NKENTO mosi ansona una vo nsukami, obimbakene mwan’andi mosi kaka w’eyakala. Osivikidi kikilu muna diambu divangamene. Ke kolo ko kakedi wakendalala yo mwana wafwa vana moko. Owau, o nkento otalanga ye kiese kiawonso mwan’andi ofulukidi. E nzenza yakala muna nzo andi umvovese vo: “Tala mwan’aku un’omoyo.”

O lufuluku lwalu lwavangama se vioka mvu 3.000. Olenda tanga lusansu lwalu muna 1 Ntinu kapu kia 17. E nzenza yakala muna nzo i Eleya wa ngunz’a Nzambi. Nani i nkento ndioyo? Nkento ansona wazingilanga muna mbanz’a Sarefate, e nkumbu andi ke yasonama ko muna Nkand’a Nzambi. O lufuluku lwa mwan’andi i dimosi muna mambu makumika lukwikilu lwandi. Ekolo tufimpanga lusansu lwandi, tulongoka mambu makaka mamfunu.

Yave wasikidisa vo ke mu noka mvula ko mu kolo kiandá muna nsi yawonso yayalwanga kwa Akabi wa ntinu ambi a Isaele. Vava Eleya kazayisa e kala, Nzambi wansweka mu kuma kia Akabi. Muna mpil’esivi wasadila e ngono mu vana mbolo ye mbizi kwa ngunza. I bosi, Yave wavovesa Eleya vo: “Telama, wenda kuna Sarefate dia Sidone, wananga ko; nkanikini nkento ansona una ko kàdika.”—1 Nti. 17:1-9.

Vava Eleya kalwaka kuna Sarefate, wamona nkento ansona watiamanga e nkuni. Nga ndioyo i nkento wadi vana madia kwa ngunza? Aweyi kadi wo vangila wau vo yandi kibeni nsukami kakala? Nanga Eleya lukatikisu kakala lwau, kansi wamokena yo nkento ndioyo. Wamvovesa vo: “Untwasila do, fimaza muna mbungwa, yanua kwame.” Vava kayenda kumbakila maza, Eleya wakudikila vo: “Untwasila do, fimbolo.” (1 Nti. 17:10, 11)  O vana maza kwa nzenza ke diakala diampasi ko kwa nkento ansona, kansi o vana e mbolo diampasi kikilu diakala.

O nkento wavova vo: ‘ E nkal’a Yave wa Nzambi aku aka, kina kwame ya dia ko, nangu nsululu a mfumfu ye fimazi muna nkalu: owau kadi se finkuni ntiama yalambila yo kwa mono yo mwan’ame twadia, twafwa.’ (1 Nti. 17:12) Yambula twabadika dina e moko kiaki kisonganga.

O nkento ansona wazaya wo vo Eleya mwisi Isaele kakala ona wavuminanga Nzambi. Wasonga e ziku kia diambu diadi vava kavova vo: “E nkal’a Yave wa Nzambi aku aka.” Kana una vo zayi kakala wau mu kuma kia Nzambi a Isaele, kasadila mvovo “Nzambi ame” ko vava kayika Yave. Kuna Sarefate kazingilanga muna mbanz’a Sidone. O wantu bazingilanga mu mbanz’a Sarefate, nzambi a Bale basambilanga. Kana una vo i wau, Yave wamona diambu diambote kwa nkento ndioyo ansona.

Kana una vo nkento ansona wa mwisi Sarefate wazinganga kumosi ye asambidi a teke, wasonga lukwikilu. Yave watuma Eleya kwa nkento ndioyo muna wete dia yau awole, nkento yo ngunza. Tulenda longoka diambu diamfunu muna lusansu lwalu.

Ke awonso ko basambilanga Bale kuna Sarefate bakala wantu ambi. Muna tuma Eleya kwa nkento ndioyo ansona, Yave wasonga vo ozayanga makani mambote m’awana ke bayantikidi kunsadila ko. Kieleka, “muna zula yawonso, on’ovumina [Nzambi] yo vanga nsongi, wina y’edieng’oku kena.”—Mav. 10:35.

