1, 2. (a) Adieyi tufwete vanga muna vwa moyo a mvu ya mvu? (b) Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana sia sungididi muna nkangalu eto?

VAVA tukitukanga Akristu, dina nze yeto tuyantikidi nkangalu. Avo tusikidi ye kwikizi muna Nzambi, tulwaka kuna tukanamene ye tulenda vwa moyo a mvu ya mvu. Yesu wavova vo: “Ndion’ozindalala yakuna mbaninu, i yun’ovuluzwa.” (Matai 24:13) Elo, muna fokola nkangalu eto, tufwete sikila ye kwikizi muna Nzambi yakuna “mbaninu,” kiakala mbaninu a zingu kieto yovo ya nza yayi yambi. Kansi, tufwete kuyikeba kimana twalembi vukumunwa kwa nza yayi. (1 Yoane 2:15-17) Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana sia sungididi muna nkangalu eto?

² Yesu watusisila mbandu ambote. Avo tulongokele dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia zingu kia Yesu, tulenda toma zaya kiwuntu kiandi. Ediadi dikutufila mu kunzola yo kwikila muna yandi. (Tanga 1 Petelo 1:8, 9.) Petelo wa ntumwa wavova vo Yesu watusisila e mbandu kimana  twalanda muna ntambi zandi. (1 Petelo 2:21) Avo tutanginini mbandu a Yesu, tulenda zindalala yakuna mbaninu. * Muna longi diaviokele, twalongokele una tulenda tanginina lulembamu yo walakazi wa Yesu. Mu longi diadi, tuzaya una tulenda tanginina unkabu yo umbakuzi wandi.

3. Nki i unkabu? Aweyi tulenda vuila unkabu?

³ Unkabu i fu kilenda kutuvana nkuma yo kutusadisa mu zizidila e mpasi. Unkabu ulenda mpe kutusadisa mu tatidila vanga edi diambote. Ulenda kutusadisa mu kala yo ntim’avuvama yo sikila ye kwikizi muna Nzambi vava tuwanananga ye mpasi. Ngwizani ina vana vena unkabu, wonga, vuvu yo zola. Mu nkia mpila? Avo tuna yo wonga wa kendeleka Nzambi, ke tumona wonga wa wantu ko. (1 Samuele 11:7; Ngana 29:25) O bund’e vuvu muna Yave dikutusadisanga mu sia sungididi muna zingu kia kusentu, ke mu mpasi zeto ko. (Nkunga 27:14) O zola kukutufilanga mu songa unkabu kana nkutu vava tubangikwanga. (Yoane 15:13) Tuvuanga unkabu vava tubundang’e vuvu muna Nzambi yo tanginina Mwan’andi.—Nkunga 28:7.

4. Aweyi Yesu kasongela unkabu muna tempelo? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁴ Vava Yesu kakala ye kimbuta kia mvu 12, wasonga unkabu vava kakala ‘muna tempelo, wavwanda vana vakala alongi.’ (Tanga Luka 2:41-47.) Alongi awaya batoma zaya o Nsiku a Mose, kansi bazaya mpe lusansu lwa Kiyuda. Lusansu lwalu lwakitulanga dio se diampasi mu lemvokela o Nsiku. Kansi, Yesu kayambula ko vo o zayi bakala wau wankakidila mu vovana yau. Kamona wonga ko. Wakwamanana ‘kubayuvula yuvu.’ Kansi, e yuvu kabayuvulanga o Yesu ke ya wan’akete ko. Tulenda yindula Yesu vava kayuvulaga yuvu yampasi eyi yafila alongi awaya mu kunsia sungididi yo badika mana bawanga. Avo alongi bavava kumbaka muna ntambu muna kunyuvulanga yuvu ilenda vaikisa ntantani, ke banlenda ko. Awonso ana bawanga Yesu, kumosi ye alongi basivika kikilu mu kuma kia “zayi wandi ye mvutu zandi.” Elo, Yesu watanina e ludi kina muna Diambu dia Nzambi kuna unkabu wawonso.

5. Aweyi Yesu kasongela unkabu vava kasamunang’e nsangu zambote?

⁵ Ekolo kasamunang’e nsangu zambote, Yesu wasonganga unkabu mu mpila zayingi. Kasikil’owu, wavovesa nkangu vo afidi a nsambila vuna babavunanga muna malongi mau. (Matai 23:13-36) Vana ntandu, Yesu kayambula ko vo e nza yamvukumuna. (Yoane 16:33) Wakwamanana sila umbangi kana una vo wasiwanga kitantu. (Yoane 5:15-18; 7:14) Nkumbu miole, wavelelesa tempelo vava kavaikisa ana bayivisanga e nsambil’aludi.—Matai 21:12, 13; Yoane 2:14-17.

