Mvutu za Yuvu Yeto mu Kuma kia Yesu Kristu

“E ndonga, nani ikungikilanga?”​—LUKA 9:18.

YESU wayuvula alongoki andi e kiuvu kiaki kadi wazaya wo vo wantu ngindu zaswaswana bakala zau mu kuma kiandi. Kansi, ke vakala ye kuma ko mu kala ye ngindu zaswaswana. Yesu kaswekamanga wantu ko ngatu vangila mambu ku sweki. Kansi, wakalanga vamosi yo wantu muna mavata ye mbanza zau. Wasilanga umbangi yo longa wantu vana va ndonga, kadi wazolanga vo wantu bazaya e ludi mu kuma kiandi.​—Luka 8:1.

Tulenda zaya e ludi mu kuma kia Yesu muna mvovo ye mavangu mandi nze una wasonama muna Nsangu Zambote zasoneka Matai, Maku, Luka ye Yoane. E nkanda miami miavumunwinwa miafwana vana e mvutu muna yuvu yeto mu kuma kia Yesu. *​—Yoane 17:17.

 KIUVU: Nga Yesu muntu akieleka kikilu kakala?

MVUTU: Elo. Asoneki a tusansu, nze Josefo yo Tácito muna tandu kiantete, bayikila Yesu nze muntu ona wazinga kikilu ova nza. Edi disundidi o mfunu, e nsangu zambote zasoneka Matai, Maku, Luka yo Yoane zisonganga e ziku vo Yesu muntu kikilu kakala, ke savu ko. E nkanda miami miyikanga ye sikididi kiawonso e ntangwa ye fulu yavangamena e mambu. Kasikil’owu, o nkand’a Luka uyikanga ayadi nsambwadi​—ana bayikwa mpe kw’asoneki a tusansu​—muna songa o mvu una Yesu kayantika e salu kiandi.​—Luka 3:​1, 2, 23.

Vena ye ziku kiasikila kisonganga vo Yesu muntu kikilu ona wazinga ova nza. O nkanda Evidence for the Historical Jesus uvovanga vo: “Akwa ngangu ayingi bekwikilanga vo vakala yo muntu wazayakana vo Yesu wa mwisi Nazarete wazinga muna tandu kiantete.”

KIUVU: Nga Yesu i Nzambi?

MVUTU: Ve. Yesu kasidi kuyibadikila ko vo wafwanana yo Nzambi. Nkumbu miayingi kasonga vo ku nsi a wisa kia Yave kakala. * Kasikil’owu, Yesu wayikila Yave vo “Nzambi ame” ye “Nzambi [mosi kaka] aludi.” (Matai 27:46; Yoane 17:3) Ndiona kaka una kuna nsi a wisa kia muntu olenda vova mvovo miami. O nsadi oyikilanga mfidi a salu vo “mfumu ame” okuyibadikilanga vo ku nsi a wisa kia mfumu andi kena.

Yesu wasonga mpe vo waswaswana yo Nzambi. Lumbu kimosi, Yesu wavovesa atantu andi ana bakatikisanga wisa kiandi vo: ‘Muna nsiku nkutu nwasia, diasonama vo, o umbangi wa wantu wole waludi. I mono yuyu ikusila umbangi, o Se mpe, ona wantuma, okunsila umbangi.’ (Yoane 8:​17, 18) Ediadi disonganga vo Yesu waswaswana yo Yave. Aki nani diaka bafwana badikilwa vo mbangi zole? *

KIUVU: Nga Yesu mpasi muntu ambote kaka kakala?

MVUTU: Ve. Kakala kaka muntu ambote ko. Yesu wazaya wo vo mbebe zayingi kakala zau muna lungisa luzolo lwa Nzambi. Tala ezaka mbebe:

● “Mwan’amosi a Nzambi.” (Yoane 3:​18) Yesu wazaya etuku diandi. E zingu kiandi kiayantika una kawutukidi ko ova ntoto. Wavova vo: “Nkulumukini kun’ezulu.” (Yoane 6:​38) Yesu i vangwa kiantete kia Nzambi. Wasadilwa muna sema lekwa yawonso. Wau vo yandi kaka wasemwa kwa Nzambi yandi kibeni, Yesu wafwana yikilwa vo “Mwan’amosi a Nzambi.”​—Yoane 1:​3, 14; Kolosai 1:​15, 16.

