1. Nkia ngangu zilenda kutusadisa mu tanginina Yave?

YAVE watusema ye ngangu za bakula una wantu ankaka bemonanga kana nkutu ke twabwidilu mpasi zau ko. (Tanga Efeso 5:1, 2.) Aweyi e ngangu zazi zilenda kutusadisila mu tanginina Yave? Ekuma tufwete kuyikebela mu mpila tusadilanga e ngangu zazi?

2. Aweyi Yave kemonanga vava tukalanga mu mpasi?

² Yave watusia nsilu wa zingu kiakiese kiakondwa mpasi. Akristu akuswa kumosi ye “mameme makaka” balenda kala ye vuvu kia moyo a mvu ye mvu, kiakala kuna zulu yovo va ntoto. (Yoane 10:16; 17:3; 1 Korinto 15:53) Kansi, Yave obakulanga e mpasi tumonanga o unu vava mambu mambi mekutubwilanga. Kuna nz’ankulu, Yave wakendalala vava nkangu andi wamweswanga mpasi kuna Engipito. Ediadi ‘diamwesa mpasi’ zayingi. (Yesaya 63:9) Kuna kwalanda, vava nkangu andi watungululanga tempelo yo mona wonga wa mbeni zau, Yave wabakula una  bamonanga. Wabavovesa vo: “On’okunuviakana, oviakene ngengele ame a disu.” (Zakariya 2:8) Nze una o ngudi kesongelanga zola kwa mwan’andi, Yave osonganga zola kwa selo yandi, una ye luzolo lwa kubasadisa. (Yesaya 49:15) Tutangininanga zola kwa Yave vava tuvavanga bakula una akaka bemonanga yo kuyisia vana fulu kiau.—Nkunga 103:13, 14.

3. Aweyi Yesu kamonanga mu kuma kia wantu?

³ Yesu wabakulanga una wantu bamonanga vava bakalanga mu mpasi, kana nkutu vo kasidi mona mpasi nze yau ko. Kasikil’owu, Yesu wazaya wo vo wantu ayingi bakala ye zingu kiampasi. Afidi a nsambila vuna babavunanga yo sikidisa ulolo wa nsiku mina ke miatuka kwa Nzambi ko. O nkangu wonga bamonanga wa afidi a nsambila awaya. (Matai 23:4; Maku 7:1-5; Yoane 7:13) Kana una vo Yesu kabamonanga wonga ko ye kakwikilanga mu luvunu lwau ko, wabakulanga una wantu bamonanga. Yesu wakendalala kikilu vava kamona e mpila babangikilwanga. Ke bakala yo nsadisi ko, “nze mameme makondwa mvungudi.” (Matai 9:36) Yesu walongoka kwa Se diandi o songa zola muna wantu yo kala “nkwa nkenda yo ungudi.”—Nkunga 103:8.

4. Vava Yesu kamonanga wantu bakala mu mpasi, adieyi kavanganga?

⁴ Vava Yesu kamonanga vo wantu bakala mu mpasi, wabasadisanga kadi zola kabazolanga. Yesu wakala nze Se diandi. Kasikil’owu, lumbu kimosi vava Yesu ye alongoki andi batuka mu nkangalu wandá mu sila umbangi, bayoya kikilu bakala ye bazola vunda va fulu kiavuvama. Kansi, Yesu wamona wantu ayingi bamvingilanga. Wabakula vo lusadisu lwandi bavuanga o mfunu. Muna kuma kiaki, kana una vo wayoya kakala, ‘wayantika kubalonga mambu mayingi.’—Maku 6:30, 31, 34.

5, 6. Avo tuzolele tanginina zola kwa Yave, adieyi tufwete vanga? Yika nona. (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁵ Avo tuzolele tanginina zola kwa Yave, adieyi tufwete vanga? Yindula e diambu edi: Mpangi mosi una ye nkumbu Alan. Oyindwidi mpangi mosi anunu ona ke lendanga toma kangalanga ko ngatu toma mona. Alan oyindwidi mvovo mia Yesu vo: “Konso mpangwa nuzolele nuvangwa kwa wantu, nubavanga diau adimosi.” (Luka 6:31) Muna kuma kiaki, Alan ukiyuvuidi: ‘Adieyi izolanga vo wantu ankaka bavanga kwa mono?’ Ovovele vo: ‘Izolanga vo batá yame somba’. Kansi, o mpangi ndioyo wa nunu ka lendi zaula ko ngatu tá somba. Muna kuma kiaki, e kiuvu kafwete kiyuvula o Alan i kiaki: ‘Kele vo mono i mpangi ndioyo, adieyi yadi zola vo akaka bampangila?’

