1, 2. Aweyi kazolele Nzambi vo nkangu andi bansambila, kiakala ambuta yovo aleke?

 NGA u nleke? Avo i wau, kala ye ziku vo mfunu wina muna nkutakani a Yave ya nz’amvimba. Muna nsi zayingi, ndonga mun’awana bevubwanga aleke. Dialukasakeso mu mona ulolo wa aleke bebakanga nzengo za sadila Yave.

² Wau vo u nleke, nga ozolanga kala vamosi ye aleke a ntel’aku? Nanga i wau ovanganga. Tuzolanga kala vamosi ye akundi eto. Kana una vo i wau, Yave ozolele vo twansambila kumosi ye mpangi zeto zawonso. Ozolele vo nkangu andi wakala wayikakiana, kana nkutu ambuta yovo nkia mpila basansukila. Paulu wa ntumwa wasoneka vo Nzambi ozolele vo ‘wantu a mpila zawonso bavuluzwa, yo luaka muna visa kia zay’e ludi.’ (1 Timoteo 2:3, 4) E sono kia Lusengomono 7:9 kiyikilanga wantu awaya ana besambilanga Nzambi vo batuka muna “zula yawonso, yo makanda, ye nsi, ye ndinga.”

3, 4. (a) Nkia fu besonganga aleke ayingi o unu? (b) Aweyi Paulu kayikila e nkutakani muna Efeso 4:25?

 ³ Vena ye nswaswani ampwena vana vena aleke ana besadilanga Yave ye awana ke bekunsadilanga ko. Ndonga mun’awana ke besadilanga Yave ko wete diau kaka betokanenanga ye mana bezolanga. Muna kuma kiaki, akaka muna afimpi a mambu bevovanga vo, aleke ayingi o unu bazala ye loko ke mu tandu yavioka ko. E mpila bevovelanga yo vwatila, isonganga vo ke bezitisanga akaka ko musungula ambuta.

⁴ E fu kiaki kina muna fulu yawonso. Muna kuma kiaki, tufwete sia ngolo za venga kio yo yangidika Yave. Kana nkutu muna tandu kiantete, Paulu walukisa Akristu mu kuma kia fu kiaki. Wayikila kio vo, “mwanda una usalanga wau muna wan’a nganzi.” (Tanga Efeso 2:1-3.) Diakiese mu mona vo aleke mu nkutakani ke besonganga fu kiaki ko. Bezolanga sadila Yave kumosi ye mpangi zau. Bebakulanga vo e nkutakani ina nze nitu ina ye yikwa yayingi eyi isalanga kumosi. Nze una Paulu kasoneka, “tu yîkwa ya yîkwa.” (Efeso 4:25) Ekolo tufinamanga ku mbaninu a nza yayi ya Satana, diamfunu kikilu twakalanga kumosi ye mpangi zeto. E nona ya Nkand’a Nzambi ilende ikutusadisa mu zaya e kuma dinina o mfunu mu kalanga vamosi, i sia vo, kala twayikakiana.

5, 6. Adieyi tulongokele muna mbandu a Loti y’esi nzo andi?

⁵ Kuna nz’ankulu, o nkangu a Yave wazizidila maka mambu masianga zingu kiau mu vonza. Yave wabatanina ekolo bakalanga mu ungudi yo salaziana. Yeto awonso, aleke ye ambuta, tulenda longoka diambu muna mbandu au. Yambula twabadika dina diabwila Loti.

⁶ Loti y’esi nzo andi mu vonza bakala. Yave wabaka e nzengo za fwasa e mbanz’a Sodomo ina bazingilanga. Wafila ambasi mu lukisa Loti kavaika muna mbanza yo tinina kuna miongo. Bamvovesa vo: ‘Tina wavuluza o moyo aku.’ (Etuku 19:12-22) Loti yo wan’andi wole amakento balemvokela luludiku lwalu. Diankenda vo akaka muna esi nzo a Loti ke balemvokela lo ko. Vava Loti  kavovesa akala ana bazola sompa wan’andi vo bavaika muna mbanza, oyau bayindula vo Loti mbuta muntu kwandi ona wasakananga. Baveza mana kabavovesa. Muna kuma kiaki, bafwa vava mbanza yafwaswa. (Etuku 19:14) Loti kaka ye wan’andi wole amakento bavuluka kadi basonga o lemvo yo kwamanana kala vamosi.

