Yangalelanga Ntim’amvevo ye Ntim’anleka wa Yave
“O Yave wambote kw’awonso; e nkenda zandi zina muna mavangu mandi mawonso.”—NKU. 145:9.
1, 2. Akundi a Yave nki’elau bena diau?
MPANGI mosi una ye nkumbu Monika, wakazala se tezo kia mvu 35, wavovo vo: “Omono yo nkaz’ame tutomene zayana. Kansi, kana una vo mvu miayingi miviokele kala, tukwamanananga longoka mambu ma muntu yo nkw’andi mana ke twazayanga ko.” Ka lukatikisu ko vo ndonga mu yeto tulenda vova diau adimosi mu kuma ki’akazi yovo akundi eto.
2 Tuyangalelanga zaya mambu mayingi mu kuma ki’awana tuzolanga. Kansi, muna yikundi yawonso tulenda vanga, ke vena kikundi ko kisundidi kikundi kieto yo Yave. Ka tulendi zaya mawonso ko mu kuma kia Yave. (Roma 11:33) Kansi, tukala y’elau ye kiese kia wokesa luyangalalu lweto muna fu ya Yave yakwele mvu.—Kim. 3:11.
3. Adieyi tubadika mun’elongi diadi?
3 Elongi diaviokele, diatusadisi mu wokesa luyangalalu lweto muna fu yole ya Yave. Twalongokele vo Yave oyambulanga vo wantu bamfinama ye ke nkwa mandangi ko. Mun’elongi diadi, tulongoka una Yave kesongelanga ntim’amvevo yo ntim’anleka. Dikutusadisa mu toma bakula vo “Yave wambote kw’awonso; e nkenda zandi zina muna mavangu mandi mawonso.”—Nku. 145:9.
YAVE NKWA NTIM’AMVEVO
4. Ayeyi i nsas’a kala yo ntim’amvevo?
4 O kala kwa ntim’amvevo aweyi disongele? E mvovo mia Yesu mina muna Mavangu 20:35 mivananga e mvutu vo: “Edi diviokele e nsambu, dia vana, ke mu tambula ko.” E mvovo miami mia Yesu mitoma songanga e nsas’a kayila akaka kuna mvevo. O nkwa ntim’amvevo osadilanga ntangw’andi, nkum’andi ye mavwa mandi kuna mvevo wawonso muna wete di’akaka. Kieleka, o kayila akaka kuna mvevo ke kutezelwanga mu ntalu a lukau ko, kansi muna luzolo lwa ndiona ovene lukau. (Tanga 2 Korinto 9:7.) Ka vena muntu ko olutidi songa ntim’amvevo avo ke Yave wa ‘Nzambi akiese’ ko.—1 Tim. 1:11.
5. Aweyi Yave kesongelanga vo nkwa ntim’amvevo?
5 Yave aweyi kesongelanga ntim’amvevo? Yave olungisanga e nsatu za wantu awonso, kana nkutu awana ke bekunsambilanga ko. Kieleka, “Yave wambote kw’awonso.” “Odungumunanga ntangw’andi vana vena wantu ambi yo wantu ambote, yo nokesanga mvula vana ven’asongi, y’ana balembi songa.” (Mat. 5:45) Ekiaki i kuma Paulu wa ntumwa kavovela kwa mindembi kwikila vo Yave ‘wavanganga mawete, yo kubavana mvula zituka kun’ezulu, ye nsungi zanyimi, wabazadisanga ntima yo madia y’eyangi.’ (Mav. 14:17) Kieleka, Yave osonganga ntim’amvevo kwa wantu awonso.—Luka 6:35.
6, 7. (a) Yave aki nani keyangalelanga sadisa? (b) Yika nona kisonganga vo Yave olungisanga nsatu za selo yandi.
6 Yave oyangalelanga lungisa e nsatu za selo yandi yakwikizi. Davidi wa ntinu wavova vo: “Toko yakala, se ndunuvini; kansi kiamona nsongi wayambuka ko, yovo mbongo andi yavava dia.” (Nku. 37:25) Akristu ayingi akwa kwikizi bemonanga una Yave kekubalunga-lungilanga. Yambula twabadika nona kimosi.
