Bakivana Kuna Mvevo mu Kwenda Sadila Kuna Filipinas
SE vioka mvu kumi, Gregorio yo Marilou, akazi bena ye kimbuta vioka mvu 30, basalanga se aviti a nzila kuna Manila. Muna kolo kiaki, basalanga mpe lumbu kiamvimba muna salu kia kinitu. Diampasi kikilu diakala, kansi balenda sikila muna salu kiau kia kimviti a nzila. I bosi, Marilou watumbikwa kimfumu kuna banco kasadilanga. Wavova vo: “E salu kiambote twakala kiau kiatufila mu kala ye zingu kiambote.” Wau vo bayantika baka nzimbu zayingi, akazi awaya babaka e nzengo za tunga e nzo a yau kibeni kuna zunga kimosi kiambote, tezo kia kilometa 19 kuna este ya Manila. Bawizana ye kompani dimosi kimana diabatungila e nzo yo yantika futa e nzimbu konso ngonde mu kolo kia mvu kumi.
“YAMONANGA VO YAVE YAYIYANGA”
Marilou wavova vo: “E salu kiame kiampa ntangwa yayingi ye ngolo kiavavanga. Muna kuma kiaki, o vema kwame muna salu ya Kikristu kwakuluka. Yamonanga vo Yave yayiyanga.” Wakudika vo: “Kialendanga diaka vana kwa Yave ko e ntangwa yavaula mu sala salu kiandi.” Wau vo ke bayangalelanga diambu diadi ko, lumbu kimosi Gregorio yo Marilou bamokena mu kuma kia mpila basadilanga e zingu kiau. Gregorio wavova vo: “Twazola soba e zingu kieto, kansi ke twazayanga ko dina tufwete vanga. Twamokena mu zaya una tulenda sadila e zingu kieto una ufwene muna salu kia Yave, musungula wau ke tuna yo wana ko. Twalomba luludiku lwa Yave muna sambu.”
Muna kolo kiakina, bawá malongi mayingi mu kuma kia kwenda sadila kuna kuvwilu ateleki ayingi a Kintinu o mfunu. Gregorio wavova vo: “Twabadikila malongi mama vo i mvutu za sambu yeto kwa Yave.” Akazi awaya balomba kwa Yave kabakudikila lukwikilu kimana bakala yo unkabu wa baka nzengo zambote. O nkaku wasunda e mpasi i nzo ina batungisanga. Bakifutila kala e nzimbu za mvu ntatu. Adieyi badi vanga? Marilou wavova vo: “Avo tuyambwidi tungisa e nzo, tuvidisa e nzimbu zawonso twakifutila kala, nzimbu zayingi kikilu. Kansi, twamona vo sola tufwete sola: Sia luzolo lwa Yave va fulu kiantete yovo zolela ya yeto kibeni.” Vava babadika e mvovo mia Paulu wa ntumwa mu kuma kia “mfwilu,” bayambula tungisa e nzo, bakatuka muna salu, bateka e lekwa yayingi bakala yau yo kwenda kuna sanga kia Palawan, tezo kia kilometa 480 kuna sude ya Manila.—Fil. 3:8.
‘BALONGOKA E MBUMBA’
Vitila bayaluka, Gregorio yo Marilou bayantika kubama muna vevola e zingu kiau, kansi ke bazaya ko una wadi kala e zingu kiau kiampa yavana balwaka kuna bayendanga. Marilou wavova vo: “Diampasi kikilu diakala. Ke kwakala kura ko ngatu sadilwa yakaka ya mu nzo. Vana fulu kia lambila loso muna nzungu a kura, twatiamanga e nkuni yo lambila vana makukwa. Yakalanga y’etima dia kwenda muna nzo zampwena za tekela, dila muna restaurante yo vanga mambu makaka twavanganga muna mbanz’ampwena.” Kansi, akazi awaya basungamenanga e kuma bayalukila ye ke vavioka kolo ko bayantika kulukilwa. Marilou wavova vo: “Owau iyangalelanga mona o wete wa nsema kumosi yo ntemo a ntetembwa muna fuku. Edi disundidi, i mona e kiese bekalanga kiau o wantu vava tukubasilanga umbangi. O sadila mu zunga kiaki diatusadisa mu ‘longoka e mbumba’ ya una tulenda kadila ye kiese.”—Fil. 4:12.
