1, 2. (a) Ekuma tuyangalelanga akundi besonganga e kwikizi ye fu kia loloka? (b) Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

NANI i nkundi akieleka kwa ngeye? Mpangi mosi ankento una ye nkumbu Ashley wavova vo: “Kuna kwa mono, o nkundi akieleka i ndiona okalanga wakubama muna kunsadisa yo kundoloka vava ivanganga e mpilakanu.” Yeto awonso tuyangalelanga akundi besonganga e kwikizi ye fu kia loloka. Tukalanga ye kiese kadi tuzeye wo vo bekutuzolanga ye bekutusadisa muna ntangw’a mpasi.—Nga. 17:17.

² Yave i Nkundi osundidi songa kwikizi ye fu kia loloka ona tulenda kala yandi. Ntozi a nkunga wavova mu kuma kiandi vo: “Nge, e Mfumu, wambote, wa ngyambulwidi, u nkwa walakazi wingi kw’awonso bekubokelanga.” (Nku. 86:5) O kala nkwa walakazi yovo kwikizi ye ngyambulwidi aweyi disongele? Aweyi Yave kesongelanga e fu yayi yamfunu? Aweyi tulenda tanginina mbandu andi? E mvutu za yuvu yayi zikutusadisa mu wokesa o zola kweto muna Yave una vo i Nkundi osundidi akundi awonso. Zikutusadisa mpe mu kumika kikundi kieto y’akaka.—1 Yoa. 4:7, 8.

3. O kala nkwa kwikizi aweyi disongele?

³ O nkwa kwikizi otatidilanga ndiona kezolanga. Osonganga zola kwandi muna kwamanana sadisa nkw’andi. Ovanganga wo kana nkutu muna ntangw’a mpasi. Nkand’a Nzambi uyikilanga Yave vo nkwa nsongi yovo kwikizi. Ke vena muntu akaka ko osonganga kwikizi nze yandi.—Lus. 16:5.

4, 5. (a) Aweyi Yave kesongelanga kwikizi? (b) O yindula una Yave kesongelanga kwikizi aweyi dilenda kutukasakesela?

⁴ Aweyi Yave kesongelanga kwikizi? Ke yambulanga selo yandi yakwikizi ko. Mosi muna selo yayi i Davidi wa Ntinu, ona wakembelela Yave mu kuma kia kwikizi kasonga muna yandi. (Tanga 2 Samuele 22:26.) Vava Davidi kakala muna mpasi, Yave wansong’e kwikizi muna kumfila, kuntanina yo kunkôla muna mpasi. (2 Sam. 22:1) Davidi wazaya wo vo Yave kesongelanga kaka kwikizi mu mvovo miankatu ko. Ekuma Yave kasongela kwikizi kwa Davidi? E kuma kadi Davidi mpe nkwa kwikizi kakala. Yave oyangalelanga kwikizi kia selo yandi yo kubasonga mpe kwikizi.—Nga. 2:6-8.

⁵ Tukasakeswanga vava tuyindulanga una Yave kesongelanga kwikizi kwa selo yandi. Mpangi mosi wa nkwa kwikizi una ye nkumbu Reed, wavova vo: “Ditoma kunsadisanga kikilu vava itanganga una Yave kasadisila Davidi muna ntangw’a mpasi. Kana nkutu vava Davidi katinanga yo zingila muna nduka, Yave wakwamanana kunsadisa. Ediadi dikunkasakesanga kikilu. Dikunsungamesanga vo kana nkutu nkia mpasi ndenda wanana zau, Yave ke kungyambula ko avo nkwamanene song’e kwikizi muna yandi.” Ka lukatikisu ko vo ngeye mpe i wau omonanga.—Roma 8:38, 39.

