1, 2. Adieyi nanga bayindulanga ntumwa za Yesu vitila nkangalu andi ansuka kuna Yerusaleme?

‘OWAU e zulu dikiele, e ngonde izangamene. Muna fuku, ayingidi muna Yerusaleme nanga bamwene mpe e ngonde izangamene. Vava e mbanda-banda bamwene wo, bavene luzayisu vo e ngonde yampa ya Nisani iyantikidi. Vana vau, anati a nsangu bamwanganese e nsangu zazi ye nzaki zawonso. O nkangu mwamu mbanza bawidi mpe nsangu zazi. Ka lukatikisu ko vo Yesu okwenda kuna Yerusaleme kimana kalwaka vitila lumbu kia nkinzi a Nduta.’

² Nanga i wau bayindulanga akaka muna ntumwa bakala entwadi yo Yesu vitila kavanga nkangalu andi ansuka kuna Yerusaleme. Muna ntangwa yayina, kuna mbanz’a Pereia bakala, kun’esimu dia Yodani. (Mat. 19:1; 20:17, 29; Maku 10:1, 32, 46) Vava Ayuda bazayanga vo e lumbu kiantete kia ngonde a Nisani kiyantikidi, bavingilanga diaka lumbu 13 muna kembela nkinzi a Nduta kina kia 14 kia Nisani kuna nim’a ndimuk’a ntangwa.

3. Ekuma Akristu bevingidilanga e lumbu kia nkinzi a Nduta?

³ E lumbu kia Nlekelo a Mfumu, eki kikwendanga betela ye lumbu kia nkinzi a Nduta, kina kia 14 kia Abidi 2014 kikala, kuna nim’a ndimuk’a ntangwa. Lumbu kiamfunu kikala kuna kw’Akristu ye akwa luzolo lwambote. Ekuma? Mu kuma kia dina tutanganga muna 1 Korinto 11:23-25, oku vo: “O Mfumu Yesu, o fuku una kayekolwa, obongele mbolo; una katonda, obukunwini yo, ovovele vo, Eyayi i to kiame kiki, kina vo i kieno: i nuvanga wuwu muna luyindulu luame. Diau adimosi [kavanga] ye mbungwa.”

4. (a) Nkia yuvu ofwete kiyuvula mu kuma kia Luyindulu? (b) Aweyi tuzayilanga e lumbu kikala Luyindulu konso mvu? (Tala e babu “Luyindulu lwa mvu wa 2014.”)

⁴ Ka lukatikisu ko vo ngeye mpe kukondwa ko muna lumbu kia Luyindulu kadi kiau kaka i lumbu kina Yesu katuma kw’alongoki andi bafwete kembelelanga konso mvu. Vitila lumbu kiaki, ukiyuvula: ‘Aweyi mfwete ­kubamena mu kuma kia Luyindulu? Nkia lekwa isadilwa muna Luyindulu? Lukutakanu lwalu aweyi lukala? O Luyindulu ye mbolo ye vinyu isadilwa nkia nsasa ina kwa mono?’

5. Adieyi Yesu kavovesa ntumwa zandi bafwete vanga muna kubika elambu dia Nduta?

⁵ Vava Yesu katuma ntumwa zandi benda kubika esuku bedila elambu dia Nduta, kabavovesa ko vo batoma viengesa eseka diadina. Nanga edi kaka kazola vo bavava eseka diambote ye diavelela, dina dilenda fwana yau awonso. (Tanga Maku 14:12-16.) Diavava mpe vo antumwa bakubika e lekwa yawonso bevwa o mfunu, kumosi ye mbolo ke zafuna ko ye vinyu ambwaki. Vava bamanisa dia elambu dia Nduta, Yesu wasia e sungididi muna lekwa yole yayi.

6. (a) Vava bamanisa dia elambu dia Nduta, adieyi Yesu kavova mu kuma kia mbolo? (b) Nkia mpil’a mbolo zisadilwanga muna Luyindulu?

