Muntu Ona Wasoba e nza

Mazunda ye mazunda ma wantu bazingidi kala yo fwa ova nza yayi. Ndonga mun’awana bafwa bavilakanwa emvimba, kadi ke basisa lekwa ko kilenda fila wantu mu kubasungamena. Kansi, akete kaka besungamenwanga. Diau adimosi mpe divangamanga muna zingu kiaku kia lumbu ke lumbu.

OSIKAMENE muna mene, oyantikidi kubama mu kwenda ku salu. Okwikidi mwinda ekolo okubamanga. Obongele nkanda yovo zulunalu otanga ekolo okangala muna kalu. Osungamene vo fwete nua nlongo wasonekeno kwa dotolo mu kuma kia kimbevo kiaku. Oyantikidi e lumbu kiaku muna mpasi, kansi bakidi e nluta mia lekwa yavangwa kw’akwa ngangu akete kaka bazayakene.

Michael Faraday Wawutuka muna mvu wa 1791, nkwa ngangu za física wa mwisi Grã-Bretanha, yandi wasoka umbangu wavanga kura (motor elétrico) ye masini meyikilwanga vo dínamo. E ngangu zandi zasadisa kimana wantu basadilanga e kura.

Ts’ai Lun Mfumu a mbazi a nkanu ya luyalu lwa China, yandi wanungununa umbangu wa vanga papela tusonekenanga muna mvu wa 105 wa tandu kieto.

Johannes Gutenberg Nkwa ngangu wa mwisi Alemanha, muna mvu wa 1450, yandi wavanga e masini mantete ma nietekena e nkanda. Umbangu wandi wasadisa mu nieteka nkanda miamwanga nsangu za mpila mu mpila mu fulu yayingi.

Alexander Fleming Muna mvu wa 1928, nkwa ngangu ndioyo wavanga nlongo mina kavana nkumbu vo penicilina. E nlongo miami misadilwanga mu nz’amvimba mu wuka yaka yimbevo.

Kalukatikisu ko vo, e salu basala wantu akete kisadisanga mazunda ye mazunda ma wantu mu baka miaka nluta yovo kala ye fimavimpi fiambote.

Kansi vena ye muntu mosi waswaswana ye wantu awonso. Kazayakene nze nkwa ngangu za nza yayi ko yovo nwuki. Muntu ndioyo kakala mvwama ko, nsakaladi kakala, tuka kafwila mvu 2.000 miviokele kala, wasisa malongi mamfunu ye ma nkuma mevananga vuvu yo lufiaulwisu. Avo tuvavidi zaya e tezo ye mfunu wa malongi mandi kwa wantu ova nza, ndonga balenda vova vo kieleka yandi i muntu ona wasoba e nza.

Muntu ndioyo i Yesu Kristu. Nkia mambu kalonga? Nkia mfunu mena muna zingu kiaku?