⁶ Kana una vo Alan wakinu nleke, oyindwidi una kadi mona kele vo kakala nunu. Oyantikidi viokesa ntangwa ye mpangi anunu yo toma kuntamba o matu ekolo kevovanga. Muna kuma kiaki, oyantikidi bakula vo diampasi dikalanga kwa mpangi mu tanga Nkand’a Nzambi yo kwenda mu salu  kia nzo ye nzo. Alan ovavidi una kalenda kunsadisila ye ozolele vanga mawonso kalenda mu kuma kiandi. Vava tubakulanga una wantu ankaka bemonanga yo kubasonga o zola, tutangininanga Yave.—1 Korinto 12:26.

7. Aweyi tulenda bakulwila e mpasi za mpangi zeto?

⁷ Ke ntangwa zawonso ko dikalanga diasazu mu bakula e mpasi za wantu ankaka, musungula avo ke twabwidilu mpasi zazi ko. Kasikil’owu, ayingi muna mpangi zeto bena mu mpasi mu kuma kia mayela, sumbula yovo mu kuma kia kinunu. Ayingi bemonanga mpasi mu kuma kia lukendalalu lwasaka, ntelamw’o moyo yovo mu kuma kia mambu mambi bavangwa mu mvu miavioka. Akaka besansanga wana yau kaka yovo bena ye yitu ke besambilanga Yave ko. Konso muntu una ye mpasi zandi, zayingi muna mpasi zazi zaswaswana ye zeto. Kansi, tuzolele songa zola kw’akaka yo kubasadisa. Kansi, adieyi tufwete vanga? Konso muntu lusadisu lwaswaswana kevuanga o mfunu. Muna kuma kiaki, avo tutomene tamba o matu yo vava bakula una muntu kemonanga, tuzaya e mpila yambote tulenda kunsadisila. Nanga tulenda kunsungamesa una Yave kemonanga mu kuma kia mpasi zandi yovo vanga diambu mu kunsadisa mu mpila zankaka. Vava tuvanganga wo, Yave tutangininanga.—Tanga Roma 12:15; 1 Petelo 3:8.

8. Adieyi diasadisa Yesu mu songa walakazi?

⁸ Yave osonganga walakazi kwa wantu awonso. (Luka 6:35) Yesu wafwanana yo Se diandi. Adieyi diasadisa Yesu mu songa walakazi kwa wantu vava kakala ova ntoto? Wayindulanga una badi mona mu kuma kia dina kevova yovo vanga. Kasikil’owu, nkento mosi wavanganga mambu mayingi mambi wayiza kwa Yesu. Wadilanga kwayingi, e mansanga mandi masotokanga vana malu ma Yesu. Yesu wamona vo nkento ndioyo wakendalala kikilu kakala mu kuma kia mambu mambi kavanga yo viluka o ntima. Wabakula vo avo kansongele e nkenda ko, o nkento ndioyo okuyimwena vo kena mfunu ko. Muna kuma kiaki, wansanisina mu kuma kia diambu diambote kavanga yo kunloloka. Yesu wavovesela mpe kuna ngemba zawonso o Mfarisi ona ka tonda ko dina kavanga mu kuma kia nkento ndioyo.—Luka 7:36-48.

9. Adieyi dilenda kutusadisa mu kala akwa walakazi nze Yave? Yika nona.

 ⁹ Aweyi tulenda kadila akwa walakazi nze Yave? Tufwete teka yindulanga vitila twavova yovo vanga diambu kimana twasonga zola kw’akaka yo lembi lweka ntima miau. Paulu wasoneka vo Nkristu ‘kafwete tantana ko, kakal’aka yo lulembamu kw’awonso.’ (2 Timoteo 2:24) Kasikil’owu, yindula una olenda songela ngemba mu mambu malende: Avo nsadi aku kesalanga salu mu mpila yambote ko, adieyi ovanga? Avo mpangi mosi ke kwizanga diaka mu Seka dia Kintinu ko mu ngonde zayingi wizidi mu lukutakanu, adieyi okumvovesa? Avo mu salu kia umbangi wina, o muntu ovovele vo salu kiayingi kena kiau, aweyi olenda kunsongela ngemba? Avo nkento aku uyuvuidi ekuma kunzayisidi ko e nkubika wavangidi, nga okumvovesela kuna ngemba zawonso? Tufwete yindulanga una akaka bemonanga ye una e mvovo mieto milenda vanga kwa yau. Muna mpila yayi, tuzaya dina tulenda vova yovo vanga mu songa walakazi nze Yave.—Tanga Ngana 15:28.

