Nsabi za Zingu kia nzo Yakiese

Vava Yakala Yovo Nkento Kebakamanga Kimbevo Kilembi Sasuka

Tuka yabakamena kimbevo kia lutovoko lwa nitu, (síndrome da fadiga crônica) yakala diame yandi osalanga e salu yawonso yakumbazi ye yamu nzo. Kansi kekumpovesanga ko oma ma nzimbu. Ekuma kemokenanga yame mambu ma nzimbu ko? Ediadi dikumfilanga mu yindula vo e nzimbu kebakang’o nkaz’ame, ke zafwana ko. Okunswekelanga e diambu diadi dialembi kuntokanesa.​—⁠Ukavova Nancy. *

LONGO lulenda twasa mpasi. Kansi, e mpasi ziwokelanga vava nkento yovo yakala kebakamanga kimbevo kilembi sasuka. * Nga nkazi una ye kimbevo kilembi sasuka ozinganga yandi? Avo i wau, otokananga mu yuvu eyi ilende: ‘Aweyi ndenda zizidila avo mavimpi ma nkaz’ame masakidi o yiva? Kolo kwa ndenda zizidila kala yo nkaz’ame yo salang’e salu yawonso, lamba, sukula ye salu ya kumbazi? Ekuma ikitumbilanga mu kala ye mavimpi mambote?’

Kansi, kele vo u yakala yovo nkento una vo u mbevo nanga olenda kiyuvula: ‘Aweyi ndenda kizitisila wau vo kilendanga lungisa mbebe ame ko? Nga nkaz’ame makasi kekumfungilanga wau vo i mbevo? E kimbevo nga kifokwele e kiese muna longo lweto?’

Diankenda kikilu vo akazi akaka, ke belendanga zizidila e mpasi za kimbevo kilembi sasuka ko zibwanga muna longo. Kansi, ediadi ka disongele ko vo longo lwaku lufungidi.

Tongo twayingi tusikilanga kana una vo yakala yovo nkento obakamene kimbevo kilembi sasuka. Kasikil’owu, badika e nona kia Yoshiaki yo Kazuko. Yoshiaki watoloka e nima, mu kuma kiaki kelendanga nikuka ko lembi sadiswa. Kazuko wa nkaz’andi wavova vo: “E yakala diame lusadisu kevavanga mu mambu mawonso. Muna kuma kia lunga-lunga nkaz’ame, e nsingu ame, mavembo ye moko lunza melunzanga. Wau, ku lupitalu lusingikanga e visi ikwendanga. Ntomene wo zaya vo e salu kia lunga-lunga mbevo kiampasi kikilu.” Kana una vo diampasi, Kazuko wavova vo: “E ngwizani eto muna longo yiwokelanga.”

Ozevo, azeyi i nsabi mu kala ye kiese vava kibwanga e mpasi za kimbevo muna longo? Awana bezizidila e mpasi zazi muna longo bebadikilanga  kimbevo kia nkazi ke nze mpasi za muntu mosi ko, kansi za yau awole. Avo mosi oyelele, yau awole mpasi bemonanga, kana una vo mu mpila yaswaswana. Ediadi disonganga e ngwizani vana vena yakala yo nkento nze una kisonganga e sono ki’Etuku 2:24 vo: “O yakala i keyambwil’o s’andi yo ngw’andi, katatidila nkaz’andi: bekala nitu mosi.” Muna kuma kiaki, vava yakala yovo nkento kebakamanga kimbemvo kilembi sasuka, diambote yakala yo nkento basalaziananga muna zizidila e mpasi zazi.

Vana ntandu, lufimpu luvangwangwa lusonganga vo akazi besiamisanga e ngwizani au muna longo vava mosi mu yau kebakamanga kimbevo kilembi sasuka, belongokanga una balenda kulukianina e mpasi zazi yo tonda zo. Malongi makaka mamfunu basadila mafwanana ye luludiku lwamfunu luna muna Nkand’a Nzambi. Tala malongi matatu oma malende.

Nuzitaziananga

Muna Kimpovi 4:9 tutanganga vo: “O nwole usuvidi mosi kadi betambula nsendo ambote a mfuntu au.” Ekuma? E kuma kadi tini kia 10 kisonganga vo: “Ovo mosi obwidi, owaka otombola nkw’andi.” Nga ‘otombolanga’ nkaz’aku ye mvovo mia ngemba?

Nga nuvavanga e mpila nulenda salazianina? Yong ona una vo nkento andi wabakama kimbevo ki’evola (paralisada) wavova vo: “Nsianga ngolo za vwa nkaz’ame o mfunu muna mambu mawonso. Vava imonanga evwina, nsungamenanga vo yandi mpe olenda kala ye vwina. Vava nkalanga ye luzolo lwa kangala, ikunyuvulanga kana vo ozolele vaika yame. Kumosi tuzizidilanga e ntantu ye mpasi zazi.”

Kansi, avo u mbevo on’osadiswanga kwa nkaz’aku, nga vena ye salu yakaka olenda sala lembi sakisa kimbevo kiaku? Avo i wau, olenda wokesa luzitu lwaku muna sala dina olenda mu sadisa nkaz’aku kazizidila kulunga-lunga.

Vana fulu kia vova vo ozeye e mpila yambote ya sadisila nkaz’aku, ekuma olembi kunyuvula e mpila ina kemonanga yandi vo yambote? Nancy ona tuyikidi kala wavovesa nkaz’andi una kemonanga wau vo kekunzayisanga ko oma ma nzimbu. Owau nkaz’andi osianga e ngolo mu mokena yandi oma ma nzimbu.