⁶ Matai wa ntumwa kakala mun’elambu diadi. Kuna kwalanda wasoneka vo: “O Yesu obongele mbolo, una kasambwidi, obukumwini, ovene yo kw’alongoki, oku vo, Nutambula nwadia.” (Mat. 26:26) E mbolo yayina ke yasiwa mfuna ko, nze ina yadiwanga mun’elambu dia Nduta. (Luv. 12:8; Nsi. 16:3) Muna vanga mbolo zazi, mfumfu a masa kaka basanganga ye maza. Ke zasiwanga mfuna ko ngatu mungwa. Wau vo ke zasiwanga mfuna ko, zalelama zakalanga, zayuma ye ke zakalanga mpasi ko mu bukununa zo. O unu, vitila e lumbu kia Luyindulu, akuluntu balenda lomba kwa mpangi kavanga mbolo za mpila yayi. Kafwete zo vangila muna mfumfu a masa ye maza yo yokela zo vana menga kiakuswa mazi. Muna zunga ina vo diampasi mu sumba mfumfu a masa (trigo), balenda sadila mfumfu a loso yovo mfumfu a lekwa kiakaka.

7. Nkia mpil’a vinyu kasadila o Yesu muna Nlekelo a Mfumu? Nkia mpil’a vinyu ilenda sadilwa muna Luyindulu?

⁷ Matai wavova diaka vo: “[Yesu] obongele mpe e mbungwa, una katondele, ovene kwa yau, oku vo, Nunua yo, yeno awonso.” (Mat. 26:27, 28) E mbungwa ina kabonga o Yesu vinyu ambwaki yakala mo. ­Aweyi ­tuzayidi wo vo ke malavu manzenzo ma uva ko? E kuma kadi e nsungi yavelwanga uva yakiviokela se kolo. Vava badia elambu diantete dia Nduta kuna Ngipito, ke basadila vinyu ko. Kana una vo i wau, Yesu kavova ko vo diambi mu nua vinyu mun’elambu dia Nduta. Yesu wasadila nkutu ndambu a vinyu muna Nlekelo a Mfumu. Muna kuma kiaki, o unu mpe Akristu vinyu besadilanga muna lumbu kia Luyindulu. Nkia mpil’a vinyu ifwete sadilwa? E vinyu isadilwanga muna Luyindulu ke ifwete kala yasangwa ye lekwa yakaka ko. Ke vena ye lekwa kiakaka ko kifwete sangwa ye menga ma Yesu kimana makituka mamfunu. Muna kuma kiaki, e vinyu isadilwa ke ifwete kala yasangwa ko. Ilenda kwandi vangilwa kuna nzo yovo sumba vinyu nze Beaujolais, Burgundy yovo Chianti.

8. Ekuma Akristu bevavilanga zaya e nsas’a mbolo ye vinyu?

⁸ Paulu wa ntumwa watoma kiesesa vo ke antumwa kaka ko bavoveswa vo bakembelelanga Nlekelo a Mfumu, kansi ye Akristu akaka mpe. Wasonekena mpangi zandi kuna Korinto vo: “Una yatambula kwa Mfumu, i una yanutambika, ovo, o Mfumu Yesu . . . obongele mbolo, una katonda, obukunwini yo, ovovele vo, Eyayi i to kiame kiki, kina vo i kieno: i nuvanga wuwu muna luyindulu luame.” (1 Kor. 11:23, 24) Wau vo yamu unu Akristu mpe bekanikinwanga vo bayindulanga lufwa lwa Yesu konso mvu, bevavanga o zaya e nsas’a mbolo ye vinyu.

9. Nkia ngindu zaluvunu bekalanga zau esi mabundu mu kuma kia mbolo ina Yesu kasadila?

⁹ Esi mabundu bebanzanga vo Yesu edi kavova: ‘Eyayi i nitu ame.’ Muna kuma kiaki, edi bekwikilanga vo e mbolo yayina yakituka se nitu a Yesu mu mpil’esivi. Kansi, ke diau ko diavangama. * Vava Yesu kavova mvovo miami, e ntumwa zandi zakwikizi bamonanga e to kia Yesu ye mbolo ke zafuna ko zakala vana ndambu au. Yesu ­watezanesa e to kiandi ye mbolo. Nkumbu miayingi, Yesu wasadilanga yingana vava kalonganga.—Yoa. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.

