1. Aweyi Yave kemonanga mu kuma kia salu? Adieyi kevanganga?

 YAVE oyangalelanga salu kiandi. (Nkunga 135:6; Yoane 5:17) Ozolanga mpe vo e mbasi yo wantu bayangalela e salu yau. Muna kuma kiaki, wabavana salu kiambote ye kiakiese. Yave wasadila Mwan’andi antete muna salu kiandi kia sema. (Tanga Kolosai 1:15, 16.) Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga vo vitila keza ova ntoto, Yesu ku zulu kakala yo Nzambi nze “mbuta mbangu.”—Ngana 8:30.

2. Aweyi tuzayidi wo vo ambasi salu kiamfunu ye kiakiese bakalanga kiau?

² Tuka muna nkand’Etuku yakuna Lusengomono, Nkand’a Nzambi usonganga vo Yave ovananga e salu kwa mbasi. Vava Adami yo Eva basumuka yo vaikiswa muna Paradiso, Nzambi wavana salu kwa ambasi. Mun’Etuku tutanganga vo Nzambi “osidi kuna este a mpatu a Edene akelubi, yo nlaku a nsosolo anzungani, muna lunga-lunga nzil’a nti a moyo.” (Etuku 3:24) Muna nkand’a Lusengomono tulongokanga vo Yave ‘watuma mbasi andi, kasonga ntaudi zandi mambu mevangama ke kolo ko,’ yovo mu sengomona oma ma kusentu.—Lusengomono 22:6.

3. Vava Yesu kakala ova ntoto aweyi katanginina Se diandi?

³ Vava Yesu kakala ova ntoto, wasala e salu kavewa kwa Yave ye kiese kiawonso. Watanginina Se diandi muna vana salu kiamfunu kw’alongoki andi. Wabasadisa mu yangalela e salu kiau muna kubavovesa vo: “Kieleka, kieleka, inusamunwini vo, on’okwikil’omu mono, o mavangu mvanga, oyandi mpe ovanga mo; mana masundidi i kevanga, kadi kuna kwa Se nkwenda.” (Yoane 14:12) Yesu wasadisa alongoki andi mu bakula vo e salu kifwete salwa mu nzaki vava kabavovesa vo: “Tusala kaka salu ya ndiona wantuma, wau kukiele: o fuku ukwiza, vava ke kilenda sala muntu ko.”—Yoane 9:4.

4-6. (a) Ekuma tuvutulwilanga matondo wau vo Noa yo Mose bavanga mana batumwa kwa Yave? (b) E salu kina Nzambi kavana kwa wantu nkia mambu mole kilungisanga?

⁴ Vitila Yesu keza ovo ntoto, Yave wavana salu kiakiese kwa wantu. Kana una vo Adami yo Eva ke bafokola salu kiau ko, wantu ayingi bafokola salu kina Nzambi kabavana. (Etuku 1:28) Yave wavana Noa luludiku lwasikididi mu mpila kafwete tungila e nzaza kimana oyandi y’esi nzo andi bavuluka muna Kizalu. Noa wavanga kikilu mana Yave kamvovesa. O unu kiaki avo tuna moyo i mu kuma kia Noa walanda luludiku lwa Yave.—Etuku 6:14-16, 22; 2 Petelo 2:5.

⁵ Yave wavana Mose luludiku lwasikididi mu mpila kafwete tungila e saba ye una kafwete kubikila kinganga. Mose wavanga mana katumwa kwa Yave. (Luvaiku 39:32; 40:12-16) Adieyi tulongokanga o unu muna salu yo lemvo wa Mose? Nze una Paulu wa ntumwa kavova, e saba ye kinganga “mambu mambote mekwiza” kiasunzulanga.—Ayibere 9:1-5, 9; 10:1.

⁶ Ekolo kani dia Nzambi dinungunukanga, e selo yandi betambulanga salu ya mpila mu mpila. Kansi, kana una vo e salu yayi ilenda soba, ikembelelanga Yave yo twasa nluta kwa wantu. Ediadi dimonekanga muna salu kasala o Yesu vitila keza ova ntoto ye vava kakala ova ntoto. (Yoane 4:34; 17:4) O unu, vava tusalanga e salu kina tuveno kwa Yave, e salu kieto nkembo kikuntwasilanga. (Matai 5:16; tanga 1 Korinto 15:58.) Ekuma tuvovele wo?

7, 8. (a) Yika lau dia salu bena diau Akristu o unu. (b) Adieyi tufwete vanga vava Yave kekutuvananga luludiku?

