Muntu Ona Ntim’a Yave Uzolele
Muntu Ona Ntim’a Yave Uzolele
A DIEYI oyindulanga mu kuma kia Davidi on’oyikwanga muna Nkand’a Nzambi? Adieyi obenze mu kuma kia mpila ina kasundila Ngoleyate wa Mfelesetia? Nkia ngindu una zau mu kuma kia lusansu lusonganga vo Davidi watina muna makanga vava kabangikwanga kwa Ntinu Saulu? Adieyi olenda vova mu kuma ki’esumu diandi yo Bate-seba ye mpasi zina kamona? Adieyi oyindulanga mu kuma kia nkunga miandi miasonekwa muna Nkand’a Nzambi?
Davidi watambula malau mayingi ma salu kia Nzambi muna zingu kiandi. Wasunda e vita zayingi ye wawanana ye mambu mayingi mampasi. Kansi e diambu disundidi kutusivikisa i dina kavova Samuele wa ngunza mu kuma kia Davidi vo, okala se ‘muntu ona ntim’a Yave uzolele.’—1 Samuele 13:14.
Ungunza wa Samuele walungana vava Davidi kakala nleke. Nga ozolele yikilwa nze muntu ona ntim’a Yave uzolele? Nkia diambu kavanga o Davidi muna kileke kiandi dilenda kusadisa mu yikilwa vo muntu ona ntim’a Yave uzolele? Yambula twazaya.
Zingu kia Nzo ye Salu
Yisai una vo se dia Davidi ye ntekelo a Rutu ye Boaze, selo kia Yave kakala. O Yisai walonga Nsiku mia Mose kwa Davidi ye mpangi zandi nsambwadi za makala ye nsanga zole muna kileke kiau. Mosi muna nkunga kayimbila, Davidi wakiyikila vo mwan’a “ntaudi ankento” a Yave. (Nkunga 86:16) Ediadi diafila akaka mu kwikila vo o ngudi a Davidi, ona ke yikwanga nkumbu ko muna Nkand’a Nzambi, walonga Davidi mambu ma mwanda. Nkwa ngangu mosi wavova vo, “o Davidi nanga muna befo ya ngw’andi kawila e nkumbu antete e mpila ina Nzambi kakadila ye nkangu andi” kumosi mpe ye lusansu lwa Rutu ye Boaze.
Muna Nkand’a Nzambi, Davidi oyikilwanga nze nleke wa mvungudi una ye mbebe ya lunga-lunga mameme ma s’andi. E salu kiaki kiavavanga vo kavaula e ntangwa yayingi mu kala yandi mosi kaka muna nzanza fuku yo mwini. Yindula e diambu diadi.
Esi nzo ya Davidi ku Beteleme bazingilanga, muna mbanza yakete vana ntandu a miongo mia Yuda. E miongo mia matadi miazunga e mbanz’a Beteleme mbongo ambote miayimanga. E ndimba mia mbanza miazala ye mpatu za bundu, mpatu za olive ye mpatu za vinyo. Muna lumbu ya Davidi, o wantu bavungulanga ekambi diau muna miongo ke miayimanga mbongo ko. Kuna sambu diakaka dia Yuda, kwakala ye makanga.
E salu kia Davidi kia vungula mameme kia vonza kiakala. Muna miongo miami i muna kawananena ye nkosi ye use ana bazola dia mameme. * O nleke ndioyo wa nkwa unkabu wabalanda yavana kabavonda yo vuluza ememe diandi muna nua miau. (1 Samuele 17:34-36) Nanga muna kolo kiaki o Davidi i kanungununa umbangu wandi wa sadila nsinga a nzuwa. Evata dia Benyamini ke diakala vala ko ye mbanza akingutukila ya Davidi. Esi vata diadi bakala ye ndekwa za zing’etadi muna nsinga “dienda muna lusuki, ke mu tuma ko.” O Davidi i wau mpe kazola vanga.—Afundisi 20:14-16; 1 Samuele 17:49.
