1. (a) Adieyi diabwila Petelo muna Mbu a Ngalili? (Tala fwaniswa va ntandu.) (b) Ekuma Petelo kayantika dimukina muna maza?

LUMBU kimosi muna fuku, Petelo wa ntumwa ye alongoki akaka banwananga ye tembwa kiangolo vava basauka o Mbu a Ngalili. Vana vau, bamona Yesu wadiatilanga vana ntandu a mbu. Petelo wabokela Yesu yo kunlomba vo yandi mpe kadiatila vana ntandu a maza yo kwenda kwa yandi. Vava Yesu kamvovesa vo kenda, Petelo wavaika muna nzaza yo yantika kwenda kwa yandi. Kansi ke vavioka kolo ko, Petelo wayantika dimuka muna maza. Ekuma? E kuma kadi wasia sungididi muna tembwa ye mavuku yo mona o wonga. Vava Petelo kalomba lusadisu, Yesu wanzaka vana vau yo vova vo: “E nkwa filukwikilu, adieyi okatikisidi?”—Matai 14:24-32.

2. Adieyi tubadika mu longi diadi?

² Yambula twabadika mambu tatu tulenda longoka muna mbandu a Petelo mu kuma kia lukwikilu: (1) Aweyi Petelo kasongela kuna lubantiku vo vuvu kakala kiau vo Yave olenda  kunsadisa? (2) Ekuma lukwikilu lwa Petelo lwayantikila yoya? (3) Adieyi diasadisa Petelo mu vutukila kala ye lukwikilu? O badika mambu mama dilenda kutusadisa mu zaya una tulenda ‘sikidila muna lukwikilu.’—1 Korinto 16:13.

3. Ekuma Petelo kavaikila muna nzaza? Ekuma twayekolwela zingu kieto kwa Yave?

³ Petelo lukwikilu lwasikila kakala lwau. Nkia ziku tuna kiau? Vava Yesu kambokela, Petelo wavaika muna nzaza yo diatila vana ntandu a maza. Wakala ye vuvu vo nkum’a Nzambi ukunsadisa nze una wasadisila Yesu. Diau dimosi, vava Yesu katubokela kimana twanlanda, twayekola zingu kieto kwa Yave yo vubwa. Ekuma? Muna kuma kia lukwikilu lweto muna Yave yo Yesu. Twakala mpe ye vuvu vo bekutusadisa.—Yoane 14:1; tanga 1 Petelo 2:21.

4, 5. Ekuma lukwikilu lwinina se vua diantalu?

⁴ Lukwikilu mfunu kikilu lwina. Lukwikilu lwa Petelo lwansadisa mu diatila vana ntandu a maza, diambu diamonekenanga kwa wantu vo ke dilendakana ko. Lukwikilu lulenda mpe kutusadisa mu vanga dina dimonekenanga vo ke dilendakana ko. (Matai 21:21, 22) Akaka muna yeto twasoba ngindu ye fu yeto yamu tezo kia sia vo wantu ana batuzaya bekutusivikanga. Twavanga e nsobani zazi kadi Yave tuzolanga. Yandi watusadisa mpe mu soba kiwuntu kieto. (Tanga Kolosai 3:5-10.) Lukwikilu lwatufila mu yekola zingu kieto kwa Yave yo kituka akundi andi. Ke twadi lenda wo vanga ko kondwa lusadisu lwandi.—Efeso 2:8.

⁵ Lukwikilu lweto lukutukumikanga. Kasikil’owu, lukwikilu lukutusadisanga mu venga ntambu mia Nkadi ampemba wa mbeni eto una vo nkwa nkuma. (Efeso 6:16) Vana ntandu, wau vo tubundang’e vuvu muna Yave, ke tutokananga kwayingi ko vava tukalanga muna mpasi. Yave wasia nsilu vo okutuvana ina tuvuidi o mfunu avo tukwikila muna yandi yo sia Kintinu kiandi va fulu kiantete. (Matai 6:30-34) Vana ntandu, muna kuma kia lukwikilu lweto, Yave osinga kutuvana moyo a mvu ya mvu.—Yoane 3:16.

6, 7. (a) Nki tulenda tezanesa ye tembwa ye mavuku mamwesa Petelo o wonga? (b) Ekuma tufwete sungamenanga vo tulenda vidisa lukwikilu lweto?

