Amafwa nga Balenda Sadisa Awana Bena Moyo?

TAMBA, nleke w’etoko kuna África Ocidental, wakubamanga mu vanga lufimpu (exames) kuna sikola. * Ngudi andi wankomekena kenda lomba lusadisu kwa yitu kiau wafwa, kimana kasunda muna lufimpu lwalu. Mu mbanz’a Palermo ku Sicília, wantu bekwenda kingulanga mavimbu matoma lundwa kuna ziami. Akaka bekwikilanga vo mavimbu mama malenda sadisa yovo tanina awana bena moyo. Konso mvu wantu bekwendanga mu kingula zunga kia Lily Dale kina kuna oeste ya mbanza Nova York, U.S.A., kitomene zayakana mu kuma kia ulolo wa nganga za matombola zina ko. Awana bekingulanga zunga kiaki bekalanga ye vuvu vo balenda wanana ye yitu yovo akundi au afwa yo tambula lusadisu.

Mu nza yawonso, ulolo wa wantu bekwikilanga vo amafwa balenda sadisa awana bena moyo. Adieyi obenze? Nanga walongwa kala elongi diadi yovo okalanga kumosi y’awana bekwikilanga dio. Ke diambi ko mu kala ye luzolo lwa mona azolwa eto afwa. Nganga za matombola besianga nsilu vo dilendakana. Muna zulunalu ya Time, ngang’a matombola mosi wavova vo mianda mia nkwiya “milenda kutusadisa konso ntangwa tuvwidi lusadisu o mfunu.” Nga dialudi? Amafwa nga balenda sadisa awana bena moyo? E mvutu zakiá za Nkand’a Nzambi zilenda kusivikisa.

Nga Amafwa ku Fulu Kiakaka Bezingilanga?

Nkand’a Nzambi usonganga nkal’amafwa mu mvovo miakiá. Muna Kimpovi 9:5 tutanganga vo: “Wantu bazeye wo vo fwa befwa, kansi afwa ke bazeye diambu ko.” Amafwa nga balenda yindula? Muna tini kia 6 tutanganga vo: “O zola kwau ye kitantu ye kimpala kivwidi vila; ke bena ya kunku ko muna konso diambu divangama kunsi a ntangwa.” Muna tini kia 10 mpe kia kapu kiaki tutanganga vo: “Ke vena mfuntu ko yovo lukanu, yovo zayi yovo ngangu muna nsi-a-fwa, kun’okwenda.” E mvovo wa Kiyibere wasekolwa vo “nsi-a-fwa” usadilu muna sono kiaki, “ziami kia wantu awonso” uyikanga. E mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo “Bilungi” (Hades) wasadilwa mu Nkand’a Nzambi mu songa e fulu kayenda Yesu Kristu vava kafwa.​—⁠Mavangu 2:⁠31.

Yesu wantu ayingi kasadisa vava kakala ye moyo, kansi wazaya wo vo fwa kefwa. Nga wayindulanga vo lenda sadisa wantu muna kolo kiakina kekala muna ziami? Ve. Yesu watezanesa lufwa lwandi ye ola fuku, kadi o wantu muna fuku ke besalanga ko. (Yoane 9:⁠4) Yesu watoma wo zaya vo vava wantu befwanga, ke bevanganga diaka diambu ko.​—⁠Yesaya 26:⁠14.

Yesu mpe wayika nona kisonganga vo amafwa ke bevanganga diaka diambu ko. Vava Lazaro wa nkundi andi kafwa, Yesu watezanesa lufwa ye tulu. (Yoane 11:​11-​13) Nga muntu una ku tulu olenda kutusadisa? O muntu una ku tulu ke zayanga diambu ko, kalendi vanga diambu mu wete dia wantu akaka ko.

Nga Vena ye Lekwa Kisalanga Moyo Vava Muntu Kefwanga?

Ndonga belonganga vo moyo una nze kini, ke ufwanga ko. Kansi ke diau ko kelonganga Nkand’a Nzambi. O nkanda Etuku una vo i nkand’antete muna Nkand’a Nzambi ulenda kutusadisa mu zaya nki i moyo. Muna Etuku  2:7 tutanganga vo o muntu antete wasemwa ‘wakituka se wamoyo.’ O muntu yandi kibeni i moyo; e bulu mpe mioyo. (Etuku 1:​20-​25) Muna kuma kiaki, vava muntu yovo bulu kifwanga, o moyo andi mpe fwa ufwanga. Nkand’a Nzambi usonganga e ziku kia diambu diadi.​—⁠Yezekele 18:⁠4.