7. Aweyi o Yave kasadisila e buka kia wantu kiavaika muna Engipito eki kiakalanga kumosi?

⁷ Tulenda longoka mpe muna mbandu ya Aneyisaele vava bavaika muna Engipito. Ke bavambana mu buka yakete ko kimana konso buka kiakota muna Nsi a Nsilu muna mpil’andi. Kansi, bakangala kumosi nze buka kiayikakiana. Vava Yave kavambula maza ma Mbu Ambwaki, Mose kayenda yandi mosi ko ngatu sola akaka muna Aneyisaele. E zula kiawonso kiayenda kumosi yo Mose, o Yave wabatanina. (Luvaiku 14:21, 22, 29, 30) Kana nkutu awana ke bakala Aneyisaele ko ana babaka e nzengo za sadila Yave yo sisa Engipito, bayenda kumosi. Yau awonso bakala kumosi. (Luvaiku 12:38) Dia uzowa diadi kala kwa buka kiakete musungula aleke kele vo babaka e nzengo za landa e nzila ina bamona vo yambote kwa yau. Konso muntu wadi landa e nzila ya yandi kibeni, kadi taninwa ko kwa Yave.—1 Korinto 10:1.

8. Muna lumbu ya Yosafate wa Ntinu, aweyi o nkangu a Nzambi wakadila kumosi?

⁸ Muna lumbu ya Yosafate wa Ntinu, vu kiayingi kia makesa mangolo kiayiza nwanisa nkangu a Nzambi. (2 Tusansu 20:1, 2) Adieyi bavanga Aneyisaele vava bazungwa kwa mbeni zazi? Babunda e vuvu muna Yave yo lomba luludiku lwandi muna sambu. (Tanga 2 Tusansu 20:3, 4.) Konso mwan’a Isaele kayindula ko dina kafwete vanga yandi kibeni. Kansi, yau awonso bakala kumosi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: ‘Yuda yawonso itelamene vana vena Yave, ye nsedia miau y’akazi au yo wana.’ (2 Tusansu 20:13) E zula kiawonso, aleke y’ambuta, babunda e vuvu muna Yave yo vanga dina bavoveswa. Wau vo bakwamanana kala kumosi, Yave wabatanina vana moko ma mbeni zau. (2 Tusansu 20:20-27) Eyayi ina se mbandu ambote kwa nkangu a Nzambi muna mpila balenda zizidila kitantu.

9. Adieyi tulenda longoka muna mbandu ya Akristu a tandu kiantete?

⁹ Muna tandu kiantete, Akristu basambilanga Yave kumosi muna luvuvamu yo ungudi. Kasikil’owu, vava Ayuda ye awana ke bakala Ayuda ko bakituka Akristu, awonso balandanga malongi ma antumwa. Bavaulanga e ntangwa ya kala vamosi, dila vamosi yo samba kumosi. (Mavangu 2:42) Vava Akristu babangikwanga, bakwamanana kala kumosi. Eyayina, i ntangwa bavwanga muntu yo nkw’andi o mfunu. (Mavangu 4:23, 24) Diau dimosi mpe, vava tubangikwanga tufwete kalanga entwadi ye mpangi zeto yo salaziana.

10. Nkia ntangwa divava vo twakala entwadi ke mu tandu yavioka ko?

¹⁰ Ke kolo ko, tuzizidila ntangw’ampasi eyi isundidi muna lusansu lwa wantu. Yoele wa ngunza wayikila ekolo kiaki vo “lumbu kia tombe, kialomboka.” (Yoele 2:1, 2; Sefaniya 1:14) Muna kolo kiokio, divava vo nkangu a Nzambi wakala wayikakiana ke mu  tandu yavioka ko. Sungamena e mvovo mia Yesu: ‘Konso nsi yabulana ke izinga ko.’—Matai 12:25.

11. Adieyi o nkangu a Nzambi ulenda longoka mu kuma kia kintwadi kiyikwanga muna Nkunga 122:3, 4? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku.)

¹¹ E kintwadi nkia mfunu kina? Tulenda longoka diambu muna mpila zatungilwanga e nzo muna mbanz’a Yerusaleme yankulu. E nzo zau lukufi zakala nze una ntozi a nkunga kayikila zo vo “mbanza yatoma lumpikwa.” O nkangu wakala mu lutaninu kadi wazingilanga vamosi ye diasazu diakala mu sadisa yo tanina muntu yo nkw’andi. E mpila zatungilwa e nzo nanga yasungamesa ntozi a nkunga una kanda dia Isaele diakadilanga diayikakiana nze zula mu sambila Yave. (Tanga Nkunga 122:3, 4.) Tuk’owau ye muna kolo kia mpasi kifinamanga, diamfunu kikilu vo nkangu a Yave wakwamanana kala kumosi.

