1. Nkia lukasakeso kekutuvananga Yoane wa ntumwa? Ekuma?

YOANE WA NTUMWA okutukasakesanga twayindulanga e mpila ina Yave kekutuzolelanga. Muna 1 Yoane 3:1, tutanganga vo: “Kuna kwa zola katuzolele o Se.” Vava tubadikanga e mpila ina Yave kekutuzolelanga ye una kesongelanga zola kwandi muna yeto, kikundi yo zola kweto muna yandi kuwokelanga.

2. Ekuma dikadilanga diampasi kw’akaka mu kwikila vo Nzambi zola kekubazolanga?

² Diankenda vo, akaka ke bekwikilanga ko vo Nzambi olenda kubazola. Beyindulanga vo Nzambi ke vuanga wantu mfunu ko. Balenda kwikila vo Nzambi nsiku kaka kesianga yo tumba awana ke bekunlemvokelanga ko. Muna kuma kia malongi maluvunu belongwanga, akaka nkutu beyindulanga vo Nzambi nkwa nsoki, ke tulendi kunzola ko. Akaka bebanzanga vo Nzambi ozolanga wantu awonso, kana nkutu  nkia mambu bevanganga. Kansi wau walongoka Nkand’a Nzambi, wazaya e ludi mu kuma kia Yave. Ozeye wo vo zola i fu kiandi kisundidi ye wavana Mwan’andi se lukûlu mu kuma kiaku. (Yoane 3:16; 1 Yoane 4:8) Kansi, mu kuma kia mambu owanananga mau muna zingu, dilenda kala diampasi mu kwikilanga vo Nzambi zola kikilu kekuzolanga.

3. Adieyi dilenda kutusadisa mu bakula vo Yave zola kekutuzolanga?

³ Muna kutusadisa mu bakula vo Yave zola kekutuzolanga, entete tufwete zaya vo Yave watuvanga. Yandi watuvana o moyo. (Tanga Nkunga 100:3-5.) Ekiaki i kuma Nkand’a Nzambi uyikilanga muntu antete vo “mwan’a Nzambi.” (Luka 3:38) Vana ntandu, Yesu watulonga twayikilanga Yave vo ‘Se dieto kuna zulu.’ (Matai 6:9) Ediadi disonganga vo Yave i Se dieto, okutuzolanga nze una se dianzodi kezolelanga wan’andi.

4. (a) Yave nkia mpila Se kena? (b) Adieyi tubadika mu longi diadi ye dina dilanda?

⁴ Kuna kw’akaka, diampasi mu vova vo se diau nkwa zola. Nanga beyindulanga e mpasi bamweswa kwa mase mau muna kileke. Yave kalendi wo vanga ko kwa wan’andi. Yave i Se diambote tulenda kala yandi. (Nkunga 27:10) Wau vo otoma kutuzolanga, okutulunga-lunganga mu mpila zayingi. Avo tubakwidi vo Yave otoma kutuzolanga, yeto mpe tutoma kunzola. (Yakobo 4:8) Mu longi diadi, tubadika mpila yá zina Yave kesongelanga zola kwandi muna yeto. Muna longi dilanda, tubadika mpila yá tulenda songela zola muna yandi.

5. O Nzambi nki kavana kwa wantu awonso?

⁵ Vava Paulu wa ntumwa kakala kuna mbanza Atenai, Grécia, wamona vo ulolo wa teke wakala mu mbanza yayina. O wantu bakwikilanga vo e nzambi zau zabavana o moyo. Muna kuma kiaki, wabasila umbangi mu kuma kia “Nzambi, ona wayivangila nza ye ma yawonso ina mo.” Wavova vo Nzambi “ovananga kw’awonso o moyo, yo mwanda ye ma yawonso.” Wakudikila vo “muna yandi i tunin’o moyo, yo kiya, yo kala.” (Mavangu 17:24, 25, 28) Yave okutuvananga yawonso tuvuanga o mfunu muna zinga yo yangalela e zingu. Badika yaka lekwa kekutuvananga wau vo zola kekutuzolanga.