⁶ Ekolo Petelo kadiatilanga vana ntandu a Mbu a Ngalili, wamona o wonga. Ekuma? Mu kuma kia tembwa ye mavuku. E lekwa yayi ilenda tezaneswa ye mpasi ye ntonta benuananga zau Akristu o unu. Kana nkutu vava e mpasi zazi ziwokelanga, tulenda zo sunda muna lusadisu lwa Yave. Kansi, sungamena dina diabwila Petelo. Kadimuka mu kuma kia tembwa ye mavuku ko mana mantelanga. Nkand’a Nzambi  uvovanga vo: “Vava kamwene e tembwa, wonga umbakidi.” (Matai 14:30) Petelo wayambula tala Yesu yo sia sungididi muna ngolo za tembwa. Muna kuma kiaki, lukwikilu lwandi lwayantika kuluka. Diau dimosi, avo tusidi sungididi muna mpasi zeto, tulenda yantika katikisa kana vo Yave olenda kutusadisa.

⁷ Tufwete sungamenanga vo tulenda vidisa lukwikilu lweto. Ekuma? E kuma kadi Nkand’a Nzambi uvovanga vo kondwa lukwikilu i ‘sumu dikutuzingalakananga mu sazu.’ (Ayibere 12:1) Nze dina diabwila Petelo, avo tusidi sungididi mu mambu mankaka, lukwikilu lweto lulenda yoya mu nzaki. Aweyi tulenda zayila vo lukwikilu lweto mu vonza lwina? E yuvu ilende ikutusadisa mu toma kuyifimpa.

8. Adieyi dilenda kulula lukwikilu lweto muna nsilu mia Nzambi?

⁸ Nga yakinu kwikila vo nsilu mia Nzambi milungana kikilu? Kasikil’owu, Nzambi wasia nsilu wa fwasa e nza yayi iyalwanga kwa Satana. Kansi, nga tuvukumunwanga kwa nsaka za mpila mu mpila za nza yayi? Avo i wau, tulenda yantika katikisa vo e mbaninu ifinamene. (Kabakuke 2:3) Badika nona kiankaka. Yave wakubika lukûlu yo sia nsilu wa loloka masumu meto. Kansi, avo tukwamanene sia sungididi muna masumu twavanga, tulenda yantika katikisa vo Yave watuloloka kikilu. (Mavangu 3:19) Ediadi dilenda kulula kiese kieto muna salu kia Yave yo yambula samun’e nsangu zambote kw’akaka.

9. Adieyi dilenda bwa avo tuyantikidi sia sungididi muna zolela ya yeto kibeni?

⁹ Nga yakinu sia salu kia Yave vana fulu kiantete? Vava tusalanga kwayingi muna salu kia Yave, dikutusadisanga mu sia sungididi muna vuvu kieto kia kusentu. Kansi, adieyi dilenda bwa avo tuyantikidi sia sungididi kiasaka muna zolela ya yeto kibeni? Kasikil’owu, tulenda tambulwila salu kifutanga nzimbu zayingi yo lembi sala diaka kwayingi muna salu kia Yave. Ediadi dilenda yoyesa lukwikili lweto yo ‘kituka miolo’ muna lembi vanga diaka mana tulenda muna salu kia Yave.—Ayibere 6:10-12.

10. Aweyi tusongelanga lukwikilu muna Yave vava tulolokanga akaka?

¹⁰ Nga diampasi dikalanga kwa mono mu loloka akaka? Vava akaka bekutuvanganga e mbi, nga tufunganga makasi yo yambula vovana yau? Avo i wau, tusonga vo sungididi kiasaka tusianga muna yeto kibeni. Vava tulolokanga akaka, tusonganga lukwikilu lweto muna Yave. Mu nkia mpila? Avo muntu utuvangidi e mbi, mfuk’eto kena yau. Vava tusumukinanga Yave, mfuk’andi  tukalanga yau. (Luka 11:4) Muna kuma kiaki, vava tulolokanga akaka, tusonganga vo Yave tubundang’e vuvu. Tukalanga ye vuvu vo osambula o zola kweto. E nsambu zandi zisundidi konso kina muntu kalenda kutufuta mu kuma kia dina katuvangidi. Alongoki a Yesu balongoka vo lukwikilu mfunu lwina muna loloka akaka. Vava Yesu kabavovesa vo balolokanga kana nkutu ana babavanganga e mbi nkumbu miayingi, alongoki andi banlomba vo: “Utukùdikila lukwikilu.”—Luka 17:1-5.

