1, 2. Ekuma Nkand’a Nzambi utezanesenanga o lubini ye tiya?

MUNA mvu wa 1871, tiya twakota muna mfind’a Wisconsin kuna Estados Unidos. Vana vau, o tiya twayandangiana yo zinisa mazunda ye mazunda ma nti. Tezo kia 1.200 za wantu bafwa. Kieleka, twatu i tiya twaluta vonda o wantu kuna Estados Unidos. Divovuanga vo kala diakete dia tiya diasotoka muna kumbi dia ntoto i diakwika o tiya twayoka e mfinda yayi. Ediadi dikutusungamesanga dina Nkand’a Nzambi uvovanga: “Tala fitiya filenda yoka e futa kiampwena!” (Yakobo 3:5) Ekuma Yakobo wa nsoneki a Nkand’a Nzambi kavovela e mvovo miami?

² Wasasila vo: “O lubini mpe i tiya.” (Yakobo 3:6) “O lubini” i mpila tusadilanga e mvovo. Nze tiya, mana tuvovanga malenda twasa mpasi zayingi. E mvovo mieto milenda kumika yovo kendeleka akaka. Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo mana tuvovanga malenda twasa moyo yovo lufwa kw’akaka. (Ngana 18:21) Nga ediadi disongele vo ke tulendi vova diaka diambu ko muna lembi kendeleka akaka? Ve. Ke  tulendi yambula sadila tiya ko wau vo yoka tuyokanga. Kansi, tukuyikenganga muna mpila tusadilanga tiya. Kasikil’owu, tusadilanga tiya muna lamba, yotela yovo muna kwika muinda. Diau dimosi, avo tutomene sadila e mvovo mieto, tukembelela Yave yo yangidika akaka.—Nkunga 19:14.

3. Nkia mambu tatu malenda kutusadisa mu kasakesa akaka vava tuvovanga?

³ Yave watuvana e ngangu za zayisa akaka mana tuyindulanga yo una tumonanga, kiakala mu mvovo yovo mu sinsu. Aweyi tulenda sadila lukau lwalu mu kasakesa akaka? (Tanga Yakobo 3:9, 10.) Divavanga vo twazaya e ntangwa ya vova, dina tuvova ye una tuvovela dio.

4. Nkia ntangwa tufwete kala twabutama?

⁴ Ezak’e ntangwa diambote twakala twabutama. Nkand’a Nzambi uvovanga vo vena ye “ntangw’a butama.” (Kimpovi 3:7) Kasikil’owu, tukalanga twabutama vava akaka bevovanga muna songa vo zitisa tukubazitisanga. (Yobi 6:24) Tuvenganga sengomona mbumba kw’awana ke bafwete yo zaya ko. (Ngana 20:19) Avo muntu utufungisi makasi, diangangu twavuvikanga o ntima yo lembi vova diambu.—Nkunga 4:4.

5. Aweyi tulenda songela kwa Yave vo tuyangalelanga lubini katuvana?

⁵ Kansi, vena mpe ye ntangwa divavanga vo twavova. (Kimpovi 3:7) Vena ye ntangwa ya kembelela Yave, kasakesa akaka, vova una tumonanga yo zayisa akaka dina tuvuidi o mfunu. (Nkunga 51:15) Avo tusadila lubini lweto mu mpila yambote, tusonga kwa Yave vo tuyangalelanga lukau katuvana. Kadi, avo nkundi eto utuvene lukau, tusadilanga lo mu mpila yambote.

6. Ekuma dinin’o mfunu mu sola e ntangwa yambote ya vova?

⁶ Ekuma dinin’o mfunu twasolanga e ntangwa yambote ya vova? Muna Ngana 25:11 tutanganga vo: ‘E diambu diavovoka muna ntangwa ifwene, nze mango mawolo muna mbangu za palata.’ Mango yovo maçã mawolo mambote muna tala, kansi avo masilu muna mbangu za palata, metoma kezimanga diaka. Diau dimosi mpe, tulenda kala ye diambu diambote tuzolele zayisa o muntu. Kansi, avo tusolele ntangwa yambote, e diambu diadi ditoma kunsadisa. Aweyi tulenda wo vangila?