Watoma Sadila e Ntangwa
Muna fulu yayingi, e salu kia vungula mameme kiavavanga vo o mvungudi kakala va fulu kia yandi mosi. Kansi, Davidi kayambula ko vo o kala va yandi mosi kwanyoyesa. E fulu kiaki kiavuvama, kiansadisanga mu badika. Mayingi kabadika o Davidi kumosi ye nkunga kayimbila, nanga mu lumbu yandi ya kileke kakubika mio. Nga mu kolo kiaki kabadikanga mayingi mu kuma kia nsema, ezulu, ntangwa, ngonde ye ntetembwa ina vo i “salu kia nlembo” mia Yave? Nga muna nzanza mia Beteleme kabadikanga nsi yiyimanga mbongo ambote, mameme ye ngombe, nuni ye ‘bulu ya mfuta’?—Nkunga 8:3-9; 19:1-6.
Kondwa lukatikisu, mana kamona Davidi muna salu kiandi kia kimvungudi, mansadisa mu bakula e nkenda za Yave muna selo yandi yakwikizi. Muna kuma kiaki, Davidi wayimbila vo: “O Yave i mvungudi ame, kikondwa ko. Okumbubika muna madilu ma titi ya ntuku-tuku: Okumfila vana maza ma vundila. Kana una vo ndiatila muna ndimb’a kini kia fwa, mono kimoni wonga wa mbi; kadi nge wina yame: O nkawu aku ye mvwala ikumfiaulwisa.”—Nkunga 23:1, 2, 4.
Nanga olenda kiyuvula, o mambu mama mawonso nkia mfunu mena kwa mono. E mvutu zina muna kiese kamonanga Davidi kia kala se nkundi a Yave yo yikilwa vo ‘muntu ona ntim’a Yave uzolele,’ kadi watoma badikanga mavangu ma Yave ye ngwizani andi yo Nzambi. Nga ongeye mpe olenda yikilwa mpila yayi?
Nga ngeye mpe okembelelanga yo sanisina Mvangi aku vava obadikanga e lekwa ina kasema? Nga o ntim’aku ukufilanga mu zola Yave vava omonanga e mpila kekadilanga yo wantu? Muna kala yo zola kwa mpila yayi muna Yave, ofwete vaulanga e ntangwa ya samba, badika Nkand’a Nzambi ye lekwa ina Nzambi kasema. Avo ovangidi wo, olenda kala se nkundi a Yave yo toma kunzola. Ambuta ye aleke balenda kala y’elau diadi. Davidi wafinamanga Yave tuka muna kileke kiandi. Aweyi tuzayidi wo?
Davidi Okusilu
Vava Ntinu Saulu kafwana diaka fila nkangu a Nzambi ko, Yave wavovesa Samuele wa ngunza vo: “Nkia kolo wadidila Saulu, wau vo imbembwele e kintinu kia Isaele? Zadisa mpak’aku yo mazi, wenda, ikutuma kuna kwa Yisai wa mwisi Beteleme: Kadi nsolwele ntinu muna wan’andi.”—1 Samuele 16:1.
Vava ngunz’a Nzambi kalwaka kuna Beteleme, o Yisai wabokela wan’andi. O Samuele nani muna yau kadi kusa se ntinu? Vava kamona Eliabe wa mote a mwana, o Samuele wa nunu wayindula vo: “I yandi yuyu.” Kansi Yave wavovesa Samuele vo: “Kutadi ndose andi ko ngatu ntel’andi; imbembwele: kadi o Yave kemwena una kemwena muntu ko; kadi muntu otala ndose, o Yave otala ntima.” Yave wabembola mpe Abinadabi, Sama ye mpangi zandi nya zakaka. I bosi, o “Samuele ovovese Yisai vo, o wan’aku nga bavwidi? Oyandi vo, vasidi kak’o nsakila, mameme kevungulanga.”—1 Samuele 16:7, 11.