12. Nki kikutusadisa mu vuluka vava Ngonge kenwanisa nkangu a Yave?

¹² Ekuma e kintwadi kieto kikadila o mfunu kuna sentu? Muna Yezekele kapu kia 38 tutanganga vo, o “Ngonge, mwisi nsi a Mangonge,” onwanisa nkangu a Yave. Eyayina ke ntangwa ya yambula ko vo konso diambu diatuvambula. Dikala mpe se vilwa wampwena mu yindula vo tulenda taninwa kwa nza ya Satana. Kansi divava vo twatoma finama mpangi zeto. Dialudi vo ke tuvuluka ko mu kuma kia sia vo tuna muna buka. Konso muntu kafwete bunda Yave e vuvu yo kunlemvokela. Avo tuvangidi wo, Yave yo Yesu bekutuvuluza yo kutukotesa muna nz’ampa. (Yoele 2:32; Matai 28:20) Kansi tufwete kwamanana kala entwadi yo nkangu a Yave. Adieyi obenze, nga Yave ovuluza awana bebakanga e nzengo za landa e nzila za yau kibeni?—Mika 2:12.

13. Nkia diambu balenda longoka aleke muna nona yayi tubadikidi?

¹³ Avo u nleke, nga obakwidi o mfunu wa toma finama mpangi zaku? Venga e fu kia kalanga kaka vamosi y’awana luna kimbuta kimosi yovo vukumunwa kw’awana batuzungidi. Ke kolo ko, yeto awonso ambuta y’aleke, lusadisu lwa muntu yo nkw’andi tuvwa o mfunu, ke mu tandu yavioka ko. Tuk’owau, siamisa e ngwizani aku ye mpangi zaku yo sadila Yave kumosi. Kuna sentu, o kala entwadi yo nkangu a Yave, divuluza moyo aku.

14, 15. (a) Ekuma Yave kekutukubikilanga twakala twayikakiana? (b) Nkia luludiku kekutuvananga o Yave kimana twakala twayikakiana?

¹⁴ Yave okutusadisanga kimana ‘twansadila kumosi’ ye mpangi zeto z’akala ye z’akento. (Sefaniya 3:8, 9) Okutukubikanga mu kuma kia kusentu vava ‘keyikakesa lekwa yawonso muna Kristu.’ (Tanga Efeso 1:9, 10.) E kani dia Yave i yikakesa e lekwa yawonso kuna zulu yova ntoto nze kanda dimosi muna kunsambila. Ka lukatikisu ko vo Yave  olungisa dio. Aleke, nulenda kala muna kanda diadi yakwele mvu. Nga ozolele kala entwadi ye nkubik’a Yave?

¹⁵ Yave okutukubikanga mu kala twayikakiana owau. Muna mpila yayi, tuzingila mu luvuvamu muntu yo nkw’andi muna nz’ampa. Kuna luzindalalu lwawonso, Yave okutulonganga twatokanena e wete dia muntu yo nkw’andi, ‘twasongaziana walakazi’ ‘twalongaziana’ yo “vangaziana.” (1 Korinto 12:25; Roma 12:10; 1 Tesalonika 4:18; 5:11) Wau vo tu wantu alembi lunga, Yave ozeye wo vo nkumbu miayingi ke diasazu ko mu kala mu ungudi. Ekiaki i kuma kekutuvoveselanga vo ‘twayambuziananga.’—Efeso 4:32.

16, 17. (a) Nkia kuma tukutakenenanga? (b) Adieyi aleke balenda longoka muna mbandu a Yesu?

¹⁶ O tukutakanu kekubikanga o Yave, i mpila yankaka kekutusadisilanga kimana twakala twayikakiana. E sono kia Ayibere 10:24, 25 kikutusungamesanga vo e kuma tukutakenenanga i kasakesa muntu yo nkw’andi mu vanga oma mambote. Tukutakanu tweto mfunu kikilu twina ekolo kifinamanga e ngiz’a lumbu kia Yave.

¹⁷ Yesu una se mbandu ambote kwa yeto, kadi wayangalelanga kala vamosi yo nkangu a Yave. Vava kakala ye kimbuta kia mvu 12, wayenda kumosi ye mase mandi mu lukutakanu lwampwena muna tempelo. Vakala ye ntangwa ina mase ma Yesu ke bazaya ko kuna kakala. Nga wakala kumosi ye aleke akaka? Ve. Vava mase mandi bansolola, Yesu vamosi kakala ye alongi muna tempelo, bamokenanga oma ma Sono.—Luka 2:45-47.

