamba kwa Yave vo: “Undonga yavanga luzolo lwaku.”

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Adieyi diasima Davidi mu lembi vonda Saulu vava kakala y’elau dia vanga wo?

[Foto ina muna lukaya lwa 6]

Adieyi tulenda longoka mu kuma kia Davidi ona kazola nua ko e maza katwasilwa kwa makesa mandi?