1. Nkia vangu dibadikilwanga kwa wantu ayingi vo ke diambi ko?

E NZA tuzingilanga yazala ye mavangu masafu. Kasikil’owu, kuna kwa wantu ayingi, e vangu dia vukana yakala yo yakala yovo yo muntu una vo ke nkaz’aku ko ke diambi kwandi ko. E filme, nkanda, nkunga, ye programa za televizau zazala ye mavangu ma zumba. (Nkunga 12:8) Kansi, Yave olenda kutusadisa kimana twazingila mu mpila ikunyangidikanga. Tulenda kweto kala twavelela mu nza yayi yazala ye mavangu masafu.—Tanga 1 Tesalonika 4:3-5.

2, 3. (a) Ekuma tufwete vengomwena zolela yambi? (b) Adieyi tubadika mu longi diadi?

² Muna yangidika Yave, tufwete venga mana kemenganga. Kansi wau vo tu wantu alembi lunga, mavangu ma zumba malenda kutuvukumuna, nze una e nekwa divukumwinanga e mbizi a maza. Avo tuyantikidi yindula mambu masafu, tufwete vengomona ngindu zazi vana vau. Avo ke tuvangidi wo ko, e zolela yambi ilenda wokela yo kutufila muna sumu vava tubaka e lau. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga  vo: “Eketo, ovo diyimiti, diwutidi esumu.”—Tanga Yakobo 1:14, 15.

³ E zolela yambi ilenda wokela muna ntim’eto. Ekiaki i kuma tufwete kuyikebelanga mu mana tuyindulanga. Avo tuvengomwene zolela yambi muna ntima, tulenda venga mavangu ma zumba ye mfwilu metwasanga. (Ngalatia 5:16) Mu longi diadi, tubadika mambu tatu malenda kutusadisa mu nuanisa zolela yambi: Kikundi yo Yave, malongi mena muna Diambu diandi ye lusadisu lwa Akristu azikuka.

4. Ekuma tufwete finamena Yave?

⁴ Nkand’a Nzambi uvovesanga awonso ana bazolele ‘finama Nzambi’ vo “bakianzis’o moko mau’ yo ‘veleles’e ntima miau.’ (Yakobo 4:8) Avo tukitwidi Yave se Nkundi eto, ke tukala kaka ye tima dia kunyangidika ko muna mavangu meto, kansi ye muna ngindu zeto mpe. Avo ngindu zeto zavelela, o ntim’eto mpe wavelela ukala. (Nkunga 24:3, 4; 51:6; Filipi 4:8) Yave ozeye wo vo tu asumuki ye tulenda lwakilwa kwa ngindu zambi. Kansi, wau vo ke tuzolele kendeleka Yave ko, tuvanganga mawonso tulenda mu vengomona ngindu zazi. (Etuku 6:5, 6) Tusianga e ngolo kimana e ngindu zeto zakala zavelela.

5, 6. Aweyi e sambu kilenda kutusadisila mu sunda e zolela yambi?

⁵ Avo tulombele lusadisu lwandi muna sambu, Yave okutusadisa mu vengomona e ngindu zambi muna ntima. Okutuvananga mwand’andi avelela kimana twakala yo nkuma wa kwamanana kala twavelela. Muna sambu yeto, tulenda vova kwa Yave vo tuzolele vo ngindu zeto zanyangidika. (Nkunga 19:14) Tulenda kunlomba vo katusata mu zaya kana vo ngindu zambi zina muna ntim’eto zilenda kutufila muna sumu. (Nkunga 139:23, 24) Kwamanana samba kwa Yave kimana kasadisa mu venga mavangu ma zumba yo vanga edi diambote kana nkutu vo diampasi mu vanga wo.—Matai 6:13.

⁶ Una ke twalongokele oma ma Yave ko, nanga twavanganga oma ke mekunyangidikanga ko. Dilenda kala vo twakinu nwana ye zolela yayi yambi. Kansi, Yave olenda kutusadisa mu soba ngindu zeto yo vanga oma mekunyangidikanga. Kasikil’owu, vava Davidi wa ntinu katá e zumba yo Bate-seba, waviluka o ntima yo dodokela Yave kimana kamvana “ntim’avelela” yo kunsadisa kanlemvokela. (Nkunga 51:10, 12) Muna kuma kiaki, avo entete e nsatu zasaka twakalanga zau za tá e zumba ye twakinu nuana ye ngindu zazi zambi, Yave olenda kutusadisa mu kala ye tima dia kunlemvokela yo vanga edi diambote. Olenda kutusadisa mu yala zolela yambi tukalanga yau wau vo tu wantu alembi lunga.—Nkunga 119:133.