⁷ Lau diampwena kikilu wau vo Yave wasola wantu alembi lunga mu sala yandi entwadi nze akw’andi a salu. (1 Korinto 3:9) Akristu akaka bena ye lau dia sala salu kia tunga nze Noa yo Mose. Akaka besadisanga mu tunga Maseka ma Tukutakanu Twampwena, Maseka ma Kintinu ye mavula. Kiakala vo Seka dia Kintinu nutungululanga yovo vula diasina nutunganga kuna Warwick, Nova York, nuyangalelanga lau dieno.  (Tala fwaniswa kuna lubantiku) E salu kiaki kiavauka. E kolo wantu akete kaka besalanga e salu kiaki kia tunga, Akristu awonso bekuyivananga muna salu kia tunga muna mwanda. E salu kiaki i salu kia samuna nsangu zambote, eki kikembelelanga Yave yo twasa nluta kwa wantu. (Mavangu 13:47-49) E nkubik’a Yave ifilanga e salu kia umbangi. Ediadi disongele vo ezak’e ntangwa tulenda vewa salu kiakaka.

⁸ E selo yakwikizi ya Yave bakubama bekalanga mu landa luludiku lwandi. (Tanga Ayibere 13:7, 17.) Dilenda kala vo ke tubakwidi ko e kuma yawonso ina tuvaninu e salu kiankaka yovo luludiku lwampa. Kansi, tulemvokelanga Yave kadi tuzeye wo vo e salu kiaki kwa yandi kitukidi ye nluta kikututwasila.

9. Nkia mbandu ambote besonganga akuluntu muna nkutakani?

⁹ Akuluntu besonganga etima dia vanga luzolo lwa Yave muna mpila bevitilanga o ntu muna nkutakani. (2 Korinto 1:24; 1 Tesalonika 5:12, 13) Akuluntu bekalanga bakubama mu sala kwayingi, belandanga luludiku yo longoka ndekwa zampa ye nzaki zawonso mu sila umbangi. Nluta bebakanga vava bevanganga nkubika za sila umbangi mu telefone, vana fulu kiningamenanga masuwa yovo vana fulu kia ndonga, kana una vo kuna lubantiku akaka batokananga kana vo e ndekwa zazi nluta zitwasa. Kasikil’owu, aviti a nzila yá kuna Alemanha babaka nzengo za sila umbangi muna zunga kia kinkita kina ke kiasilwanga umbangi ko mu mvu miayingi. Mosi muna yau, i Mikaele wavova vo batokana kikilu kadi ke basadilanga ndekwa zazi ko tuka mvu miayingi. Wakudikila vo: “Yave nanga wazaya dina diatutokanesanga, muna kuma kiaki watusadisa muna mene wauna mu sila umbangi mu mpila ina ke tulendi vilakana ko. Kiese kiayingi twamona wau twalanda luludiku lwavewa muna Salu Kieto kia Kintinu yo bunda e vuvu muna lusadisu lwa Yave.” Nga wakubama wina mu sadila ndekwa zampa mu sila umbangi muna zunga kiaku?

10. Nkia nsobani zavangamene mu nkubik’a Yave mu mvu miviokele?

¹⁰ Ezak’e ntangwa nsobani zivangamanga kuna Betele. Kasikil’owu, muna mvu miviokele, mavula makaka makete makangwa yo fila e salu yasalwanga muna mavula mama kuna mavula  manene. Ediadi diatwasa nsobani muna zingu ki’awana basadilanga muna mavula mama. Diavava vo bavanga nsobani muna maka mambu, kansi kuna kwalanda nluta diabatwasila. (Kimpovi 7:8) Asadi awaya akwa mvevo bena ye kiese kia kala muna lusansu lwa nkangu a Yave mu lumbu yeto.

11-13. Nkia mambu mampasi bawanana mau akaka mu kuma kia nsobani zivangamanga muna nkubik’a Yave?

¹¹ Tulenda longoka mambu mamfunu mu kuma ki’awana basadilanga muna mavula mabundakeswa. Ayingi muna mpangi zazi, mvu miayingi basadila muna mavula mama. Akazi mosi basadilanga kuna vula dimosi diakete bavoveswa vo benda kuna México. Kuna vula dia México o lutangu lw’ampangi lwavioka nkumbu 30 lutangu lw’ampangi bakala kuna vula diau. O yakala una ye nkumbu Rogelio wavova vo: “O sisa e yitu ye akundi diampasi kikilu diakala.” Juan, mpangi akaka wasadilanga kuna Betele wavoveswa vo kenda kuna México, wamona nze yandi wayantika zingu kiampa. Wavova vo: “Ofwete vanga yikundi yampa. Ediadi divavanga vo wakulukilwa e fu yampa ya kisi nsi ye mpila ya badikila mambu.”

¹² Vava mavula makaka mabundakeswa kuna Europa, mpangi zayingi zafilwa kuna vula dia Alemanha. Diampasi mpe diakala kwa mpangi zazi mu sisa e nsi au a kingutukila. Akaka batuka kuna Suíça bayindulanga e miongo miambote (Alpes) basisa, akaka ana batuka kuna Áustria bayindulanga e mpangi bakalanga kumosi kuna Betele.

¹³ Mpangi ana befilwanga kuna vula dia nsi akaka nsobani zayingi bevanganga. Bafwete kulukilwa nzo ampa, sala yo wantu ampa, ezak’e ntangwa ye salu kiampa. Bafwete mpe kulukillwa nkutakani yampa, zunga kiampa ye ndinga yampa. O vanga e nsobani zazi diampasi kikilu dikalanga, kansi mpangi zayingi besadilanga kuna Betele bevanganga e nsobani zazi ye kiese kiawonso. Ekuma? Yambula twawa mana bavova akaka muna mpangi zazi.