7, 8. Aweyi mpangi zeto kuna Japão batanginina Yesu?

⁷ Avo ke tusolele ntangwa yambote ko ya vova, wantu ke bekutubakula ko ngatu tonda dina tuvova. (Tanga Ngana 15:23.) Muna bong’e nona, muna ngonde a Malusu, wa mvu wa 2011, nzakam’a ntoto ye mavuku mampwena ma kalunga mafwasa mbanza zayingi kuna Japão. Vioka 15.000 ma wantu bafwa. Kana una vo Mbangi za Yave bafwilwa mpe yitu ye akundi, bavava sadila Nkand’a Nzambi mu sadisa akaka mun’awana babwilwa sumbula kiaki. Bazaya wo vo ayingi muna wantu awaya, esi dibundu dia Buda. Ke bazeye mayingi ko mu kuma kia Nkand’a Nzambi. Muna kuma kiaki, vana fulu kia kubavovesa oma ma lufuluku, ampangi babafiaulwisa yo kubasasila e kuma wantu ambote bebwilwanga e sumbula.

⁸ Mpangi zazi Yesu batanginina. Yesu wazayanga ntangwa ya butama, kansi wazayanga  mpe ntangwa ya vova. (Yoane 18:33-37; 19:8-11) Wavingilanga e ntangwa yambote mu longa alongoki andi mambu mankaka. (Yoane 16:12) Ampangi kuna Japão bavingila ntangwa yambote ya zayisa wantu oma ma lufuluku. Vava vavioka mvu miole ye ndambu, ampangi bakaya finkanda-nkanda, Amafwa Nga Balenda Zinga Diaka? Ndonga batambula finkanda-nkanda fiafi yo fiaulwiswa muna mana batanga. Oyeto mpe tufwete zayanga e fu ya kisi nsi ye mana wantu bekwikilanga muna zunga kieto, kimana twazaya ntangwa yambote ya mokena yau.

9. Nkia mambu diaka tufwete vingidila ntangwa yambote ya vova?

⁹ Nkia mambu diaka tufwete vingidila ntangwa yambote ya vova? Dilenda kala vo muntu ovovele diambu ditukendelekele. Vana fulu kia vutula vana vau yo vova diambu lembi yindula, diangangu mu kala wabutama yo kukiyuvula: ‘Nga diadi disongele vo muntu ambi? Nga diamfunu kikilu mu mokena yandi mu kuma kia dina kavovele?’ Nkumbu miayingi, diambote mu lembi vova konso diambu. Kansi, avo kuma kiasikila tuna kiau mu mokena yandi, tufwete vingila yavana ntim’eto uvuvama. (Tanga Ngana 15:28.) Dilenda kala mpe vo yitu yeto tuzolele sila umbangi kimana bazaya oma ma Yave. Tufwete kala yo luzindalalu, toma yindula mana tuvova ye sola e ntangwa ina balenda kutuwá.

10. (a) Ekuma tufwete solelanga mana tuvova? (b) Nkia mpila mvovo tufwete venga?

¹⁰ Mana tuvovanga malenda kendeleka yovo yangidika akaka. (Tanga Ngana 12:18.) Wantu ayingi mu nza yayi ya Satana besadilanga e ‘mvovo miandudi’ mina nze “nzanza” yovo “nsosolo” mu lueka akaka muna ntima. (Nkunga 64:3) Ndonga belongokanga e mpila yayi ya vovela muna filme ye muna televizau. Kansi, Akristu ke besadilanga mvovo mia losola-losola ko yovo miansoni, kana nkutu mu vava sevesa akaka. O sevesa wantu diambu diambote ye kulenda fila akaka mu yangalela mana tuvovanga. Kansi, tufwete venganga sadila mvovo milenda fusulwisa akaka e nsoni yovo sadila mafingu mu sevesa akaka. Nkand’a Nzambi usimanga Akristu balembi sadila “mvovo mia lutiangu.” Uvovanga mpe vo: “E mvovo miambi ke mivaiki mu nua mieno ko, kansi nuvova kaka edi diambote mu kumika akaka muna ntangwa ifwene, kimana diatwasa nluta kw’awana bewá dio.”—Efeso 4:29, 31.