6. Nkia mpila fulu kia zingila katuvana o Yave? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁶ Kasikil’owu, Yave watuvana fulu kiambote kia zingila. (Nkunga 115:15, 16) Muna planeta zawonso kavanga, ke imosi ko ifwananene yo ntoto. Akwa ngangu besololanga diaka planeta zayingi, kansi ke imosi ko muna planeta zazi zina ye lekwa ina wantu bevuanga o mfunu muna zinga. Yave katuvana kaka lekwa yawonso ko tuvuanga o mfunu muna zinga, kansi watoma vanga o ntoto kimana wakala fulu kiambote kina tulenda yangalelanga e zingu. (Yesaya 45:18) Vava tuyindulanga e fulu kia zingila katukubikila Yave wa Se dieto, tumonanga vo zola kikilu kekutuzolanga.—Tanga Yobi 38:4, 7; Nkunga 8:3-5.

7. E mpila katuvangila o Yave aweyi isongelanga vo otoma kutuzolanga?

⁷ E mpila yankaka Yave kesongelanga zola kwandi muna yeto i ngangu katuvana  za kuntanginina. (Etuku 1:27) Ediadi disongele vo tulenda mona zola kwandi muna yeto, oyeto mpe tulenda kunsonga o zola. Ozeye wo vo ediadi i dikututwasilanga kiese kiasikila. O wana bekalanga ye kiese kiayingi vava bemonanga vo mase mau zola bekubazolanga. Sungamena vo Yesu watulonga vo avo tukedi ye ngwizani ambote yo Yave wa Se dieto, tukala ye kiese. (Matai 5:3) Okutuvananga “lekwa yawonso [kimana] twamwena yo wete.” Kieleka, Yave nkwa ntim’amvevo ye otoma kutuzolanga.—1 Timoteo 6:17; Nkunga 145:16.

8. Ekuma tufwete zolelanga vo Yave katulonga?

⁸ Wau vo mase betoma zolanga wan’au, ke bezolanga ko vo bavunginikwa yovo landa nzila zambi. Kansi, mase mayingi o unu ke belemvokelanga nsiku mia Nkand’a Nzambi ko misonganga edi  diambote y’edi diambi. Muna kuma kiaki, ke belonganga wan’au mu mpila yambote ko. Ediadi mpasi zayingi ye mvwanga ditwasanga. (Ngana 14:12) Kansi, o Yave ovananga wan’andi malongi mambote kadi yandi i “Nzambi a ziku (yovo ludi).” (Nkunga 31:5) Okalanga ye kiese kia kutulonga e ludi mu kuma kiandi. Okutulonganga mpe una tufwete kunsambidila yo kutusonga e mpila yambote ya zingila. (Tanga Nkunga 43:3.) Nkia mambu kekutulonganga o Yave mesonganga vo zola kikilu kekutuzolanga?

9, 10. (a) Ekuma Yave kekutulongelanga e ludi mu kuma kiandi? (b) Adieyi kekutulonganga mu kuma kia kani diandi muna yeto?

⁹ Diantete, Yave okutulonganga mayingi mu kuma kiandi. Ozolele vo twatoma kunzaya. (Yakobo 4:8) Muna kuma kiaki, okutuzayisanga e nkumbu andi. Nkand’a Nzambi uyikanga e nkumbu andi lutila nkumbu zankaka. Yave okutuzayisanga mpe mpil’a Muntu kena. Vava tutalanga e lekwa kavanga, tubakulanga vo ovuidi nkuma ye ngangu. (Roma 1:20) Vava tutanganga Nkand’a Nzambi, tulongokanga vo Yave wambote ye otoma kutuzolanga. Avo tutomene zaya kiwuntu kia Yave, tutoma mpe kumfinama.