6. Yave nkia mpila zakaka kesongelanga kwikizi? Nkia nluta ditwasanga kwa selo yandi?

⁶ Nkia mpila zakaka Yave kesongelanga e kwikizi? Imosi muna mpila Yave kevangilanga wo i tatidila nsiku miandi. Okutuvovesanga vo: “Yamuna ununu [weno] i mono oyu.” (Yes. 46:4) E nzengo zandi zawonso ngwizani zina ye nsiku miandi emi ke misobanga ko. (Mal. 3:6) Mpila yakaka ina Yave kesongelanga kwikizi i muna lungisa nsilu miandi miawonso. (Yes. 55:11) E kwikizi kia Yave nluta kitwasanga kwa selo yandi yawonso yakwikizi. Mu nkia mpila? Avo tulemvokele nsiku mia Yave, tulenda kala ye vuvu vo olungisa nsilu andi wa kutusambula.—Yes. 48:17, 18.

7. Aweyi tulenda tanginina kwikizi kia Nzambi?

 ⁷ Aweyi tulenda tanginina kwikizi kia Yave? Imosi muna mpila tulenda wo vangila i sadisa awana bena muna mpasi. (Nga. 3:27) Kasikil’owu, nga ozeye mpangi mosi una wakendalala mu kuma kia mayela, kitantu kesiwanga kwa esi nzo yovo mu kuma kia lutovoko kenwananga lwau? Nga olenda kasakesa mpangi ndioyo muna kumvovesa “mambu mambote ye mafiauzi”? (Zak. 1:13) * Avo ovangidi wo, osonga vo u nkwa kwikizi ye nkundi ambote, ona olamininanga nkundi andi lutila nkutu mpangi.—Nga. 18:24.

8. Aweyi tulenda tanginina kwikizi kia Yave muna longo?

⁸ Tulenda mpe tanginina kwikizi kia Yave muna kalanga ye kwikizi kw’awana tuzolanga. Kasikil’owu, avo twasompa, tuzeye wo vo tufwete sikila ye kwikizi mun’akazi eto. (Nga. 5:15-18) Muna kuma kiaki, tuvenganga konso diambu dilenda kutufila mun’evangu dia zumba. (Mat. 5:28) Vana ntandu, tusonganga kwikizi muna mpangi zeto vava tuvenganga fu kia kumba akw’eto. Tuvenganga mpe sayanesa yovo tamb’o matu muna makumbu.—Nga. 12:18.

9, 10. (a) Nani i wantete tuzolele sikila ye kwikizi? (b) O lemvokela nsiku mia Yave nga ntangwa zawonso dikalanga diasazu? Yik’e nona.

⁹ Edi disundidi o mfunu, tuzolele sikila ye kwikizi muna Yave. Aweyi tuvangilanga wo? Muna badikilanga mambu nze una kebadikilanga mo. Tufwete zolanga mana kezolanga yo menga mana kemenganga. Tufwete mpe vanganga mana meyangidikanga Yave. (Tanga Nkunga 97:10.) Avo tusidi ngolo za wizanesa ngindu zeto ye zina za Yave, ke dikala diampasi ko mu lemvokela nkanikinu miandi.—Nku. 119:104.

¹⁰ Kansi, ke ntangwa zawonso ko o lemvokela nkanikinu mia Yave dikalanga diasazu. Ngolo divavanga muna sikila ye kwikizi muna yandi. Muna bong’e nona, Akristu akaka bena vo ampumpa etima dia sompa bekalanga diau, kansi yamu wau ke basolwele muntu ko vana vena selo ya Yave ona balenda sompana yandi. (1 Kor. 7:39) Akundi a salu balenda komekena mpangi ankento mu banda kimakangu yo muntu ona basolele. Dilenda kala vo mpangi ankento kinsona kemonanga. Kana una vo i wau, obakidi nzengo za sikila ye kwikizi muna Yave yo lembi banda kimakangu yovo sompana yo muntu ke sambilanga Nzambi ko. Nga oyangalelanga kwikizi besonganga mpangi zazi? Ka lukatikisu ko vo Yave osambula awonso besikilanga ye kwikizi muna yandi kana nkutu muna ntangw’a mpasi.—Ayib. 11:6.

11. O loloka aweyi disongele?

¹¹ Kimosi muna fu ya Yave tutoma yangalelanga i luzolo lwandi lwa yambulwila yovo loloka. O loloka aweyi disongele? Ndiona ololokanga ke lundilanga wantu makasi ko mu kuma kia diambu diambi bamvangidi. Ediadi ke disongele ko vo kafwete tonda e mbi bamvangidi ngatu vanga nze vika sia vo ke vabwidi diambu ko. Kansi, obakang’e nzengo za lembi lund’e makasi. Nkand’a Nzambi ulonganga vo Yave ‘oyambulwilanga’ awana bevilukanga kieleka o ntima.—Nku. 86:5.