Kansi akaka balenda kiyuvula: ‘Adieyi tuvova mu kuma kia tusansu twa wantu bamokena ye mafwa, bawá ndinga zau yovo kubamona? Tusansu twatu tuyikwanga mu nza yawonso. Tuvanang’e vuvu kwa yitu ye akundi ana bafwilwa mu kwenda vavi lusadisu kwa nganga za matombola kimana bamokena ye mafwa.

Nga tusansu twatu twaludi? Avo i wau, nga ngwizani tuna ye sono ya Nkand’a Nzambi iyikilu ova ntandu? Yesu Kristu wayikila e Diambu dia Nzambi vo i ludi. (Yoane 17:​17) E ludi ka kilendi kituka luvunu ko. Muna kuma kiaki, Nkand’a Nzambi una ye malongi malenda kutusadisa mu zaya una tufwete badikila elongi dia sia vo amafwa balenda sadisa awana bena moyo. Nkand’a Nzambi uyikanga lusansu lwa muntu wavava lusadisu kwa mafwa. Otoma fimpa lusansu lwalu dilenda kutusadisa mu zaya e ludi mu kuma kia mafwa.

Ntinu Wavava Lusadisu lwa Mafwa

E diambu diadi ku fulu kia nwanina vita diavangamena kuna node ya Isaele. Saulu wa Ntinu ye makesa mandi bakubama mu nwana vita ye vu kia makesa mangolo ma esi Felesetia. Vava Saulu kayenda tala e fulu kia nwanina vita kia esi Felesetia, ‘wazakama kikilu.’ Muna kolo kiakina kia luyalu lwandi, Saulu wabembola nsambila aludi. Muna kuma kiaki, e sambu kalomba kwa Yave keyavaninwa mvutu ko. Saulu, akweyi kavavila lusadisu? Samuele wa ngunz’a Nzambi, wafwa kala.​—⁠1 Samuele 28:​3, 5, 6.

Saulu wavava lusadisu kwa ngang’a matombola wakala muna mbanza Endo. Wandodokela oku vo: “Untombolwela Samuele” muna mafwa. Ngang’a matombola wasonga e mona-meso. Samuele wavaika muna mona-meso wavovesa Saulu vo esi Felesetia besunda e vita, vo i Saulu ye wan’andi mu vita befwila. (1 Samuele 28:​7-​19) Nga Samuele watombolwa kieleka muna mafwa?

Badika edi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo o muntu vava kefwanga ‘mu ntoto kevutukanga’ e “makani mandi mavididi.” (Nkunga 146:⁠4) Saulu ye Samuele bazaya wo vo Nzambi otumbanga evangu dia vava nganga za matombola. Kuna lubantiku, Saulu nkutu wavita o ntu mu kûla nkangu muna mavangu ma mianda mia nkwiya.​—⁠Fuka 19:⁠31.

Badika e diambu edi. Avo Samuele wa nkwa kwikizi kakala ye moyo nze mwanda, nga wadi kulula e nsiku mia Nzambi yo sala kumosi ye ngang’a matombola mu wanana yo Saulu? Yave kazola mokena yo Saulu ko. Nga ngang’a matombola wadi komekena Nzambi a Mpungu Ngolo mu mokena yo Saulu muna sadila Samuele wafwa? Ve. Dialudi vo “Samuele” ndiona ke yandi ko i ngunza akwikizi a Nzambi. Kansi, nkwiya wabaka e mpwa ya Samuele.

E nkwiya, mbasi zina zatelamena wisa kia Nzambi kuna lubantiku lwa lusansu lwa wantu. (Etuku 6:​1-4; Yuda 6) E nkwiya miami bemonanga wantu ekolo bena moyo; bazeye  mpila bevovelanga ye mpwa ye mavangu mau. Bezolanga kwikidisa wantu vo dina kevovanga Nkand’a Nzambi mu kuma kia mafwa dialuvunu. Ikuma vo Nkand’a Nzambi ukutulukisanga twalembi mokena ye mianda miami mia nkwiya. (Nsiku 18:​10-​12) O unu, e mianda miami miambi mina ye nkuma.

