VAVA mwan’ame Gary kawutuka muna mvu wa 1958, yabakula vo kakala yo vimpi wambote ko. Kansi, ngonde kumi bavanga madotolo muna solola kimbevo kakala kiau. Mvu ntanu miavioka i bosi dotolo dimosi wa mwisi Londres owukanga kimbevo kiaki wavova mpe diau adimosi. Yakendalala kikilu vava mwan’ame Louise kawutuka, vioka mvu vwa tuka Gary kawutukila, kadi wakala ye kimbevo kiasunda kina kia Gary.

Kuna ndekwa zawonso madotolo bampovesa vo “wan’aku kimbevo kia LMBB  * bena kiau ye ofwete kio kulukilwa.” Muna kolo kiakina, kimbevo kiaki ke kiatoma zayakananga ko. E kimbevo kiaki kiavaikisanga diaka yimbevo yakaka muna nitu, nze fwa meso, vonga kwasaka, tekama e nlembo mia malu ye moko, lembi toma nungunuka, diabeti yo lunza mianzi mia nitu ye yimbevo yakaka. Muna kuma kiaki, o lunga-lunga wan’ame diampasi kikilu diakala. Lufimpu lwavangamene ke kolo ko kuna Grã-Bretanha lusonganga vo vana vena 125.000 ma wantu, 1 una ye kimbevo kiaki, kana una vo ayingi beyelanga ezaka mpila za kimbevo kiaki.

Vava yakazala, ke vavioka kolo ko yamokena ye Mbangi za Yave. Vana vau yabakula vo ludi balonganga. Kansi, o nkaz’ame kayangalelanga mana yalongokanga ko. Mu kuma kia salu kiandi, nkumbu miayingi twayalukanga. Diampasi diakalanga mu kwenda muna tukutakanu. Kana una vo i wau, yakwamanana tanga Nkand’a Nzambi yo samba kwa Yave. Dia lufiaulwisu kikilu diakala vava yazaya vo “Yave okal’etininu dia mbangami, etininu muna ntangw’a mpasi” ye ‘ke yambula ana bekuntomba ko.’—Nku. 9:9, 10.

Gary katoma monanga ko. Muna kuma kiaki, vava kalungisa mvu sambanu, wafilwa kuna sikola (internato) yalunga-lunganga afwa meso. Nkumbu miayingi wambokelanga muna telefone yo kunzayisa mambu mantokanesanga, yansadisanga mu bakula nsiku mia Nkand’a Nzambi. Vava Louise kawutuka, ke vavioka kolo ko mono mpe yabakama kimbevo kia esclerose múltipla ye fibromialgia. Vava Gary kalungisa mvu 16, wavutuka kuna nzo. Kansi, kimbevo kiandi kia meso kiasaka, muna mvu wa 1975 wazayakana kwa luyalu se mpofo. Muna mvu a 1977, yakala diame watubembola.

Vava Gary kavutuka, twakivana muna salu ya nkutakani, i bosi muna mvu a 1974 yavubwa. Yavutula kikilu matondo vava nkuluntu mosi kasadisa Gary mu sunda e mpasi kanwananga zau muna mvu mia kileke. Ampangi batusadisanga muna salu ya nzo. Kuna kwalanda, mpangi tanu z’akala ye z’akento bafutwanga kwa luyalu kimana batusadisanga. Ekwe nsambu twatambula!

Gary wakwamanana nungunuka muna ludi ye wavubwa muna mvu a 1982. Wakala ye luzolo lwa sala se mviti a nzil’a nsadisi. Muna kuma kiaki, yabaka e nzengo za kunyikama muna salu kiaki yo kwamanana kio sala mu mvu miayingi. Mwan’ame watoma yangalala vava nkengi a zunga kanyuvula vo: “E Gary, ekuma olembi lombela e salu kia mviti a nzila a ngonde ke ngonde?” O Gary lukasakeso lwa mpila yayi kavwanga o mfunu. Muna mvu a 1990 wayantika sala se mviti a nzila a ngonde ke ngonde.