12. (a) O Yave aweyi kelolokelanga muntu? (b) Ayeyi i nsas’a mvovo ‘vunzuna’ masumu ma muntu?

¹² Yave aweyi kelolokelanga? Nkand’a Nzambi usonganga vo ‘owokesanga loloka.’ Ediadi disongele vo ololokanga emvimba ye yakwele mvu. (Yes. 55:7) Aweyi tuzayidi wo vo Yave ololokanga emvimba? Badika e mvovo mina muna Mavangu 3:19. (Tanga.) Petelo wa ntumwa wakasakesa o nkangu vo ‘bavilukw’e ­ntima’ yo ‘viluka.’ Avo nsumuki ovilukidi kieleka o ntima, okendalalanga mu kuma kia mbi kavangidi. Ovanganga mpe mawonso muna lembi vutukila esumu diandi. (2 Kor. 7:10, 11) Vana ntandu, luviluku lwakieleka lwa ntima lufilanga ndiona osumukini mu yambula e nzila zambi yo tatidila oma meyangidikanga Nzambi. Adieyi dibwa avo nsumuki ovilukidi kieleka o ntima? Petelo wavova vo masumu mandi ‘mevunzunwa.’ E mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo ‘vunzuna’ una ye nsasa vo ‘kunguna masono’ yovo fwasa mo. Muna kuma kiaki, vava Yave kelolokanga muntu, ovunzunanga masumu mandi. Ololokanga emvimba.—Ayib. 10:22; 1 Yoa. 1:7.

13. E mvovo “o masumu mau kiyindula mo diaka ko” adieyi mikutulonganga mu kuma kia Yave?

¹³ Aweyi tuzayidi wo vo Yave ololokanga yakwele mvu? Badika ungunza wa Yeremiya mu kuma ki’ekangu diampa diakangwa y’Akristu akuswa, edi diziulanga e nzil’a luloloko lwa masumu m’awana bekwikilanga muna lukûlu. (Tanga Yeremiya 31:34.) Yave wavova vo: “Yambulwila ngyambulwila bi wau, o masumu mau kiyindula mo diaka ko.” Muna kuma kiaki, avo Yave utulolokele, kesadilanga diaka masumu mana twavanga ko se kuma kia kututumbila kuna sentu. Yave ololokanga masumu meto yakwele mvu.—Roma 4:7, 8.

14. O badika una Yave kelolokelanga aweyi dilenda kutufiaulwisila? Yik’e nona.

¹⁴ Tufiaulwiswanga vava tuyindulanga una Yave kelolokelanga. Badika nona eki: Se vioka mvu miayingi, mpangi mosi ankento tuyikila muna nkumbu Elaine wavaikiswa muna nkutakani. Una vavioka mvu miayingi, wavutulwiswa muna nkutakani. Elaine wavova vo: “Kana una vo yamokenanga y’akaka vo Yave wandoloka, yamonanga vo katoma kunzolanga ko nze una kazolelanga akaka.” Kansi, Elaine wafiaulwiswanga vava katanganga yo badika e mvovo misadilwanga muna Nkand’a Nzambi mu song’e mpila kelolokelanga o Yave. Elaine wakudikila vo: “Yabakula vo Yave otoma kunzolanga, lutila nkutu una yayindulanga.” E ngindu zatoma kumfiaulwisa i zazi: “Vava Yave kelolokanga masumu meto, ke dina diaka mfunu ko vo twayitumbanga mu kuma kia masumu mama muna zingu kieto kiawonso.” * Elaine wavova vo: “Yamona vo entete kiakwikilanga ko vo Yave olenda kundoloka emvimba. Yayindulanga vo inata ezitu diadi muna zingu kiame kiawonso. Nzeye wo vo ntangwa yayingi divava, kansi yayantikidi mona vo ndenda kwame finama Yave yo mona nze vika sia vo ezitu bankatwidi vana ntu.” Kieleka, o Yave i Nzambi a zola ye nloloki!—Nku. 103:9.