● “Mwan’a muntu.” (Matai 8:​20) Nkumbu miayingi Yesu wakiyikilanga vo “Mwan’a muntu.” O mvovo wau nkumbu 80 wasonama muna nkanda Matai, Maku, Luka ye Yoane. O mvovo wau usonganga vo Yesu muntu kikilu kakala, ke Nzambi ko wavwata nitu a kimuntu. Aweyi o Mwan’amosi a Nzambi kawutukila nze muntu? Muna mwand’avelela, Yave wasia e zingu kia Mwan’andi muna vumu kia mwenze Maria yo yimita. Muna kuma kiaki, Yesu walunga kawutuka yo kondwa esumu.​—Matai 1:18; Luka 1:35; Yoane 8:46.

● “Nlongi.” (Yoane 13:​13) Yesu watoma dio kiesesa vo e salu kavewa kwa Nzambi i ‘longa . . . yo samuna nsangu zambote’ za Kintinu kia Nzambi. (Matai 4:23; Luka 4:​43) Muna mvovo miakiá ye mialeboka, wasonga e nsas’a Kintinu kia Nzambi ye mana kivanga mu lungisa luzolo lwa Yave.​—Matai 6:​9, 10.

● “E Diambu.” (Yoane 1:1) Yesu wakala se Nkunzi a Nzambi, i sia vo, yandi wanatanga e nsangu ye tuludiku twa Nzambi kw’akaka. Yave wasadila Yesu mu nata e nsangu zandi kwa wantu ova ntoto.​—Yoane 7:​16, 17.

KIUVU: Nga Yesu i Masia wasilwa o nsilu?

MVUTU: Elo. Ungunza wa Nkand’a Nzambi wasakula ngiz’a Masia yovo Kristu, i sia vo, “Kuswa.” Masia ndioyo wasilwa o nsilu diambu diamfunu kelungisa muna ndungana ekani dia Yave. Lumbu kimosi, nkento mosi wa mwisi Samaria wavovesa Yesu vo: “Nzeye wo vo o Masia okwiza (ona una vo Kristu).” I bosi Yesu wamvovesa vo: “I mono yuyu mvova yaku.”​—Yoane 4:​25, 26.

Nga vena ye ziku kisonganga vo Yesu yandi kikilu i Masia? Vena ye mambu tatu mesonganga e ziku kiasikididi vo Yesu i Masia, nze una konso muntu kekadilanga ye sinsu ya nlembo (impressão digital) ikuswaswanesanga ye wantu akaka. Nga Yesu kakala ye sinsu yayi? Badika edi:

● Luvila lwandi. Nkand’a Nzambi wasakula vo Masia mu luvila lwa Abarayama kewutukila, mun’ekanda dia Davidi. (Etuku 22:18; Nkunga 132:​11, 12) Yesu mu luvila lwa wantu awole awaya kawutukila.​—Matai 1:​1-16; Luka 3:​23-38.

● Ungunza walungana. Muna Sono ya Kiyibere muna ye ungunza wayingi uyikanga e zingu kia Masia ova ntoto, kumosi ye ngutuka ye lufwa lwandi. Yesu walungisa ungunza wau wawonso. Tala wakaka muna ungunza wau: Wawutukila kuna mbanza Beteleme (Mika 5:2; Luka 2:​4-11), wabokelwa muna Engipito (Osea 11:1; Matai 2:15), wavondwa lembi toloka kana nkutu visi kimosi (Nkunga 34:20; Yoane 19:​33, 36). O Yesu kadi lenda soba zingu kiandi ko mu lungisa ungunza wawonso wa Masia. *

● Kimbangi kia Nzambi. Vava Yesu kawutuka, Nzambi watuma e mbasi benda zayisa avungudi vo Masia owutukidi. (Luka 2:​10-​14) Vava Yesu kasalanga salu kiandi ova ntoto, Nzambi nkumbu miayingi kavova tuka kun’ezulu mu songa luyangalalu lwandi muna Yesu. (Matai 3:​16, 17; 17:​1-5) Yave wavana Yesu o nkuma wa vanga masivi mu songa vo Yesu i Masia.​—Mavangu 10:38.