“Ka vena diambu ko dilenda tezaneswa ye kiese kitukanga muna lunungunuku lwa mwanda. Owau tumonanga kikilu vo zingu kiakiese tuna kiau.”—Gregorio yo Marilou
Gregorio wavova vo: “Vava twalwaka kwaku, e mbangi za Yave nya kaka bakala. Bayangalala kikilu vava yayantika fila elongi dia nkangu konso lumingu yo yimbila kumosi e nkunga mia Kintinu muna nsambi (guitarra) ame.” Una vavioka tezo kia mvu mosi, akazi awaya bamona una e fibuka fiakitukila se nkutakani ya ateleki 24. Gregorio wavova vo: “E nzola tusongwanga muna nkutakani yayi isimbanga kikilu e ntima mieto.” Vava beyindulanga e mvu sambanu basadidi kala muna zunga kiakina, bevovanga vo: “Ke vena lekwa ko kilenda tezaneswa ye kiese kia mona ulolo wa wantu ampa bekwizanga mu nkutakani. Owau tumonanga kikilu vo e zingu kieto mfunu kina.”
“‘YAMIKA YO MONA VO YAVE WAMBOTE’”
Kuna Filipinas, tezo kia 3.000 ma mpangi bayaluka mu kwenda sadila muna zunga ivwilu ateleki ayingi a Kintinu o mfunu. 500 muna yau mpangi z’akento bena vo ampumpa. Tulenda bonga e nona kia Karen.
Karen, owau una ye kimbuta kia mvu vioka 20, kuna Baggao, Cagayan kasansukila. Vava kakala nleke wakala y’ekani dia wokesa e salu kiandi kia umbangi. Wavova vo: “O zaya vo kolo kiandwelo kaka kisidi, o wantu a mpila zawonso bafwete wá e nsangu za Kintinu, yazola kwenda sadila kuna kuvwilu ateleki ayingi o mfunu.” Kana una vo akaka muna yitu yandi bankasakesanga mu tanga sikola zandá vana fulu kia kwenda sila umbangi muna zunga kiakaka, Karen walomba luludiku kwa Yave muna sambu. Karen wamokena mpe ye mpangi zasadilanga mu zunga yandá. Vava kalungisa kimbuta kia mvu 18, wayaluka yo kwenda sadila ku zunga kiakala tezo kia kilometa 64 ye kuna kazingilanga.
Karen wayenda yikama nkutakani yakete yakala ye zunga kiazala ye miongo, kuna Pacífico. Karen o sungamenanga vo: “Vava twatuka kuna Baggao yo kwenda kuna nkutakani yampa, twakangala lumbu tatu, nkumbu makumatatu twatomboka yo kulumuka e miongo yo sauka e nkoko.” Wakudikila vo: “Muna kwenda kingula alongoki akaka a Nkand’a Nzambi, yakangalanga ola sambanu, yalekanga muna nzo a nlongoki. Muna lumbu kilanda, yakangalanga diaka ola sambanu mu vutuka kuna nzo.” Nga e ngolo kavanga zatwasa nluta? Kuna tusevo, Karen wakudikila vo: “Ezak’e ntangwa e malu mame melunzanga, kana una vo i wau, wantu 18 ilongokanga yau Nkand’a Nzambi. Kieleka, ‘yamika yo mona vo Yave wambote’!”—Nku. 34:8.
“YALONGOKA BUND’E VUVU MUNA YAVE”
Adieyi diafila Sukhi wa mpangi ankento wa mpumpa una ye kimbuta kia mvu 40 wazingilanga kuna Estados Unidos, mu kwenda kuna Filipinas? Muna mvu wa 2011, wayenda kuna lukutakanu lwa zunga. Muna lukutakanu lwalu, mwakala ye mbokena z’akazi mosi. Bavovela una batekela e yaka lekwa yau mu kwenda kuna México mu yikama e salu kia umbangi. Sukhi wavova vo: “E mbokena zazi zamfila mu yantika yindula makani makaka mana kiakala mau ko.” Vava Sukhi wa mwisi kanda dia Índia kawa vo nkangu a Punjabi wazingilanga kuna Filipinas lusadisu bavwanga o mfunu, wabaka e nzengo za kwenda kubasadisa. Nga mpasi kawanana zau?
