O Nzambi Aweyi Kebadikilanga Malavu ma Nkolwa?
O Nzambi Aweyi Kebadikilanga Malavu ma Nkolwa?
MVANGI eto, ozolanga vo twamon’o wete, kesimanga nua malavu ko muna tezo. * Wavana wantu “e vinyo mpe imwesa ntim’a muntu e kiese, o mazi metentenesa ndose andi, ye mbolo ikumika ntim’a muntu.” (Nkunga 104:15) Lumbu kimosi, Yesu Kristu wakudikila kiese kia wantu muna nkinzi vava kakitula maza se “vinyo ambote.”—Yoane 2:3-10.
Diansongi mu zaya vo Mvangi eto ozeye una malavu malenda yivisila e nitu ye tomfo. Muna Nkand’a Nzambi, S’eto ezulu ‘okutulonganga muna wete dieto’ yo kutulukisa mu kuma kia malavu ma nkolwa. (Yesaya 48:17) Tala lulukisu olu:
‘Ke nukolwa vinyo ko, ina ye yingalu.’ (Efeso 5:18) “Nduvu za vinyo . . . ke bevwila kintinu kia Nzambi ko.” (1 Korinto 6:9-11) Nkand’a Nzambi utumbanga “nkolwa, nkemba, yo mana mena wau.”—Ngalatia 5:19-21.
Owau, yambula twabadika e vonza kia nua malavu mayingi.
Vonza kia Nua Malavu Mayingi
Kana una vo malavu malenda vanga o wete muna nitu, vena ye lekwa isangwanga mo ilenda yivisa ngindu ye nitu. O nua malavu mayingi dilenda twasa mpasi ezi:
Kinduvu ngindu za wantu kiyivisanga yo kubafila mu ‘lembi yindula una ufwene.’ (Ngana 23:33) Allen, nduvu a malavu tuyikidi mun’elongi diantete wavova vo: “Kinduvu ke mayela ma nitu kaka ko, kansi i mpila kimbevo kifwasanga ngindu ye fu ya muntu. O nduvu ketokanenanga ko e mfwilu milenda twasa evangu diandi kw’akaka.”
O nua malavu mayingi kulenda fila muntu mu vanga diambu diambi. E sono ikutulukisanga vo: “Vinyo ye vinyo ayeye ikatula Osea 4:11) Mu nkia mpila? Vava muntu kekolwanga malavu, lembi wo zaya olenda yantika yangalela vova mambu mambi mana kalendi vova ko, avo kena ku nkolwa ko. Tulenda vilakana tatidila ekani dieto dia vanga oma mansongi. Malavu malenda yivisa ngindu zeto yo sia kimwanda kieto mu vonza.
zayi.” (Muna bong’e nona, John vava katantana yo nkaz’andi, wayenda kuna nzo itekelwanga malavu. Vava nkento mosi kamfinama, John wateka kinwina malavu mu vuvik’e ngindu. John wanua diaka malavu mayingi, i bosi wavaika yo nkento ndiona yo tá yandi e zumba. John wakendalala kwayingi muna vangu diandi, wavanga diambu dina kadi vanga ko kele vo kakadi ku nkolwa ko.
Nua malavu mayingi dilenda fila muntu mu vova yo vanga diambu lembi teka yindula. Nkand’a Nzambi uyuvulanga vo: “Nani i nkw’eyaya-yaya? Nani i nkwa ntantani? I’wana bezingila vana vinyo.” (Ngana 23:29, 30) E nkolwa malavu ilenda fila muntu mu yindula “nze ndion’olele vana kati kwa kalunga, yovo ndion’olele vana nsongi a nti a nzaza.” (Ngana 23:34) O muntu okolelo malavu olenda ‘wandwa yandi kamoni diambu.’—Ngana 23:35.
O kolwa malavu kulenda yivisa mavimpi. ‘[O malavu] kuna mbaninu metatikanga nga nioka, yo tá nga mpidi.’ (Ngana 23:32) Akwa ngangu za wuka yimbevo bekwikilanga e kingana kiaki kiankulu. O nua malavu mayingi dilenda twasa kimbevo kia câncer, hepatite alcoólica, cirrose do fígado, pancreatite, baixo teor de açúcar no sangue de pessoas diabéticas, síndrome alcoólica fetal, derrame yovo insuficiência cardíaca. Kana nkutu vo muntu i nkumbu antete kanuini malavu mayingi, malenda yivisa mavimpi mandi yo sia moyo andi mu vonza. Kansi kadi, e nkanda mia mawuku ke misasilanga ko e vonza yampwena ilenda bwila muntu onuanga malavu mayingi.
Vonza kiampwena. Kana una vo muntu ka kolelo ko, nua malavu kondwa tezo dilenda sia kimwanda kiandi mu vonza. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Tâtu kw’awana besikama una menemene, balanda ndu’ankola; bazingil’o mwini akièndantàngwa, yavana bakolw’e vinyo!” Yesaya 5:11, 12.
Ekuma? Yesaya wazayisa e vonza kia mwanda kilenda twasa e fu kia nua malavu kondwa tezo vava kavova vo: “Ke betal’evangu dia Yave ko, ngatu mona salu kia moko mandi.”—Nkand’a Nzambi ukutulukisanga vo: “Kukadi vana vena nduvu za vinyo ko.” (Ngana 23:20) Akento anunu belukiswanga balembi “bundunwa kwa vinyo yayingi.” (Tito 2:3) Ekuma? Wantu malembe malembe beyantikanga nua malavu yavana belwakanga mu tezo kia nua malavu mayingi. Ezak’e ntangwa, nduvu a vinyo okiyuvulanga, “nkia ntangwa nsikama? Vava diaka mvava yo.” (Ngana 23:35) Nduvu za malavu mu vonza bekuyisianga vava belekanga ye nkolwa, i bosi muna mene benuanga diaka malavu makaka mu lembi fokola e nkolwa.
Nkand’a Nzambi ulukisanga vo awana bekuyivananga mu “nkolwa, nkemba, nuw’a vinyo, . . . bet’e mbalu yo ndion’okubamene muna fundis’ana ben’o moyo, yo mafwa.” (1 Petelo 4:3, 5) Mu kuma kia lumbu yayi yampasi tuzingilanga, Yesu walukisa oku vo: ‘Se nutomi kilunga-lunga kweno, e ntima mieno mialembi zemboka yo wuyana mu kuma kia dia yo nua ye mambu ma zingu kiaki, ke nwasalukiswa kwa lumbu kiakina kia Yave, nz’esokolo.’—Luka 21:34, 35.
Ozevo, awana benuanga malavu mayingi adieyi bafwete vanga mu ‘lembi kituka nduvu za malavu’?
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 2 O “malavu” meyikwanga mun’elongi diadi i cerveja, vinyo ye malavu makaka ma nkolwa.
[Foto ina muna lukaya lwa 4]
O nua malavu mayingi dilenda twasa mpasi zayingi