7 Muna mvu miaviokele, mpangi ankento Nancy una vo mviti a nzila, wawanana ye diambu diampasi. Wavova vo: “66 dia nzimbu za dolare yavwanga o mfunu muna futila e nzo muna lumbu kialanda. Kansi, kiakala ye nzimbu zazi ko. Yasamba mu kuma kia diambu diadi, i bosi yayenda kuna restaurante yasadilanga. Kiakala ye vuvu ko vo ndenda tambula nzimbu zayingi muna fuku wauna, kadi muna lumingu lwaluna ke kwayizanga wantu ayingi ko. Kansi, yasivika kikilu vava yamona wantu ayingi bayiza muna restaurante muna fuku wauna. Vava yafokola salu yo tanga e nzimbu yavewa, zalunga lutangu lwa 66 dia nzimbu za dolare.” Nancy una ye ziku vo Yave wamvana kina kavwang’o mfunu.—Mat. 6:33.
8. Yave nkia lukau lwampwena kavana kwa wantu?
8 Yave wavana lukau lusundidi kwa wantu awonso. Nkia lukau? Kimenga kia lukûlu kia Mwan’andi. Yesu wavova vo: “Kadi muna nzola kazolele nza o Nzambi i kavanin’o Mwan’andi amosi, kimana konso on’okwikilanga muna yandi ke vila ko, moyo a mvu ya mvu kevwa.” (Yoa. 3:16) Mu sono kiaki, o mvovo “nza” wantu awonso usonganga. Kieleka, lukau lwalu lwamvevo lutwasanga nluta kw’awonso betambulwilanga lo. Awana bekwikilanga muna Yesu, bevwa moyo a mvu ye mvu. (Yoa. 10:10) Ekiaki i ziku kiampwena kisonganga vo Yave nkwa ntim’amvevo.
TANGININA NTIM’AMVEVO A YAVE
9. Aweyi tulenda tanginina ntim’amvevo a Yave?
9 Aweyi tulenda tanginina o ntim’amvevo a Yave? Yave ‘okutuvevolwelanga lekwa yawonso twamwena yo wete,’ muna kuma kiaki, tufwete kalanga “akwa ngemba” kw’akaka muna kubayangidika. (1 Tim. 6:17-19) Ye kiese kiawonso tusadilanga mavwa meto mu vana tukau kw’awana tuzolanga yo sadisa awana bena mu mpasi. (Tanga Nsiku 15:7.) Adieyi dilenda kutusadisa mu sungamena o mfunu wa kala yo ntim’amvevo? Akaka babaka nzengo vo konso ntangwa betambula lukau, yau mpe bevava elau dia vana lukau kw’akaka. Muna nkutakani y’Akristu, muna ye mpangi zayingi bena yo ntim’amvevo.
10. Nkia mpila isundidi wete tulenda songela ntim’amvevo?
10 E mpila isundidi o wete tulenda songela ntim’amvevo i sadilanga ntangwa ye ngolo zeto muna sadisa yo kasakesa akaka. (Ngal. 6:10) Muna zaya kana vo tusonganga e fu kiaki, tufwete kiyuvula: ‘Nga isonganga luzolo lwa wá akaka vava bevovanga? Avo muntu undombele lusadisu muna konso diambu yovo mu kwenda kumbakila e lekwa, nga ikunsadisanga? Nkia lumbu kiansuka yasanisina mosi muna esi nzo ame yovo mpangi muna nkutakani?’ Vava ‘tuvananga’ kw’akaka, tufinamanga Yave y’akundi eto.—Luka 6:38; Nga. 19:17.
11. Aweyi tulenda songela ntim’avevo kwa Yave?
11 Tulenda mpe songa ntim’amvevo kwa Yave. O Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Zitisila Yave muna vwa kwaku.” (Nga. 3:9) O “vwa kwaku” i ntangwa, ngolo ye mavwa tulenda sadila muna nungununa e salu kiandi. Kana nkutu aleke balenda longoka songa ntim’amvevo kwa Yave. Se dimosi una ye nkumbu Jason, wavova vo: “Vava esi nzo eto bevananga tukau mun’Eseka dia Kintinu, tuvananga nzimbu kwa wan’eto kimana basia muna nkel’a tukau. Betoma yangalalanga kadi vava besianga tukau, bevananga lekwa kwa Yave.” O wana bekalanga ye kiese kia vana lukau kwa Yave muna kileke, bekwamanananga wo vanga vava bekitukanga se ambuta.—Nga. 22:6.