Wantu kwa bezingilanga muna zunga kiaku bafwananene yo nkento ansona a mwisi Sarefate? Kana una vo bazungwa kw’awana bena muna nsambil’a luvunu, balenda kala ye luzolo lwa wá diambu diambote. Nanga makete kaka bazeye yovo ke bazeye diambu ko mu kuma kia Yave. Muna kuma kiaki, lusadisu bavwidi o mfunu kimana beza muna nsambila yavelela. Nga ovavanga wantu awaya yo kubasadisa?

Toma badika dina Eleya kavovesa nkento ansona vo kavanga. O nkento wateka kumvovesa vo vava kelamba o madia, odia mo ye mwan’andi, i bosi befwa. Kansi, adieyi Eleya kavova? “Kumoni wonga ko, nda vangi un’ovovele, kansi undambil’ekulu e fimfundi, wantwasila yo, i bosi olambila yo kwa ngeye yo mwan’aku. Kadi i wau wuwu kavovele o Yave wa Nzambi a Isaele, e mfumfu muna mbangu yau ke iladi, yo mazi muna nkalu mau ke mekondwa, yavana lumbu kina kenokesena ntoto mvula, o Yave.”—1 Nti. 17:11-14.

Akaka nanga edi badi vova: ‘Twavana madia meto mansuka? Kadi yeto kwaku osevanga.’ Kansi, ke diau ko kavova o nkento ansona. Kanele vo kazaya mayingi ko mu kuma kia Yave, wakwikila muna Eleya yo vanga dina kanlomba. Ediadi diatonta kikilu lukwikilu lwandi. Kansi, nzengo zambote kabaka.

Nzambi kabembola nkento ndiona ansona ko. Nze una Eleya kavova, Yave wawokesa e mfumfu yo mazi mandi kimana Eleya, nkento ansona yo mwan’andi bakala y’eki kia dia yavana e kala kifokoka. Kieleka, “e mfumfu muna mbangu yau ke yalala, yo mazi muna nkalu mau ke makondwa mun’owu wa diambu dia Yave dina kavova muna Eleya.” (1 Nti. 17:16; 18:1) Kele vo nkento ndioyo  kavangi dina kalombwa ko, e ndambu a mfumfu yo mazi mana kalambila e fimfundi madi kala se dia kwandi kwansuka. Kansi, wasonga lukwikilu, wabunda e vuvu muna Yave yo lambila ntete Eleya.

E diambu tulenda longoka i diadi: O Nzambi osambulanga awana besonganga lukwikilu. Avo osongele lukwikilu vava e kwikizi kwaku kitontwanga, o Yave okusadisa. Okala se Mvani, Ntanini ye Nkundi ona okusadisa mu sunda e ntonta zaku.—Luv. 3:13-15.

Muna mvu wa 1898, A Torre de Vigia de Sião (owau Eyingidilu) diavana longi edi muna lusansu lwa nkento ansona: “Wau vo nkento ansona wasonga lukwikilu lwafwana muna lemvoka, watambula lusadisu lwa Mfumu muna Ngunza; kele vo kasongi lukwikilu ko, nkento akaka ansona wadi soloka vana fulu kiandi. I diau mpe divangamanga kwa yeto. Muna zingu kieto, o mfumu oyambulanga vo twawanana ye mambu metontanga lukwikilu lweto. Avo tusonga lukwikilu, tuvwa e nsambu; kansi avo ke tusonga lukwikilu ko, ke tuvwa nsambu ko.”