6. Aweyi Yesu kasongela unkabu muna lumbu kiansuka kia zingu kiandi ova ntoto?

⁶ Yambula twabadika una Yesu kasongela unkabu muna lumbu kiansuka kia zingu kiandi ova ntoto. Yesu wazaya dina diadi vangama vava kadi yekolwa kwa Yuda. Kana una vo i wau,  muna lambu dia Nduta, Yesu wavovesa Yuda vo: “Owu ovanga nda vangi-vangi.” (Yoane 13:21-27) I bosi, muna mpatu a Ngetesemane, Yesu kuna unkabu wawonso wayisunzula kwa makesa ana bayiza kunkanga. Kana una vo zingu kiandi mu vonza kiakala, watanina alongoki andi muna vovesa makesa vo: “Nuyambul’awana benda kwau.” (Yoane 18:1-8) Kuna kwalanda, vava Yesu kafundiswanga kuna mbazi a nkanu a Kiyuda, kuna unkabu wawonso wabavovesa vo yandi i Kristu, wa Mwan’a Nzambi. Yesu kamona wonga ko kana una vo ngang’ambuta wavavanga e kuma kia kumvonda. (Maku 14:60-65) Yesu wasikila ye kwikizi muna Nzambi yo fwa vana nti ampasi. Vava kafulumuna e mfulumuna ansuka, wavova vo: “Divwidi (yovo dilunganene).”—Yoane 19:28-30.

7. Aleke, aweyi numonanga wau vo nu Mbangi za Yave? Aweyi nulenda songela vo nu akwa unkabu?

⁷ Aweyi tulenda tanginina unkabu wa Yesu? Kuna sikola. Aleke, nusonganga vo nu akwa unkabu vava nukuyisunzulanga kw’akweno kuna sikola yovo kwa wantu ankaka vo nu Mbangi za Yave. Muna mpila yayi, nusonganga vo nuyangalelanga yikilwa muna nkumbu a Yave, kana nkutu vo akaka balenda kunuseva. (Tanga Nkunga 86:12.) Akaka balenda vava vo ngeye mpe wakwikila muna longi dia lunungunuku. Kansi, ofwete bund’e vuvu vo dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia nsema dialudi. Olenda sadila finkanda A Origem da Vida—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta, muna vana e mvutu kw’awana bevavanga zaya ‘e kuma kia vuvu kina omo ngeye.’ (1 Petelo 3:15) Muna mpila yayi, okala ye kiese mu zaya vo ludi kia Nkand’a Nzambi otaninanga kuna unkabu wawonso.

8. Ekuma tusamunwinanga e nsangu zambote kuna unkabu?

⁸ Muna salu kia umbangi. Wau vo tu Akristu akieleka, tufwete kwamanana ‘vovela kuna unkabu muna wisa kitukanga kwa Yave.’ (Mavangu 14:3) Ekuma tulenda sila umbangi kuna unkabu? E kuma kiantete, tuzeye wo vo e nsangu tusamunanga mu Nkand’a Nzambi zitukanga. Ekiaki i ludi. (Yoane 17:17) Kiazole, “tu akw’andi a Nzambi a salu,” okutuvananga mwand’andi avelela mu kutusadisa. (1 Korinto 3:9; Mavangu 4:31) Kiatatu, tuzolanga Yave yo wantu. Ediadi dikutufilanga mu vanga mawonso tulenda mu samun’e nsangu zambote kw’akaka. (Matai 22:37-39) Wau vo tu akwa unkabu, ke tuyambula samuna nsangu zambote ko. Tukwamanana long’e ludi kw’awana “bavondw’o meso” yovo bevunuanga kwa mfumu za mabundu. (2 Korinto 4:4) Vana ntandu, tukwamanana samun’e nsangu zambote kana nkutu vo akaka ke bazolele wá ko e nsangu tukubasamunuinanga yovo kutubangika.—1 Tesalonika 2:1, 2.