7. Aweyi Diambu dia Nzambi dilenda kutusadisila mu vengomona e ngindu zambi?

⁷ Yave olenda sadila Diambu diandi mu vana e mvutu za sambu yeto. Muna Nkand’a Nzambi, i mûna tulenda sololwela ngangu za Nzambi zina vo zavelela. (Yakobo 3:17) Vava tutanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, tuzadisanga ntim’eto ye ngindu zavelela. (Nkunga 19:7, 11; 119:9, 11) Muna Nkand’a Nzambi, muna mpe ye nona yayingi  yambote ye ya lulukisu ilenda kutusadisa mu venga e ngindu ye zolela yambi.

8, 9. (a) Adieyi diafila toko dimosi mu tá zumba yo nkembi? (b) E nona kina muna Ngana kapu kia 7 kilenda kutusadisa mu venga nkia mambu?

⁸ Muna Ngana 5:8, Nkand’a Nzambi ukutulukisanga vo twatina e zumba. Muna kapu kia 7 kia nkand’a Ngana, tutanganga lusansu lwa toko dimosi wayenda kiyi muna fuku yo viokela vana ndambu a nzo a nkembi mosi. O nkento ndioyo va mpambu a nzila kakala, ‘wakala ye mvwatu a nkembi.’ Wafinama toko diadina, wambimba, umfibidi yo kumvovesa mvovo mia malengo mu kunsia ngindu zambi muna ntima. E toko diadina kavengomona ngindu zazi ko. Muna kuma kiaki, watá e zumba yo nkento ndiona. Kana una vo kakala ye kani dia vanga wo ko, wabwa muna sumu. E vangu diadi diasia zingu kiandi mu mpasi. Kele vo kabakula e vonza, kadi finama nkento ndiona ko.—Ngana 7:6-27.

⁹ Nze toko diadina, tulenda baka nzengo zambi vava ke tuzayanga ko e vonza dilenda kututwasila. Kasikil’owu, muna fuku, programa zayingi za televizau zisonganga mavangu ma zumba. Muna kuma kiaki, dilenda kala dia vonza mu sobanga e programa mu vava zaya mana mesongwanga muna televizau. Dilenda mpe kala dia vonza dia ziulanga nzila za internete lembi zaya mana mena mu nzila zazi yovo ziula e fulu iyikilwanga vo salas de bate-papo yovo nzila zisonganga mavangu ma zumba. Mana tumona muna nzila zazi malenda kotesa zolela yambi muna ntima mieto yo kutufila mu kolamena Yave.

10. E vangu dia sikamesa e nzola muna muntu una vo ke nkaz’aku ko ekuma dinina dia vonza? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

 ¹⁰ Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga mpe una akala y’akento bafwete kadilanga. (Tanga 1 Timoteo 5:2.) O Nkristu osonganga kaka e nzol’a kimakangu kwa nkaz’andi yovo kwa nzitikil’andi. Ovenganga sikamesa e nzola muna muntu una vo ke nkaz’andi ko. Akaka balenda yindula vo o vanga e sinsu muna nitu yovo laba e meso mu sikamesa e nzola muna muntu ke diambi kwandi ko, kele vo kunsimbidi ko. Kansi, vava wantu wole besikamesanga e nzola muna muntu yo nkwandi, balenda yima zolela yambi yo kubafila muna vangu dia zumba. Ediadi diavangama kala ye dilenda vangama diaka.

11. Adieyi tulongokele muna mbandu a Yosefe?

¹¹ Yosefe watusisila mbandu ambote. O nkaz’a Potifa wazolanga vo Yosefe kaleka yandi. Kana una vo Yosefe katambulwilanga ko, wakwamanana kuntonta. E lumbu yawonso wavovesanga Yosefe vo ‘kakala yandi.’ (Etuku 39:7, 8, 10) Nkwa ngangu mosi ofimpanga oma ma Nkand’a Nzambi wavova vo, nkaz’a Potifa wayindulanga vo kele vo basidi yau nzole kaka, Yosefe otambulwila leka yandi. Yosefe kayambula ko vo nkento ndioyo kamvukumuna muna mvovo miandi mia malengo, wavenganga mpe vanga diambu dilenda sikamesa e nzola. Muna kuma kiaki, kayambula ko vo e zolela yambi yayima muna ntim’andi. Vava nkaz’a Potifa kasimbinina mvwatu andi yo vava kunkomekena kaleka yandi, vana vau Yosefe “osisidi o mvwatu vana koko kwandi, otinini, ovaikidi kuna mbazi.”—Etuku 39:12.

12. Aweyi tuzayidi wo vo mana tutalanga malenda kota muna ntima mieto?

¹² Yesu walukisa vo mana tutalanga malenda kota muna ntima yo yima zolela zambi. Wavova vo: “Konso on’otungununa nkento, kanlengokelw’o moyo, zumba kia nsi a ntima katele yandi.” (Matai 5:28) I diau diabwila Davidi wa ntinu. ‘Wau kakala vana nludi omwene nkento oyowelanga,’ kansi kayambula kuntala ko yo kunlengokela o moyo. (2 Samuele 11:2) Kana una vo nkaz’angani, wayantika kunlokokela yo tá yandi e zumba.