Vava tunwananga ye konso mpasi, tufwete vavanga luludiku lwa Nzambi muna Nkand’a Nzambi ye muna nkanda mieto misasilanga Nkand’a Nzambi. I bosi, tufwete lemvokela luludiku lwa Yave, kana nkutu vo lwampasi muna lo tambulwila. Kieleka, tusambulwa avo tulemvokele e mvovo mia ngana eyi: “Bunda Yave e vuvu yo ntim’aku wawonso, kuyekamena waku umbakuzi ko: Muna ngyenda zaku zawonso untadila, oyandi osingika nzila zaku.”—Nga. 3:5, 6.

O lukwikilu lwa nkento ansona lwatontwa diaka. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Okalokala, o mwan’a vwa nzo obakilu o mayela, o mayela masakidi yavana fulumwinu nkatu.” Ekolo kavavanga zaya e kuma kia sumbula kiaki, kuna lukendalalu lwawonso o ngudi wavovesa Eleya vo: “Nkia diambu dina yeto, e muntu a Nzambi, nga wizidi yindulwisa bi wame, wavonda mwan’ame e?” (1 Nti. 17:17, 18) E mvovo miami mia nkenda aweyi misongele?

Nga nkento ndioyo sumu kasungamena diatokanesanga e ntona zandi? Nga wabanza vo lufwa lwa mwan’andi i tumbu kia Nzambi, Eleya watumwa kwa Nzambi mu twasa nsangu za lufwa? Nkand’a Nzambi ke uvovanga diambu diadi ko, kansi diambu dimosi usonganga: O nkento ansona katumba Nzambi ko muna mawonso mambwila.

O Eleya nanga wamona kikilu e ntantu mu kuma kia lufwa lwa mwan’a nkento ansona ye mu kuma kia ngindu zandi za sia vo ngunza i wantwasila e mpasi kamonanga. Vava kabonga o mwana wafwa yo kunata mun’esuku dia ntandu, Eleya waboka vo: “E Yave wa Nzambi ame, nga mbi omwesesa nkento ansona ona nangina yandi mu vondesa mwan’andi?” O ngunza kadi zizidila ko luvezo diadi twasa muna nkumbu a Nzambi kele vo o nkento ndioyo wa nkwa ngemba ye ntambudi a nzenza kamona diaka mpasi za fwilwa mwan’andi. Muna kuma kiaki, Eleya walomba vo: “E Yave wa Nzambi ame, yambula do, o moyo a mwan’oyu wamvutukila.”—1 Nti. 17:20, 21.

Yave wawá e sambu kia Eleya. O nkento ansona wadikila ngunz’andi yo songa lukwikilu. Nanga Nzambi wayambula vo mwana kayela yo fwa. Wazaya wo vo lufuluku, olu lwantete lwasonama muna Nkand’a Nzambi, luvangama yo vana e vuvu kwa mbandu zilanda. Vava Eleya kandodokela, Yave wavutulwisa o moyo a mwana. Yindula e kiese kakala kiau o nkento ansona vava Eleya kavova vo: “Tala mwan’aku un’o moyo.” I bosi, o nkento ansona wavovesa Eleya vo: “Owau tu nzeye u muntu a Nzambi, e diambu dia Yave dina mu nu’aku dialudi.”—1 Nti. 17:22-24.

O lusansu luna muna 1 Ntinu 17 ke luyikanga diaka diambu ko mu kuma kia nkento ndioyo. Kansi, e mvovo mia Yesu mu kuma kiandi misonganga vo nanga kuna kwalanda wakituka selo kia Yave. (Luka 4:25, 26) O lusansu lwandi lukutulonganga vo Nzambi osambulanga awana bevanganga o wete kwa selo yandi. (Mat. 25:34-40) Lusonganga vo Nzambi olunga-lunganga akwa kwikizi, kana nkutu muna ntangw’a mpasi. (Mat. 6:25-34) Lusonganga mpe ziku kia luzolo ye ngangu za Yave za fula mafwa. (Mav. 24:15) Kieleka, tuvwidi kuma yasikila mu sungamenanga nkento ansona wa mwisi Sarefate.