18. Aweyi e sambu kilenda kumikina kintwadi kieto?

¹⁸ Tulenda kumika mpe kintwadi kieto muna sambanga mu wete dia mpangi zeto yo lomba kwa Yave kabasadisa muna mambu masikididi benwananga mau. O samba mu kuma kia mpangi zeto dikutusadisa mu zaya yamu nkia tezo tutokanenanga wete diau. Diamfunu kikilu twazolanga mpangi zeto, twabakasakesanga muna tukutakanu tweto yo samba mu kuma kiau. Aleke,  nga nuvanganga mambu mama kimana nwakituka akundi ambote kwa mpangi muna nkutakani eno? Muna vuluka muna mbaninu a tandu kiaki, divava vo twatoma finama mpangi zeto, ke nza ya Satana ko.

19-21. (a) O zaya vo “tu yîkwa ya yîkwa” adieyi difwete kutufila mu vanga? Yika e nona. (b) Adieyi olongokele muna mpila ina ampangi besadisilanga muntu yo nkw’andi vava vebwanga e sumbula?

¹⁹ Nona yayingi isonganga vo nkangu a Yave o unu, bena se ‘yîkwa ya yîkwa.’ (Roma 12:5) Vava mpangi zeto bebwilwanga e sumbula, tukendalalanga mu kuma kiau yo vava kubasadisa. Muna ngonde a Desemba ya mvu wa 2011, e kizalu kia maza kiazadisa e sanga kia Mindanau kuna nsi a Filipinas. Muna fuku umosi, vioka 40.000 ma nzo zadiuma muna maza kumosi ye nzo za mpangi zeto. E vula dia nsi yayi diavova vo una ke bavangidi ko e nkubika ya vana lusadisu, “ampangi muna nsi zankaka batwika lusadisu.”

²⁰ Vava nzakama za ntoto ye mavuku mampwena ma kalunga mafwasa e zunga kimosi kia Japão, mpangi zeto bamona e mpasi. Ndonga bavidisa e lekwa yau yawonso. Kasikil’owu, mpangi ankento Yoshiko wavidisa e nzo andi. Kwandá kazingilanga ye Seka dia Kintinu, tezo kia 40 ma kilometa. Wavova vo: “Twasivika kikilu mu mona vo vioka lumbu kimosi vava sumbula kiabwa, nkengi a zunga yo mpangi ankaka bayiza kutuvava.” Waseva yo kudikila vo: “Twayangalala kikilu wau vo nsatu zeto za mwanda zalungiswa una ufwene kwa nkutakani. Vana ntandu, batuvana nzaka mia kiozi, nsampatu, nkutu ye mvwatu miankaka.” Mpangi mosi osadilanga muna buka kivananga lusadisu wavova vo: “Mpangi muna nsi yawonso ya Japão bavanga diambu muna sadisa muntu yo nkw’andi. Ampangi batuka kuna Estados Unidos bayiza kutusadisa. Vava bayuvulwa ekuma bavangila o nkangalu wau wandá, bavova vo: ‘Mu kintwadi twina ye mpangi zeto za Japão ye lusadisu lweto bavwidi o mfunu.’ ” Nga kuyangalalanga ko mu kala mu nkubika yayi ina yo wantu ana besongaziananga zola kwakieleka? Yindula una Yave kemonanga mu kuma kia kintwadi kiaki!

²¹ Avo tuna ye fu kia sadisa muntu yo nkw’andi owau, tukala twakubama mu zizidila kumosi e mambu mampasi tuwanana mau kuna sentu. Kana nkutu vo muna zunga tuzingilanga ke tuwanga nsangu ko mu kuma kia mpangi zeto bena muna fulu yankaka, tufwete kalanga kintwadi ye mpangi za nkutakani eto. Mpangi mosi ankento oyikilwanga vo Fumiko kuna Japão ona wavuluka muna tembwa kiangolo, wavova vo: “E mbaninu ifinamene kikilu. Tufwete kwamanana sadisa mpangi zeto ekolo tuvingilanga e ntangwa ina e sumbula ke ikala diaka ko.”

22. Aweyi e kintwadi kieto kikutusadisila kuna sentu?

²² Kubama owau mu kuma kia lumbu kia Yave muna vanga mawonso olenda mu kala entwadi ye mpangi zaku. Vava e nza yambi ya Satana ifwaswa, Yave ovuluza o nkangu andi nze una kavanga kuna nz’ankulu. (Yesaya 52:9, 10) Kiakala u nleke yovo mbuta, ofwete kwamanana kala entwadi yo nkangu a Nzambi muna vuluka. Muna longi dilanda, tubadika e kuma tufwete vutulwilanga matondo muna mana tutambulanga.