KIUVU: Ekuma Yesu kamwena mpasi yo fwa?

MVUTU: Wau vo kasumuka ko, Yesu kafwana mona mpasi ko ngatu komwa vana nti nze kimpumbulu yo yambulwa vo kafwa lufwa lwa nsoni. Kana una vo i wau, Yesu katina mpasi ko, watambulwila vo kamweswa e mpasi zazi.​—Matai 20:​17-19; 1 Petelo 2:​21-23.

Ungunza mu kuma kia Masia wasonganga vo Masia omona mpasi yo fwa muna fuka masumu m’akaka. (Yesaya 53:5; Daniele 9:​24, 26) Yesu yandi kibeni wavova vo wayiza mu “vana moyo andi se lukûlu lua wantu ayingi.” (Matai 20:​28) Awana bekwikilanga muna kimenga kiandi bena ye vuvu kia vevolwa mun’esumu ye lufwa yo zinga yakwele mvu muna Paradiso ova ntoto. *​—Yoane 3:16; 1 Yoane 4:​9, 10.

KIUVU: Nga dialudi kikilu vo Yesu wafulwa muna mafwa?

MVUTU: Elo. Yesu wakala ye vuvu vo osinga fulwa muna mafwa. (Matai 16:​21) Kansi, diamfunu mu zaya vo kiakala Yesu yovo asoneki a Nkand’a Nzambi ke basidi vova ko vo Yesu mu ngolo za kiwuntu kefulukila muna mafwa. Diampasi mu kwikila e ngindu zazi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Ona wafulwa kwa Nzambi, muna zezesa nsongo mia fwa.” (Mavangu 2:​24) Avo tukwikilanga vo Nzambi una, yandi i Nsemi a lekwa yawonso, ozevo tuna ye kuma kiasikila mu kwikila vo olenda fula Mwan’andi muna mafwa.​—Ayibere 3:4.

Nga vena ye ziku kisonganga vo Yesu kafuluka kikilu? Badika mambu malende:

● Kimbangi kia mona meso. Vioka mvu 22 vava Yesu kafwa, Paulu wa ntumwa wasoneka vo vakala ye tezo kia wantu 500 bamona Yesu ona wafulwa, ayingi muna yau moyo bakala vava Paulu kasoneka e diambu diadi. (1 Korinto 15:6) Avo kimbangi kia muntu mosi yovo nwole ke kilendi fidiswa mpaka ko, nani olenda fidisa mpaka muna kimbangi kiasiwa kwa 500 za wantu?

● Kimbangi kiasikididi. Alongoki ana bakala yo Yesu, yau kaka batomene zaya dina diavangama. Kuna unkabu wawonso bavova vo Yesu wafulwa. (Mavangu 2:​29-32; 3:​13-​15) Kieleka, babadikilanga elongi dia lufuluku lwandi vo diambu diamfunu muna lukwikilu lw’Akristu. (1 Korinto 15:​12-​19) Alongoki awaya batambulwila nkutu fwa ke mu kulula lukwikilu lwau ko muna Yesu. (Mavangu 7:​51-60; 12:​1, 2) Nga wamona kala muntu ona watambulwila o fwa mu kuma kia diambu dina vo dialuvunu?

Tubadikidi mvutu za Nkand’a Nzambi za yuvu sambanu yasina mu kuma kia Yesu. E mvutu zazi zakiá zitusadisi mu zaya kana nani i Yesu. Kansi, nga mfunu kikilu dina mu zaya e mvutu zazi? Muna mvovo miakaka, nga e mvutu zazi diambu zivanganga mu mana okwikilanga mu kuma kia Yesu?

 [Mvovo Vana Yand’a]