¹⁰ Yave okutulonganga mpe kani diandi. Okutuvovesanga vo tu esi kanda diandi. Okutuzayisanga mpe dina kevavanga kwa yeto kimana twasalanga mu kintwadi ye luvuvamu. Nkand’a Nzambi usonganga vo Nzambi katuvanga yo nswa ko wa sikidisa edi diambote y’edi diambi. (Yeremiya 10:23) Yave ozeye edi diambote muna yeto. Tulenda kala kaka ye zingu kiakiese ye luvuvamu avo tutambulwidi wisa kiandi yo kunlemvokela. Yave okutulonganga ludi kiaki kiamfunu kadi zola kekutuzolanga.

11. Adieyi Se dieto dianzodi kekutulonganga mu kuma kia kusentu?

¹¹ O Se dianzodi otokananga mu kuma kia zingu kia kusentu kia wan’andi. Ozolanga vo bakala ye zingu kiambote. Diankenda vo, wantu ayingi o unu ke betokananga mu kuma kia kusentu ko. Ayingi befwasanga zingu kiau yo funtuka mu kuma kia lekwa ina ke izingilanga ko. (Nkunga 90:10) Tuna ye kiese mu zaya vo Yave wa Se dieto ke kutulonganga kaka ko una tulenda kadila ye zingu kiakiese owau, kansi okutusianga mpe nsilu wa zingu kiakiese kiakwele mvu.

12. Aweyi Yave kasadisila Kaini yo Baruki?

¹² Vava Yave kamona vo Kaini mu vonza kayisianga kia vanga edi diambi, wavava kunsadisa muna kunyuvula vo: “Mu nkia kuma wiyisaulwididi? o lose luaku, mu nkia kuma lukasamène? Kele vo ovang’o wete nga kutondelo ko e?” (Etuku 4:6, 7) Wau vo Kaini katambulwila lusadisu lwa Yave ko, mpasi zayingi diantwasila. (Etuku 4:11-13) Lumbu kiankaka, Yave  wamona vo Baruki wayoya yo kendalala mu kuma kia ngindu zambi kakala zau. Muna kuma kiaki, Yave wavovesa Baruki vo kafwete soba e ngindu zandi zambi. Baruki wawá longi dia Yave yo vuluza moyo andi.—Yeremiya 45:2-5.

13. Adieyi selo yakwikizi ya Yave balongoka muna ntangw’a mpasi?

¹³ Yave okutufilanga yo kutulonga kadi okutuzolanga. Ke kutusingikanga kaka ko vava divuwanga o mfunu, kansi okutulonganga mpe. (Ayibere 12:6) Muna Nkand’a Nzambi, tutanganga lusansu lwa selo yayingi yakwikizi ana balongwa kwa Yave yo kituka wantu ambote. Muna bong’e nona, Yosefe, Mose yo Davidi mpasi zayingi bawanana zau. Yave wakala yau vava bakala mu mpasi. Mana balongoka muna ntangw’a mpasi mabasadisa vava Yave kabavana kiyekwa kiampwena. Vava tutanganga muna Nkand’a Nzambi una Yave kasadisila yo longa nkangu andi, tubakulanga vo Yave zola kikilu kekutuzolanga.—Tanga Ngana 3:11, 12.

14. Avo tuvangidi edi diambi, aweyi Yave kekutusongelanga o zola?

¹⁴ Kana nkutu vava tuvanganga edi diambi, Yave okwamanananga kutusonga o zola. Avo tutambulwidi e longi diandi yo viluk’o ntima, okutuloloka emvimba. (Yesaya 55:7) Ediadi aweyi disongele? E mvovo mia Davidi mu kuma kia luloloko lwa Yave misonganga vo Nzambi Se diankenda. Davidi wavova vo: “On’oyambulwila bi waku wawonso: On’osasula yimbevo yaku yawonso; On’okûla moyo aku muna lubukumuku; On’okuvwika yo walakazi ye nkenda: Konso una wavavuzianina este ye weste, I una katuvengomwenena makuzuka meto.” (Nkunga 103:3, 4, 12) Yave okutulonganga yo kutufila mu mpila zayingi. Nga okalanga ye nzaki za soba fu yaku? Tufwete sungamenanga vo Yave okutusingikanga kadi zola kekutuzolanga.—Nkunga 30:5.