10. E mbolo ina yasadilwa muna Nlekelo a Mfumu nki isunzulanga?

¹⁰ E mbolo ina antumwa bamonanga yo voveswa vo badia yakala se sinsu kia to kia Yesu. Nkia to? Entete, Akristu akieleka babanzanga vo e mbolo yayina nkutakani y’Akristu akuswa yasunzulanga, ina iyikilwanga muna Nkand’a Nzambi vo “to kia Kristu.” Bakwikilanga wo wau vo Yesu wabukununa e mbolo mu tini yayingi, kansi ke kimosi ko muna visi yandi kiatoloka. (Ef. 4:12; Roma 12:4, 5; 1 Kor. 10:16, 17; 12:27) Kansi kuna kwalanda, babakula vo e mbolo yayi nitu a Yesu ya kimuntu isunzulanga. Nkand’a Nzambi nkumbu miayingi uyikanga vo Yesu “wamona mpasi muna nitu” yo komwa vana nti. Muna kuma kiaki, e mbolo ina yasadilwa muna Nlekelo a Mfumu isunzulanga e nitu a Yesu ina kavana se kimenga mu kuma kia masumu meto.—1 Pe. 2:21-24; 4:1; Yoa. 19:33-36; Ayib. 10:5-7.

11, 12. (a) Adieyi Yesu kavova mu kuma kia vinyu? (b) E vinyu isadilwanga muna Nlekelo a Mfumu nki isunzulanga?

¹¹ O zay’e nsas’a mbolo dikutusadisanga mu bakula dina Yesu kavova mu kuma kia vinyu. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Diau adimosi ye mbungwa, una kiavw’o nlekelo, ovovele vo, e mbungwa yayi, i’kangu diampa muna menga mame.” (1 Kor. 11:25) Nga ekangu diampa i mbungwa ina Yesu kasimba? Ve. O Yesu vinyu ina yakala muna mbungwa kayika. Mun’owu wa mvovo mia Yesu, e vinyu nki yasunzulanga? E vinyu yayina menga mandi mana mabungulwa yasunzulanga.

¹² Muna nkanda wasoneka Maku, Yesu wavova vo: “I menga mame mama m’ekangu, mana mebungukila muna kuma kia wantu ayingi.” (Maku 14:24) Elo, e menga ma Yesu “mebungukila muna kuma kia wantu ayingi muna luyambulwilu lua masumu.” (Mat. 26:28) Muna kuma kiaki, e vinyu ambwaki isunzulanga e menga ma Yesu. E menga mama i matutwasila lukûlu yo luyambulwilu lwa masumu.—Tanga Efeso 1:7.

13. Yika una uvangamenanga Luyindulu lwa lufwa lwa Kristu.

¹³ Avo i nkumbu antete wele lungana ye Mbangi za Yave muna Luyindulu, nkia mambu olenda mona? Nanga omona vo lukutakanu lwalu lwambote, e fulu kiatoma veleleswa ye kunda yatoma kubikwa kimana konso muntu kayangalela lukutakanu. Balenda viengesa e fulu kia lukutakanu, kansi ke kikala ye salanganu yayingi ko nze fulu kia nkinzi ampwena. Nkuluntu azikuka ofila elongi diakiá disonga dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia Nlekelo a Mfumu. O mpovi osadisa awonso kimana bayangalela dina Kristu kavanga mu kuma kieto. Yesu wavana moyo andi se lukûlu kimana twavwa moyo. (Tanga Roma 5:8-10.) O mpovi osasila mpe e vuvu yole yaswaswana keyikanga o Nkand’a Nzambi mu kuma kia Akristu.

14. Mun’elongi dia Luyindulu, nkia vuvu yole kesasila o mpovi?

¹⁴ Kimosi muna vuvu i kia kwenda yala kumosi yo Kristu kuna zulu. Lutangu lwakete kaka vana vena Akristu, nze ntumwa zandi zakwikizi, bena ye vuvu kiaki. (Luka 12:32; 22:19, 20; Lus. 14:1) E vuvu kiakaka i kina bena kiau ulolo wa Akristu ana besadilanga Nzambi ye kwikizi kiawonso mu lumbu yeto. E vuvu bena kiau i kia zingila yakwele mvu muna paradiso ova ntoto. Muna kolo kiakina, luzolo lwa Nzambi luvangama ova ntoto nze kun’ezulu. I diau Akristu belombanga muna sambu. (Mat. 6:10) Nkand’a Nzambi uyikanga e zingu kiakiese bekala kiau yakwele mvu.—Yes. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23.

15, 16. Muna Luyindulu, adieyi divangwanga mu kuma kia mbolo?

