Mvutu za Yuvu Kumi mu Kuma kia Vukana

1 Nga o vukana i sumu bavanga Adami yo Eva kuna mpatu a Edene?

▪ Mvutu: Wantu ayingi bebanzanga vo e bundu kiasimwa muna mpatu a Edene i vukana. Kansi, ke diau ko Nkand’a Nzambi ulonganga.

Yindula edi: Una nkutu Eva kasemeno ko, Nzambi wakanikina Adami kalembi dia bundu kia “nti a zayila wete yo bi.” (Etuku 2:​15-​18) Wau vo Adami yandi mosi kakala, nkanikinu wau ke wayikanga diambu dia vukana kwa nkento yo yakala ko. Vana ntandu, Nzambi wavovesa Adami yo Eva mu mvovo miakiá vo ‘bawutana, bawokela yo lungila nza.’ (Etuku 1:​28) Nga Nzambi anzodi wadi vovesa Adami yo Eva vo ‘balungila nza,’ edi diavavanga vo bavukana, yo kubavana tumbu kia lufwa wau balemvokela nkanikinu miandi?​—1 Yoane 4:8.

Kuna diak’esambu, Adami kakala ko vava Eva ‘kavela bundu [kiasimwa] yo dia kio. I bosi, wavana mpe nkaz’andi yo dia kio.’​—Etuku 3:6.

Kuna kwalanda, Adami yo Eva ke bavewa tumbu ko vava bavukana yo wuta wana. (Etuku 4:​1, 2) Elo, e bundu kina Adami yo Eva badia ke vukana ko, kansi bundu kikilu kia nti.

2 Nga Nkand’a Nzambi evangu dia vukana usimanga?

▪ Mvutu: O nkand’antete muna Nkand’a Nzambi usonganga vo vava Nzambi kasema wantu, wabasema “eyakala yo nkento.” Nzambi wavova vo e lekwa kasema “yambote kikilu.” (Etuku 1:​27, 31) I bosi, Nzambi wavumunwina asoneki a Nkand’a Nzambi mu vana luludiku kw’akala vo: ‘Mona kiese muna nkaz’a toko kiaku . . . E ntulu zandi zàyangidika ntangwa zawonso.’ (Ngana 5:​18, 19) Nga e mvovo miami misonganga vo Nkand’a Nzambi evangu dia vukana usimanga?

Vana ntandu a wuta wana, e ziku kisonganga vo Nzambi wavanga yîkwa ya kikento ye kiyakala mu mpila yina ilenda sadisila akazi mu songaziana zola yo twasa kiese. O vukana kulenda lungisa nsatu za nitu yo vuvika ngindu za yakala yo nkento ana bakazala, yo kala ye longo lwakiese.

3 Nkand’a Nzambi nga utondanga vo yakala yo nkento bazingila vamosi lembi kazala?

▪ Mvutu: Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo ‘Nzambi ofundisa akwa ngyambila.’ (Ayibere 13:4) O mvovo wa Kingerekia por·neiʹa, wasekolwa vo ngyambila yovo zumba, uvwidi nsasa zayingi. Usadilwanga mu songa mpila zawonso za vukana zivangamanga kuna mbazi a longo. * Muna kuma kiaki, vana meso ma Nzambi, diambi o yakala yo nkento bazingila vamosi lembi kazala kana nkutu vo etima dia vanga wo bena diau kuna sentu.

Kana nkutu vo yakala yo nkento zolana betoma zolananga, Nzambi ovavanga vo bateka kazala, i bosi beyantika vukana. Nzambi yandi watuvanga ye fu kia zolana. Muna fu yawonso ya Nzambi, o zola i fu kisundidi. Muna kuma kiaki, kuma kiasikila kena kiau mu sikidisa vo awana kaka bakazala i bafwete vukana, nze una usonga elongi dilanda.

4 Nga diambote mu sompa akento ayingi?

▪ Mvutu: Vakala ye ntangwa ina Nzambi kayambula vo yakala kasompa akento ayingi. (Etuku 4:19; 16:​1-4; 29:18–30:​24) Kansi, ke diakala ekani dia Nzambi ko vo yakala kasompa akento ayingi. Nkento mosi kaka kavana kwa Adami.

Nzambi wavana Yesu Kristu o nswa wa vutulwisa ekani diandi diantete dia sia vo yakala kafwete kala kaka yo nkento mosi. (Yoane 8:​28) Vava kayuvulwa mu kuma kia longo, Yesu wavova vo: ‘Ona wabavanga kuna lubantiku eyakala yo nkento kabavanga. Ovovele mpe vo, muna diambu diadi o’yakala kafwete yambwil’o s’andi yo ngw’andi, katatidil’o nkaz’andi; yau ewole bakala se nitu mosi.’​—Matai 19:​4, 5.

Kuna kwalanda, mosi mun’alongoki a Yesu wavumunwinwa kwa Nzambi mu soneka vo: “Konso yakala yambula kakala yo nkaz’andi, konso nkento mpe yambula kakala yo nkaz’andi.” (1 Korinto 7:2) Nkand’a Nzambi usonganga mpe vo konso mpangi eyakala ovewa kiyekwa muna nkutakani y’Akristu kafwete kala “eyakala dia nkento mosi.”​—1 Timoteo 3:​2, 12.