10, 11. Aweyi tulenda tanginina ngangu za Yave? Yika nona.

¹⁰ Yave osundidi e ngangu, olenda zaya mana mevangama kuna sentu. Kana una vo ke tuzeye ko mana mevangama kuna sentu, yeto mpe tulenda kala ye ngangu. Mu nkia mpila? Vitila twabaka nzengo, tufwete teka yindula una zilenda vanga kwa yeto yovo kw’akaka. Ke tufwete kala nze Aneyisaele ko. Ke bayindula ko dina diadi kubabwila avo bakolamene Yave. Ke bayindula mpe ngwizani au yo yandi ko ye mawonso kavanga mu kuma kiau. Wau vo Mose wabakula diambu diadi, wazaya wo vo Anayisaele bevanga oma mambi. Wavova vo: “Oyau zula kiavidilwa luludiku, muna yau ke muna umbakuzi ko. Kele vo bakal’akwa ngangu, yo bakula wo, nga badi badika mbaninu au.”—Nsiku 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Kasikil’owu, avo nzitikila una yandi, sungamena vo avo nzola una yau muna muntu, diampasi dikalanga mu lunga-lunga ngindu zaku yo zizidila e nsatu za vukana. Muna kuma kiaki, venga konso diambu dilenda fwasa ngwizani aku yo Yave. Kala ye ngangu yo venga vonza. Lemvokela longi dia Yave oku vo: “O nlungaladi omwene mbi, oswekamene; atunga, lutakana, badilu o nkanu.”—Ngana 22:3.

12. Mana tuyindulanga aweyi malenda kututwasila mpasi?

¹² O nkwa ngangu okuyikebanga mu kuma kia mana keyindulanga. Mana  tuyindulanga malenda kutusadisa yovo kututwasila mpasi, nze una o tiya tulenda kutusadisila yovo kututwasila mpasi. Avo tusadidi o tiya mu mpila yambote, tulenda kutusadisa mu lamba madia. Kansi, avo ke tusadidi to mu mpila yambote ko, o tiya tulenda yoka e nzo eto yo kutuvonda nkutu. Diau dimosi ye ngindu zeto. Diambote tuvanganga vava tuyindulanga mana tulongwanga kwa Yave. Kansi, avo tukwamanene yindula mavangu ma zumba yovo lotela mavangu mambi e ndozi, tulenda yantika yangalela mavangu mama yo kutufila mu vanga mo. Ediadi dilenda fwasa ngwizani eto yo Yave.—Tanga Yakobo 1:14, 15.

13. Adieyi Eva kayindula mu kuma kia zingu kiandi?

¹³ Tulenda longoka diambu muna nona kia Eva wa nkento antete. Yave wakanikina Adami yo Eva balembi dia e bundu kia “nti a zayila wete yo bi.” (Etuku 2:16, 17) Kansi, Satana wavovesa Eva vo: ‘Ke nufwa kweno ko: kadi o Nzambi ozeye wo vo, e lumbu nudia kio, o meso meno matemokene, nukala nze Nzambi, nwazaya wete yo bi.’ Eva wayindula vo e zingu kiandi kiambote kikilu kikala avo yandi kibeni obakidi e nzengo muna edi diambote y’edi diambi. Wakwamanana yindula e diambu diadi yo ‘mona vo o nti wambote muna dia, yo wete muna meso.’ Adieyi kavanga? ‘Ovelele bundu, odidi; ovene mpe kwa yakala wakala yandi, odidi.’ (Etuku 3:1-6) Muna kuma kia Adami, “i mwakotel’esumu muna nza, o lufwa mpe mun’esumu.” (Roma 5:12) Ekwe mfwilu diatwasa wau Eva kalembi venga e ngindu za vanga edi diambi!