O Yisai ana kazola vova: ‘O Davidi kalendi solwa ko.’ Wau vo yandi wakala kindende muna nzo, Davidi wavewa kiyekwa kia vungula mameme. Kansi, i yandi ndiona kasola o Nzambi. Wau vo Yave ntima ketalanga, nanga wamona diambu diamfunu kwa nleke ndioyo. Vava Yisai kabokelesa Davidi, Yave wavovesa Samuele vo: “Telama wankusa: Kadi i yandi yuyu. O Samuele obongele mpak’a mazi, unkusidi vana vena mpangi zandi: O mwand’a Yave wizidi kuna ngolo muna Davidi tuka lumbu kina.”—1 Samuele 16:12, 13.
Nkand’a Nzambi ke uyikanga ko kana mvu nkwa kakala Davidi vava kakusua. Muna mvu mialanda, mbuta zandi tatu, Eliabe, Abinadabi yo Sama bakota muna vu kia makesa ma Saulu. Nanga abunzi au tanu ke bakala ye ntela yafwana ko mu kubayikama. Ke mosi ko muna yau wakala ye mvu 20, e mvu mina matoko bakotanga mu vu kia makesa ma Isaele. (Ntalu 1:3; 1 Samuele 17:13) Ozevo, Davidi nleke kikilu kakala vava kasolwa kwa Yave. Kana una vo i wau, nkwa kimwanda kakala. Wakala ye ngwizani ambote yo Yave, kadi wabadikanga mana kazaya mu kuma kia Nzambi.
O unu mpe, aleke bafwete kasakeswanga mu vanga diau adimosi. Amase, nga nukasakesanga wan’eno babadikanga mambu ma mwanda, bayangalelanga lekwa ina Nzambi kasema yo longokanga dina Nkand’a Nzambi kevovanga mu kuma kia Mvangi? (Nsiku 6:4-9) Vo i yeno aleke, nga nusianga ngolo mu vanga wo? E nkanda kevaikisanga ntaudi akwikizi nze Eyingidilu ye Despertai! * mikubikwanga muna kunusadisa.
Watoma Sikanga e Kokolo
E sono ya nkunga miayingi mia Davidi ikutulonganga diambu mu kuma kia salu kiandi kia kimvungudi, e nkunga miandi mpe diambu mikutulonganga. Dialudi vo, omu lumbu yeto ke vena kana nkunga mosi ko wa Davidi. Kansi tuzeye wo vo watoma sikanga e kokolo. O Davidi wabokelwa kenda sikila Ntinu Saulu kadi nsiki ambote kakala.—1 Samuele 16:18-23. *
Akweyi ye nkia ntangwa o Davidi kabaka e ngangu zazi? Nanga ekolo kavungulanga mameme muna nzanza. Tulenda kala ye ziku vo kana nkutu muna kileke kiandi, Davidi wayimbilanga ye nsi a ntima mu kembelela Nzambi andi. Vana ntandu, Yave wansola se ntinu kadi nkwa vumi ye nkwa kimwanda kakala.
Mun’elongi diadi, ke tubadika mpila zingu kia Davidi mu kimbuta ko, kansi tuzeye wo vo e zingu kiandi kia kileke muna nzanza mia Beteleme kiansadisa muna zingu kiandi kiawonso. Yindula vava Davidi kayimbidila Yave: “Nyindula lumbu ya nz’ankulu; mvunguta mavangu maku mawonso: Mbalula salu kia moko maku.” (Nkunga 143:5) E mvovo miambote mina muna nkunga wau wa Davidi ye mu nkunga miandi miakaka, miavumunwinwa mu kuma kia awonso bazolele yangalelwa kwa ntim’a Yave.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 9 O use wa Síria wa se kia lukaya lwayuma wakala kuna Palestina ya nz’ankulu, wazitanga tezo kia kilo 140, wavondanga wantu ye bulu muna kubadiata ye tambi yandi yampwena. E zunga kiakina mpe kiazala ye nkosi. Muna Yesaya 31:4 tutanganga vo: “Ndong’avungudi” ke belenda konda “mwan’a nkosi” mun’ebaku diandi ko.
^ tini. 20 Miavaikiswa kwa Mbangi za Yave.
^ tini. 22 Nludiki a ntinu ona wasola Davidi wavova mpe vo Davidi wakala “mbakuzi muna mambu, wa mpw’ambote, o Yave [wakala] yandi.”—1 Samuele 16:18.