11. Adieyi dilenda kutusadisa mu sola mvovo miambote?

¹¹ Yesu walonga vo “muna ntima i mutukanga mana kevovang’o nua.” (Matai 12:34) Ediadi disongele vo mana tuvovanga malenda sengomona mana tuyindulanga. Muna kuma kiaki, avo zola tuna kwau  muna wantu yo tokanena wete diau, tusola e mvovo miambote tukubavovesa. Muna mpila yayi, e mvovo mieto mikubayangidika yo kubakasakesa.

12. Adieyi diaka dilenda kutusadisa mu solanga mvovo miambote?

¹² Ngolo divavanga mu sola mvovo miambote. Kana nkutu Solomo wa ntinu, ona wakala ye ngangu zayingi, ‘wabadikanga yo vavulula’ kimana kasoneka mambu maludi meyangidika atangi. (Kimpovi 12:9, 10) Adieyi dilenda kutusadisa mu zaya dina tuvova? Tulenda vavulula muna Nkand’a Nzambi ye muna nkanda mieto mu zaya e mpila tulenda songela e ngindu zeto. Tulenda longoka e nsas’a mvovo ke tubakulanga ko. Tulenda mpe longoka e mbandu a Yesu kimana twazaya una mvovo mieto milenda sadisila akaka. Yesu wazayanga dina kevova, kadi Yave wanlonga una kafwete “kumikina muna mvovo on’oyoyele.” (Yesaya 50:4) Diamfunu mpe twayindulanga una e mvovo mieto milenda vanga kw’akaka. (Yakobo 1:19) Tulenda kiyuvula: ‘Avo nsadidi e mvovo miami, nga muntu obakula dina nzolele kumvovesa? Aweyi kemona?’

13. Ekuma tufwete vovelanga mu mpila yatoma kiá?

¹³ Kuna Isaele yankulu, zú dia mpungi basadilanga mu lukisa o nkangu. Vakala ye zú diasonganga vo nkangu ufwete lungana. E zú diankaka diasonganga vo makesa bafwete kwenda nuana e vita. Se yindula dina diadi vangama kele vo e zú dia mpungi ke ditomene sikwa ko. Nkand’a Nzambi utezanesanga e zú dia mpungi ye mvovo miatoma kiá. Avo ke tutomene sasila mambu ko, wantu balenda tokana yovo kwikila mu diambu dialuvunu. Kana una vo tuzolele song’e ngindu mu mpila yakiá, tufwete kuyikenga mu lembi vovela ku makasi yovo kondwa luzitu.—Tanga 1 Korinto 14:8, 9.

14. Nkia nona kisonganga vo Yesu wasadilanga mvovo ke miakala mpasi ko mu bakula?

¹⁴ E kapu kia 5 yakuna kapu kia 7 kia nkand’a Matai isonganga e mpil’ambote Yesu kasolela e mvovo mina ke miakala mpasi ko mu bakula. Muna longi diandi, Yesu kavava sivikisa wantu ko muna sadila mvovo miampasi yovo mina ke miakala mfunu ko mu vova. Kavova mambu malenda lueka akaka ko. Yesu mambu mamfunu kalonga, nsasa mpe makala. Mana kavovanga, ke makala mpasi ko mu bakula. Kasikil’owu, Yesu wazola kwikidisa alongoki andi vo ke bafwete tokananga ko mu kuma kia madia ma lumbu ke lumbu. Muna kuma kiaki, wabasonga vo Yave odikilanga e nuni e lumbu yawonso. I bosi, wabayuvula: “Nga yeno ke nubasundidi o mfunu ko e?” (Matai 6:26) Muna sadila mvovo ke miakala mpasi ko mu bakula, Yesu wabasadisa mu longoka diambu diamfunu yo kubakasakesa.