13. Ekuma tufwete ‘kangila ekangu’ ye meso meto? Aweyi tulenda wo vangila?

¹³ Avo tuzolele vengomona ngindu zambi, tufwete tanginina mbandu a Yobi. Wavova vo: “Nkangidi ekangu yo meso mame.” (Yobi 31:1, 7, 9) Nze Yobi, tulenda baka nzengo za lembi yima ngindu zambi muna muntu tutalanga. Avo tumwene foto disonganga mavangu ma zumba muna komputadore, muna televizau, nkanda yovo fulu kiankaka, tufwete vengomona meso vana vau.

14. Adieyi tufwete vanga muna kwamanana kala twavelela?

¹⁴ Avo oyindwidi oma tubadikidi, olenda mona vo mayingi diaka ofwete vanga muna nuanisa zolela yambi. Avo vena ye diambu difwete singikwa, singika dio vana vau. Vava olemvokelanga mana Yave kevovanga, olenda venga e zumba yo kwamanana kala wavelela.—Tanga Yakobo 1:21-25.

15. Avo diampasi dikalanga kwa yeto mu vengomona zolela yambi, ekuma dinina diamfunu mu lomba lusadisu?

¹⁵ Avo diampasi kwa ngeye mu vengomona zolela yambi, mokena yo mpangi  muna nkutakani ona osadilanga Yave se mvu miayingi, ona olenda kuvana luludiku lwa Diambu dia Nzambi. Kana una vo dilenda kala diampasi mu zayisa mambu ma ngeye kibeni kw’akaka, o lomba lusadisu mfunu kwina. (Ngana 18:1; Ayibere 3:12, 13) Akristu azikuka balenda kusadisa mu zaya e nsobani ofwete vanga. Lemvokela mana bekuzayisa kimana Yave kakwamanana kala Nkundi aku.

16, 17. (a) Aweyi akuluntu balenda sadisila awana ke belendanga vengomona zolela yambi ko? Yika nona. (b) Ekuma dinina o mfunu kw’awana betalanga mavangu ma zumba mu vava lusadisu vana vau?

¹⁶ Akuluntu muna nkutakani zeto bakubama kikilu bena mu kutusadisa. (Tanga Yakobo 5:13-15.) Mu mvu miayingi, diampasi diakala kwa toko dimosi kuna Brazil mu vengomona zolela yambi. Wavova vo: “Yazaya wo vo mana yayindulanga ke mayangidikanga Yave ko, kansi nsoni yamonanga mu zayisa ngindu zame kw’akaka.” Vava nkuluntu mosi kabakula vo nleke ndioyo lusadisu kavuanga o mfunu, wankasakesa kavava lusadisu kw’akuluntu. O nleke ndioyo wavova vo: “Yasivika kikilu e mpila bansongela ngemba yo kumpana lusadisu lutila nkutu luna yavingilanga. Batoma kungwá ye sungididi kiawonso. Basadila Nkand’a Nzambi mu kunsungamesa diaka o zola kwa Yave muna mono yo samba yame entwadi. Ediadi diansadisa mu tambulwila e longi dia Nkand’a Nzambi dina bampana.” Vava kavutulwisa e ngwizani andi yo Yave wavova vo: “Owau, mbakwidi vo diamfunu mu vavanga lusadisu vana fulu kia nata e zitu yeto kibeni.”

¹⁷ Avo fu kia tala mavangu ma zumba una kiau, ofwete vava lusadisu vana vau. Avo ozingidi kwayingi mu vava lusadisu, e zolela yambi iwokela yo kufila mu tá e zumba. Ediadi dikendeleka akaka yo fila wantu mu veza Yave. Wantu ayingi bevavanga lusadisu lw’akuluntu yo lemvokela longi bevewanga kimana bayangidika Yave yo kwamanana muna nkutakani ya Akristu.—Nkunga 141:5; Ayibere 12:5, 6; Yakobo 1:15.

18. Adieyi i kani diaku?

¹⁸ Mu nza yayi ya Satana, o mavangu ma zumba mu wokela kaka mena. Kansi, e selo ya Yave bevanganga mawonso mu kwamanana kala bavelela muna ngindu. Yave oyangalelanga kikilu Akristu awaya. Yambula twafinama Yave yo lemvokela luludiku luna kekutuvananga muna Diambu diandi ye muna nkutakani y’Akristu. Avo tuvangidi wo, tukala ye kiese ye ntona zavelela. (Nkunga 119:5, 6) Kuna sentu, vava Satana kefwaswa tuzinga yakwele mvu muna nz’ampa ya Nzambi yavelela.