15. Aweyi tulenda tanginina Yave muna mpila kelolokelanga?

¹⁵ Tulenda tanginina Yave muna kalanga ye luzolo lwa loloka akaka vava vekalanga ye kuma kia vanga wo. (Tanga Luka 17:3, 4.) Sungamena vo vava Yave kelolokanga, ovilakananga masunu meto kadi ke sadilanga diaka masumu mama ko muna kututumba kuna sentu. Oyeto mpe vava tulolokanga akaka, tufwete vilakananga e mbi batuvanga yo lembi yo vovela diaka kuna sentu.

16. (a) O loloka akaka aweyi disongele? Aweyi ke disongele ko? (b) Muna lolokwa kwa Nzambi, adieyi tufwete vanga?

 ¹⁶ O loloka akaka ke disongele ko vo tutondele e mbi batuvanga yovo tuzolanga vo akaka batuvang’e mbi. O loloka disongele vo lembi lundila muntu e makasi. Diamfunu twasungamenanga vo muna lolokwa kwa Yave, oyeto mpe tufwete lolokanga akaka. (Mat. 6:14, 15) E nkenda zifilanga Yave mu sungamena vo “tu ntoto.” (Nku. 103:14) Muna kuma kiaki, vava akaka bevovanga yovo kutuvanga e mbi, tufwete sungamenanga vo yau mpe asumuki nze yeto, tufwete kubalolokanga.—Ef. 4:32; Kol. 3:13.

17. Adieyi dilenda kutusadisa avo mpangi eto utuvangidi e mbi?

 ¹⁷ Dialudi vo ezak’e ntangwa, diampasi dikalanga muna loloka akaka. Kana nkutu Akristu akaka akuswa muna tandu kiantete, lusadisu bavavanga muna singika ntatani zau. (Fili. 4:2) Adieyi dilenda kutusadisa avo mpangi eto utuvangidi e mbi? Badika e mbandu a Yobi. Wakendalala kikilu vava Elefaze, Biledade yo Sofa ana kabadikilanga vo akundi andi bavova luvunu mu kuma kiandi. (Yobi 10:1; 19:2) Yave wabatumba yo kubavovesa vo benda kwa Yobi yo kela kimenga mu kuma kia masumu mau. (Yobi 42:7-9) Kansi, Yave diambu diakaka kalomba kwa Yobi. Nkia diambu? Yave wavovesa Yobi vo kasamba mu kuma kia wantu awaya. Yobi wavanga dina kavoveswa kwa Yave. Muna kuma kiaki, Yave wansambula mu kuma kia fu kiandi kia loloka. (Tanga Yobi 42:10, 12, 16, 17.) Adieyi tulenda longoka? O samba mu kuma kia muntu utuvangidi e mbi dilenda kutusadisa mu lembi kunlundila makasi.

18, 19. Aweyi tulenda wokesela luyangalalu lweto muna fu ya Yave?

¹⁸ Tutomene yangalala wau tulongokele mayingi mu kuma kia fu ya Yave. Tulongokele vo Yave ozolanga vo twamfinama, ke sianga mpambula ko, nkwa ntim’amvevo, nkwa ntim’anleka, nkwa kwikizi ye nloloki. Kansi, mayingi diaka tulenda longoka mu kuma kia Yave. Tuna ye kiese kia kwamanana longoka oma ma Yave yakwele mvu. (Kim. 3:11) Tulenda vova nze Paulu wa ntumwa ona wasoneka vo: “Kuna kwa sina kwa umvwama wa ngangu yo zayi wa Nzambi,” lembi yika nkutu zola kwandi ye fu sambanu tubadikidi.—Roma 11:33.

¹⁹ Yambula yeto awonso twakwamanana wokesa luyangalalu lweto muna fu yambote ya Yave. Tulenda wo vanga muna longokanga fu yandi, badika yo tanginina yo muna zingu kieto. (Ef. 5:1) Avo tuvanga wo, tuvova nze ntozi a nkunga ona wayimbila vo: “Vo i mono, o finama Nzambi i wete oku ngina.”—Nku. 73:28.