SADILA ELONGI EDI: Soneka mu papela mambu oyindulanga vo kalenda vanga o nkaz’aku mu kuma kia mpasi zeno, nkaz’aku mpe kavanga diau adimosi. I bosi nusobaziana papela. Ngeye yo nkaz’aku nusola diambu dimosi yovo mamole nulenda vanga.

Nuzayang’e Tezo

Solomo wa ntinu angangu wasoneka vo: “E ma yawonso ivwidi nsungi andi.” (Kimpovi 3:⁠1) Wau vo e kimbevo kilenda fwasa e nkubika za esi nzo, nanga dilenda kala diampasi mu zay’e tezo kia mambu nuzolele vanga. Adieyi nulenda vanga mu zay’e tezo?

Nanga nulenda vanga konso diambu dilenda vunzanesa e ngindu zeno yo vilakana mu fikolo e mpasi za kimbevo kieno. Nga nuakinu zola o vanga maka mambu nuavanganga vava nuakala ye mavimpi mambote? Avo ke wau ko, nkia diambu diampa nulenda vanga? Dilenda kala diambu diakete kwandi, nze tangila muntu yo nkw’andi yovo longoka ndinga yampa. Wau vo nu “nitu mosi,” o zinga vamosi yo nkaz’aku kana una vo mbevo, kulenda siamisa kangwa kia longo lweno yo kunumwesesa e kiese.

E diambu diakaka dilenda sadisa muntu mu zay’e tezo i kalanga vamosi y’akaka. Muna Ngana 18:1 tutanganga vo: “On’okuvaula, i diandi’keto kevava, ofulutilanga ngangu zavimpi zawonso.” Ng’omwene? E sono kiaki kisonganga vo kivaula kulenda yivisa e ngindu zaku? Nswaswani ye kivaula, kalanga vamosi y’akaka kulenda kukasakesa yo vuvika e ngindu zaku. Nga ke diambote ko dia bokela akundi beza kukingula?

 Ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi kwa ndiona o sadisanga nkazi wa mbevo mu zay’e tezo. Akaka besalanga kwayingi yo yoya malembe malembe yo sia mavimpi mau mu vonza. Muna kuma kiaki, kebelendanga diaka sadisa akazi au ambevo ko. Avo nkazi oyelanga kimbevo kilembi sasuka osadisanga, kuvezingi nsatu zaku ko. Vaulanga e ntangwa yafwana mu vundisa e nitu. * Akaka befiaulwiswanga muna mokenanga mambu mekubatokanesanga kw’akala y’akwau yovo akento y’akwau ana bebundanga e vuvu.

SADILA ELONGI EDI: Soneka mambu mampasi omonanga mu sadisa nkaz’aku. I bosi, soneka dina olenda vanga mu sunda yovo zizidila mo una ufwene. Vana fulu kiatokana kwayingi, ukiyuvula: ‘Nkia mpila yambote ndenda singikila diambu diadi?’

Kala ye Nyindu Asikila

Nkand’a Nzambi ulukisanga vo: “Kuvovi ko vo, e lumbu yantete adieyi yisundidi eyayi?” (Kimpovi 7:​10) Ozevo, yambula yindula una wadi kala e zingu kieno kondwa kimbevo. Sungamena dio vo mu nza yayi ke vena muntu ko olenda kala ye kiese mu mambu mawonso. Edi disundidi o mfunu i tonda dina dibwididi muna zingu yo vanga mawonso olenda mu zizidila mo.

Adieyi dilenda kusadisa yo nkaz’aku mu zizidila mpasi zazi? Numokenanga e nsambu nuvwanga. Yangalelanga konso fisinsu fia nsobani ya mavimpi maku. Nusungamenanga dina dibwa kuna sentu yo sikidisa e tezo kina nulenda vanga kumosi.

Yakala dimosi nkumbu andi Shoji ye Akiko wa nkaz’andi basadila luludiku lwalu yo bak’e nluta miambote. Vava Akiko kabakama kimbevo kia fibromialgia, bayambula e salu kia Kikristu kia ntangwa zawonso. Nga kimbevo kiaki kiabakendeleka? Elo, bakendalala kikilu. Kansi, Shoji olukisanga awonso bebwanga mu mpasi zazi vo: “Kuyitokanisi ko mu yindula mambu mana kulendi vanga ko. Kwamanana kala ye nyindu asikila. Kana nkutu vo luna ye vuvu kia vutukila vwa mavimpi, nuyangalela e zingu kieno una kina owau. Kuna kwa mono ediadi divavanga vo yasia e sungididi kiame kwa nkaz’ame yo kunsadisa.” Luludiku lwalu lwamfunu lulenda kusadisa mpe avo nkaz’aku obakamene kimbevo kilembi sasuka.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Foto ina muna lukaya lwa 20]

UKIYUVULA . . .

[Foto ina muna lukaya lwa 20]

Nkia diambu disundidi o mfunu kwa mono yo nkaz’ame mu vanga owau?

▪ Mokena mayingi mu kuma kia kimbevo

▪ Lembi mokena kwayingi mu kuma kia kimbevo

▪ Lembi tokana kwayingi

▪ Songa zitu kwa muntu yo nkw’andi

▪ Kuyivwa o mfunu lembi yindula kimbevo

▪ Kalanga vamosi y’akundi

▪ Kala y’ekani dimosi

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 20]

Muna tezo kina nulenda, nga nulenda vaula ntangwa mu mambu ma nsaka?