14, 15. (a) Aweyi akaka besongelanga vo beyangalelanga lau dia sala kumosi yo Yave? (b) Aweyi benena se mbandu ambote kwa yeto?

¹⁴ Grethel wavova vo: “Yatambulwila mboka yayi, kadi eyayi i mpila ya songela kwa Yave vo zola kwame muna yandi ke kusolanga nsi ko yovo nzo ngatu salu.” Dayska wavova vo: “Vava yabakula vo e mboka yayi kwa Yave yatuka, yatambulwila yo ye kiese kiawonso.” André yo Gabriela bakwikila mu mvovo miami yo vova vo: “Muna diadi tukalanga ye lau dia sadila Yave muna sianga e zolela yeto va fulu kiazole.” Bemonanga vo vava nkubik’a Yave ivanganga nsobani, diambote twatambulwilanga zo vana vau.

¹⁵ Vava mavula mebundakeswanga, mpangi zakaka befilwanga muna salu kia kimviti a nzila. Ediadi diavangama kwa mpangi zayingi vava mavula ma Dinamarca, Noruega ye Suécia mabundakeswa yo kituka se vula dia nsi za  Escandinávia. Florian yo nkaz’andi Anja bavova vo: “Tubadikilanga e salu kiampa twavewa nze lau diampwena. Kuna kwa yeto, edi disundidi o mfunu i sadilwa kwa Yave kiakala nkia fulu tufidilu. Tulenda vova ye ziku kiawonso vo nsambu zayingi tutambulanga.” Kana una vo ndonga mu yeto ke twabwidilu diambu diadi ko, tulenda tanginina e fu kia kuyivana kuna mvevo kia mpangi zazi yo sia oma ma Kintinu va fulu kiantete muna zingu kieto. (Yesaya 6:8) Tuna ye ziku vo Yave okwamanana sambula awana beyangalelanga lau dia sala kumosi yo yandi, kiakala nkia diambu dilenda vangama.

16. (a) E sono kia Ngalatia 6:4 adieyi kikutuvovesanga? (b) Nkia lau diampwena tuna diau?

¹⁶ Wau vo tu wantu alembi lunga, nkumbu miayingi tukuyitezanesanga ye akaka. Kansi, e Diambu dia Nzambi dikutuvovesanga vo twasianga e sungididi mu mana tulendanga vanga. (Tanga Ngalatia 6:4.) Ke yeto awonso ko tulenda kala akuluntu, aviti a nzila, misionario yovo sadila kuna Betele. Mawonso mama malau mambote, kansi vena ye lau diampwena tuna diau yeto awonso. Lau diadi i dia sala kumosi yo Yave nze ateleki a nsangu zambote. Yambula twayangalelanga lau diadi!

17. Mu nza yayi yambi nkia diambu tufwete sungamenanga? Ekuma ke tufwete kendalela ko?

¹⁷ Mu nza yayi yambi, diampasi mu sadila Yave muna mpila ina tuzolele. Tulenda wanana ye mambu mana ke tulendi venga ko nze lunga-lunga esi nzo yovo mambu matadidi vimpi. Kana una vo i wau, ke tufwete kendalala ko. Kiakala nkia mambu matubwididi, tulenda sia umbangi mu kuma kia nkumbu  a Yave ye Kintinu kiandi. Edi disundidi o mfunu, tuvanganga dina tulenda muna salu kia Yave, ekolo tusambanga vo kasadisa ana balenda vanga mayingi lutila yeto. Sungamena vo konso muntu okembelanga e nkumbu a Yave wantalu vana meso mandi.

18. Adieyi tuvingilanga kuna sentu? Nkia lau tuna diau o unu?

¹⁸ Kana una vo tu wantu alembi lunga, Yave oyambulanga vo twakala akw’andi a salu. Ekwe lau diampwena tuna diau dia sala kumosi yo Nzambi mu lumbu yayi yambaninu! Tuvingilanga “moyo wina vo moyo kikilu,” vava tuyangalela e zingu muna mpila ina ke ilendakananga ko o unu. Ke kolo ko, Yave okutusambula muna nz’andi ampa muna kutuvana moyo a mvu ya mvu, kiese yo luvuvamu.—1 Timoteo 6:18, 19.

19. Nkia nsilu katusia Yave?

¹⁹ O nsilu a Nzambi mu kuma kia nz’ampa ke kolo ko ulungana. Tuyindulanga dina Mose kavovesa Aneyisaele vitila bakota muna Nsi a Nsilu: “O Yave wa Nzambi aku okuwokeselela muna salu kiawonso kia koko kwaku.” (Nsiku 30:9) Vava Armangedo ivioka, Yave ovana e nza kw’awana besalanga yandi kumosi nze una kasia o nsilu. I bosi, e salu kiampa tukala kiau i kitula o ntoto se paradiso.