11. Adieyi dilenda kutufila mu lembi longoka diambu muna longi batuvene?

¹¹ Nga makasi ifunganga vava ivewanga longi? Vavanga zaya dina olenda longoka muna longi bavene vana fulu kia vavanga vilwa muna mpila bavanini e longi yovo muna ndiona uvene dio. (Ngana 19:20) Kuvidisa konso lau ko dia longoka kala yo nyindu a Yave!

12. E fu kia yidimina awana bevitang’o ntu adieyi kilenda songa?

¹² Nga iyidimanga mu kuma ki’awana bevitang’o ntu muna nkutakani? Vava Aneyisaele basia e sungididi muna nsangu zaluvunu za alangi kumi, bayantika yidima mu kuma kia Mose yo Arone. Yave wayuvula Mose vo: ‘Nkia kolo ke bekunkwikidila ko?’ (Ntalu 14:2-4, 11) Elo, Yave wazaya wo vo Aneyisaele ke bambundanga vuvu ko kadi bayidimina Mose yo Arone, ana kasola mu vit’o ntu. Diau dimosi, avo tuna ye fu kia yidima mu kuma ki’awana Yave kesadilanga mu fila nkangu andi o unu, tusonga vo ke tuna ye lukwikilu lwasikila ko muna Nzambi.

13. Ekuma ke tufwete kendalela ko avo tumwene vo lukwikilu lweto luyantikidi yoya?

¹³ Wau tufokwele fimpa yuvu yayi, kukendalala ko avo omwene vo lukwikilu lwaku lwakuluka lwina. Sungamena vo kana  nkutu Petelo wa ntumwa wamona wonga yo yantika katikisa. Ezak’e ntangwa, Yesu wavananga ntumwa zandi zawonso e longi wau bakala ye “filukwikilu.” (Matai 16:8) Kana una vo i wau, tulenda longoka diambu diamfunu muna mbandu a Petelo. Yindula dina kavanga vava kayantika katikisa yo dimuka muna maza.

14, 15. (a) Adieyi Petelo kavanga vava kayantika diuma muna maza? (b) Aweyi tulenda ‘sila kak’o meso’ muna Yesu?

¹⁴ Adieyi Petelo kavanga vava kayantika dimuka? Wau vo Petelo wazaya toma siensia, wafwana baka e nzengo za vutuka muna nzaza. (Yoane 21:7) Kansi, ekuma kalembi wo vangila? E kuma kadi kayibundanga vuvu ko. Wasia diaka sungididi muna Yesu yo tambulwila lusadisu lwandi. Avo tumwene vo lukwikilu lweto luyantikidi yoya, tufwete tanginina mbandu a Petelo. Aweyi tulenda wo vangila?

¹⁵ Nze una Petelo kasila diaka sungididi muna Yesu yo lomba lusadisu, yeto mpe tufwete ‘sianga kak’o meso’ muna Yesu. (Tanga Ayibere 12:2, 3.) Kansi, ke tulendi mona Yesu ko nze una Petelo kamwena. Ozevo, aweyi tulenda ‘sila kak’o meso’ muna Yesu? Tulenda longoka mana kalonganga yo vanga yo kuntanginina una ufwene. Avo tuvangidi wo, tuvua lusadisu tuvuidi o mfunu muna kumika lukwikilu lweto. Yambula twabadika una tulenda tanginina Yesu.

16. Aweyi Nkand’a Nzambi ulenda kutusadisila mu kumika lukwikilu lweto?

¹⁶ Kumika e vuvu kiaku muna Nkand’a Nzambi. Yesu wakala ye ziku vo Bibila i Diambu dia Nzambi, dikutuvananga malongi mambote. (Yoane 17:17) Muna tanginina Yesu, tufwete tanganga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, longoka wo yo badika mana tutanganga. Tufwete mpe vavanga e mvutu za konso kiuvu tulenda kala kiau. Kasikil’owu, nga okwikilanga kikilu vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga? Kumika lukwikilu lwaku vo e mbaninu ifinamene muna longokanga ungunza wa Nkand’a Nzambi usonganga e ziku vo mu lumbu yambaninu twina. Nga ozolele siamisa lukwikilu lwaku muna nsilu mia Nzambi mu kuma kia kusentu? Avo elo, longokanga ungunza wa Nkand’a Nzambi una walungana kala. Nga okwikilanga kikilu vo malongi ma Nkand’a Nzambi makinu o mfunu o unu? Olenda tanga lusansu lwa mpangi z’akala ye z’akento ana batomesa zingu kiau muna lusadisu lwa Nkand’a Nzambi. *—1 Tesalonika 2:13.