15. Ekuma tufwete vovelanga kuna ngemba?

¹⁵ Nze mana tuvovanga, e mpila tuvoveselanga akaka mfunu mpe ina. Wantu bakalanga ye kiese kia wá malongi ma Yesu kadi kuna ‘ngemba’ kabavoveselanga. (Luka 4:22) Avo tuvovele kuna ngemba, wantu bekala ye kiese kia winikina mana tuvovanga yo tambulwila mo. (Ngana 25:15) Avo tuzitisi akaka yo tokanena  wete diau, tukubavovesela kuna ngemba. I diau kavanga o Yesu. Kasikil’owu, vava kamona e ngolo bavanganga o wantu mu wá malongi mandi, wamona e kiese kia kala yau vamosi yo kubalonga. (Maku 6:34) Kana nkutu vava wantu banlevolanga, Yesu ka bavutulwilanga mu malevo ko.—1 Petelo 2:23.

16, 17. (a) Aweyi tulenda tanginina Yesu vava tumokenanga ye yitu yovo akundi eto? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.) (b) Aweyi ngudi mosi kavangila edi diambote muna vovela kuna ngemba zawonso?

¹⁶ Kana una vo tuzolanga yitu ye akundi eto, ezak’e ntangwa tulenda kubavovesela kondwa kwa ngemba wau vo tutomene kubazaya. Tulenda yindula vo ke dina mfunu ko mu tokanena e mpila tukubavovesela. Kansi, Yesu kakondwanga ngemba ko vava kamokenanga ye akundi andi. Vava akaka muna yau batantana kana nani osundidi o nene, wabasingika kuna ngemba zawonso yo sadila nona kia kingiana-ngiana muna kubasadisa basoba e ngindu zau. (Maku 9:33-37) Akuluntu balenda tanginina mbandu a Yesu muna ludikanga akaka kuna ngemba zawonso.—Ngalatia 6:1.

¹⁷ Kana nkutu vo muntu ovovele diambu ditufungisi makasi, tulenda vanga edi diambote muna kumvovesela kuna ngemba zawonso. (Ngana 15:1) Muna bong’e nona, vakala ye ngudi mosi wasansanga mwana yandi mosi. Vava mwana ndioyo kakituka se toko, wayantika sadila Yave ye disu ku nsi a lukaya. Mpangi mosi ankento muna nkutakani wafwila ngudi ndioyo e nkenda yo kumvovesa: “Diankenda kikilu vo kwatoma longa mwan’aku ko.” Ngudi wateka yindula yo vutula vo: “Dialudi vo yamu wau o mwana kena ye nkal’ambote ko, kansi yakinu sia ngolo za kunlonga. Tuvingila vava kivioka Armangedo, mu zaya e ziku kana vo kiatoma kunsansa ko.” Wau vo ngudi ndioyo kafunga makasi ko yo vovesela mpangi ankento kuna ngemba, e kikundi kiau kiakwamanana. O mwana wawá dina ngudi kavova yo bakula vo ngudi andi vuvu kakala kiau vo soba kesinga soba. Kuna kwalanda, wayambula yikundi yambi, wavubwa yo kwenda sadila kuna Betele. Kiakala vo mpangi, yitu yovo muntu ona ke tuzayanene ko tumokenanga yau, e mvovo mieto mifwete kalanga ‘miangemba, miasiwa o mungwa.’—Kolosai 4:6.

18. Aweyi tulenda tanginina e mbandu a Yesu muna mpila tuvovelanga?

¹⁸ E ngangu tuna zau za songa e ngindu zeto kw’akaka i lukau lwatuka kwa Yave. Avo tulanda e mbandu a Yesu, tusola e ntangwa yambote ya vova, tutokanena dina tuvova yo vovela kuna ngemba. Muna kuma kiaki, yambula e mvovo mieto miakasakesanga akaka yo yangidika Yave.