14. Nkia lulukisu kekutuvananga o Nkand’a Nzambi mu kuma kia mavangu ma zumba?

¹⁴ Dialudi vo e sumu kavanga o Eva ke dia zumba ko. Kansi, Nkand’a Nzambi ukutulukisanga twalembi yindulanga mavangu ma zumba. Yesu wavova vo: “Konso on’otungununa nkento, kanlengokelw’o moyo, zumba kia nsi a ntima katele yandi.” (Matai 5:28) Paulu mpe walukisa vo: “Ke nukubamena nitu mun’owu wa maketo mandi ko.”—Roma 13:14.

15. Nkia lusalu tufwete sia e sungididi? Ekuma?

¹⁵ Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga mpe vo tufwete sianga sungididi muna mambu meyangidikanga Yave, vana fulu kia yindula kala ye mavua mayingi. Kana nkutu vo muntu okitukidi mvuama, e nzimbu zandi ke zilendi kuntanina ko. (Ngana 18:11) Yesu wavova vo dia uzowa kele vo muntu uyilundidi lusalu lwayingi, kansi ke sianga Yave va fulu kiantete ko muna zingu kiandi. O muntu ndioyo ke “mvwama ko kuna kwa Nzambi.” (Luka 12:16-21) Vava tulundilanga ‘lusalu kuna zulu’ yo vanga mana metondakananga kwa Yave, tukunyangidika, oyeto mpe tukalanga ye kiese. (Matai 6:20; Ngana 27:11) O kala ye ngwizani ambote yo Yave disundidi o mfunu ke mu konso lekwa ko.

16. Adieyi dilenda kutusadisa avo diambu dina kututokanesa?

¹⁶ Avo tuvava kala amvuama mu nza yayi, ntokani zayingi dikututwasila. (Matai 6:19) Yesu wavova vo  awana betokananga kwayingi mu kuma kia nzimbu, diampasi dikala mu sia Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete muna zingu kiau. (Matai 13:18, 19, 22) Vana ntandu, wantu ayingi betokananga ntangwa zawonso mu kuma kia mambu mambi malenda kubabwila. Kansi, avo tukwamanene tokana, tulenda bakama kimbevo yovo vidisa e kwikizi kieto muna Yave. Tufwete kalanga ye vuvu vo Yave okutusadisa. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “E ntantu muna ntim’a muntu zivumbika wo: E diambu diambote dimwesa wo e kiese.” (Ngana 12:25) Muna kuma kiaki, avo diambu dina kutokanesa, zayisa dio kwa muntu osadilanga Yave ona otomene kuzaya. Mase maku, nkaz’aku yovo nkundi ambote balenda kukasakesa mu bund’e vuvu muna Yave yo kusadisa mu lembi tokananga kwayingi.

17. Aweyi Yave kalenda kutusadisila vava tunuananga ye ntokani?

¹⁷ Yave obakulanga una tumonanga lutila konso muntu ye olenda kutusadisa mu vuvika o ntima vava tukalanga ye diambu dikututokanesanga. Paulu wasoneka vo: “Ke nutelamenwa uma moyo ko; kansi muna mambu mawonso, muna sambu yo ludodokelo yo matondo, e ndomba zeno, mbula zazayiswa kwa Nzambi. O luvuvamu lua Nzambi, luna luviokele nyindu wawonso, luyingila ntima mieno, yo makani meno muna Kristu Yesu.” (Filipi 4:6, 7) Muna kuma kiaki, avo diambu dina kutokanesa, yindula lusadisu kekuvananga o Yave mu siamisa ngwizani aku yo yandi, nze lusadisu lwa mpangi zaku, akuluntu, ntaudi akwikizi, mbasi yo Yesu.

18. E ngangu zeto za yindula mambu aweyi zilenda kutusadisila?

¹⁸ Nze una tulongokele, tutangininanga Yave vava tusadilanga ngangu zeto mu bakula una wantu akaka bemonanga. (1 Timoteo 1:11; 1 Yoane 4:8) Tukalanga ye kiese vava tusonganga zola ye ngemba kw’akaka, vava tuyindulanga e nluta yovo mfwilu mia mana tuvanganga yo venga tokananga kwayingi. Yambula twayindulanga una ukala e zingu muna luyalu lwa Kintinu yo vanga mawonso tulenda mu tanginina Yave.—Roma 12:12.