Nga Nzambi Okuvwanga Kieleka o Mfunu?

NGA omonanga vo akaka betoma kuzolanga? Nga ezak’e ntangwa oyindulanga vo ka vena muntu ko okuvwanga mfunu? Mu nza yayi yazala y’eloko ina vo wantu ke bekalanga diaka ye ntangwa yafwana ko, diasazu mu yindula vo ka vena muntu ko okuvwanga o mfunu. Dina kevovanga Nkand’a Nzambi mu kuma kia lumbu yeto dia ludi kikilu. Wau vo wantu ayingi mambu ma yau kibeni besianga va fulu kiantete, e fu kialembi vwanga akaka mfunu kiasayana mwawonso.—2 Timoteo 3:1, 2.

Muna zula ye makanda ye nsi ye ndinga, wantu awonso, ambuta yovo aleke, bevavanga vo bazolwa yo zola akaka. Akwa ngangu akaka bevovanga vo tomfo tweto twavangwa y’etima dia songa o zola yo walakazi. Yave wa Nzambi, ona watuvanga, otomene wo zaya vo zolwa yo yangalelwa tuvavanga. Aweyi omona kele vo uvovese vo mfunu wina kwa yandi? Ka lukatikisu ko, omona vo i dienga disundidi osongelo. Nga tulenda kala ye ziku vo Yave ovwanga asumuki o mfunu? Nga ovwanga mfunu konso muntu mu yeto? Avo i wau, adieyi dilenda kitula muntu se wamfunu vana ndose a Nzambi?

Nzambi Mfunu Kekutuvwanga

Vioka 3.000 ma mvu, ntozi a nkunga ona wavuminanga Nzambi wasivika kikilu vava kamona ezulu diazala ye ntetembwa muna fuku. Kakala ye lukatikisu ko mu kuma kianene wa Ndiona wasema ntetembwa zazi zakondwa lutangu. Muna badika o nene wa Yave yo keva kwa muntu, ntozi a nkunga wasivika kikilu mu kuma kia zola kwa Yave. I bosi, wavova vo: “Ovo mbwene ezulu diaku, e salu kia nlembo miaku, o ngonde ye ntetembwa zin’osikidisi; o muntu se nki, wanyindulwila? O mwan’a muntu, wankingula?” (Nkunga 8:3, 4) Diasazu mu yindula vo Mpungu-ngolo kwa ndá kena yovo kena ye ntangwa ko mu sungamena wantu asumuka. Kansi, ntozi a nkunga wazaya wo vo kana una vo muntu wandwelo ye e zingu kiandi kiankufi, mfunu kena vana ndose a Nzambi.

Ntozi a nkunga akaka wavova vo: “O Yave omwene ana bekumvumina e kiese, ana besila walakazi wandi e vuvu.” (Nkunga 147:11) E mvovo mia nkunga miami miau miole, ntima  misimbanga. Kana una vo Yave nkwa etunda, osungamenanga wantu, ‘kubalunga-lunga yo ‘kubayangalela.’

E ziku kia diambu diadi kitoma monekanga muna ungunza wa Nkand’a Nzambi uyikanga mambu mebwanga mu tandu kieto. Muna Kangai wa ngunza, Yave wasonga vo e nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi zisamunwa mu nza yawonso. Nkia nluta zitwasanga? Tala dimosi muna nluta miami: “Eyi itombwanga kwa zula yawonso ikwiza, Nzadisa nzo yayi yo nkembo.”—Kangai 2:7.

Nkia lekwa eyi “itombwanga” kwa zula yawonso? Ke mavwa ko. (Kangai 2:8) Ke wolo ye palata ko iyangidikanga ntima Yave. Wantu ana bekunsambilanga muna zola keyangalelanga kana una vo asumuki. (Ngana 27:11) Wantu i lekwa “eyi itombwanga,” kadi bekunkembelelanga. Oyangalelanga o vumi yo vema besonganga muna salu kiandi. Nga umosi muna wantu awaya?

Diampasi mu kwikila vo o Mvangi Anene a nsema olenda yangalela wantu alembi lunga. Ediadi difwete kutufila mu tambulwila e mboka ya kumfinama.—Yesaya 55:6; Yakobo 4:8.

“Otomene Zolwa”

Muna kinunu kiandi, Daniele wa ngunza wamona esivi dimosi muna fuku. Ekolo Daniele kasambanga, vana vau walwakilwa kwa nzenza wamfunu. Nkumbu andi Ngambiele. Daniele vava kateka wanana yandi, wabakula vo mbasi a Yave. Ngambiele wasonga ekuma kankingulwila kuna kinsalukisa vo: “E Daniele, owau mpaikidi yalonga ndungalala yo umbakuzi . . . kadi otomene zolwa:”—Daniele 9:21-23.