¹⁵ Vava kemana sasila oma ma vuvu yole yayi, o mpovi ozayisa vo e ntangwa ifwene ya landa dina Yesu kakanikina kwa ntumwa zandi muna fuku una badia Nlekelo a Mfumu. Nze una tuyikidi kala, vana ndambu a mpovi vekala ye meza mesiwa e mbolo zalembi funa ye vinyu ambwaki. O mpovi otanga sono ya Nkand’a Nzambi isonganga dina Yesu kavova yo vanga vava kasikidisa Luyindulu lwandi. Olenda tanga sono kia nkand’a Matai kivovanga vo: “Yesu obongele mbolo, una kasambwidi, obukumwini, ovene yo kw’alongoki, oku vo, Nutambula nwadia; ekiaki i to kiame kiki.” (Mat. 26:26) Yesu wabukununa mbolo kimana kakayanesa yo kwa ntumwa zandi bavwanda vana ndambu andi. Muna Luyindulu lukala kina kia 14 kia ngonde a Abidi, omona mbolo zalembi funa muna malonga.

¹⁶ Malonga mayingi mekala kimana e mbolo zaviokeswa kuna kwa nkangu awonso mu kolo kiankufi. Ke divavanga mambu mayingi ko. Mpangi ofila e sambu kiankufi, i bosi beviokesa e mbolo muna mpila ilenda moneka vo yambote mun’owu wa nkutakani eno. Nanga akete kaka yovo ke mosi ko odia e mbolo nze una wavangama muna nkutakani zayingi muna Luyindulu lwa mvu a 2013.

17. Aweyi tulemvokelanga luludiku lwa Yesu mu kuma kia Vinyu muna lumbu kia Luyindulu?

¹⁷ I bosi o mpovi otanga dina Yesu kavova mu kuma kia Vinyu: “Obongele mpe e mbungwa, una katondele, ovene kwa yau, oku vo, Nunua yo, yeno awonso; kadi i menga mame mama m’ekangu diampa, mana mebungukila muna kuma kia wantu ayingi muna luyambulwilu lua masumu.” (Mat. 26:27, 28) Mun’owu wa luludiku lwa Yesu, mpangi akaka ofila e sambu, i bosi beviokesa e Vinyu kwa nkangu.

18. Wau vo akete kaka yovo ke mosi ko odia e mbolo yo nua e vinyu, ekuma dinina o mfunu vo twakala muna Luyindulu?

¹⁸ Awana kaka beyala yo Kristu kun’ezulu i bedia e mbolo yo nua e Vinyu. Kansi akaka muna Luyindulu, viokesa kaka beviokesa e mbolo ye vinyu. (Tanga Luka 22:28-30; 2 Tim. 4:18) Kana una vo Akristu akaka ke bedia mbolo ko ngatu nua vinyu, diamfunu mu kala muna Luyindulu. Ekuma? O kala muna lukutakanu lwalu i mpila besongela vo bazeye o mfunu a kimenga kia Yesu. Ekolo bekala muna Luyindulu, balenda yindula e nsambu bevwa muna kimenga kia lukûlu kia Yesu. Kasikil’owu, bena ye vuvu kia kala muna “ndong’ayingi” ana besala o moyo muna kolo kia “mpasi zayingi.” Mu kuma kia lukwikilu lwau muna kimenga kia Yesu, bekala asongi vana meso ma Nzambi nze yau ‘basukwidi mvwatu miau yo pembesela mio muna menga ma Mwan’ememe.’—Lus. 7:9, 14-17.

19. Adieyi tulenda vanga mu kubama yo vwa nluta mia Luyindulu?

¹⁹ Mbangi za Yave mu nza yawonso bekubamanga mu kuma kia lukutakanu lwalu. Vitila tumingu twayingi, tuvananga mboka kwa wantu ayingi kimana beza lungana yeto. Lumbu yayingi vitila lukutakanu lwalu, tutanganga lusansu lwa Nkand’a Nzambi mu kuma kia dina Yesu kavanga ye mana mavangama muna lumbu yavitila Nlekelo a Mfumu muna mvu wa 33 wa Tandu Kieto. Tuvanganga nkubika muna salu yeto kimana twakala muna Luyindulu. Diambote twalwaka vitila lukutakanu lwayantika kimana twakayisa e nzenza yo vwa nluta muna mawonso mevovwa muna lukutakanu. Yeto awonso muna nkutakani kumosi ye nzenza, tuvwa nluta avo tulanda muna Nkand’eto a Nzambi ekolo mpovi ketanganga yo sasila e sono ya Nkand’a Nzambi. Edi disundidi o mfunu, vava tukalanga muna Luyindulu tusonganga vo tuvutulanga matondo muna kimenga kia Yesu yo lemvokela nkanikinu andi vo: “I nuvanga wuwu muna luyindulu luame.”—1 Kor. 11:24.