5 Nga diambi kw’akazi mu sadila nlongo yovo ndekwa zakaka mu lembi wuta wana?

▪ Mvutu: Yesu kakanikina ko vo alandi andi bawuta yovo balembi wuta wana. Alongoki a Yesu mpe ke bavana nkanikinu wau ko. Ka vena sono ko muna Nkand’a Nzambi kisimanga evangu dia kakila mawuta.

Muna kuma kiaki, akazi bena yo nswa wa bak’e nzengo za wuta yovo lembi wuta wana. Bena mpe yo nswa wa sikidisa lutangu lwa wana bewuta ye ntangwa besinga wuta. Avo akazi babakidi nzengo za sadila nlongo kimana nkento kalembi yimita, ezazi nzengo za yau kibeni. * Ka vena muntu ko ofwete kubafundisa.​—Roma 14:​4, 10-13.

6 Nga diambi mu katula vumu?

▪ Mvutu: O moyo wavauka vana meso ma Nzambi. Obadikilanga mwana una muna vumu vo muntu kikilu. (Nkunga 139:​16) Nzambi wavova vo konso muntu ovonda mwana una muna vumu nkanu kediwa. Muna kuma kiaki, vana meso ma Nzambi, o katula vumu diau adimosi kwandi yo vonda muntu.​—Luvaiku 20:13; 21:​22, 23.

Kansi, adieyi tuvova avo diambu diampimpita dibwidi dilenda fila akazi mu sola kana vo zingu kia ngudi kifwete taninwa yovo kia mwana? Muna diambu diadi, akazi bafwete bak’e nzengo za sola kana moyo a nani ufwete taninwa. *

7 Nkand’a Nzambi nga utondanga vonda longo?

▪ Mvutu: Nkand’a Nzambi utondanga evangu dia vonda longo. Kansi, Yesu kuma kimosi kaka kayika kilenda vonda longo vava kavova vo: “Konso on’osindik’o nkaz’andi, ovo ke mu diambu dia zumba ko [vukana kuna mbazi a longo] kasompa wakaka, zumba katele yandi.”​—Matai 19:9.

Nzambi otumbanga evangu dia vonda longo ye makani mambi. Osinga fundisa awana bevondanga longo y’akazi au, musungula avo ekani dia sompa wakaka bena diau.​—Malaki 2:​13-16; Maku 10:9.

8 Nga Nzambi otondanga evangu dia vukana yakala yo yakala yovo nkento yo nkento?

▪ Mvutu: Nkand’a Nzambi usimanga e zumba. O vukana yakala yo yakala yovo nkento yo nkento dimosi muna mavangu ma zumba. (Roma 1:​26, 27; Ngalatia 5:​19-​21) Kana una vo Nkand’a Nzambi utoma kiesesanga vo Nzambi omenganga evangu diadi, tuzeye wo mpe vo “muna nzola kazolele nza o Nzambi i kavanin’o Mwan’andi amosi, kimana konso on’okwikilanga muna yandi ke vila ko, moyo a mvu ya mvu kevwa.”​—Yoane 3:16.

Kana una vo Akristu akieleka ke beyambwilanga evangu diadi ko, besonganga e ngemba kwa wantu awonso. (Matai 7:​12) Nzambi ozolanga vo ‘twazitisa wantu a mpila zawonso.’ Muna kuma kiaki, Akristu akieleka ke bemenganga ko awana belekanga y’akala yovo akento akw’au.​—1 Petelo 2:17.

9 Nga diambi mu kuyivana mu mavangu nze phone sex, sexting yovo cibersexo?

▪ Mvutu: Phone sex disongele vo mokena yovo winikina e moko yambi mu kuma kia kikento ye kiyakala muna telefone. Sexting disongele vo sadila telefone mu twika mafoto yovo mvovo miansoni kw’akaka. Cibersexo disongele vo sadila Internete mu mokena yovo songaziana mavangu ma zumba.

Nkand’a Nzambi ke uyikanga mavangu mama ko. Kansi uvovanga vo: “Vo i zumba, yo nsafu wawonso, y’eloko, ke mayikwa nkutu ko vovo nwina, wauna usongele mun’aveledi; musungula mambu mesafu, ye mpov’azowa, yo luetola, mana ke mafwana ko.” (Efeso 5:​3, 4) Mavangu mama ngindu za wantu mu kuma kia vu kana mebendomonanga yo kubafila mu vukana kuna mbazi a longo. Vana fulu kia sadisa wantu mu kala ye volo mu kuma kia nsatu za vukana, mavangu mama menungununanga e fu kia vava kiyangidika mu mpila y’eloko.

10 Nkand’a Nzambi aweyi ubadikilanga evangu dia sakanena kikento yovo kiyakala?

▪ Mvutu: Nkand’a Nzambi ke uyikanga evangu dia sakanena kikento yovo kiyakala ko, i sia vo, kuyifisa e kiyakala yovo kikento yamu tezo kia vaikisa maza ma kiyakala yovo ma kikento mu lungisa nsatu za vukana. Kansi, Diambu dia Nzambi dikanikinanga Akristu vo: “Nufwasa yîkwa yeno ina ya nza; zumba, nsafu, vengenene, eketo diambi.”​—Kolosai 3:5.

Evangu diadi ngindu za muntu mu kuma kia vukana diyivisanga. Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo Nzambi olenda vana “ulolo wa nkuma” kw’awana besianga ngolo za yambula evangu diadi.​—2 Korinto 4:7; Filipi 4:13.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]