Owau, tubakwidi ekuma wantu ayingi bevovelanga vo “bawá” yovo “mona” e yitu yau yafwa. Kana una vo e mona meso yayi ilenda yangidika wantu, ekani dia mianda miambi i vunginika wantu. * (Efeso 6:​12) Badika diaka diambu edi: Yave i Nzambi anzodi okutulunga-lunganga. Avo amafwa ku fulu kiakaka bezingilanga yo lenda sadisa akundi ye yitu yau, nga dilendakana kuna kwa Mvangi anzodi mu kutusima twalembi mokena yau yo yikila e vangu diadi vo “diangemi”? Ve kikilu! (1 Petelo 5:⁠7) Nga tuna ye fulu kiasikila tulenda vavila lusadisu?

Lusadisu Lwasikila Kw’awana Bena Moyo ye Amafwa

Tuwidi vo amafwa ka bena ye nkuma wa sadisa awana bena ye moyo ko. Vana ntandu, evangu dia vava lusadisu lwa mafwa ka dina kaka mfunu ko, kansi dia vonza mpe, kadi nsiku mia Nzambi dikululanga ye dilenda kutusia mu wisa kia nkwiya.

Nkand’a Nzambi ukutusonganga vo Yave wa Mvangi eto, i Nto a lusadisu lusundidi o mfunu. Yandi olenda kutuvuluza muna lufwa. (Nkunga 33:​19, 20) O unu, okutusadisanga. Nswaswani ye vuvu kia luvunu bevananga nganga za matombola, Yave vuvu kiakieleka kekutuvananga.

Tamba ona tuyikidi kala, walongoka e nswaswani ya vuvu kialuvunu bevananga nganga za matombola ye vuvu kiakieleka kevanang’o Yave. E nganga za matombola bamvovesa vo avo kevanga diambu ko mu kuma kia yitu yandi yafwa, kelenda sunda ko muna lufimpu kuna sikola. Tamba wayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave. Walongoka e ludi mu kuma kia nkal’amafwa y’etuku dia mianda miambi ana bekivuninanga vo i akulu eto ana bafwa. Kana una vo ngudi andi wankomekena kavava lusadisu kwa ngang’a matombola, Tamba kavanga wo ko, wavovesa ngudi andi vo: “Avo kisunda ko, i sia ngolo muna mvu ukwiza.”

Nkia nluta diatwasa ediadi? Tamba i muntu antete wasunda muna lufimpu kuna sikola. Ngudi andi wasivika kikilu, kakwikilanga diaka mu nganga za matombola ko, ngatu vava lusadisu lwau. Tamba walongoka vo Yave okutulukisanga ‘twalembi vava lusadisu lwa mafwa.’ (Yesaya 8:​19) Elongi dia Nkand’a Nzambi diavana Tamba e vuvu kiasikila vo avo lemvokele nsiku mia Nzambi, osambulwa.​—⁠Nkunga 1:​1-3.

Adieyi tuvova mu kuma kia azolw’eto ana bafwa? Nga kavena vuvu ko mu kuma kiau? Vana ntandu a sadisa awana bena ye moyo, Yave osianga nsilu wasadisa awana bena muna ziami. Vava kayika vo amafwa ke balendi vanga diambu ko, tala dina Yesaya wa ngunza kasakula muna kapu kia 26, tini kia 19: “O mafwa maku mekala yo moyo. . . Nusikama yo yimbila, e yeno nukala mu ntoto.” O ungunza wau wasonga mpe vo “o ntoto uvaikisa mvumbi.”

Yindula edi. O ulolo wa wantu bena muna ziami besinga zinga diaka! Kieleka, Nkand’a Nzambi usonganga vo Yave una y’etima dia fula mafwa. (Yobi 14:​14, 15) Nga nsilu wau wafwana bundwa e vuvu? Yesu Kristu wasianga vuvu muna nsilu wau yo yikila mafwa nze yau bena kala moyo vana meso ma Yave.​—⁠Luka 20:​37, 38.

Nga ozolele kala ye vuvu kiaki? * Kwamanana longoka Nkand’a Nzambi. Ekolo olongokanga, okala ye ziku vo Yave olenda sadisa awana bena moyo ye amafwa, e nsilu wau ‘wakwikizi ye ludi.’​—⁠Lusengomono 21:​4, 5.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Foto ina muna lukaya lwa 21]

Ke diambi ko mu kala ye luzolo lwa mona azolwa eto ana bafwa

[Foto ina muna lukaya lwa 22]

Nga Samuele wa ngunza wafulwa muna mafwa yo mokena ye Saulu wa Ntinu?