Muna lumbu kiakaka, mosi muna mbasi za Yave wazayisa kwa Daniele vo: “E Daniele wa muntu otomene zolwa.” I bosi muna kumika Daniele, mbasi wavova vo: “E muntu otomene zolwa, kumoni wonga ko; luvuvamu oko wina.” (Daniele 10:11, 19) Daniele nkumbu tatu kavoveswa vo “otomene zolwa.” Mvovo wau ulenda songa mpe vo “otomene tondwa,” “otomene zitiswa” yo “songwa edienga.”

Kieleka, Daniele wamona vo watoma finama Nzambi andi yo bakula vo Yave wayangalela e salu kiandi kia nsi a ntima. E mvovo miami mia zola kwampwena kwa Nzambi miasamunwa kwa mbasi zandi, mia lukasakeso kikilu miakala. Ka lukatikisu ko, Daniele wavutula vo: “Unkumikini.”—Daniele 10:19.

O lusansu lwalu lwa lukasakeso lusonganga walakazi wa Yave kwa ngunza andi wa kwikizi, lwasonama muna Nkand’a Nzambi muna wete dieto. (Roma 15:4) Muna badika mbandu  a Daniele tulenda bakula edi dilenda fila muntu mu zolwa kwa S’eto anzodi ezulu.

Longokanga Nkand’a Nzambi Lumbu Yawonso

Daniele nlongoki ambote a Nkand’a Nzambi kakala. Tuzeye e ziku kia diambu diadi muna edi kasoneka yandi kibeni: “Muna nkanda i yabakwila lutangu lua mvu . . . muna nlungu a unzumbu wa Yerusaleme.” (Daniele 9:2) E nkanda kakala miau muna ntangwa yayina, nanga i nkanda miavumunwinwa kasoneka Mose, Davidi, Solomo, Yesaya, Yeremiya, Yezekele ye ngunza zakaka. Tulenda yindula Daniele oyalumwini yo tanganga ulolo wa nkanda mu vava ungunza uyikanga mpila yivutulwilwa e nsambil’a ludi muna Yerusaleme! Muna lembi vunzaneswa, nanga wayendanga muna suku diandi dia ntandu mu toma badika e nsas’a sono yayi. Elongi diadi diansadisa mu kumika lukwikilu lwandi yo toma finama Yave.

Elongi dia Nkand’a Nzambi diatomesa kiwuntu kia Daniele yo soba e zingu kiandi kiawonso. Ka lukatikisu ko, mana kalongoka mu Nkand’a Nzambi muna kileke mansadisa mu baka nzengo za lembi dia yuma yasimwanga muna Nsiku a Nzambi wasadilwanga muna ntangwa yayina. (Daniele 1:8) I bosi, kuna unkabu wawonso wasamuna nsangu za Nzambi kwa akuluntu a Babele. (Ngana 29:25; Daniele 4:19-25; 5:22-28) E fululu kiandi muna salu, ziku ye kwikizi kiandi kiatoma zayakana. (Daniele 6:4) Vana ntandu, vana fulu kia kulula nsiku a Nzambi mu vuluza moyo andi, Daniele wabunda vuvu muna Yave. (Ngana 3:5, 6; Daniele 6:23) Ka lukatikisu, ‘watoma zolwa’ vana ndose a Nzambi!

Kieleka, diasazu mu longoka Nkand’a Nzambi mu lumbu yeto ke mu lumbu ya Daniele ko. Mabuku mampwena basadilanga makitulwa se nkanda miakete. Wau tuna ye Nkand’a Nzambi wamvimba kumosi ye nkanda misonganga mpila yalunganena ungunza wakaka wa Daniele. Tuna ye nkanda miayingi misasilanga Nkand’a Nzambi kumosi ye nkanda miakaka milenda sadisa mu toma fimpa mambu. * Nga otoma sadilanga nkanda miami? Nga ovaulanga ntangwa mu longoka Nkand’a Nzambi yo badika mana olongokanga? Avo ovangidi wo dikusadisa mu vwa nsambu nze zina kavwa Daniele. Dilenda kusadisa mpe mu kumika lukwikilu ye ngwizani aku yo Yave. Nkand’a Nzambi ukala se mfidi asikila muna zingu kiaku. Okala mpe ye ziku vo Nzambi okulunga-lunga yo zola kwawonso.