AVE NKWA NTIM’ANLEKA
12. O kala nkwa ntim’anleka aweyi disongele?
12 O ntim’anleka i fu kiakaka kiamfunu kia Yave. O kala nkwa ntim’anleka aweyi disongele? (Tito 3:1, 2) Nkwa ntim’anleka ke komekenanga ngindu zandi kw’akaka ko, ke nkwa ntim’ambâdi ko. Kansi, osonganga ngemba kw’akaka yo kubazitisa yo zaya e tezo kiau. Osianga sungididi kia wunikina akaka yo tonda ngindu zau avo divwilu o mfunu.
13, 14. (a) Aweyi Yave kesongelanga vo nkwa ntim’anleka? (b) Adieyi tulenda longoka muna mpila Nzambi kakadila ye Loti?
13 Aweyi Yave kesongelanga ntim’anleka? Yave kuna zola kwawonso ozitisanga ngindu za selo yandi yo tambulwila ndomba zau. Kasikil’owu, badika una Yave kakadila ye Loti wa muntu ansongi. Vava Yave kabaka nzengo za fwasa e mbanz’a Sodomo ye Ngomora, wavovesa Loti vo katinina kuna mongo. Kansi, muna kuma tulembele zaya, Loti wadodokela Yave vo katinina ku fulu kiakaka. Yindula e diambu diadi, Loti walomba kwa Yave vo kasoba luludiku lwandi.—Tanga Etuku 19:17-20.
14 Vava otanganga lusansu lwalu, olenda yindula vo Loti kakala ye lukwikilu lwasikila ko yovo nkolami kakala. Dialudi vo Yave wadi kumvuluza, muna kuma kiaki, Loti kakala ye kuma kia mona wonga ko. Kana una vo i wau, Loti wamona wonga. Kansi, Yave wazitisa e ngindu za Loti yo yambula vo kenda kuna mbanza yakaka, kana una vo Yave wakala y’ekani dia fwasa e mbanza yayina. (Tanga Etuku 19:21, 22.) Dialudi vo Yave ke nkwa ntim’ambâdi ko. Oyambulwilanga ye nkwa ntim’anleka.
15, 16. O Nsiku una Yave kavana kwa Aneyisaele aweyi wasongelanga o ntim’andi anleka? (Tala fwaniswa kiantete.)
15 O Nsiku kavana o Yave kwa Aneyisaele usonganga mpe ntim’andi anleka. Kasikil’owu, avo mwan’Isaele wa nsukami kalendele vana lukau lwa mwan’ememe ko yovo nkombo, wafwana tambika mbwela zole yovo nsweswe miole mia mayembe. Kansi, adieyi tuvova kele vo Nyisaele nsukami kikilu kelenda nkutu vana kana mayembe mole ko? Yave wayambulanga vo o Nyisaele wa nsukami kavana efa kia mfumfu. Kansi, badika diambu diadi diamfunu: E mfumfu bavananga Aneyisaele asukami, ke mpasi mfumfu ko, kansi i “mfumfu aseswa,” ina yalambilwanga nzenza zina zazitiswanga. (Etu. 18:6) Aweyi e nona kiaki kisongelanga vo Yave nkwa ntim’anleka?—Tanga Fuka 5:7, 11.
16 Yindula vo u mosi muna Aneyisaele ye u nsukami kikilu. Ekolo otwasanga tukau twaku twa mfumfu muna vana kimenga, omwene Nyisaele wakaka una ye nzimbu zayingi otwasanga tukau twa bulu. Nanga olenda mona nsoni mu kuma kia lukau lwaku lwakete. I bosi, osungamene vo vana meso ma Yave o lukau lwaku mfunu kikilu lwina. Ekuma? O nsiku a Yave wavavanga vo watwasa “mfumfu aseswa,” ina yambote kikilu. Ediadi dina nze Yave okuvovesanga vo: ‘Nzeye wo vo kulenda vana lukau ko nze luna bevananga akaka, kansi nzeye wo mpe vo okumpana ina yambote una yau.’ E nona kiaki, kisonganga vo Yave nkwa ntim’anleka. Ke lombanga kwa selo yandi ko ina ke balendi kumvana ko.—Nku. 103:14.