9. Aweyi tulenda songela unkabu vava tukalanga mu mpasi?

⁹ Vava tukalanga mu mpasi. Avo tubundidi e vuvu muna Nzambi, okutuvana lukwikilu yo unkabu tuvwidi o mfunu muna zizidila e mpasi. Vava tufwilwanga azolw’eto, tukendalalanga. Kansi ke tudimbulanga vuvu ko. Tukalanga ye vuvu vo “Nzambi a fiauzi wawonso” okutuvana o nkuma. (2 Korinto 1:3, 4; 1 Tesalonika 4:13) Vava  tubakamanga kimbevo, tulenda mona mpasi zayingi. Kansi, tuvenganga mpila zawonso za mawuku ke zitondakananga ko kwa Nzambi. (Mavangu 15:28, 29) Vava tukalanga ye ntantu, ‘e ntima mieto milenda kutuyelesa,’ kansi ke tuyoyanga ko. Tubundang’e vuvu muna Yave, ona ‘ofinamanga ana babudik’e ntima.’ *—1 Yoane 3:19, 20; Nkunga 34:18.

10. Nki i umbakuzi? Aweyi Nkristu kesongelanga vo nkwa umbakuzi muna mvovo ye mavangu mandi?

¹⁰ O umbakuzi i zaya swaswanesa wete yo bi yo sola vanga edi diambote. (Ayibere 5:14) O Nkristu una vo nkwa umbakuzi obakanga nzengo zina zikumika e ngwizani andi yo Nzambi. Okuyikebanga mu lembi lueka akaka muna mvovo miandi. Kansi, oyangidikanga Yave kadi osadilanga e mvovo mina misadisanga akaka. (Ngana 11:12, 13) “Nkwa ntim’evunda.” (Ngana 14:29) ‘Osingikanga ngyend’andi,’ i sia vo, nzengo zambote kebakanga muna zingu kiandi. (Ngana 15:21) Aweyi tulenda vwila umbakuzi? Tufwete longokanga Diambu dia Nzambi yo sadila mana tulongokanga. (Ngana 2:1-5, 10, 11) Tulenda mpe longoka yo tanginina e mpila ina Yesu kasongelanga umbakuzi.

11. Aweyi Yesu kasongela umbakuzi muna mvovo miandi?

¹¹ Yesu wasonganga umbakuzi muna mawonso kavovanga yo vanga. Muna mvovo. Vava kasamunanga e nsangu zambote, Yesu wasadilanga mvovo mia ngemba mina miasivikisanga wantu. (Matai 7:28; Luka 4:22) Nkumbu miayingi katanganga yovo yika Diambu dia Nzambi. Wazayanga e sono kafwete tanga muna konso diambu. (Matai 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luka 4:16-21) Vana ntandu, awana bawanga Yesu vava kasasilanga e sono bakasakeswanga muna mvovo miandi. Vava kafuluka, Yesu wamokena ye alongoki andi wole ekolo bayendanga kuna Emau. Wabasasila e sono ina yavovelanga oma ma zingu kiandi. Kuna kwalanda alongoki bavova vo: “Nga mioyo mieto ke mizinininge ko, una kakutumokesenge muna nzila, yo kututendwel’e sono?”—Luka 24:27, 32.

12, 13. Nkia nona kisonganga vo Yesu nkwa ntim’evunda yo walakazi?

¹² Muna ngindu ye fu yandi. Umbakuzi wasadisa Yesu mu kala yo “ntim’evunda.” (Ngana 16:32) Kayambulanga ko vo makasi manyala, nlembami kakala. (Matai 11:29) Yesu wakadilanga ye alongoki andi kuna luzindalalu kana una vo bavanganga vilwa. (Maku 14:34-38; Luka 22:24-27) Wasonganga e volo kana nkutu vava kamweswanga e mpasi.—1 Petelo 2:23.

 ¹³ Umbakuzi wasadisanga Yesu mu kala yo walakazi. Wabakulanga e kuma kiasikidisilwa Nsiku a Mose. Wasonganga wo muna mpila kakadilanga yo wantu. Kasikil’owu, yindula dina kavanga kwa nkento ona ‘wavaikanga menga.’ (Tanga Maku 5:25-34.) O nkento ndioyo waviokela vana vakala ndonga, waviakana mvwatu a Yesu yo sasuka vana vau. Mun’owu wa Nsiku, wafunzuka kakala, kafwana viakana konso muntu ko. (Fuka 15:25-27) Kansi, Yesu kantumba ko. Ekuma? Kadi wabakula vo o song’e fu nze ‘nkenda ye kwikizi’ disundidi o mfunu ke mu lemvokela Nsiku ko. (Matai 23:23) Yesu wamvovesa kuna ngemba zawonso vo: “E mwana, lukwikilu luaku luvulwizi; wenda yo luvuvamu, wakala mvimpi muna nsongo aku.” Ekw’e mbandu ambote isonganga una umbakuzi wafidila Yesu mu songa walakazi!