Sukhi wavova vo: “O sola e lekwa isala yau ye ina iteka diambu diampasi kikilu diakala. Mvu 13 yazingila mu nzo ya mono kibeni, zingu kiambote yakala kiau. Kansi, owau yayalukidi yo kwenda zingila vamosi ye yitu yame yo lembi kala diaka ye zingu kina yakala kiau. Diampasi kikilu diakala, kansi eyayi i mpila yambote ya kubamena mu kala ye zingu kiavevoka.” Nkia mpasi kawanana zau vava kayenda kuna Filipinas? “E diambu diasunda mpasi yawanana diau, i wonga wa yinzanzala ye viangi kia nzo ame. Yalongoka bund’e vuvu muna Yave lutila lumbu yavioka.” Nga nluta diatwasa? Sukhi waseva yo vova vo: “Yave okutuvovesanga vo: ‘Nuntonta, ovo ndembi kunupongwela nsambu.’ Yamona kikilu e ludi kia mvovo miami vava nkento mosi kangyuvula vo: ‘Nkia lumbu ovutuka? Yuvu yayingi ngina yau.’ Ediadi dia ngyangidika kikilu yo kunkasakesa mu sadisa ana bakala ye luzolo lwa longoka e ludi.” (Mal. 3:10) Sukhi wakudikila vo: “Kieleka, edi diasunda e mpasi i baka e nzengo za yaluka. Kansi, vava yayaluka, yasivika kikilu mu mona una Yave kekunsadisilanga muna mambu mawonso.”
“YASUNDA WONGA WAME”
Sime, mpangi ayakala wasompa una ye kimbuta vioka mvu 30, wayaluka kuna Filipinas yo kwenda kuna Oriente Médio mu vava e salu kifutanga nzimbu zayingi. Ekolo kakala kuna, o lusadisu katambula kwa nkengi a zunga y’elongi diafilwa kwa mosi muna Buka kia Selo Yambuta, diafila Sime mu sia Yave va fulu kiantete muna zingu kiandi. Sime wavova vo: “O nyindu wa sia vo yayambula e salu kiame, wantokanesanga kikilu.” Kana una vo i wau, wayambula e salu kiandi yo vutuka kuna Filipinas. O unu, Sime yo Haidee wa nkaz’andi, besadilanga kuna zunga kia Davao del Sur, kuna sude ya Filipinas, zunga kiampwena kivwilu ateleki ayingi a Kintinu o mfunu. Sime wavova vo: “Vava iyindulanga mawonso mavioka, ivutulanga kikilu matondo wau vo yasunda wonga yakala wau wa vidisa e salu kiame yo sia Yave va fulu kiantete. Ke vena diambu disundidi twasa kiese ko muna zingu avo ke vana kwa Yave ko eki kisundidi o wete tuna kiau.”
“KIESE KIAYINGI DIKUTUTWASILANGA”
Ramilo ye Juliet bena vo akazi ye aviti a nzila bena ye kimbuta kia vioka mvu 30, vava bawa vo nkutakani mosi yavavanga lusadisu yakala tezo kia kilometa 30 ye mbanza bazingilanga, bayivana kuna mvevo mu kwenda yikama e nkutakani yayina. Muna kuma kiaki, konso lumingu, kwanoka mvula yovo kala mwini, Ramilo ye Juliet bakangalanga nkumbu miayingi muna tuku-tuku kiau mu kwenda muna tukutakanu ye muna salu kia umbangi. Kana una vo diampasi dikalanga mu kangalela muna nzila zazala ye mawulu yo viokela muna yamvu ya nsinga, bena ye kiese kadi bewokesanga e salu kiau kia umbangi. Ramilo wavova vo: “Omono yo nkaz’ame wantu 11 tulongokanga yau Nkand’a Nzambi. O kwenda sadila kuna kuvwilu ateleki ayingi o mfunu divavanga vo twakivana kuna mvevo, kansi kiese kiayingi dikututwasilanga.”—1 Kor. 15:58.
Nga ozolele zaya mayingi mu kuma kia kwenda sadila kuna kuvwilu ateleki ayingi a Kintinu o mfunu muna nsi aku yovo ku nsi a kinzenza? Avo i wau, mokena yo nkengi eno a zunga yo tanga elongi dina yo ntu a diambu vo: Nga Olenda “Sauk’oku Makedonia”? Muna Salu Kieto kia Kintinu kia Agositu 2011.