15. Nkia mpila yankaka o Yave kesongelanga vo zola kekutuzolanga?

¹⁵ O se dianzodi otaninanga esi nzo andi muna vonza. I wau kevanganga o Yave wa Se dieto. Ntozi a nkunga wavova mu kuma kia Yave vo: “Olundanga mioyo mia minkwikizi miandi: Okubakôla muna moko ma yimpumbulu.” (Nkunga 97:10) Yindula diambu edi: Nze una okadilanga ye nzaki za tanina meso maku wau vo mfunu mena kwa ngeye, Yave otaninanga nkangu andi kadi mfunu bena kwa yandi.—Tanga Zakariya 2:8.

16, 17. Aweyi Yave ketaninanga nkangu andi tuka kuna nz’ankulu yamu lumbu yeto?

¹⁶ Imosi muna mpila o Yave ketaninanga nkangu andi tuka kuna nz’ankulu yamu lumbu yeto, i sadila mbasi zandi. (Nkunga 91:11) Mbasi mosi yavonda 185.000 ma makesa ma Asuri muna fuku umosi yo vuluza nkangu a Nzambi. (2 Ntinu 19:35) Muna tandu kiantete, ambasi bavaikisa  Petelo wa ntumwa ye akaka muna pelezo. (Mavangu 5:18-20; 12:6-11) Ke mvu miayingi ko miviokele, vita yansoki yakala ku nsi mosi ya África. Mavuanga masayana mu nsi yawonso mu kuma kia kitantu, wivi, leka akento mu kingolo yo vondaziana. Kana una vo ke mosi ko muna mpangi zeto wafwa, ayingi bavidisa lekwa yau yawonso. Kansi yau awonso bamona zola kwa Yave, bazaya wo vo yandi wabalunga-lunganga. Kanele vo mpasi zayingi bamona, ke bavidisa kiese kiau ko. Vava mpangi mosi watuka kuna vula diasina kabakingula yo kubayuvula una bamonanga, bavutula vo: “Tuna kiambote muna lusadisu lwa Yave!”

¹⁷ Dialudi vo selo yankaka ya Yave, nze Setefano ye akaka, bafwa mu kuma kia kwikizi kiau. Ke ntangwa zawonso ko o Yave kekakidilanga mambu ma mampasi kimana malembi kutubwila. Kansi, otaninanga nkangu andi muna kubalukisanga mu kuma kia ntambu miayingi kesadilanga Satana muna fwasa lukwikilu lweto. (Efeso 6:10-12) Tutanganga tulukisu twatu muna Nkand’a Nzambi ye muna nkanda mivaikisanga nkubik’a Yave. Kasikil’owu, tulukiswanga mu kuma kia vonza ina muna Internete, zola nzimbu, filme, nkanda ye nsaka zinungununanga mavangu ma zumba ye ma nsoki. Kieleka, Yave okututaninanga kadi zola kekutuzolanga.

18. Aweyi omonanga mu kuma kia zola kwa Yave muna ngeye?

¹⁸ Vava Mose kayindula e mvu miawonso kasadilanga Yave, wakala ye ziku vo Yave watoma kunzolanga. Mose wavova vo: “Utuyukutisila walakazi waku oku menemene; twayangalala yo mona kiese e lumbu yeto yawonso.” (Nkunga 90:14) Tuna ye kiese kia zaya yo mona e mpila kekutuzolelanga o Yave. Ekwe lau diampwena tuna diau dia zolwa kwa Yave! Tumonanga nze una Yoane wa ntumwa kamona, ona wavova vo: “Kuna kwa zola katuzolele o Se!”—1 Yoane 3:1.