14. Nkia salu kasola o Yesu? Adieyi kavanga mu sia salu kiaki va fulu kiantete?

¹⁴ Muna mpil’a zingu kiandi. Yesu wasonganga umbakuzi muna mpila kazingilanga. Wasola e salu kia samun’e nsangu zambote se mpil’a zingu kiandi. (Luka 4:43) Yesu wabak’e nzengo zansadisa mu sia salu kiaki vana fulu kiantete yo lungisa kiyekwa kiandi. Kasikil’owu, wavevola zingu kiandi kimana kasadila ntangwa ye ngolo zandi muna salu kia umbangi. (Luka 9:58) Wazayanga o mfunu wa longa akaka kimana bakwamanana samun’e nsangu zambote ku nim’a lufwa lwandi. (Luka 10:1-12; Yoane 14:12) Wasia o nsilu kwa alongoki andi vo okubasadisa muna salu kiaki “yakuna nsuk’a tandu.”—Matai 28:19, 20.

15. Aweyi tulenda songela umbakuzi muna mvovo mieto?

¹⁵ Aweyi tulenda tanginina umbakuzi wa Yesu? Muna mvovo mieto. Vava tumokenanga ye mpangi zeto, tufwete sadilanga mvovo mikubakasakesa vana fulu kia kubakendeleka. (Efeso 4:29) Vava tuzayisanga akaka oma ma Kintinu kia Nzambi, e mpov’eto ifwete ‘siw’o mungwa,’ i sia vo, tufwete vovelanga kuna ndekwa. (Kolosai 4:6) Tufwete sianga ngolo za bakula dina  wantu bavuidi o mfunu ye dina beyangalelanga. Ediadi dikutusadisa mu sola e mvovo mia ngemba. Avo tusadidi e mvovo mia ngemba, o wantu balenda kutuwá. E nsangu tusamunanga zilenda simba ntima miau. Vana ntandu, vava tusasilanga mana tukwikilanga, tufwete tanganga Nkand’a Nzambi avo dilendakana, kadi e Diambu dia Nzambi i nto a malongi meto. Tuzeye wo vo e nsangu za Nkand’a Nzambi zisundidi o nkuma ke mu konso diambu ko tulenda vova.—Ayibere 4:12.

16, 17. (a) Aweyi tulenda songela vo ke tufunganga makasi mu nzaki ko ye tu akwa walakazi? (b) Adieyi dilenda kutusadisa mu sia salu kia samun’e nsangu zambote vana fulu kiantete?

¹⁶ Muna ngindu ye fu yeto. Umbakuzi ukutusadisanga mu kala yo ntim’avuvama yo ‘lembi funga makasi mu nzaki’ vava wantu bekutuvanganga e mbi. (Yakobo 1:19) Avo akaka bavangidi diambu dilenda kutufungisa makasi, tufwete vavanga bakula e kuma bavangidi diambu diadi yovo bavovele dio. Muna mpila yayi, ke dikala diampasi ko mu kubaloloka yo lembi kubafungila makasi. (Ngana 19:11) Umbakuzi ukutusadisanga mpe mu kala yo walakazi. Ke tuvavanga ko vo mpangi zeto bakala wantu alunga. Tusungamenanga vo balenda kala ye diambu dikubatokanesanga dina ke tuzeye ko. Tufwete kala ye fu kia wá e ngindu zau. Avo dilendakana, tufwete kubayambulwila, i sia vo, lembi siandama muna zolela yeto.—Filipi 4:5.

¹⁷ Muna mpil’a zingu kieto. Tuzeye wo vo o samun’e nsangu zambote i lau disundidi konso lau tulenda kala diau. Muna kuma kiaki, tufwete bakanga e nzengo zikutusadisa mu sia e sungididi muna salu kia samun’e nsangu zambote. Twabak’e nzengo za sia Yave vana fulu kiantete muna zingu kieto. Twavevola zingu kieto kimana twasadila ntangwa ye ngolo zeto muna salu kia samun’e nsangu zambote yavana mbaninu ikwiza.—Matai 6:33; 24:14.

18. Adieyi tufwete vanga muna kwamanana muna nkangalu a moyo a mvu ya mvu? Nkia kani una diau?

¹⁸ Diakiese dikalanga mu longoka yaka fu yambote ya Yesu. Yindula e nluta tulenda vwa avo tulongokele fu yandi yawonso yo kuntanginina. Muna kuma kiaki, yambula twakala ye kani dia kwamanana tanginina Yesu. Avo tuvanga wo, tukwamanana muna nkangalu a moyo a mvu ya mvu yo kala ye ngwizani ambote yo Yave.