17. Adieyi diasadisa Yesu mu zizidila e mpasi? Aweyi olenda kuntanginina?

¹⁷ Sia sungididi muna nsambu zina Yave kasia nsilu. Yesu wasianga sungididi muna nsambu kevua kuna sentu. Ediadi diansadisa mu zizidila e mpasi. (Ayibere 12:2) Kavukumunwa ko kwa mambu ma nza. (Matai 4:8-10) Aweyi tulenda tanginina mbandu a Yesu? Tufwete yindulanga e nsilu mina Yave katusila. Ofwete kuyiyindulanga muna nz’ampa. Soneka yovo bandula mana osinga vanga muna Paradiso. Yovo olenda soneka nkumbu z’awana ozolele mokena yau ye dina osinga kubavovesa. Nze una  Yesu kavanga, badikilanga e nsilu miami vo Nzambi kwa ngeye kikilu kasia mio, ke kwa wantu awonso kaka ko.

18. Aweyi e sambu kilenda kusadisila mu kumika lukwikilu lwaku?

¹⁸ Sambanga kwa Nzambi kakudikila lukwikilu. Yesu walonga alongoki andi basambanga kwa Yave yo lomba mwand’avelela. (Luka 11:9, 13) Nze una olombelanga mwand’avelela, sambanga mpe kwa Nzambi kimana kakudikila lukwikilu, kadi kimosi muna fu ya mbongo a mwanda. Vava osambanga, ofwete yikanga mambu masikididi. Kasikil’owu, avo diampasi dikalanga mu loloka akaka, lomba kwa Yave kakumika lukwikilu lwaku yo kusadisa mu kala ye fu kia loloka.

19. Aweyi tulenda solela akundi ambote?

¹⁹ Solanga akundi bena ye lukwikilu lwasikila. Yesu watoma solanga akundi andi. E ntumwa zandi, ana bakala vo i akundi andi ana katoma kalanga yau, akwa kwikizi bakala ye banlemvokelanga. (Tanga Yoane 15:14, 15.) Tanginina Yesu muna toma solanga akundi aku. Bafwete kala ye lukwikilu lwasikila yo lemvokela Yesu. Akundi ambote i awana besongaziananga e kwikizi, kana nkutu vava divavanga vo bavana yovo tambula e longi.—Ngana 27:9.

20. Adieyi dilenda bwa vava tusadisanga akaka mu kumika lukwikilu lwau?

²⁰ Sadisa akaka bakumika lukwikilu lwau. Yesu wasadisanga alongoki andi mu kumika lukwikilu lwau muna mvovo ye mavangu. (Maku 11:20-24) Tufwete tanginina mbandu a Yesu. Avo tuvangidi wo, tukumika lukwikilu lwa yeto kibeni ye lw’akaka. (Ngana 11:25) Aweyi olenda sadisila wantu muna zunga kieno? Vava olonganga akaka o Nkand’a Nzambi, songanga e ziku vo Nzambi una kikilu, okutulunga-lunganga yo kubakwikisa vo Bibila i Diambu dia Nzambi. Aweyi olenda sadisila mpangi zaku mu kwamanana kumika lukwikilu lwau? Avo owilu muntu oyidimanga mu kuma kia mpangi bevitang’o ntu, kufwete kala ye nzaki za kumbembola ko. Sadila e ndekwa mu vava kunsadisa kakumika lukwikilu lwandi. (Yuda 22, 23) Avo wakinu tanga sikola, omwene nlongi eno oyantikidi longa longi dia lunungunuku, ofwete kala yo unkabu wa tanina lukwikilu lwaku vo Nzambi wavanga o nsema. Olenda sivika e mpila ina nlongi ye akwaku wan’a sikola bebadikila mvovo miaku.

21. Nkia nsilu kasia o Yave?

²¹ Yave yo Yesu basadisa Petelo mu sunda lukatikisu yo wonga. Kuna kwalanda, Petelo wakituka se mbandu a lukwikilu kw’akaka. Diau dimosi, Yave osadisanga konso muntu mu yeto mu sikila muna lukwikilu. (Tanga 1 Petelo 5:9, 10.) Kieleka, ngolo divavanga muna kala ye lukwikilu lwasikila. Kansi, Yave osambulanga e ngolo tuvanganga.