17. Nkia mpila salu Yave ketondanga?
17 Dialufiaulwisu kikilu mu zaya vo Yave nkwa ntim’anleka ye oyangalelanga e salu kieto kia nsi a ntima. (Kol. 3:23) Mpangi Constance una vo nkuluntu kuna Itália, wavova vo: “Itoma yangalelanga mokena oma ma Mvangi ame y’akaka. Ekiaki i kuma ikwamanenanga sila umbangi yo fila elongi dia Nkand’a Nzambi. Ezak’e ntangwa ikendalalanga kikilu wau vo kilendi vanga diaka mayingi ko mu kuma kia vimpi wame. Kansi, nzeye wo vo Yave ozeye e tezo kiame, okunzolanga ye oyangalelanga e ngolo ivanganga.”
TANGININA NTIM’ANLEKA WA YAVE
18. Aweyi mase balenda tanginina mbandu a Yave?
18 Aweyi tulenda tanginina ntim’anleka wa Yave? Sungamena diaka mpila Yave kakadila yo Loti. Yave wakala ye wisa kia vovesa Loti kuna kafwete kwenda. Kansi, Yave wasonga zola, wawanga ekolo Loti kasonganga ngindu zandi yo yambula vo kenda kuna kazola. Avo wana una yau, aweyi olenda tanginina mbandu a Yave? Nga owanga mana wan’aku belombanga yo lungisa zolela yau avo dilendakana? Muna kuma kia diambu diadi, Eyingidilu dia 1 dia Setemba, 2007, disonganga vo mase makaka bemokenanga yo wan’au vava besikidisanga nsiku muna nzo. Kasikil’owu, mase besikidisanga ola ina wan’au bafwete vutuka kuna nzo ye bena yo nswa wa vanga wo. Kana una vo i wau, mase balenda wá ngindu za wan’au mu kuma kia ola basikidisi. Ezak’e ntangwa, mase balenda baka nzengo za soba e ola, avo e nzengo zazi ke zikulula nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko. Vava mase bemokenanga yo wan’au vitila basia nsiku muna nzo, o wana betoma bakulanga o mfunu a nsiku miami yo lemvokela mio.
19. Aweyi akuluntu balenda sila e ngolo za tanginina ntim’anleka wa Yave?
19 Akuluntu muna nkutakani besianga ngolo za tanginina ntim’anleka wa Yave muna zayanga tezo kia mpangi zau. Sungamena vo Yave watondanga tukau twavananga Aneyisaele ana bakala vo asukami. Diau adimosi mpe, mpangi zakaka ke belendanga diaka sala kwayingi ko muna salu kia umbangi, nanga mu kuma kia kimbevo yovo kinunu. Adieyi tuvova kele bayantikidi kendalala wau vo ke balendi diaka vanga ko mana bazolele? Akuluntu balenda kubasadisa mu zaya vo Yave okubazolanga muna ngolo bevanganga muna salu kiandi.—Maku 12:41-44.
20. Nga o kala nkwa ntim’anleka disongele vo kulula vema kweto muna salu kia Nzambi? Sasila.
20 O kala yo ntim’anleka ke disongele ko vo twakulula vema kweto muna salu kia Nzambi yo kuyifwila e nkenda. (Mat. 16:22) Ke tuzolele zezesa moko meto ko ekolo kina vo tulenda kweto sala kwayingi. Yeto awonso tufwete ‘siamanana’ yikama salu kia Kintinu. (Luka 13:24) Muna kuma kiaki, tufwete kalanga ye tezo. Tuvanga wawonso tulenda muna salu kia Nzambi yo sungamena vo Yave kalendi kutulomba mana ka tulendi vanga ko. Avo tuvangidi wo, tukala ye ziku vo Yave oyangalala. Diakiese kikilu mu sadila Nzambi a mpila yayi una vo nkwa ntim’anleka. Mun’elongi dilanda, tubadika diaka fu yole yamfunu ya Yave.—Nku. 73:28.