Gary nkumbu miole kapasulwa muna luketo, lupasu lwantete muna mvu a 1999, lwazole muna mvu a 2008. Kansi, kimbevo kia Louise kiasunda e mpasi. Meso mafwa kawutuka mau, ye vava yamona nlembo sambanu muna nlembo mia kulu kwandi, yabakula vo kimbevo kia LMBB kakala kiau. Lufimpu lwavangwa muna nitu andi lwasonga vo yimbevo yayingi kakala yau muna kati. Muna mvu mialanda, wavangwa tupasu twampwena, kumosi ye tupasu tanu muna nguba (rins). Nze Gary, Louise Diabete mpe kakala yau.

Wau kazaya e mpasi zilenda kumbwila vava kepasulwa, Louise wateka mokena ye buka kiawonso kia madotolo mansadisanga mu kubasasila e nzengo zandi za lembi siwa menga. Muna kuma kiaki, wakala ye ngwizani ambote y’awana banlunga-lunganga.

Mayingi tuvanganga muna nzo eto mu kuma kia nsambil’a Yave. Vitila kiavaikiswa salanganu ikutusadisanga mu wá malongi, yaviokesanga ntangwa yayingi mu tangila Gary yo Louise. Owau e CDs, DVDs, ye malongi mabandulwa masiwa muna www.pr418.com mekutusadisanga mu kala y’elongi dia Nkand’a Nzambi konso lumingu muna ola zaswaswana. Mekutusadisanga mpe mu vana mvutu zasikila muna tukutakanu.

Ezak’e ntangwa, Gary osianga e mvutu zandi muna ntu, avo elongi kena diau muna Sikola ya Salu kia Kimfumu, ofilanga dio muna mvovo mia yandi kibeni. Watumbikwa se selo kia salu muna mvu a 1995, osalanga salu yayingi mun’Eseka dia Kintinu yo tambula ampangi bekwizanga muna tukutakanu yo sadila kuna nzil’a masini.

Ampangi bevaikanga yo Gary muna salu kia umbangi, nkumbu miayingi benungunanga ekalu dia avanguki dina kesadilanga, wau vo kimbevo kia mianzi kena kiau (artrite). Mpangi mosi wansadisa mu fila elongi dia Nkand’a Nzambi yo muntu wasonga luzolo lwambote. Gary wakasakesa mpe mpangi mosi ankento wayoya muna mwanda mu mvu 25. Owau, yau awole belungananga muna tukutakanu.

Vava Louise kalungisa mvu vwa, walongwa salu kia tunga kwa nkak’andi ankento. Omono yo nkento mosi okutusadisanga twanlonga o sia nswiku miviengesanga mvwatu. Wau vo watoma yangalelanga e salu kia tunga, watunganga mavunga mu kuma kia wana ye mpangi zakaka muna nkutakani. Ovanganga mpe kalati yo lamika yo mafoto makete. E kalati yayi iyangidikanga awana betambulanga yo. Muna kileke kiandi, Louise walongoka sonekena muna masini (datilografar). Owau, muna lusadisu lwa komputador yavangwa mu kuma kia mpofo, otwikanga nsangu kw’akundi muna Internete. Louise wavubwa vava kakala ye kimbuta kia mvu 17. Muna mpaika mu buka, tusalanga entwadi e salu kia kimviti a nzil’a nsadisi. Nze Gary, o Louise mpe osungamenanga sono ya Nkand’a Nzambi mu songa lukwikilu lwandi muna nsilu mia Nzambi mu kuma kia nz’ampa, vava “o meso ma mpofo metemoka” ye vava “o ntungi kevova ko vo, yela nyela.” (Yes. 33:24; 35:5)

Tuvutulanga matondo kwa Yave mu kuma kia ludi kina muna Diambu diandi diavumunwinwa. E ntima mieto miazala ye kiese mu kuma kia lusadisu lwa zola tuvewanga kwa mpangi muna nkutakani, kondwa kwa lusadisu lwalu, mayingi ke twadi lenda vanga ko. Mu kuma kia lusadisu lwa Yave, e zingu kieto kina ye nsasa.