Zizidila Muna Sambu

O samba i diambu diasunda o mfunu muna zingu kia Daniele. Walombanga mambu mamfunu kwa Nzambi muna sambu. Muna kileke kiandi, wavumiswa vo ovondwa kele vo katendwele ndozi a Nebukandesa wa Ntinu a Babele ko. Ka lukatikisu ko, Daniele wadodokela Yave vo kansadisa yo kuntanina. (Daniele 2:17, 18) Muna mvu mialanda, vava kabakula usumuki wandi ye lusakalalu lwawonso, ngunza ndioyo wa kwikizi wafunguna masumu mandi ye ma nkangu yo lomba ndoloki kwa Yave. (Daniele 9:3-6, 20) Vava kalembi bakula mambu mavumunwinwa kazayiswa, Daniele walomba lusadisu lwa Nzambi. Muna bonga e nona, vava mbasi kakingula Daniele muna kumvana umbakuzi, wamvovesa vo: “O mambu maku mawakana.”—Daniele 10:12.

Kansi, Daniele wa nkwa kwikizi, mayingi kavanga ke mpasi lomba kaka kwa Nzambi ko. Muna Daniele 6:10 tutanganga vo: “Ofukamene mfukama tatu muna lumbu, kasamba yo vana Nzambi o matonto, una kateka vanga.” Daniele kuma yayingi kakala yau mu tonda yo kembelela Yave. Wavanganga wo lumbu yawonso. Elo, o samba dimosi muna  nsambil’andi. Muna kuma kiaki, kayambula samba ko kana nkutu vava zingu kiandi kiakala mu vonza. Kieleka, Yave wanzola mu kuma kia luzindalalu lwandi.

Kieleka, e sambu i lukau lwantalu. Kuviokesa lumbu ko lembi mokena yo S’aku ezulu. Vutulanga matondo yo kunkembelela mu kuma kia wete wandi wawonso kesonganga. Kukadi ye lukatikisu ko mu kunzayisa e nsatu ye mambu mekutokanesanga. Sungamena e mpila kevaninanga mvutu za ndomba zaku yo kumvutula matondo. Vaula ntangwa muna samba una ufwene. Vava tutendolanga ntim’eto kwa Yave muna sambu, tubakulanga o zola kwandi. Ekwe lukasakeso lwamfunu lwa ‘kwaminina muna sambu!’—Roma 12:12.

Kembelela Nkumbu a Yave

Ka vena kikundi kilenda sikila ko avo mosi nkw’eloko. Diau adimosi mpe muna ngwizani eto yo Yave. Daniele wazaya e ziku kia diambu diadi. Badika e mpila katokanenanga diambu dia kembelela nkumbu a Yave.

Vava Nzambi kavana mvutu za sambu kiandi muna kunsonga nsas’a ndozi a Nebukandesa, Daniele wavova vo: “Ikembelwa nkumbu a Nzambi tuka mvu kuvutukidi mvu; kadi e ngangu yo nkuma i wandi.” I bosi, vava kazayisa Nebukandesa e ndozi ye nsas’andi, Daniele wavana nkembo kwa Yave vo Yandi kaka “ofukula mbumba.” Diau adimosi mpe vava kalomba ndoloki yo luvevoko, Daniele wavova vo: “E Nzambi ame, . . . e mbanz’aku yo nkangu aku uyikilu e nkumbu aku.”—Daniele 2:20, 28; 9:19.

Tuvwidi malau mayingi tulenda tanginina Daniele muna diambu diadi. Vava tusambanga tufwete lombanga vo ‘nkumbu a Nzambi yazitiswa.’ (Matai 6:9, 10) Ka tufwete yambula ko vo mavangu meto matwasa luvezo muna nkumbu a Yave yavauka. Kansi, tulenda kembelela nkumbu a Yave muna zayisanga kw’akaka mana tulongokanga mu kuma kia nsangu zambote za Kintinu.

Dialudi, o zola yo vwanga akaka o mfunu ke kuna diaka ko kwa wantu a nza batuzungidi. Kansi, dia lufiaulwisu mu zaya vo Yave ovwanga konso nsambidi andi o mfunu. O ntozi a Nkunga wavova vo: “O Yave oyangalelanga nkangu andi: Oviengesel’alembami muna luvuluku.”—Nkunga 149:4.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 11]

Nzambi muna songa o zola kwandi kwa Daniele watuma Ngambiele wa mbasi kimana kankumika

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 13]

Etima dia longoka yo samba kakala diau Daniele, diansadisa mu zolwa kwa Nzambi yo tomesa kiwuntu kiandi